Morgunblaðið - 02.07.1980, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2. JÚLÍ 1980
23
Kaj Bruun -
Minningarorð
Fæddur 17. júlí 1899.
Dáinn 25. júní 1980.
Afi fæddist í Kaupmannahöfn
og var danskur í báðar ættir. A
þrítugsaldri flutti hann hingað til
Reykjavíkur, giftist og eignaðist
tvö börn. Síðustu árin var hann
einbúi, bjó lengi á Grettisgötu 12,
síðar á númer 8. Þegar við komum
til sögunnar var hann hættur með
gleraugnaverslunina en starfaði
sem leiðsögumaður á sumrin.
Hann var tíður gestur hjá okkur
og alltaf velkominn, því hann var
dálítill sprellikarl í sér og kunni
allskonar trix sem við börnin
höfðum gaman af. Svo las hann
fyrir okkur og sagði sögur og
fræddi okkur um allt mögulegt.
Hann sagði vel frá og sumt festist
í manni eins og þegar hann sem
smástrákur lét gamlan fíl gera
kúnstir í dýragarðinum, og allir
undruðust hvað strákurinn gat
stjórnað svona stórum fíl. En það
var af því að ég kom á hverjum
einasta degi og gaf honum mola í
ranann, sagði afi, og gamli fíllinn
var farinn að þekkja mig. — Þegar
einn dóttursonurinn kom til
Kaupmannahafnar mörgum árum
eftir að hann heyrði þessa sögu,
var það hans fyrsta verk að heilsa
upp á fílinn hans afa í dýragarðin-
um.
A þeim árum sem við elstu
bræðurnir vorum að komast á legg
í vesturbænum, leiddi afi okkur
stundum með sér niður að Ægi-
síðu þar sem allir kofarnir voru,
og bátarnir og þessir skrítnu
fiskar sem héngu á snúrunum. I
fjörunni sýndi hann okkur rétta
steina til að fleyta kerlingar með
út á sjóinn. En hann kenndi okkur
líka hagnýta hluti á lifandi hátt,
eins og stafrófið. Niður að Ægisíð-
unni lá þá, og liggur enn, göngu-
stígur milli húsa. Þegar við geng-
um hann táknaði hvert skref einn
staf, sem við sögðum allir upphátt
um leið og við stigum skrefið.
Gatan var nógu löng fyrir allt
stafrófið og var því skýrð ABC-
gatan.
Stundum fór afi með okkur
niður að Tjörn og stundum upp að
Rauðavatni þar sem hann átti
land. Við hjálpuðum honum að
planta trjám en hann var
áhugasamur um trjárækt og
reyndar alla garðrækt. Stóri garð-
urinn hans á Grettisgötunni er
minnisstæður. Þar voru há tré
sem hægt var að klifra í, blóma-
beð, lítil rjóður með stólum og
borði, runnar og krókóttir stigar
og alls konar leynigöng, og skrítin
ber sem maður sá hvergi annars
staðar og við máttum eta eins
mikið af og við vildum.
Afi var fjölfróður maður, átti
stórt bókasafn og hafði ánægju af
málaralist og tónlist; lærði á fiðlu
á sínum yngri árum og málaði
dálítið. Hann kunni mörg tungu-
mál og átti til að slá fram hinum
furðulegustu orðum um sama
hlutinn. Hann lagði okkur heil-
ræði með því að láta okkur læra
útlenskar þulur utanað, t.d. eina
spænska um tannhirðingu. Og
þegar hann á gamals aldri stund-
aði finnskunám í Háskólanum
nutum við góðs af þvi. — Oft
leyfði hann einhverju okkar að
koma með þegar hann var leið-
sögumaður og sýndi túristum suð-
urlandið og voru það miklar ævin-
týraferðir.
Á seinni árum fór afi minna um
og kom sjaldnar í heimsókn. Við
fórum því oftar til hans og
spjölluðum við hann; en hann tók
alltaf vel á móti okkur og sýndi
mikinn áhuga á því sem við vorum
að gera. Einn dag á ári kom hann
þó alltaf, fínn og strokinn, og það
var á aðfangadag; jólin byrjuðu
ekki fyrr en hann kom inn úr
dyrunum.
Hann veiktist fyrir rúmu ári
síðan og dvaldist á sjúkrahúsum
um tíma, en náði sér sæmilega
aftur. Hann dó á Heilsuhælinu í
Hveragerði þar sem hann kunni
mjög vel við sig og þreyttist aldrei
á að lofa hið ágæta starfsfólk þar.
Þetta voru nokkur kveðjuorð um
afa sem alltaf reyndist okkur vel
og við munum minnast með hlý-
hug.
Barnabornin Árbakka.
í dag kveðjum við Kaj Bruun,
gleraugnasérfræðing, sem lést
hinn 25. júní sl.
Kaj Bruun var aldanskur, fædd-
ur í Kaupmannahöfn hinn 17. júlí
1899, sonur hjónanna Önnu og
Ottós Bruun, verkfræðings.
Ungur að árum kom hann til
íslands, vann fyrst í gleraugna-
versluninni Týli, en starfrækti
síðan um áratuga skeið eigið
fyrirtæki og verslun að Laugavegi
2, sem flestir fullorðnir Reykvík-
ingar munu minnast.
Árið 1928 gekk hann að eiga
Snjólaugu Sigurðardóttur og eign-
uðust þau tvö börn, Snjólaugu,
gifta Bjarna Kristjánssyni, rektor
Tækniskóla íslands, og Knút.'lög-
fræðing, sem kvæntur er Mar-
grétu Ingólfsdóttur. Snjólaug og
Bruun slitu samvistum fyrir all-
mörgum árum.
Eg var unglingur þegar ég kom
fyrst til Reykjavíkur og bæði þá
og seinna var heimili þeirra Snjó-
laugar frænku minnar og Bruun
sem mitt heimili. Var það mér
ómetanlega mikils virði. Ög aldrei
þakkað sem skyldi. Þar ríkti
menningarlegt andrúmsloft,
smekkvísi og viss „stemmning" og
húsbóndinn kryddaði tilveruna
með sínum frábæra og þægilega
humor. Persónulega þekki ég lítið
hinn marglofaða danska humor,
en eitt er víst að glettnin og
gamansemin hjá Bruun var alveg
sérstök, alltaf notaleg og græsku-
laus.
Annar eiginleiki var ríkur í
hans fari, þar var fegurðarskynið,
fágaður listasmekkur og áhugi á
náttúrunni og öllum gróðri. Undi
hann löngum stundum í garði
sínum, hlúði þar að gróðri, fylgd-
ist með fuglunum við hreiðurgerð
og naut samvista við náttúruna.
Ég er staddur fyrir innan af-
greiðsluborðið, og rétt búinn að
afgreiða lítið brosmilt stúlkubarn,
þegar inn í. búðina kemur einn
ágætur kunningi minn og tilkynn-
ir mér andlát eins míns besta
vinar, Helga Laxdal.
Mig setur hljóðan við, það er
eins og strengur í sál minni sé
rofinn. Það má segja að leiðir til
okkar kynna hafi byrjað fyrir um
það bil þrettán árum.
Með okkur tókst kær og ævinleg
vinátta sem samanstóð af trygg-
lyndi beggja. Mér er efst í huga
þegar ég skrifa þessar fátæku
línur í ferðum okkar út og suður
m.a. til Þingvalla þar sem hann
bar svo oft höfuð og herðar yfir
Þá var Bruun mikill málamaður,
kunni fjölda tungumála og átti
safn góðra bóka. Mörg ár var hann
blaðamaður hér á landi fyrir
danska blaðið „Dansk Samvirke"
og lengi formaður „Det danske
Selskaþ" í Reykjavík.
Það fór ekki framhjá neinum
sem kynntist Kaj Bruun að þar fór
maður sem átti djúpar rætur í
gamalgróinni menningu.
Bruun var lítið fyrir það að tala
um sjálfan sig, en stundum hvarfl-
aði að manni þegar hann fór til
vinnu sinnar niður á Laugaveg 2,
að í þessu starfi væri hann á
alrangri hillu og að hinir fjöl-
breyttu hæfileikar hans fengju
engan veginn notið sín.
Hin síðari ár hrakaði heilsu
hans mjög, en hann naut ástúðar
og umhyggju barna sinna og
barnabarna.
Á björtum sólskinsdegi í byrjun
júní fór ég með dóttur hans í
heimsókn til hans. Þá var hann á
Heilsuhæli NLFI í Hveragerði.
Það var ánægjuleg samverustund.
Þar ríkti samstillt glens og gam-
an, en umfram allt hjartahlýja og
gleði. Þessi sólskinsstund verður
mér ógleymanleg og ég er þakklát
fyrir að eiga þessa fallegu minn-
ingu um kærleiksríkt samband
Minning:
Fæddur 18. maí 1955
Dáinn 18. júní 1980
Að undanförnu hafa okkur nær
daglega borist fréttir af hörmu-
legum slysum, víðsvegar að af
landinu.
Fólk í blóma lífsins hverfur af
okkar sýnilega vettvangi á feg-
ursta tíma ársins.
í litlu þjóðfélagi eins og okkar
snerta okkur slíkir viðburðir
vissulega í öllum tilvikum.
Viðbrögðin verða þó óneitanlega
öflugri, er vinur og nágranni í litlu
þorpi verður fórnarlamb slíkra
atburða.
Ævi Gunnars Valgeirssonar
glaðværan kunningjahóp. Ekki fór
ég sem náinn vinur hans varhluta
af sjúkdómssögu hans, þá er mér
minnisstætt þvílíkt æðruleysi
hann hafði til að bera ef hana bar
á góma, t.d. er ég ók of hratt sem
ég á vanda til þá sagði hann oft:
„Heyrðu John, ég hef nú ætlað
mér að verða minnst hundrað
ára.“
En allt tekur sinn enda, nú er'
komið sumar og sól, grasið grær,
trén og blómin skarta sínu feg-
ursta en að hausti fölnar þetta líf,
og annað hlutskipti tekur við.
Þannig hefur það ætíð verið, og
á meðan óg lýk þessum fáu orðum
vil ég segja í lokin, hann var
lýsandi fordæmi glaðværðar og
föður og dóttur. Ég er líka þakklát
fyrir að hafa átt þess kost að
kynnast þessum óvenjulega
manni. — Blessuð sé minning
hans.
V.Þ.
Árið 1925 var annasamt hjá
íslenzkum skátum. Um sumarið
var háð hið fyrsta landsmót þeirra
í Þrastaskógi og um haustið fyrsta
leikmót skáta á Landakotstúninu í
Reykjavík. Þar fór fram keppni í
ýmsum greinum skátastarfsins,
einkum útivist og hjálp í viðlög-
um.
Þá kom það sér vel að danskur
skáti, Kaj Bruun að nafni, sem
starfaði hér í bænum bauðst til að
veita aðstoð sína við að skipu-
leggja leikmótið, sem var hið
fyrsta sinnar tegundar hér á
landi. Mótið tókst vel og varð góð
kynning á starfi skátanna.
Eftir að Kaj Bruun opnaði
gleraugnaverzlun sína að Lauga-
vegi 2, annaðist hann, að mestu,
afgreiðslu á skátamerkjum B.I.S.
og fór það vel úr hendi. Hann
sýndi íslenzkum skátum velvild í
orði og verki, sem sannarlega ber
að þakka.
Með skátakveðju,
J.O.J.
varð aðeins 25 ár og einn mánuð-
ur.
Hann var yngstur þriggja barna
Valgeirs Ágústssonar og konu
hans Náttfríðar Jósafatsdóttur.
Hann ólst upp við hlýju og öryggi
góðs heimilis, bar þess merki og
mat að verðleikum.
Hraustum líkama stýrði dul, en
þó ör sál, með sterkri réttlætis-
kennd sem illa þoldi átroðslu
þeirra, er minna máttu sín og
slíkir leituðu oft vars hjá þessum
hraustlega unga manni.
Drengskapur hans, góðvild og
skörp greind öfluðu honum vina,
sem ekki gleyma honum, þótt árin
líði.
Sjómennsku valdi Gunnar sem
ævistarf og í vor lauk hann
farmannsprófi frá Stýrimanna-
skólanum í Reykjavik með lofleg-
um vitnisburði.
I þeim skóla ritstýrði hann við
annan mann athyglisverðu nem-
endablaði „Kompás"' að nafni.
Að lokinni Evrópuferð nýbak-
aðra stýrimanna skyldi brátt
haldið til hafs — en enginn má
sköpum renna.
Tilgangur lífs og dauða er okkur
fávísum oft torskilinn, en við
treystum á forsjá þess, er öllu er
ofar og þökkum minningar um
góðan dreng, sem við söknum úr
okkar litla hópi.
Foreldrum Gunnars, afa, systk-
inum og öllum hans vinum votta
ég samúð mína á erfiðri stund.
Egill Gunnlaugsson.
trúmennsku í hvívetna, hann
skildi betur við heiminn sem hann
fæddist í. Ég votta aðstandendum
öllum, börnum og eiginkonu inni-
legrar hluttekningar á sorgar-
stund.
John F.
SVAR MITT
EFTIR BILLY GRAHAM
Kæri Billy Graham. Eg sæki kirkju, þar sem mikil
áherzla er lögð á, hvers konar fötum menn klæðast. Þar
sættir fólk sig ekki við ermalausar flíkur. stutt hár eða
baðföt. Getið þér frætt mig á því, hvað þetta kemur
kristindómi við? Eg bið óþreyjufullur.
Ekkert!
Við verðum ekki hólpin vegna þess, sem við klæðumst
eða klæðumst ekki, ekki einu sinni vegna þess, sem við
gerum eða gerum ekki. „Af náð eruð þér hólpnir orðnir,
og það er ekki yður að þakka.“ Það er ekki breytni
okkar eða klæðnaður eða hvað við gerum, heldur það,
sem Guð hefur gert í Kristi.
Biblían kennir okkur, að við eigum að klæðast
sómasamlega. En kristna menn greinir á um, hvað sé
sómasamlegur klæðnaður, hegðun og framkoma.
Sumar kirkjur vara fólk við því að nota fegrunarlyf,
stutt pils, fara á opinbera baðstaði o.s.frv. Eg lít svo á,
að hver hafi rétt til að hafa sínar skoðanir.
Eg dái hvern mann, sem á einhverja sannfæringu um
kristilega hegðun á þessum tímum, þegar fáir eru
sannfærðir um nokkurn skapaðan hlut.
En við erum mannleg. Þess vegna er svo stutt í það að
verða einstrengingslegur um klæðnað o.s.frv. og gefa
fremur eftir varðandi það, sem meira máli skiptir, hið
innra skart. Pétur ritaði: „Skart yðar ... heldur sé það
hinn huldi maður hjartans í óforgengilegum búningi
hógværs og kyrrláts anda, sem er dýrmætur í augum
Guðs" (1. Pét. 3,4).
Ef yður finnst, að söfnuðurinn, sem þér tilheyrið
leggi óhæfilega áherzlu á þessa hluti, liði yður kannski
betur í hópi kristinna manna, þar sem slík mál eru ekki
gerð að meginatriði.
HELGILAXDAL
— KVEÐJUORÐ
Gunnar Valgeirs-
son Hmmmstanga