Morgunblaðið - 02.02.1979, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. FEBRÚAR 1979
23
bæði hörðum höndum, en unnu
bæði sigur að lokum og lifðu
frjálsa og glaða elli. Og á lífsleið-
inni gátu þau veitt öðrum mikils-
verða aðstoð, t.d. dóttur sinni,
þegar hún missti manninn frá 3
ungum börnum og var vanfær að
því fjórða. En allt fór þetta vel
með hjálp guðs og góðra manna,
enda var ekkjan unga gædd
fágætu þreki og dugnaði.
Rúm 2 ár gátu þau hjónin haft
móður Sigríðar á heimili sínu eftir
að heilsa hennar bilaði.
Oft mun hafa verið gestkvæmt á
Ljósvallagötu 32, því að þangað
var gott að koma. Sveinn, bróðir
Guðmundar, hefur nú verið all-
lengi á heimili þeirra og er enn
furðu hress. Hann er nú 97 ára en
Guðmundur níræður. Þarna hafa
þau nú búið lengi sanian, þessi
elskulegu gamalmenni, í sátt og
samlyndi. Yngra fólkið er löngu
flogið úr hreiðrinu. Ég minnist
þess, að ég átti eitt sinn sem oftar,
langt samtal við Sigríði fyrir
tveim árum. Þá var heilsa hennar
tekin að bila, en þá sagði hún mér
frá því með mikilli gleði, að
Guðmundur væri svo duglegur að
búa til matinn, en Sveinn fór í
sendiferðir, 95 ára!
Til viðbótar því, sem ég hefi fyrr
sagt í grein þessarri skal endur-
tekið að auk góðra gáfna var
Sigríður óvenju góðlynd og glað-
lynd. Hún var bókstaflega elskuð
af öllum, sem henni kynntust.
Henni var illa við þras og þrætur,
en hún hafði ákveðnar skoðanir og
hélt þeim fram með festu og
lipurð, þegar henni þótti við þurfa
og kryddaði þá ræðuna með sinni
léttu fyndni. Hún var mikill bóka-
unnandi og gat brugðið fyrir sig
vísnagerð. Á verklegu sviði var
hún einnig í fremstu röð. Hún
hafði lært það í æsku af sinni
fjölhæfu móður, sem var verk-
maður með afbrigðum. En hitt
hefi ég grun um, að Sigríður hafi
verið sömu gerðar og nafna henn-
ar, dóttir mín, sem lét þess einu
sinni getið, að þótt hún ynni
eldhúsverkin af nauðsyn, þá væri
sitthvað annað sér hugstæðara.
Báðar voru þær bókhneigðar í
meira lagi. Og það þykist ég vita,
að væri Sigríður Gísladóttir nú á
unglingsárum og í skólum, þá
mundu hún vera í hópi þeirra, er
sigla til fjarlægra háskóla með
háa styrki.
Eins vil ég enná geta. Eftir að
móðir Sigríðar, frú Guðbjörg frá
Háeyri, sem við litum öll á sem
höfuð ættarinnar og aldursforseta,
var dáin, kom það af sjálfu sér, að
Sigríður skipaði þann sess. En síst
af öllu mundi hún sjálf hafa
viðurkennt það, svo lítillát sem
hún var og nærri hlédræg.
En ég hygg, að afstaða af-
komenda hennar komi best fram í
nokkrum orðum, sem einn fullorð-
inn dóttursonur hennar sagði eftir
lát hennar: „Hún amma! — Hún
var ekkert nema kærleikur!"
Getur nokkur hugsað sér betri
eftirmæli?
Ég lýk máli mínu með því að
votta öllum vandamönnum
Sigríðar Gísladóttur innilegustu
samúð mína og minna með
þökkum fyrir samveruna. Það er
trú mín, að veröldin liti öðru vísi
út í dag, ef allir gætu fetað sinn
ævistíg með jafnhreinan skjöld og
hún.
I upphafi greinar þessarar er
þess getið, að frú Sigríður hafi
legið nokkrar vikur á sjúkrahúsi
fyrir andlát sitt. Þar, á Landakots-
spítalanum, naut hún frábærrar
hjálpar og umönnunar hjá lækn-
um og öðru starfsfólki. Nú hefur
eftirlifandi eiginmaður Sigríðar
beðið undirritaðan að flytja þessu
fólki innilegar þakkir sínar og
vandamanna sinna fyrir veitta
hjúkrun, einmitt hér, um leið og
saga hennar er sögð. Það hefði
einnig verið henni sjálfri að skapi.
Hafið því öll hjartans þakkir, um
leið og blessuð er minning Sigríðar
Gísladóttur.
Reykjavík, 29. janúar 1979.
Ingimar H. Jóhannesson.
Mér fannst að það hefði slokkn-
að ljós þegar Sigríður Gísladóttir
andaðist, en það var bara snöggv-
ast, því birtan kringum nafna
þessa yndislega persónuleika held-
ur áfram að lýsa jafnskært öllum
sem báru gæfu til að kynnast
henni, þó langri vegferð sé nú
lokið.
Þegar ég kom í atvinnu til
Reykjavíkur á stríðsárunum, ungl-
ingur austan úr Vopnafirði, var ég
í herbergi með Þorsteini bróður
mínum að Grettisgötu 16. Þar
bjuggu þá systkini Sigríðar, Ragn-
hildur með dætrum sínum, Kjart-
an og Sigrún ásamt móður þeirra
systkinanna, Guðbjörgu Guð-
mundsdóttur frá Háeyri, sem ég
fékk að eiga fyrir ömmu þaðan í
frá.
Á fyrstu jólunum hér var ég
boðinn í hornhúsið á Ljósvallagötu
og Hringbraut með öllum frænd-
garði húsráðenda og fjölda heima-
ganga, sem töfrar þessa fólks
höfðu seitt að. Er ekki að orð-
lengja það, að í þessu jólaboði
innvígðist ég í þetta merkilega
samfélag og þarna á Ljósvallagötu
32 var mitt „Unuhús„ alla þá
vetur, sem ég vann í Reykjavík.
Síðasta veturinn minn hér, áður en
ég fór út í hinn stóra heim og
settist síðan að í Vopnafirði, varð
ég heimilismaður þarna, og í
mínrim augum er ekki meiri ljómi
yfir öðru húsi hér í borg. Björtust
þeirra sólna, seimþar ljómuðu, var
húsmóðirin sjálf, og er þá mikið
sagt, en hver sá sem leit í augu
hennar fann þar þann kærleika,
mildi og göfgi, sem gefur öðrum
ósjálfrátt svo óendanlega mikið.
Sigríður var dóttir séra Gísla,
sem kallaður var Skólasól á sínum
skólaárum vegna glæsileika, en
hún var líka dóttir Guðbjargar frá
Háeyri, hennar ömmu minnar,
sem var stærð er ég hef aldrei
treyst mér til að lýsa.
Allt þetta fólk unni listum, og
var listafólk fram í fingurgóma,
þegss vegna var þetta hús ekki
aðeins hús góðleikans, heldur jafn-
framt hús lista og fegurðar. Ef til
vill var söngurinn í heiðurssessi
þar, en náskylt söngnum er ljóðið,
og sprettur svo ekki myndlist frá
ljóðinu og myndrænni sagnahefð?
Ollu þessu fengum við, heima-
gangarnir í húsinu að kynnast, og
urðum ríkari eftir.
Ung að árum giftist Sigríður
Guðmundi Bjarnasyni, bóndasyni
austan úr Öræfasveit, og þar
bjuggu þau meðan dæturnar voru
að fæðast og vaxa úr grasi. Sjálf-
sagt var oft búið við þröngan kost,
en garpurinn Guðmundur atti
kappi við höfuðskepnurnar og sótti
jafnt björg í ófæra kletta og
brimgarð Atlantshafsins á sönd-
unum undan Skaftafelli, þar til
fjölskyldan flutti til Reykjavíkur
rétt fyrir stríð, og settist þar að.
Ég spurði Guðmund vin minn
aldrei að því, hvernig það bar til
að prestsdóttirin unga settist
þarna að, en fyrir rúmum áratug
auðnaðist mér loksins að komast á
slóð þessa vinafólks míns, og þegar
ég stóð undir heiðum síðsumar-
himni hjá Selinu á Skaftafellstorf-
unni, þar sem þau bjuggu, fátæk
og rík í senn, fannst mér að það
væri ekki eintóm tilviljun að þessi
glæsilegu hjón ríktu sín bestu ár í
nábýli við einhverja þá mestu tign
sem getur að líta í landslagi hér,
þar sem Öræfajökull vex upp í
himininn. Það er trú mín að
eitthvað af þessari tign hafi kom-
ið, og eigi eftir að koma fram í
verkum þeirra efnilegu niðja, sem
frá þeim eru komnir, og ég hef
talið mig finna þess glöggt merki,
að náin tengsl milli afabarnanna,
ömmubarnanna og þeirra, hafi
fært þeim fyrrnefndu ónvejulegan
þroska og þeim síðarnefndu
ómælda gleði.
Þessar línur áttu víst að berg-
mála eitthvert brot af þakklæti
eins af hinum mörgu heimagöng-
um á Ljósvallagötu 32, til húsráð-
enda á báðum hæðum og alls
skvldfólks þeirra, sem sýndi mér
óverðugum vináttu og góðvild, en
samúð mín á þessari stundu er
óskipt með vini mínum Guðmundi
Bjarnasyni sem hefur misst svo
mikið.
Sigríöur styður hann ekki leng-
ur meðan ævikvöldið líður hjá. En
hún heldur þó áfram að vera ljós,
sem aldrei slokknar.
Gunnar Valdimarsson
frá Teigi
Nokkur þakkarorð frá
tengdasyni.
Mig langar að leggja út af
hugtakinu um hina fullkomnu
(algóðu) manneskju. Ég hefi lengi
getað svarað án umhugsunar
spurningunni: Hver er besta
manneskja sem þú hefur kynnst?
Það er hún tengdamamma. Hún
líktist oft dýrlingi. Hún var móðir-
in sem Gorký skrifaði um, hún var
amman hans Laxness, hún var
þetta allt og miklu meira. Hún var
það göfuga seiri aðeins verður til í
skóla lífsins í meðlæti og mótlæti.
Æfiatriði hennar rek ég ekki hér
nema lítillega, það munu aðrir
gera. Þó vil ég geta þess að hún var
í hópi fyrstu fermingarbarna séra
Bjarna í Dómkirkjunni, það var
henni alla tíð kær minning og frá
Dómkirkjunni óskaði hún að verða
jörðuð.
Hún var í Kvennaskólanum í
Reykjavík einn vetur. Fór svo með
föður sínum 16 ára gömul að
Sandfelli í Öræfum þar sem hann
tók við prestakalli. Hann var
heilsuveill og veikindi hans ágerð-
ust svo fjölskyldan kom ekki aust-
ur og hann varð að segja af sér
prestskap eftir fá ár og dó
skömmu seinna. Hjá honum var
hún ráðskona og hjúkrunarkona í
erfiðum veikindum hans til hinstu
stundar.
Hún giftist 23 ára gömul ungum
efnis- og glæsimanni í sveitinni,
Guðmundi Bjarnasyni á Fagur-
hólsmýri. Skömmu seinna fluttust
þau að Seli í Skaftafelli, bjuggu
þar í félagsbúi með bræðrum hans
í 20 ár og hafa verið kennd við
staðinn síðan. En árið 1939 flutt-
ust þau til Reykjavíkur. Bær
þeirra er nú í þjóðgarðinum á
Skaftafelli og er varðveittur sem
eina fjósbaðstofubygging á ís-
landi.
Ekki hef ég heyrt getið um
nokkurn mann sem ekki fór að
virða Sigríði jafnvel eftir stutt
samtal. Þeir sem meira þekktu
hana dáðu hana og elskuðu. í
þessu stóra húsi, Ljósvallagötu 32,
þurftu þau Guðmundur og Sigríð-
ur oft að taka leigjendur. Allir
urðu þeir kærir vinir hennar,
hvort heldur þeir voru íslenskir,
amerískir, evrópskir námsmenn
eða flugfreyjur úr ýmsum heims-
hornum. Sigríður aflaði sér kunn-
áttu með sjálfsnámi og las reip-
rennandi ensku, þýsku og norður-
landamálin. Mest eigum við henni
að þakka fyrir börnin okkar. Fyrir
þau hafði hún alltaf tíma, hún
sagði þeim sögur, las með þeim
þegar þau fóru að stauta og las
með þeim þegar þau fóru að læra
tungumál. Inni hjá ömmu voru
haldnir langir og strangir rök-
ræðufundir. Það var eins og hún
hefði ótakmarkaða þolinmæði, þar
var rætt allt milli himins og
jarðar, öfgar í pólitík ekki síst.
Heimili þeirra hjóna á Ljós-
vallagötu 32 var miðstöð allrar
fjölskyldunnar sem fjölmennti hjá
Sigguömmu og afa þegar færi
gafst.
I mörg ár áttu þau saman
annasama starfsæfi, síðan óvenju
hamingjusama elli og héldu sitt
eigið, fallega heimili og hjá þeim
bjó Sveinn Bjarnason bróðir Guð-
mundar.
Sigríður varð alvarlega veik
fyrst í septeínber, Guðmundur
hjúkraði henni af mikilli alúð og
aðdáunarlegum dugnaði þar til
hún fékk pláss á sjúkrahúsi í
desember.
Hún átti hreina og heiðríka trú
sem við sjáum endurspeglast í
börnum okkar. Það á enginn svo
stóran þátt í barnaláni okkar sem
hún.
Sigríður og Guðmundur eignuð-
ust fjórar dætur. Elsta dóttirin
Þuríður Elín andaðist á besta aidri
úr sama sjúkdómi og móðir henn-
ar nú. Næst elst er Katrín, gift
undirrituðum, svo Ragna Sigrún
ekkja Bjarna Runólfssonar, yngst
Theódóra gift Ragnari Ólafssyni.
Barnabörnin eru ellefu, öll upp-
komin og barnabarnabörnin orðin
fimm.
Hennar er sárt saknað af okkur
öllum en sárastur er söknuður
aldurhnigins eiginmanns hennar
og nærri tíræðs bróður hans
Sveins, sem verið hefur i skjóli
þeirra um langan aldur. Söknuður-
inn er sár en þjáningarstríði
hennar er lokið og hún er á guðs
vegum svo sem hún var allt sitt líf.
Ragnar Kjartansson
t
Maöurinn minn,
HAFLIÐI EIRÍKSSON,
Bargpórugötu 25, Raykjavík,
lést í Landakotsspítala þriöjudaginn 30. janúar s.l.
Ólöl Björnsdóttir.
t
Faðir okkar,
SIGURGEIR ÓLAFSSON,
Hafnarfiröi,
andaöist aö Hrafnistu 31. janúar.
Ingibjörg Sigurgeirsdóttír,
Helga Sigurgeirsdóttir,
Ólafur Sigurgeirsson.
t
Eiginmaöur minn, faöir og tengdafaöir,
LEIFUR ÞJÓÐBJÖRNSSON,
Skagabraut 41,
verður jarösunginn frá Akraneskirkju, laugardaginn 3. febrúar kl. 2 e.h.
Guólaug Björnsdóttir,
Unnur Leifsdóttir,
Eggert Ssemundsson.
t
Faöir okkar, tengdafaöir, afi og langafi,
KJARTAN ÓLASON,
Njarðargötu 12, Keflavík,
sem lést þann 24. janúar veröur jarösunginn frá Keflavíkurkirkju laugardaginn
3. febrúar kl. 2 e.h.
María Kjartansdóttir,
Jón Ásberg Kjartansson,
Sigtryggur Kjartansson, Klara Ásgeirsdóttir,
Lúövík Kjartansson, María Guömannsdóttir,
Theódóra Þórarinsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Þökkum innilega samúö og vinarhug viö fráfall og útför fööur okkar,
MAGNÚSAR ÞORVARDSSONAR,
Bjarnarstfg 5.
Áslaug Magnúsdóttir,
Anna Magnúsdóttir,
Þorvaróur Magnússon.
t
Alúöarþakkir fyrir þann hlýhug og samúö sem þiö hafiö sýnt okkur viö fráfall
fööur okkar, tengdafööur, afa og langafa,
RUNÓLFS RUNÓLFSSONAR,
frá Búöarfelli, Vestmannaeyjum.
Guö blessi ykkur öll.
Stefán Runólfsson, Helga Vfglundsdóttir.
Ólafur Runólfsson, Sigurborg Björnsdóttir,
börn og bamabörn.
t Hjartans þakkir til allra nær og fjær er sýndu okkur samúö viö andlát og útför
systur okkar. GUÐNÝJAR BJÖRGVINSDÓTTUR,
frá Ketilsstööum, Jökulsárhlfö.
Jónheiður Björgvinsdóttír, Stefán Björgvinsson, Guömundur Björgvinsson, Þórhalla Björgvinsdóttir, Vfgdögg Björgvinsdóttir, Fregn Björgvinsdóttir, Björgvin Ketill Björgvinsson.
t
Þökkum innllega samúö og vinarhug við andlát og útför móöur okkar,
RAGNHEIÐAR HELGADÓTTUR,
Hlíöarhúsum, Sandgeröi,
Laufey Jóhannesdóttir,
Borgey Jóhannesdóttir,
Guörún Sigurbjörnsdóttir.