Morgunblaðið - 24.02.1980, Síða 1

Sunnudagur
24. febrúar
Bls. 32-64
Hann var hræddur. Tilhugsunin
ein um flugferð gerði hann ætíð skelf-
ingu lostinn. Því nær sem dró ferðadegin-
um, þeim mun órólegri varð hann.
Honum duttu ótal afsakanir í hug til
þess að fresta eða hætta við förina.
Honum varð erfitt um svefn og hann var
þess fullviss að eitthvað hræðilegt
myndi gerast. Hann grandskoðaði
lýsingar af flugslysum af óeðlilegri
áfergju og nákvæmni. Ef það hefði borgað
sig, hefði hann gert erfðaskrá. Það sem
þjakaði hann var ..
Eftir HANS C.
BLUMENBERG
Á leiðinni út á flugvöll leið
honum eins og manni á leið til
aftökustaðar. Hann furðaði sig á
hversdagleikanum allt um kring.
Var til fólk sem gat stigið upp í
þessi hræðilegu verkfæri án þess
að láta í ljós skelfingu sína?
Honum var aðeins eitt til bjargar.
Sameinaðar veigar lyfja og áfeng-
is. Skorðaður í þröngum flugvéla-
skrokknum steypti hann í sig
vænu valíumvoldkahanastéli, sem
jafnvel kom þessum framsækna
athafnamanni í hálfgert mók. í
þessu hugarástandi niðurbældrar
hræðslu bjó hann sig undir lend-
inguna.
Ekki aðeins hinir tilfinninga-
næmu þjást af flughræðslu. Ekki
aðeins menn eins og Hitchcock og
Dalí verða hennar varir, heldur
þjakar hún einnig harðsnúna
kaupsýslumenn, þaulvana flug-
ferðum, sem sitja titrandi á bein-
unum í morgunþotunni. í starfs-
mannablaði nokkru hafði suður-
þýskur iðnjöfur sagst bæla flug-
hræðsluna niður með því að raula
fyrir munni sér. „Slakirðu á og
látir sem þér líki, þá er eins og
óttinn víki.“ Auk þess leitaði téður
herramaður ætíð geðlæknis fyrir
hverja flugferð og lét sérmennt-
aða flugfreyju halda í hönd sér við
hverja lendingu. En slíka þjnustu
veitir Lufthansa ekki óbreyttum
farþegum, þótt hræddir séu. Flest-
ir slíkir urðu hingað til að láta sér
nægja þá ráðleggingu að „Best er
að fara í lest,“ eins og heitir í
svissneskum járnbrautarauglýs-
ingum. Þetta er kannski þjóðráð,
sé maður að fara til Nissa eða
Stokkhólms, en sé ferðinni heitið
til Tókíó eða Los Angeles vandast
málið. En nú er hjálp í vændum,
og hana veitir rannsóknastofnun
ein í Munchen í samvinu við
Lufthansa. Flugfélagið sér sér hag
í námskeiðum sem stuðla að því að
losa fólk undan flughræðslu. Því
losni fólk við hana, myndi það
frekar skipta við flugfélögin en
ferðast með lest.
Maður að nafni Gúnther átti að
framkvæma það sálfræðilega
þrekvirki að lækna lítinn hóp
manna af rótgróinni flughræðslu
frá föstudagskvöldi til hádegis á
sunnudag. Þetta átti að kosta
7.800 krónur fyrir utan flugferð-
ina í lokin. Flugferðin er mið-
punktur námskeiðsins. Það veltur
allt á því að standast þá þrekraun,
og er undirbúningurinn undir
hana jafn nákvæmur og fyrir
geimferð.
Við hittumst á veitingahúsinu á
Hamborgarflugvelli. Þar er komin
Hilde, sem var einkaritari og
langaði mikið til þes að heim-
sækja vini sína í Alaska. Hún
hafði ætíð hingað til .kvalist af
hræðslu í hverri flugferð, en slíkt
er afar óheppilegt ætli maður sér
að fljúga til fjarlægra landa.
Yfirlæknirinn og skurðlæknirinn
Hartwig er þéttvaxinn, valds-
mannslegur maður. Síðasta
sumarfrí hans í Grikklandi varð
honum til ósegjanlegrar kvalar
flugsins vegna. Verkfræðingurinn
Eric frá Kaupmannahöfn er góð-
legur, feitlaginn Dani, sem neyðist
stundum starfs síns vegna til þess
að ganga í gegnum kvalræði flugs-
ins. Herbert, sem vinnur hjá
sparisjóði, er sá eini sem aldrei
hefur stigið upp í flugvél.
Ekkert tengir fólk jafn mikið
saman og sameiginleg hræðsla.
Brátt skiptast menn á sjúkdóms-
einkennum flughræðslunnar undir
öruggri handleiðslu Gúnthers.
Þeir, sem þjást af innilokunar-
kennd, lýsa með ákefð andarteppu
og blóðrásartruflunum, hjart-
slættiog þvala á höndum. Ýmiss
konar hræðslutilfinningar eru
rökræddar. Sumir hræðast flug-
ræningja, aðrir hræðast það að
lokast inni og brjálast. Einn
minnist hins ógleymanlega sjón-
varpsleikrits „Flug í hættu,“ en
þar fórust báðir flugmennirnir úr
matareitrun, en tómstundaflug-
maðurinn Hanns Lothar fékk
tækifæri til þess að sýna hetju-
dáðir.
Gúnther hlustar á allt fullur
rósemi og skilnings, því þetta er
ekki fyrsta flughræðslunámskeið-
ið sem hann stjórnar, og hann er
öllum hnútum kunnugur. Þó að
hræðslueinkennin séu yfirleitt hin
sömu á hverju námskeiði, þá er
þessi hópur um margt frábrugð-
inn öðrum: Þátttakendur eru að-
eins 5 eða helmingi færri en
venjulega, og meðal þeirra er
aðeins ein kona. Yfirleitt eru fleiri
konur á námskeiðunum en karlar.
Sjá miðopnu