Morgunblaðið - 01.05.1979, Blaðsíða 14

62
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 1. MAÍ 1979
Eiga mannréttindi
að kosta
k j ar asker ðingu?
Mbl. spurði Þorgeir Ib-
sen, skólastjóra í Hafnar-
firði, hvert væri álit hans
á kjarastöðu opinberra
starfsmanna á líðandi
stund. Svar hans fer efn-
islega hér á eftir.
„Vægast sagt lýst mér
illa á samkomulag það,
sem forsvarsmenn BSRB
hafa gert við fjármálaráð-
herra. Það felur í sér að
fella niður 3% grunn-
kaupshækkun, sem samið
hafi verið um, og koma
átti til framkvæmda. 1.
apríl sl. í staðinn átti m.a.
að koma rýmkun á verk-
fallsrétti.
Ég tel rangt að fella
niður umsamda kjarabót,
sem kostað hefur langa
baráttu að ná, og rétta
átti hlut opinberra starfs-
manna gagnvart hinum
frjálsa vinnumarkaði. I
annan stað eiga opinberir
starfsmenn ekki að þurfa
að kaupa sjálfsögð mann-
réttindi með eftirgjöf á
launum sínum. Ég minni
á, að þegar BSRB fékk
þann takmarkaða verk-
fallsrétt, sem nú er fyrir
hendi, í samningum við
þáverandi fjármálaráð-
herra, Matthías Á.
Matthiesen, vannst sú
réttarbót án „verzlunar"
með kjaraatriði gildandi
samninga. Það skýtur og
skökku við yfirlýsingar
þeirra, sem nú fara með
stjórn á þjóðarskútunni,
ef opinberir starfsmenn
eiga nú að gjalda fyrir
hliðstæð manréttindi og
aðrar stéttir njóta í þjóð-
félaginu, með rýrnun
launaþáttar í kjarasamn-
ingum.
Satt að segja minnir
þessi afstaða forystu-
manna BSRB nú mig á
svokallaða „olíusamninga"
frá tímum fyrri vinstri
stjórnar, sem lítil reisn
var yfir. Virðist mér sem
þeir hafi lítið lært og engu
gleymt frá þeim tíma. Á
sama tíma sem opinberir
starfsmenn eru knúnir til
eftirgjafar á umsamdri
grunnlaunahækkun, sem
rétta átti hlut þeirra
Þorgeir Ibsen
gagnvart viðmiðunarstétt-
um, er gengið að hrikaleg-
um kauphækkunarkröfum
annars starfshóps í þjóð-
félaginu, sem gengur
þvert á meinta launa-
stefnu stjórnvalda.
Ég tel að sá „kjarabyk-
ar“, sem forystumenn
BSRB rétta nú að því
fólki, sem þeir hafa tekið
að sér að vera í forsvari
fyrir, sé fylltur, hafi að
geyma göróttan drykk,
sem rétt sé að hafna.
BSRB á að vera fagsam-
band, sem stendur vörð
um kjaramál umbjóðenda
sinna, en ekki að vera
pólitískt hallt undir eina
eða aðra ríkisstjórn, sem
ganga vill á umsamin
kjaraatriði meðlimanna."
Baráttan stendur
um að halda
umsömdum launum
Gísli B. Baldvinsson, varafor-
maður Félags gagnfræðaskóla-
kennara í Reykjavík svaraði
spurningu Morgunblaðsins um
stöðuna f kjaramálunum þann-
ig:
Hvað okkur opinbera starfs-
menn áhrærir, þá stöndum við
stöðugt í kjarabaráttu. Nú
stendur baráttan um það að
halda þeim launum, sem samið
var um og þá á ég við, hvort það
eigi að samþykkja eða fella
samningana, sem stjórn BSRB
gerði við ríkisvaldið. Skiptar
skoðanir hafa verið um það, en
við í stjórn og trúnaðarmanna-
ráði Félags gagnfræðaskóla-
kennara í Reykjavík samþykkt-
um einróma mótmæli gegn sam-
komulaginu. Margt kemur til
þess, svo sem að við erum and-
vígir því að krukkað sé í gerða
samninga. Menn telja ákvæðið
um óbundinn samningstíma ekki
þess virði að kaupa hann. Einnig
eru ýmis ákvæði í sérsamning-
um, er í reynd þrengja samn-
ingsréttinn. Sumum þykir einnig
sem sú skriða launa- og verð-
hækkana, sem skollin er á, sé
ekki traustvekjandi til fórna
eins og stendur.
Krafa opinberra starfsmanna
á þessum degi launamanna hlýt-
ur því að vera um samningana í
gildi án tillits til þess, hvaða
ríkisstjórn er við völd.
Á árinu 1973 reyndu opinberir
starfsmenn að ganga á undan
með góðu fordæmi og sömdu um
7% kauphækkun. Tveim mánuð-
um síðar var samið við aðra
launamenn um allt að 70%
Gfsli B. Baldvinsson.
kauphækkun. Þannig verða opin-
berir starfsmenn sífellt að vera
á varðbergi um kjör sín. Ég vona
því, að á þessum baráttudegi
taki menn höndum saman, hvar
í flokki sem þeir standa, í bar-
áttunni fyrir bættum kjörum.
Krafa dagsins er að vinnufús-
ar hendur hafí nóg að starf a
í tilefni af 1. maí sneri Morg-
unblaðið sér til Helga Steinars
Karlssonar, formanns Múrarafé-
lags Reykjavíkur, og spurði
hann, hvað hann vildi segja um
ástandið f kjaramálunum. Hann
kom jafnframt inn á orlofsmál
stéttarfélaganna og þau opinberu
gjöld, sem þeim er gert að greiða
í því samhandi, en Múrarafélag
Reykjavíkur hefur farið fram á
það við alþingismenn Reykjavík-
ur og aðra þéttbýlisþingmenn, að
þeir fái lögum breytt til þess að
„þessari ranglátu skattheimtu“
verði aflétt.
Svar Helga Steinars Karlssonar
fer hér á eftir.
Mesta atvinnuleysi í 10 ár
1. maí standa launþegar frammi
fyrir því að þurfa að heyja harða
baráttu til að halda samnings-
bundnum kjörum sínum fyrir
ásælni hins opinbera. Krafan frá
1. maí í fyrra „Samningana í gildi“
er í fullu gildi nú ári síðar þrátt
fyrir stjórn landsins. Við þetta
verður ekki unað til lengdar þar
sem viðbætist atvinnuleysi, sem á
sl. vetri er með því mesta sem
byggingarmenn og aðrir sem
starfa við verklegar framkvæmdir
hafa orðið að þola síðastliðin tíu
ár.
Samdráttur verður í úthlutun
lóða í Reykjavík á þessu ári, en
fyrirhugað er að úthluta lóðum
undir 100 íbúðir, lóðum undir 522
íbúðir var úthlutað á síðastliðnu
ári, og verði ekkert að gert verður
algjört atvinnuleysi í byggingar-
iðnaði næsta haust og vetur. Rétt
er að benda á að í spá
Framkvæmdastofnunar rkisins er
talin þörf á að byggja 1433 íbúðir á
ári á höfuðborgarsvæðinu. Bygg-
ingariðnaðarmenn hafa í allan
vetur látið frá sér fara aðvaranir
til ráðamanna um hið alvarlega
ástand sem er að skapast í þessari
atvinnugrein. Ekki hafa sést nein
merki þess að nokkur breyting
verði á, þvert á'móti hafa einstakir
stjórnendur látið frá sér fara
yfirlýsingar um að íbúðabyggingar
verði að bíða.
Yfirlýsta stefnu ríkisstjórnarinn-
ar er að finna í 1. kafla 1. gr. laga
um stjórn efnahagsmála frá 10.
apríl sl. Meginmarkmiðið er að
tryggja næga og stöðuga atvinnu.
Krafa dagsins er sú að staðið
verði að fullu við þessa margyfir-
lýstu stefnu, þannig að allar
vinnufúsar hendur hafi nóg að
starfa.
Ranglát skattheimta
á orlofsheimili
Lengra og lengra hefur verið
gengið í skattlagningu almennt á
þessum vetri svo sem öllum er
kunnugt og ætla ég ekki að ræða
það sérstaklega hér, en ein er sú
skattheimta sem komið hefur
sérstaklega við félaga Múrarafé-
lags Reykjavíkur vegna bygginga
félagsins og einstakra meðlima
þess á orlofssvæði félagsins í landi
Öndverðarness í Grímsneshreppi.
Gegndarlaus ásælni hins opinbera
í vasa launþega sem eru af veikum
mætti að byggja upp orlofsaðstöðu
fyrir sig og komandi kynslóðir, er
með þeim endemum að ekki verður
við unað.
Múrarafélag Reykjavíkur og
Múrarameistarafélag Reykjavíkur
keyptu á sínum tíma jörðina
Öndverðarnes í Grímsneshreppi,
félögin létu sjálf skipuleggja allt
svæðið, leggja vegi, byggja sund-
laug, koma upp golfvelli, tjald- og
hjólhýsasvæði, byggt hús til or-
lofsdvalar, leyft mönnum að
byggja hús samkvæmt skipulagi
og undir eftirliti félaganna sam-
kvæmt leigusamningi, sem gerir
eignarrétt þess sem byggir mjög
takmarkaðan. Þrátt fyrir allt sem
upp hefur verið talið hefur sveitar-
félagið lagt á sérstakt skipulags-
gjald á hvern byggjanda þó sveit-
arfélagið hafi hvergi nærri komið
skipulagi eða lagt nokkurn skapað-
an hlut til þessara mála.
Fasteignagjöld á þessi „orlofs-
heimili" félagsmanna eru há og
sum orlofsheimilin metin eins og
góð tveggja herbergja íbúð á
höfuðborgarsvæðinu, þrátt fyrir
að nýting þessara húsa sé aðeins
um 3 mánuðir á ári. Þá hefur enn
einu sinni verið höggvið í sama
knérunn, og fyrir nokkrum dögum
fengu flestir tilkynningu um sér-
stakt gjald í sýsluvegasjóð, þó
enginn sýsluvegur sé nálægur og
sýslan leggi ekkert til vegagerða á
staðnum.
Svo er komið að skattheimta
þessi gerir mönnum nær ókleift að
njóta snertingar við náttúruna á
þessum stað.
Snerting við náttúruna
Vil ég vitna í nýútkomið rit
Landverndar sem ber heitið Útilíf
um þörf mannsins en þar segir
svo: „Með vaxandi þéttbýli, ein-
hæfni í störfum og inniveru hefur
æ betur komið í ljós þörf mannsins
fyrir nána snertingu við náttúruna
og tilbreytingu frá hinu mann-
gerða umhverfi steinsteypu, mal-
biks, stáls og véla“. Þarna er vikið
að þörf sem er tiltölulega nýtil-
komin í okkar þjóðfélagi en er
vissulega fyrir hendi og er sannar-
lega engin gerfiþörf. Þörfin fyrir
snertingu við náttúruna kemur
m.a. fram í löngun borgarbúans til
að komast burt úr skarkala og
mengun borgarinnar í umhverfi
þar sem náttúrufegurðin er innan
seilingar og mengun, þar með talin
hávaðamengun í lágmarki. Á ár-
inu 1973 var talið að alls væru 2394
sumarbústaðir á landinu, þar af
75% á svæðinu frá Hvalfjarðar-
botni að Ölfusá. Nokkuð er um
liðið síðan aðildarsamtök vinnu-
markaðarins, sem m.a. hafa á
stefnuskrá sinni að vinna að
menningarmálum, gerðu sér ljóst
að það væri einmitt verkefni fyrir
þau að stuðla að því að meðlimir
þeirra ættu kost á orlofsdvöl á
fögrum stöðum. Meðal áfanga á
leiðinni að því marki má nefna
Helgi Steinar Karlsson.
kjarasamningaákvæði um greiðsl-
ur vinnuveitenda í orlofsheimila-
sjóði stéttarfélaga sem komu í
kjarasamninga nálægt miðjum
síðasta áratug og síðan kaup
launþegasamtaka á löndum undir
orlofsheimili, stundum einna og
stundum í samvinnu við samtök
vinnuveitenda. Sem dæmi má
nefna kaup Iðju, félags verk-
smiðjufólks á Svignaskarði í Borg-
arfirði og auk þess sem áður er
getið kaup Múrarafélags Reykja-
víkur og Múrarameistarafélags
Reykjavíkur á Öndverðarnesi í
Grímsneshreppi.
Á aðalfundi Múrarafélags
Reykjavíkur 29. mars sl. voru þessi
mál rædd sérstaklega og' var
samþykkt að skora á þingmenn
Reykjavíkur og þéttbýlisþingmenn
alla að rétta launþegum hjálpar-
hönd og fá lögunum um tekju-
stofna sveitarfélaga nr. 8 frá 1972
og vegalögum nr. 6 frá 25. mars
1977 um sýsluvegi breytt vegna
þessarar ranglátu skattheimtu.
Eg vil svo vona að launþegar
bíði betri tíð en nú er, og óska
öllum til hamingju með daginn.