Morgunblaðið - 15.02.1980, Blaðsíða 13

13
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15. FEBRÚAR 1980
mál, þar á meðal um endurskoðun
á lögum sjóðsins í þá átt, eins og
segir í stjórnarsáttmálanum, að
endurskoða tekjustofnana í þeim
tilgangi, að hann geti gegnt hlut-
verki sínu. Hlutverk Bjargráða-
sjóðs er að vera eins konar
tryggingar- og neyðarsjóður fyrir
fólkið í landinu, þegar verulega
bjátar á vegna óvenjulegra áfalla,
afurðatjóns eða fóðurskorts, einn-
ig annarra áfalla, svo sem neta-
tjóns sjómanna o.fl.
Tekjustofnar sjóðsins eru sum-
part bundnir í krónutölu og hafa
því verið að eyðast í verðbólgunni
á undanförnum árum. Sjóðurinn
hefur því verið að fjarlægjast það
að geta sinnt því hlutverki, sem
hann var stofnaður til. Það er því
hin mesta nauðsyn að taka þessi
mál öll til athugunar og efla
sjóðinn, svo hann geti gegnt hlut-
verki sínu. Jafnframt er nauðsyn-
legt að hafa skjót viðbrögð við
útvegun fjármagns eftir því sem
hægt er, til þess að milda þau
áföll, sem bændastéttin hefur orð-
ið fyrir í hinum gífurlegu harðind-
um á síðasta ári.
Stefna ríkisstjórnar-
innar i landbúnaðar-
málum mörkuð með
ályktun Alþingis
I þriðja lagi er þörf á mótun
nýrrar stefnu í landbúnaðarmál-
um. I málefnasamningi ríkis-
stjórnarinnar segir, að stefnan í
málefnum landbúnaðarins verði
mörkuð með ályktun Alþingis og
við það miðað að tryggja afkomu
bænda, sporna við byggðaröskun
og fullnægja þörfum þjóðarinnar
fyrir búvörur til neyslu og iðnað-
ar. Þessi stefna hefur ekki að fullu
verið mótuð ennþá en settir verða
til þess þrír menn, einn frá
hverjum aðila, sem myndar ríkis-
stjórnina, til þess að semja þings-
ályktunartillögu, sem síðan verður
lögð fyrir Alþingi og væntanlega
afgreidd.
Öllum eru kunnar þær þings-
ályktunartillögur, sem fluttar
voru á Alþingi í fyrra um stefnu í
málefnum landbúnaðarins, en
náðu- þá eigi afgreiðslu. Þessar
tillögur þarf að samhæfa með
aðild fulltrúa Alþýðubandalags-
ins, þannig að ríkisstjórnin sem
heild geti staðið einhuga að þeirri
stefnu sem mörkuð verður.
Ég legg á það mikla áherslu að
gerð verði úttekt á þjóðhagslegu
gildi hinnar svokölluðu umfram-
framleiðslu.
í landbúnaðinum, þ.e.a.s. þeirri
framleiðslu sem er umfram inn-
anlandsneyslu og hráefni til iðn-
aðar, sem innanlandsneyslunni
fylgir. Þessari úttekt verði ekki
hvað síst beint að sauðfjárfram-
leiðslunni til þess að fá úr því
skorið með hagrænu mati, hvort
ekki er rétt að stefna áfram að
sauðfjárframleiðslu sem er um-
fram neyslu þjóðarinnar, með
tilliti til þess, hvað sauðfjárfram-
leiðslan veitir gífurleg atvinnu-
tækifæri, ekki einasta í landbún-
aðinum heldur langt út fyrir hann.
Fáum mun dyljast að verði tvær
höfuðgreinar landbúnaðarins,
framleiðsla nautgripaafurða og
sauðfjárafurða, aðeins miðaðar
við innanlandsneyslu, þá verður
torsótt að tryggja tekjur bænda til
jafns við aðrar stéttir og halda
byggðinni við. Það þarf því að
athuga gaumgæfilega hvort ekki
er hagkvæmt fyrir þjóðfélagið í
heild að halda áfram að framleiða
sauðfjárafurðir til útflutnings,
enda þótt það kosti þjóðfélagið
nokkuð í útflutningsbótum.
Sauðfjárframleiðslunni fylgir
bæði útflutningur iðnaðarvara,
sem er veigamesti stofninn í
útflutningsiðnaði landsmanna, að
undanskilinni stóriðju, og hún
hefur í för með sér þörf fyrir
margs konar þjónustu og atvinnu
fólks í þéttbýli, sem og í strjálbýli.
Þarfir þess fólks, sem við þetta
starfar, þyrfti að taka til athugun-
ar að mæta með öðrum hætti, ef
þessi atvinnugrein skerðist stór-
lega. Hér er um stórmál að ræða,
sem þarfnast ítarlegrar athugun-
ar.
Ríkisstjórnin hefur það meðal
sinna stefnumála, að rannsókna-
og leiðbeiningarstarfsemi land-
Lyftarar á öllum hæðum i lest. Þessi mynd var tekin á efra þilfari. en
brettið til vinstri er á lofti hjá lyftara i neðri lest.
Ljósmynd Mbl. Sigurgeir.
búnaðarins verði í auknum mæli
beint að nýjum búgreinum, svo
sem fiskeldi, loðdýrarækt og
bættri fóðurframleiðslu, í því
skyni að auðvelda aðlögun fram-
leiðslunnar að markaðsaðstæðum.
Hraðað verði bygg-
ingu nýrra gras-
kögglaverksmiðja
Ennfremur eru það stefnumál
ríkisstjórnarinnar, að hraða bygg-
ingu nýrra graskögglaverksmiðja
og að gert verði sérstakt átak til
markaðsöflunar.
Óhætt er að fullyrða að ýmsar
nýjar búgreinar gefi góðar vonir.
Sumir telja mögulegt, að fiskeldi
geti orðið jafnöflug atvinnugrein
hér á landi og arðgæf, er stundir
líða, eins og sjávarútvegurinn er í
dag. Hvað sem um þetta er, þá er
hitt víst að þarna liggja ónotaðir
gífurlegir möguleikar, sem þarf að
vinna að því að nýta okkur til
hagsældar.
Þann 5. febrúar s.l. skipaði
fyrrverandi landbúnaðarráðherra,
Bragi Sigurjónsson, nefnd til að
huga að auknum möguleikum fisk-
eldis á Islandi og géra tillögur í
þeim efnum. Þetta var hið mesta
nauðsynjaverk og vonast ég til, að
nefnd þessi starfi vel og skili
skynsamlegum tillögum.
Aætlanir um byggingu gras-
kögglaverksmiðja í Hólminum í
Skagafirði og í Saltvík í Suður-
Þingeyjarsýslu voru gerðar fyrir
nær átta árum. Mikið undirbún-
ingsstarf hefur verið unnið við
þessar verksmiðjur, en fram-
kvæmdir eru skammt á veg komn-
ar. Það er mikil nauðsyn að þoka
þessum verksmiðjum áfram eftir
því sem fjárhagsaðstæður leyfa.
Ég tel eðlilegt að hið fyrsta verði
skipaðar stjórnir fyrir verksmiðj-
urnar, þannig að þær geti farið að
beita sér fyrir málefnum sem
verksmiðjurnar varða, m.a. að
athuga um fjármögnun þeirra að
hluta í heimahéruðum.
Varðveita verður og
ryðja braut þeim
framleiðslugreinum,
sem þjóðinni eru
hagstæðastar
Ný landbúnaðarstefna þarf að
taka mið af hagsmunum þess
fólks, sem sveitirnar byggir, bæði
að því er snertir lífskjör og
félagsleg réttindi. Hún þarf að
taka mið af því að framleiðsla
búvara verði a.m.k. nægileg fyrir
þarfir þjóðarinnar í víðtækri
merkingu. Og hún þarf að taka
mið af því að byggðakeðja sveit-
anna verði ekki rofin.
Þessum og fleirum markmiðum
landbúnaðarstefnunnar þarf að ná
á þann hátt að þau fari saman við
hagsmuni þjóðfélagsins í heild.
Landbúnaðarframleiðsian þarf að
nálgast það mark, sem þjóðfélag-
inu er hagstæðast og beita til þess
sveigjanlegum verðtryggingar-
ákvæðum og samningum um þau
til nokkurra ára í senn.
En þetta verður ekki gert með
því að krefjast harkalegra sam-
dráttaraðgerða, skerða sjálfstæði
bænda, lama framtaksvilja eða
rýra eignarrétt þeirra. Þess vegna
þarf stefnan í landbúnaði að
varðveita eða ryðja braut þeim
framleiðslugreinum, sem þjóðinni
eru hagstæðastar, hvort heldur
sem er á sviði hefðbundinna eða
nýrra búgreina.
í fjórða lagi þarf að tryggja
framkvæmd landbúnaðarstefn-
unnar með nauðsynlegum laga-
breytingum, til að mynda á fram-
leiðsluráðslögum. Ýmissa fleirri
aðgerða kann að þurfa að grípa til,
svo framkvæmd stefnunnar verði
tryggð, sem skýrist betur þegar
hún hefur verið fullmótuð.
Búnaðarþing á sér alllanga
sögu. Það hefur gegnt mikilvægu
hlutverki, sérstaklega að því er
snertir ráðgjafar- og undirbún-
ingsstarf við landbúnaðarlöggjöf-
ina og breytingar á henni á
ýmsum tímum.
Ég leyfi mér að láta þá ósk í ljós
og von, að mér auðnist að eiga gott
samstarf við Búnaðarþing, Búnað-
arfélag íslands, Stéttarsamband
bænda og aðrar stofnanir land-
búnaðarins þann tíma, sem ég
kann að gegna starfi landbúnað-
arráðherra. Ég mun meta ráð
ykkar mikils. Eg get ekki lofað að
ég fari alltaf eftir þeim, en ég
vænti þess, að skoðanir okkar geti
oft farið saman.
Landbúnaðurinn þarf
stuðnings við
á mörgum sviðum
Eins ogáður er vikið að, á
landbúnaðurinn nú í miklum erf-
iðleikum, og þeim af ýmsum toga.
Á margan hátt er þar vandratað
og ákvarðanir þarf að taka, sem
kunna að orka tvímælis. Þær
verður að taka í ljósi þess, að
íslenskt þjóðfélag er ein samofin
heild. Við megum þó vel minnast
þess, að landbúnaðurinn er einn af
hornsteinum þjóðfélagsbygg-
ingarinnar og ef undirstöðurnar
hallast, er húsinu hætta búin.
Margt bendir til að nú sé svo
komið. Þess vegna þarf landbún-
aðurinn stuðnings við á mörgum
sviðum.
Ég óska Búnaðarþingi farsæld-
ar í störfum til heilia fyrir
landbúnaðinn og þjóðina { heild.
Nýjung
a mjoli
UMBOÐSMAÐUR Hafskips í
Eyjum, Skipaafgreiðsla Friðriks
Oskarssonar hefur tekið upp
nýja tækni í Eyjum við lestun og
losun skipa, þ.e. með því að nota
lyftara við verkið.
I janúar s.l. kom m/s Borre,
skip Hafskips hf., í fyrsta skipti til
Hveragerði. 14. febrúar.
NÝLEGA barst Hveragerðiskirkju
ein milljón króna að gjöf frá frú
Sigriði Olafsdóttur, Heiðmörk 75 í
Hveragerði, og skal fjárhæðinni
varið til kaupa á kirkjuklukkum,
en nú stendur yfir söfnun til þeirra
kaupa.
> Þessi höfðinglega gjöf frú Sigríðar
er gefin til minningar um mann
hennar, Jóhannes Guðmundsson frá
Ytra-Vallholti í Skagafirði.
NÁMSKEIÐ er fjallar um hug-
myndafræði PROUT hefst á vegum
Þjóðmálahreyfingar tslands i dag,
laugardag, kl. 14.
PROUT er sérstök félagsleg, efna-
hagsleg og stjórnmálaleg kenning
sem byggir m.a. á sameiningu and-
á lestun
í Eyjum
Eyja og var þessi nýja aðferð
notuð við lestun og losun í því.
Voru notaðir alls þrír lyftarar og
var öllu skipað upp og út í gegn
um op á skipshlið. Samkvæmt
upplýsingum Friðriks Óskarsson-
ar eykur þessi nýjung að mun
hraða við afgreiðslu skipanna.
Formaður sóknarnefndar sagði í
samtali við fréttaritara Morgun-
blaðsins, að á þeim árum sem liðin
eru frá byggingu kirkjunnar hefðu
margir velunnarar hennar sýnt
henni vinarhug með gjöfum og
margs konar fyrirgreiðslu. Sagði
hún sóknarnefndina vilja þakka öllu
þessu góða fólki, og sérstaklega
kirkjukór og organista fyrir mikið
og fórnfúst starf í þágu kirkjunnar
og safnaðarins. — Siarún
legra og efnislegra vísinda, nýrri
söguskoðun, sérstakri þjóðfélags-
legri þróunarkenningu og alheims-
hyggju. Kenning þessi var fyrst sett
fram af P.R. Sarkar árið 1958.
Námskeiðið verður á laugardögum
næstu 6 vikur í Aðalstræti 16, 2.
hæð. Öllum er heimil þátttaka.
Höfðingleg gjöf til
Hveragerðiskirkju
Námskeið um hug-
myndafræði PROUT
jakkinn vinsæli kominn aftur,
beint frá U.S.A.
Einnig
„hermanna“
buxur og skyrtur.