Morgunblaðið - 14.08.1980, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. ÁGÚST 1980
21
og ríkisins
kjarasamningar þeirra kveða á
um.
Með þessum samningsdrögum
nú fá opinberir starfsmenn ekki
nema brot af þeirri kaupmáttar-
rýrnun, sem orðið hefur frá 1977,
og virðist samninganefnd BSRB
hafa komizt að raun um við nánari
athugun, að ekki væri lengur
raunhæf sú kjaramálastefna, sem
fólst í samningunum 1977 og var
ítrekuð í kröfunum, sem kynntar
voru minnihlutastjórn Alþýðu-
flokksins.
Auk þess er athyglisvert, að svo
virðist sem samræming í launa-
kjörum efstu flokka BSRB við
BHM færi hæstlaunuðu starfs-
mönnum ríkisins allt að 60.000
króna launahækkun á mánuði í
áföngum á sama tíma og lægstu
launaflokkarnir fá 14 til 30.000
króna hækkun. Þannig fá efstu
Iaunaflokkarnir í það minnsta
tvöfalda launahækkun í krónutölu
á við þá neðstu, þó svo sú
launahækkun sé sett fram undir
öðru heiti og nefnist samræming.
Ætla má að þessi niðurstaða
hljóti óhjákvæmilega að hafa sín
áhrif á samningagerð ASÍ og
vinnuveitenda — áhrif, sem ganga
nokkuð þvert á þá stefnu um
aukinn launajöfnuð, sem Alþýðu-
sambandið hefur haft á orði.“
Þorsteinn Pálsson,
framkv.stj. VSÍ:
Samningar
BSRB munu hafa
veruleg áhrif
á viðræður
ASÍ og VSÍ
„ÞETTA samkomulag er ekki
orðið að samningi og það er hætt
við að maður yrði sakaður um
afskipti af innanrikismálum, ef
maður færi að stofna til mikilla
umræðna um málið á þessu
stigi,“ sagði borsteinn Pálsson,
framkvæmdastjóri Vinnuveit-
endasambandsins, þegar leitað
var álits hans á samningsdrögum
BSRB.
„Framhjá því verður hins vegar
ekki litið, að ef fer sem horfir, að
ríkið og opinberir starfsmenn
gangi til samninga á undan aðil-
um á hinum almenna vinnumark-
aði, þá verður sú niðurstaða ekk-
ert innanríkismál. Hún mun aug-
ljóslega hafa veruleg áhrif á
viðræður VSI og ASI. I þessu
sambandi verður að hafa í huga að
þeir launaflokkar, sem vega lítið í
útgjaldaauka fyrir ríkið, koma
með miklum þunga á almennan
vinnumarkað. Ég óttast að þó að
þetta samkomulag sé gert að því
er virðist innan mjög hóflegra
marka, að því er varðar útgjalda-
auka fyrir ríkið, þá geti saman-
burður milli einstakra launahópa
orðið efni í sprengikúlur í samn-
ingum VSÍ og ASÍ. Vinnuveit-
endasambandið hlýtur hins vegar
að taka mið af þeirri útgjalda-
aukningu, sem felst í þessum
samningum. Á þessu stigi höfum
við ekki hugmynd um hver hún er
og getum því ekki sagt hvaða áhrif
þetta muni endanlega hafa. Enda
ekki tilefni til þess fyrr en af
samningum verður.“
Hvað vilt þú segja um ákvæði
samningsdraganna um verðlags-
bætur, þar sem kemur bókun
fjármálaráðherra að samræmdar
reglur verði að gilda um greiðslu
verðbóta á laun hjá opinberum
aðilum og á almennum vinnu-
markaði?
„Af því, sem birt hefur verið,
verður ekkert endanlega ráðið um
það hver niðurstaðan verður varð-
andi vísitöluna. Okkar afstaða
hefur hins vegar alltaf verið skýr.
VSI telur að hugmyndir um gólf í
vísitöluna muni eyðileggja þá
vinnu, sem lögð hefur verið í
kjarnasamninginn, vegna þess að
þá raskast umsamið launabil eftir
duttlungum verðbólgunnar. Við
teljum ekki hægt að tala um
samræmdan launastiga með slík-
um ákvæðum. En að sjálfsögðu er
ég sammála því sem fram kemur
hjá fjármálaráðherra, að það er í
hæsta máta óeðlilegt að eitt verð-
bótakerfi gildi fyrir opinbera
starfsmenn og annað fyrir al-
mennan vinnumarkað,“ sagði
Þorsteinn Pálsson að lokum.
Ásmundur Stefánsson,
framkv.stj. ASÍ:
Metum okkar
stöðu með
tilliti til þess
sem er að ger-
ast hjá BSRB
„VIÐ höfum fengið þessi samn-
ingsdrög í hendurnar pg munum
skoða þau.“ sagði Ásmundur
Stefánsson. framkvæmdastjóri
Alþýðusambandsins, þegar hann
var spurður álits á samnings-
drögum BSRB og rikisins.
„Þetta er býsna flókið mál og
mörg atriði þurfa nákvæmrar
athugunar við. Það er útilokað
fyrir okkur að líta framhjá því
sem gerist á þessum vígstöðvum,
þess vegna hljótum við að skoða
þetta vandlega og meta okkar
stöðu með tilliti til þess, sem
þarna er að gerast.
Lárus Jónsson, alþingismaður:
tekju og eignarskattar munu
hækka að raungildi um 6 millj-
arða frá því í fyrra eftir nýjustu
upplýsingum. Þjóðhagsstofnun
telur álagðir tekju og eignarskatt-
ar verði endanlega 2,5 milljörðum
hærri en fjárlög gera ráð fyrir nú
þegar ólokið er álagningu í tveim-
ur kjördæmum, þ.e.a.s. Austur-
landi og Suðurlandi og ný heimild
um 10% hækkun útsvara frá því
sem áður var er talin hækka
útsvör um 3,5—4,5 milljarða.
Skipta 6 milljarðar
í launaumslögum
launþega ekki máli?
Þjóðviljinn hefur það réttilega
eftir Þjóðhagsstofnun að hún
„Nýstárleg kenning „málgagns verkalýðshreyfingar'*:
Ef grunnkaup hækk-
ar um 2,1% verður
engin skattahækkun
í kjölfar þess að mönnum berast nú óðum skattseðlar
þar sem sjá má svart á hvítu þær upphæðir sem hverjum
og einum er gert að greiða í tekju- og eignaskatta.
sjúkratryggingargjald og útsvör hefur orðið nokkur
umræða um skattamálin. Þar hefur komið fram að
fjármálaráðherra telur óbeina skatta „sízt of háa hér á
landi“. Það er fróðleg yfirlýsing sem raunar staðfestir i
hnotskurn stefnu Alþýðuhandalagsins í skattamálum.
Nýstárlegri þó er kenning Þjóðviljans en í forsíðugrein
blaðsins sem kallar sig m.a. „málgagn verkalýðshreyf-
ingar“ segir svo orðrétt: „Niðurstaða: — Nái grunn-
kaup að hækka um 2,1% þann 1. sept, þá verður alls
engin hækkun beinna skatta í ár.“ Sem sagt grunnkaup
þarf að hækka um 2.1% til þess að krónutalan í
umslögunum eftir að Ragnar Arnalds er búinn að fá sitt
verði sú sama og þá hækka skattar ekki — segir
Þjóðviljinn!!!
Aukaskattreikningur
tveggja vinstri
stjórna er 50 til 60
milljarðar
Þjóðhagsstofnun áætlar að
brúttótekjur framteljanda á ís-
landi á yfirstandandi ári muni
nema tæplega 860 milljörðum
króna og að af þessum tekjum
greiði skattgreiðendur 13,9% í
beina skatta, þ.e.a.s. tekju- og
eignarskatt, fasteignaskatta,
sjúkratryggingargjald og útsvör
eða 119 milljarða króna. Árið 1978
þegar Sjálfstæðismenn réðu síðast
skattastefnunni var þetta hlutfall
af tekjum á greiðsluári 11,6%.
Þessi hækkun á greiðsluhlutfall-
inu þýðir að beinir skattar eru nú
réttum 20 milljörðum þyngri á
þessu ári vegna ákvarðana 13
mánaða vinstri stjórnar Ólafs
Jóhannessonar og núverandi ríkis-
stjórnar. Auk þessa greiðir þjóðin
á þessu ári a.m.k. 30 milljörðum
hærri óbeina skatta vegna ákvarð-
ana þessarra skattglöðu ríkis-
stjórna. Heildarskattbyrðin í ár
er því hvorki meira né minna en
50—60 milljörðum króna hærri
eða 12 til 1400 þúsund krónum á
hverja 5 manna fjölskyldu i
landinu heldur en hún væri að
óbreyttum lögum frá 1978.
Þessi aukaskattreikningur sund-
urliðast þannig:
Framangreindar tölur, ef frá
eru taldir beinir skattar eru í
fjárlögum eða sumpart reiknaðir
skv. upplýsingum frá Þjóðhags-
stofnun. Þær eru á verðlagi fjár-
laga fyrir 1980. Verðlag er nú
orðið miklu hærra og má því meta
aukningu skattbyrðarinnar sem
framangreindar ríkisstjórnir eru
ábyrgar fyrir um 50 til 60 millj-
arða á núverandi verðlagi eða 12
til 1400 þúsund krónur á hverja 5
manna fjölskyldu á landinu, eins
og áður sagði.
Núverandi ríkis-
stjórn ber ábyrgð
á 28—30 milljarða
aukinni skattbyrði:
Vinstri stjórn Ólafs Jóhannes-
sonar þótti iðin við kolann í
skattamálum á 13 mánaða ferli
sínum. Á sex mánuðum hefur þó
núverandi ríkisstjórn tekist að
auka álögur á almenning svo
nema mun 28 til 30 milljörðum
króna á núgildandi verðlagi. Hún
ber ábyrgð á því að 2% söluskatts-
hækkun haustið 1979 og 6% vöru-
gjaldshækkun mun leggja a.m.k.
15 milljarða meiri álögur á al-
menning í ár en í fyrra. Hún lagði
á nýtt „orkujöfnunargjald“ (sem
er í raun 1,5% söluskattshækkun)
sem leggur 6 milijarða nýja skatt-
byrði á almenning í ár og útsvör,
áætli að beinir skattar verði
13,9% af tekjum ársins í ár en
þessi skattbyrði hafi verið 13,2% í
fyrra og „málgagn verkalýðs-
hreyfingarinnar" blæs á þessa
hækkun beinna skatta með fram-
angreindri „röksemdafærslu". Nú
skal þetta blað upplýst um að
0,7% af 860 milljarða áætluðum
tekjum framteljenda í ár er um 6
milljarðar króna. Skiptir það
launþega ekki lengur máli hvort 6
milljarðar eru teknir úr umslög-
um þeirra í hækkaða skatta? Þessi
skattahækkun tekju- og eigna-
skatta og útsvara kemur til við-
bótar þeirri staðreynd að kaup-
máttur taxtakaups almennra
launþega er talinn verða 6%
minni á yfirstandandi ári en í
fyrra, skv. nýútkominni skýrslu
um þjóðhagshorfur á árinu.
„Málgagn verkalýðshreyfingar-
innar" fjallar ekki um þessa
hækkun beinna skatta í ár í ljósi
þessarra staðreynda um skert
launakjör og gífurlegra hækkana
óbeinna skatta. Hér kveður við
nokkurn annan tón en fyrir og
eftir kjarasamningana 1977, þegar
kjörorðið „samningana í gildi“
varð til, enda aðrir húsbændur nú
en þá í stjórna'rráðinu, en m.a.
orða vill ekki Þjóðviljinn upplýsa
lesendur sína um hversu miklu
meiri kaupmáttur taxtakaups al-
mennra verkamannalauna er nú
en hann var fyrir kjarasamn-
ingana 1977 og hversu mikið
skortir á að núverandi húsbændur
í stjórnarráðinu hafi efnt loforðið
um „samningana í gildi".
m. kr.
Beinir skattar .......................................... 20.000,-
Hækkun söluskatts 2% (fyrrahaust) ....................... 10.300.-
Hækkun vörugjalds 6% (sama tíma) ..........................7.715.-
„Orkujöfnunargjald" í raun 1,5% sölusk.................... 6.000,-
Gjald á ferðalög til útlanda ............................. 1.700.-
Nýbyggingargjald ........................................... 250.-
Skattur á verzlunarhúsnæði ............................... 1.700.-
Aðlögunargjald ........................................... 1.840.-
Hækkun verðjöfnunargjalda á raforku ...................... 1.220.-
Hækkun skatta á benzín umfram verðlag ....................10.100.-
„Markaðar tekjur" teknar í ríkissjóð ......................4.714.-
Frá dregst niðurfelling söluskatts af
matvörum og tollalækkanir .............................-^-14.500.-
Samtals m.kr............................................. 51.039,-