Morgunblaðið - 28.11.1979, Page 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. NÓVEMBER 1979
Þröstur J. Karlsson:
Islenzk bók-
menntapólitík
launasjóður rithöfunda
SM. Reykiav,k’ 35- febrúar i9
fensið ™sájny^ruTs\trísTöfunda hefur
ekkl Mnnt aa velta ** ^ ^
en athygu yðar er vak ta^“laun að þessu sinnl
Un næStu ^thlutun rennur u't Jm ^ UmS°'knarf^stur
Ut um n®stu áramót.
Reykjsvik. 21. febrúar 1978
Stjórn Launasjóös rlthöfunda hefur
fengið uir.sólcn yðar um starfslaun. íví miður
var ekki unnt að veita yöur starfslaun að þessu
sinni.
Reykjavlk,
10. febrúar 1979
Stjórn Launasjóðs rithöfunda hefur
fe.ngið umsókn yðar um starfslaun. Því mlður
var ekki unnt að velta yður starfslaun að þessu
sinni.
Men»tAMAlarAð
tSLANDS
lJnGÓkn va
V/T r~jL; - ■ .5 r
1L' r \j;
rk.
rlykjAVIk r
•'-yr::
*x* ‘Jvr m 2 •
y'- r :Jr?
Unrj
“nn t :rr
’1 h<r
I9?n
■ t
20. =
Ég ákvað að skrifa neðangreind-
an pistil, eftir að hafa barið
augum forystugrein Vísis 20. nóv.
s.l. — er bar heitið íslenskar
bókmenntir og erlent mynd-
prent.
— Rétt er það því miður, að
alltof fáar íslenzkar barnabækur
eru á boðstólum eins og ritstjór-
arnir benda á, og sú spurning
vaknar hvort íslenska barnabókin
sé að deyja út, eða er hægt að láta
hana tóra eitthvað lengur. Og
hvað veldur?
Ritstjórarnir benda á að veru-
legt átak þyrfti að gera til að
útgefendum verði með einhverju
móti auðveldað að standa undir
íslenzkri barnabókaútgáfu. Hefur
verið ymprað á hugmyndinni ár
eftir ár án nokkurs árangurs.
En hvað með þá sem barnabæk-
urnar rita?
Til hvers ættu þeir yfirleitt að
skrifa fyrir börn þegar barnabók-
inni er sýnt slíkt virðingarleysi
sem ég kem nú að.
1) Virðingarleysi almennings sem
kaupir fremur fjölþjóða
myndabækur en þær íslenzku.
2) Virðingaleysi af hálfu þess
opinbera sem hrifsar til sín
þann litla hagnað af sölu
íslenzku barnabókanna ef ein-
hver er, með söluskatti í stað
þess að styrkja útgáfu þeirra.
3) Virðingarleysi launasjóðs rit-
höfunda gagnvart barnabóka-
höfundum.
Þótt um 40% af lesendum bóka-
safna séu börn, þykir þeim herr-
um í stjórn launasjóðs rithöfunda
ekki ástæða til að veita barna-
Þröstur J. Karlsson
bókahöfundum starfslaun sem
skildi og hefur undirritaður ekki
farið varhluta af því.
Skýringin á því hvers vegna
íslenzka barnabókin verður utan-
gátta og lognast út af er, áhuga-
leysi valdamanna á því að styðja
barnabókahöfunda.
Samkvæmt reglugerð eiga þeir
rithöfundar sem gefa út bók á
árinu áður en úthlutunin fer fram,
rétt á starfslaunum. En barna-
bókahöfundurinn verður samt oft
á tíðum útundan þótt út hafi
komið bók eftir hann. Kynórahöf-
undar fá launin fremur. Slíkt er
virðingarleysið gagnvart barnab-
ókinni, og það er kaldhæðnisleg
staðreynd að það er afþreyinga-
bókunum að þakka að hægt er að
gefa út fagurbókmenntir eftir því
sem ég hef fregnað hjá útgefanda
hér í borg. Þær bera sig svo vel.
Slíkur er smekkur (bókaþjóðar-
innar). Tíma barnabókahöfunda
er því betur varið í að afla sér
lífsviðurværis á skeiðvelli vinnu-
markaðarins.
Hvenær hefur til dæmis barna-
bókahöfundur komist á heiðurs-
laun hér á landi fyrir sínar
barnabækur eingöngu? Og hve
margir hafa fengið starfslaun
yfirleitt?
Undirritaður hefur gefið út 12
bækur á tíu ára tímabili án þess
að hljóta nokkru sinni starfslaun,
enda þótt bækur mínar hafi hlotið
viðurkenningu frá rithöfundasjóði
íslands. Þá er komið að
bókmenntapólitíkinni, fyrirsögn
þessa pistils.
— Ég freistast til að spyrja,
þótt ég hafi litla von um svör,
allra síst frá launasjóðnum sem
hefur verið skipaður sömu
mönnum ár eftir ár, hvað sem
tekur við á næsta ári.
Þarf rithöfundur að gerast póli-
tísk flokksbulla til vinstri eða
hægri eða eitthvað þar á milli til
að hljóta náð fyrir augum launa-
sjóðsins?
Eða þarf vissan myndafjölda af
sér í blöðin ásamt hæfilegu magni
af blaðri með?
Eru þessi starfslaun mest bund-
in við fullorðinsbækur sem sumar
hverjar gætu verið skrifaðar af
þroskaheftum og hafa ekkert bók-
menntalegt gildi, en aftur á móti
nóg af pólitískum og andkristnum
áróðri?
Eða þarf barnabók að fjalla
eingöngu um vandamál og raun-
veruleikann til að komast í
klíkuna og fá þar með úr launa-
sjóðnum?
— Spurningin: Hvers vegna
koma svona fáar frumsamdar
barnabækur? Svarið gæti verið
eitthvatá þessa leið: Það er ekki
auðhlaupið að skrifa barnabækur
og ekki eftir neinu að sækjast fyrr
en höfundur kemst á fastan pró-
sentsamning (sumir hafa gefið
handritin til að koma þeim út) en
leiðin þangað getur verið löng og
erfið.
Ég ætla ekki að hafa þennan
pistil lengri, en vona að lands-
menn beri harm sinn í hljóði yfir
dauðastríði barnabókarinnar, en
þar er ekki við barnabókahöfunda
að sakast.
— Ég er löngu hættur að halda,
að eitthvað verði gert til að gera
barnabókmenntum jafn hátt und-
ir höfði og öðrum samtímabók-
menntum. — Það verður seint
gert.
Innilegustu þakkir til þeirra, er
sýnt hafa barnabókinni skilning
og samúð.
Reykjavík 20. 11. ’79
Þröstur J. Karlsson
barnabókarithöfundur
Urðarstíg 5.
Framboðslisti Sjálfstæðisflokksins á Vestfjörðum
FRAMBOÐSLISTI Sjálfstæði.sflokksins á Vestfjörðum við alþingiskosningarnar í desember er þannig skipaður:
1. Matthias Bjarnason
albingismaður.
2. Þorvaidur Garðar Kristjánsson
albimrismaður.
3. Sigurlaug Bjarnadóttir
menntaskólakennari.
4. Einar K. Guðfinnsson
háskólanemi.
5. Olafur H. Guðbjartsson
húsgagnasmíðameistari.
6. Þórir Haukur Einarsson
skólastjóri.
7. Kristin Hálfdánardóttir
skrifstofumaður.
8. Ágúst Gislason
bóndi.
9. Sigriður Pálsdóttir
húsmóðir.
10. Asgeir Guðbjartsson
skipstjóri.