Morgunblaðið - 23.05.1979, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. MAÍ1979
15
Mannleg reisn and-
spœnis dauðanum
Leikfélaíí Reykjavíkur:
ER ÞETTA EKKI MITT LÍF?
Sjónleikur eftir Brian Clark.
I>ýðandi: Silja Aðalsteinsdóttir.
Leikstjóri: María Kristjánsdóttir.
Leikmynd: Jón bórisson.
LeikbúninKar:
Messína Tómasdóttir.
Leiktónar:
Gunnar Reynir Sveinsson.
Lýsiruí: Dani'el Williamsson.
Efni þessa leikrits er óvenju-
legt, en efnisþráður í raun og
veru einfaldur. Kjarninn í verk-
inu er frelsið, hefur höfundur-
inn, Brian Clark, sagt. Maður
sem lamast hefur af völdum
slyss svo að hann getur aðeins
hreyft höfuðið og á sér enga von
um bata kýs fremur að deyja en
vera leikfang lækna og hjúkrun-
arfólks. Læknarnir vilja halda í
honum lífinu. En til hvers? Fær
hann sjálfur að taka ákvörðun?
Sjálfsmorð getur verið gætt
reisn, það getur verið réttlætan-
legur valkostur og ekki endilega
harmleikur svo að enn sé vitnað
til höfundar. Kenneth Harrison í
Er þetta ekki mitt líf? getur ekki
svipt sig lífi nema með hjálp
annarra. Ekki er hægt að segja
að leikritið fjalli um líknardráp.
Það er ekki rétta orðið. Spurt er
um hvort lamaður maður geti
öðlast það frelsi að velja milli
lífs og dauða.
Leikritið gerist í sjúkrastofu
þar sem Kenneth Harrison ligg-
ur hjálparvana. Samskipti hans
við lækna, hjúkrunarkonur, fé-
lagsráðgjafa, lögfræðinga og
fleira fólk kynna okkur fyrir
skarpgreindum manni. Enginn
stendur honum á sporði í rök-
ræðurm Háð hans er biturt, en
hann getur líka verið gaman-
samur og góður þeim sem falla
honum í geð.
Á sjúkrahúsum er farið eftir
ákveðnum reglum sem yfirmenn
sjúkrahússins setja, einkum er
það yfirlæknir sem ræður ferð-
inni, að minnsta kosti í leikriti
Clarks. En þessar reglur koma
ekki í veg fyrir að tilfinningar
sem stangast á við reglurnar
geri vart við sig. Slíka stofnun er
auðvelt að gagnrýna, enda not-
færir höfundurinn sér það. En
þratt fyrir það missir hann ekki
sjónar á því sem mestu skiptir í
verkinu: maðurinn og örlög
hans, mikilvægi siðferðilegrar
afstöðu.
Með Er þetta ekki mitt líf?
hafa leikhúsgestir fengið verk-
sem í senn er vel samið og á
brýnt erindi til allra. Leikstjór-
anum Maríu Kristjánsdóttur
hefur tekist að gæða það lífi.
Aðstandendur sýningarinnar
eiga flestir lof skilið, en auk
leikstjórans er sérstök ástæða til
að minna á hlut Jóns Þórissonar
leikmyndateiknara.
Kenneth Harrison leikur Hjalti
Rögnvaldsson. Þetta vandmeð-
farna hlutverk túlkaði Hjalti af
öryggi og á blæbrigðaríkan hátt.
Harrison var í höndum Hjalta
sambland af skrímsli og dýrl-
ingi, en umfram allt mannlegur
og sjálfum sér samkvæmur.
Margrét Helga Jóhannsdóttir
lék deildarhjúkrunarkonuna á
þann vélræna hátt sem hlutverk-
ið gefur tilefni til. Þetta hlut-
verk er holdi klædd maskína.
Lilja Guðrún Þorvaldsdóttir var
hinn óreyndi hjúkrunarnemi
sem á samúð Harrisons. Einnig
líkar honum vel við aðstoðar-
manninn á deildinni sem Harald
G. Haraldsson dregur upp lif-
andi mynd af. Valgerður Dan lék
aðstoðarlækni sem gengur í lið
með Harrison. Jón Sigurbjörns-
son komst þokkalega frá hlut-
verki yfirlæknisins. Asdís Skúla-
dóttir túlkaði félagsráðgjafann
sómasamlega. Sigurður Karls-
son náði góðum tökum á hlut-
verki lögfræðings Harrisons.
Um önnur hlutverk þarf ekki að
hafa mörg orð. Þó skal bent á
festulegan leik Steindórs Hjör-
leifssonar í hlutverki dómarans.
Þótt leikrit Brians Clarks veki
til umhugsunar um mál sem
ofarlega eru á baugi og varða
alla menn er gildi þess fyrst og
fremst fólgið í því að það er gott
leikrit og ég leyfi mér að fullyrða
að það hafi komist fyllilega til
skila í sýningu Leikfélags
Reykjavíkur.
Ríkisrekstur apóteka
verði undantekning
en ekki meginreglan
— segir Magnús H. Magnússon ráðherra
„Það er engan veginn meining
mín að þjóðnýta apótekin, en það
er rétt að frumvarpið gefur
möguleika til minni háttar ríkis-
reksturs á því sviði. sem ég ætla
þó að verði undantekning. en
ekki meginreglan.** sagði
Magnús II. Magnússon hcilbrigð-
isráðherra. er Mbl. spurði hann
um þctta mái í gær.
„I frumvarpinu, sem ég hef lagt
fram á Alþingi, en verður nú
væntanlega ekki afgreitt á þessu
þingi, er gert ráð fyrir því að
lyfsölusjóður fái heimild til að
reka apótek, sem enginn sækir
um,“ sagði Magnús. „Og einnig er
heimild til þess að sjóðurinn kaupi
af lyfsölum, sem vilja losna við
peningavafstrið og verða bara
faglegir forstjórar áfram.
Fyrri heimildin er fyrst og
fremst hugsuð til að tryggja við-
unandi þjónustu, ef enginn verður
til að sækja um reksturinn, og
síðari heimildin er hugsuð, ef
einhver aprótekari vildi selja og
losna við reksturinn en vera
áfram faglegur forsvarsmaður.
Þessar heimildir eru engan veg-
inn hugsaðar til allsherjarþjóð-
nýtingar, en vissulega er ég þeirr-
ar skoðunar, að það skaðaði ekkert
að fá eins og eitt ríkisrekið apótek
til samanburðar."
Mbl. spurði Magnús þá um kaup
Háskóla Islands á Reykjavíkur-
aþóteki og sagði hann heimild þar
til í frumvarpinu. „Þessi kaup eru
fyrst of fremst hugsuð til þes að
háskólinn geti rekið sitt apótek
sem vísinda- og námsstofnun, sem
yrði jafnframt stuðningur við
íslenzka lyfjaframleiðslu."
Þykkvabær
fyrr en mánuði seinna en venju-
lega þýðir það ekki endilega að
sumarið sé ónýtt fyrir okkur.
Uppskera getur orðið viðunandi
ef haustið verður gott og ekki
næturfrost. Mér skilst að fyrir
norðan sé enn meiri klaki í jörð,
enda hefur verið nakinn jörð á
stórum Svæðum nyrðra í vetur.
— Elztu menn hér muna ekki
annað eins vor og Hafliði
Guðmundsson í Búð, sem er
tæplega 95 ára að aldri, segist
ekki muna önnur eins vorharð-
indi. Kulann tekur úr um hádag-
inn, en á nóttunni er 3 og upp í 9
stiga frost. Lömb myndu krókna
ef ær væru ekki allar látnar bera
í húsum. Mikil þrengsli eru því
um sauðburðinn og einnig mikil
smithætta ef einhver einstakl-
Magnús Sigurlásson.
Kartöflur settar
niður mánuði síðar
en í venjulegu ári
— TIL SKAMMS tíma var hér
70 sentimetra frost í jörðu. en
það hefur að vísu eitthvað lag-
ast siðustu daga. sagði Magnús
Sigurlásson í bykkvabæ í sam-
tali við Morgunhlaðið. Magnús
sagði að venjulega byrjuðu
kartöflubændur að setja niður
um 15. maí. en nú væri ljóst að
ekki þýddi að reyna að sctja
kartiiflurnar niður fyrr en á að
gi/.ka 10 daga af júní. ekki fyrr.
— Það þýðir ekki að setja
kartöflur niður á klaka, þá drep-
ast þær hreinlega, sagði Magnús.
— Hins vegar er það haustið,
sem sker úr um hver uppskeran
verður og þó ekki sé sett niður
ingur í húsunum er sjúkur.
Rúnar Gunnarsson bóndi í Svín-
haga í Rangárvailahreppi hefur
misst um 180 lömb í vor, en hann
er með um 400 ær. Ekki þarf að
hafa mörg orð um hversu hart
högg þetta er fyrir mann, sem
ekki er með annan búskap. Ekki
er vitað hvað valdið hefur þessu
mikla lambaláti hjá Rúnari í
vor, en svo miklir skaðar hafa
ekki orðið hjá öðrum bændum á
þessu erfiða vori.
— Ymsir eru orðnir heylausir
hér í sýslunni, en aðrir eru enn
aflögufærir og hafa getað miðlað
heyi, sagði Magnús Sigurlásson
að lokum.
Rallakstur um
Borgarfjördinn
llvanneyrl 22. maf.
Bifreiðaíþróttaklúbbur Borgar-
fjarðar. BÍB. gengst fyrir aksturs-
ralli laugardaginn 20. mai' og
hefst það klukkan 10 árdegis i'
Borgarnesi. Gert er ráð fyrir að
aka á milli 300 og 100 kílómetra
innan Borgarfjarðarhéraðs. en
vegaiengd og leiðir verða ekki
gefnar upp fyrr en leiðabók verð-
ur afhent keppendum skömmu
fyrir upphaf kcppninnar.
Gert er ráð fyrir að keppninni
ljúki um klukkan 16 á laugardag í
Borgarnesi. Skráðar eru 17
bifreiðar til keppninnar, 6 úr
héraði og 11 annars staðar frá.
Meðal keppenda eru reyndustu
„rallarar" undanfarinna ára,
þeirra á meðal bræðurnir Ómar og
Jón Ragnarssynir. Meðal keppenda
úr Borgarfirði, sem allir eru ný-
liðar í slíkum akstri, eru kennarar,
framkvæmdastjórar, frjótæknar
og fleiri. Verðlaunaafhending fer
fram að lokinni keppni á dansleik
að Valfelli ef einhver kemst í mark.
— Ófeigur.