Morgunblaðið - 03.09.1980, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 3. SEPTEMBER 1980
Stéttarsambandsfundurinn:
Stemma verður stigu
við verksmiðjubú-
skap með lögum
Björn Aðalgeirsson
FJÓRÐUNGSÞINGI Norðlend
iniía lauk í Kærkvöldi. Sú breyt-
injf var gerð á lögum þess að
formaður og varaformaður eru
kjörnir tii tveKKja ára i stað eins
áður, «(í var Bjarni AðaÍKeirsson
á Húsavík kosinn formaður en
Helífi M. Bergs á Akureyri vara-
formaður. Fráfarandi formaður
er Vaidimar Bragason.
í fjórðungsráði, eru kosnir til
2ja ára: Frá Norðvesturiandi:
Þórður Skúlason Hvammstanga,
Jón Isberg Blönduósi, Lárus Ægir
Guðmundsson Skagaströnd, Jó-
hann Salberg Guðmundsson Sauð-
árkróki, Jón Karlsson Sauðár-
króki og Ingimundur Einarsson
Siglufirði. Norðausturlandi: Jón
E. Friðriksson Ólafsfirði, Valdi-
mar Bragason Dalvík, Helgi M.
Bergs Akureyri, Bjarni Aðal-
geirsson Húsavík, Sigurður Giss-
urarson Húsavík og Björn Guð-
mundsson Norður-Þingeyjarsýslu.
í viðtali við Mbl. sagði Bjarni
Aðalgeirsson að iðnaðar- og
orkumál hefði borið hæst á þing-
VERULEGAR umræður urðu á
aðalfundi Stéttarsambands
bænda um svonefndan „verk-
smiðjubúskap* og þá einkum i
inu og myndu þau verða aðalverk-
efni Fjórðungssambandsins næstu
ár. Iðnþróunaráætlun fyrir Norð-
urland væri nú fullmótuð af
starfsmönnum Framkvæmda-
stofnunarinnar, en órædd innan
stofnunarinnar sjálfrar.
Þá sagði hann að samein-
ingarmál sveitarfélaganna væru
nú í brennidepii en um þau væru
skiptar skoðanir. Flestir virtust
inná að þessi mál þróuðust og
samvinna sveitarfélaganna leiddi
til sameiningar fremur en að um
lögþvinganir yrði að ræða.
Bjarni taldi ennfremur að rétt
væri að breyta uppbyggingu
Fjórðungsþingmanna í framtíð-
inni, meðal annars með því að
færri máiaflokkar væru teknir
fyrir, og þeim gerð betri skil.
Sömuieiðis taldi hann rétt, að
beina starfsemi Sambandsins
milli þinga meir að ákveðnum
málum en verið hefur.
I gær voru afgreiddar fjölmarg-
ar tillögur frá þinginu og urðu
mestar umræður um stóriðjumál.
aiifugla- og svínarækt. Einnig
urðu töluverðar umræður um
fiskirækt og töldu ýmsir fund-
armanna hættu á að þar yrði um
að ræða „verksmiðjubúskap" og
þá i höndum fárra manna og f
fæstum tilvikum bænda.
Samþykkti fundurinn ályktun
þar sem segir, að aðalfundurinn
telji mjög varhugaverða þá þróun
sem orðið hefur á seinustu árum,
að framleiðslá í ákveðnum bú-
greinum hefði í formi verksmiðju-
reksturs færst í auknum mæli á
fárra manna hendur. Segir í
ályktuninni að þetta gerist á sama
tíma og lagðar séu stórfelldar
hömlur á framleiðslu bænda
vegna þess að markaðurinn þoli
ekki þá framleiðslu sem nú sé
fyrir hendi. Skoraði fundurinn á
landbúnaðarráðherra að beita sér
fyrir lagasetningu, sem stemmi
stigu við slíkum verksmiðjurekstri
í landinu og þar á meðal í
fiskirækt.
í annari samþykkt fundarins er
skorað á Alþingi, ríkisstjórn,
Stéttarsamband bænda og Búnað-
arfélag íslands að taka höndum
saman um mótun markvissrar
stefnu í fiskirækt og fiskeldi á sem
breiðustum grunni sem tryggi
hagsmuni bænda í þessari búgrein
og verði þannig til að styrkja
búsetu í dreifbýli. Þá verði þessari
búgrein veitt sambærilegur stuðn-
ingur í leiðbeiningum og fjár-
framlögum og hefðbundnum
greinum landbúnaðarins.
Fjórðungsþing Norðlendinga:
Bjarni Aðalgeirsson á
Húsavík kjörinn formaður
Ljóem.: ólafur K. Magnússon.
Silfrið til sýnis
Silfurmunirnir sem fundust um helgina austur á Héraöi eru nú
komnir í vörslu Þjóöminjasafnsins, þar sem þeir veröa til sýnis
á næstunni á venjulegum opnunartíma safnsins. Hér sjást tveir
safngestir skoöa hinar fornu gersemar. Leit hefur veriö haldiö
áfram í Miöhúsum viö Egilsstaöi, en ekki hafa fundist fleiri
munir.
200% fóðurbætisskattur áfram
en bændur fái ákveðið magn af
kjarnfóðri með 33,3% skatti
Aðalfund Stéttarsambandsins sóttu 46 fuiltrúar auk gesta.
Ljósm. Mbl. t.g.
AÐALFUNDI Stéttarsambands
bænda lauk um klukkan fjögur f
fyrrinótt með afgreiðslu ályktana
fundarins um framleiðslustjórnun
f landhúnaði. Samþykkt Stéttar-
samhandsfundarins frá í fyrra um
kvótakerfið svonefnda var itrekuð
og samþykkt að fela Framleiðslu-
ráði að beita framleiðslukvóta á
mjólkur- og kjötframleiðslu verð-
lagsársins 1980 til 1981. Fundur-
iiin samþykkti einnig að á verð-
lagsárinu. sem hófst 1. september
8.1. verði áfram inheimtur fóður-
hætisskattur að hámarki 200% af
cif-verði innflutts kjarnfóðurs.
Hins vegar þurfi búvöruframleið-
endur aðeins að greiða 1/6 hluta
eða 33,3% hámarksskattsins af
tilteknum skammti kjarnfóðurs
fyrir hverja afurðaeiningu.
I samþykktinni um kvótakerfið
er lögð áhersla á að hraðað verði
nauðsynlegum leiðréttingum vegna
útreiknings á búmarki. Þá fagnaði
fundurinn þeirri rýmkun á reglum
um búmarkið, sem fólst í bráða-
birgðalögunum frá 23. júní s.l. en
lögð er áhersla á að breytingar
vegna fjármagnskostnaðar og
bygginga 1976, og síðar, verði í
samræmi við þau stærðarmörk
bygginga, sem giltu hjá Stofnlána-
deild landbúnaðarins, þegar láns-
loforð voru gefin út. Lögð var
áhersla á að á verðlagsárinu 1980
til 1981 yrði unnt að undanskilja
frá verðskerðingu 300 ærgildisaf-
urðir búenda lögbýla samkvæmt
kvóta, en hér sé um að ræða
lágmarksbústærð til framfæris
fjölskyldu og segir í samþykktinni
að fundurinn treysti því að Alþingi
og ríkisstjórn leggi fram á næstu
fjárlögum það fé, sem kann að
vanta svo þessu marki verði náð.
Fundurinn taldi að varðandi fóð-
urbætisskattinn kæmi til greina að
ákveða skattinn sem fasta krónu-
tölu af magni. Og yrði skatturinn
þá endurskoðaður ársfjórðungs-
lega. I samþykktinni segir að varð-
andi það kjarnfóðurmagn, sem
bændur eiga að fá með 33,3% skatti
skuli afurðamagn miðast við fram-
leiðsiukvóta vegna þeirra vöruteg-
unda, sem honum eru háðar, sam-
kvæmt þeirri kvótaákvörðun, sem
gefin verður út í haust eða aðra
réttláta viðmiðun, en varðandi
svínakjöts- og alifuglaafurðir skuli
miða við það magn, sem úthlutað
hafi verið til þessara framleiðenda
samkvæmt núgildandi skömmtun-
arkortum, eða þar til fullnægjandi
skattframtöl liggi fyrir. Greiðslu-
afsláttur vegna hrossa og þar á
meðal reiðhesta verður háður
ákvörðun Framleiðsluráðs á hverj-
um tíma.
Samþykkt var að við ákvörðun
greiðsluafsláttar fóðurbætisskatts-
ins, þ.e. þess magns, sem bændur fá
með 33,3% skatti, verði eftirfar-
andi tölur hafðar til hiiðsjónar:
1. Vegna framleiðslu mjólkur-
lítra miðist gjaldafsláttur við 175
gr. innfluttrar fóðurblöndu, en 140
gr. óblandaðs kjarnfóðurs eða sama
magns af erlendu fóðri í innlendri
fóðurblöndu.
2. Fyrir 1 kg. nautakjöts 650 gr.
af innfluttri fóðurblöndu en 400 gr.
af óblönduðu kornfóðri o.s.frv.
3. Fyrir 1 kg. kindakjöts 500 gr.
af innfluttri fóðurblöndu eða korni.
4. Fyrir 1 kg.svínakjöts 6 kg. af
innfluttri fóðurblöndu eða 4,8 kg.
af óblönduðu korni o.s.frv.
5. Fyrir 1 kg. eggja 4 kg af
innfluttri fóðurblöndu eða 3,2 kg af
óblönduðu korni o.s.frv.
6. Fyrir 1 kg kjúklingakjöts 4 kg
af innfluttri fóðurblöndu eða 3,2 kg
af óblönduðu kornfóðri.
7. Fyrir 1 stk. tveggja mánaða
lífungi 3 kg innfl. fóðurblöndu.
8. Fyrir 1 stk. varpfugl 10 kg af
innfluttri fóðurblöndu.
9. Fyrir 1 stk. 6 mánaða kjötfugl
18 kg af innfluttri fóðurblöndu.
10. Kynbóta- og uppeldisstöðvar
fyrir alifugla fái sérstakan fóð-
urkvóta með skattaafslætti, sem
unninn verði af Framleiðsluráði í
samráði við rekstraraðila þessara
greina.
11. Smábændur í eggjafram-
leiðslu sem telja fram 20 hænur eða
færri og eggjaframleiðsla er aðeins
til heimilisnota fái allt að 800 kg.
12. Framieiðsluráði er heimilt að
lækka eða fella niður kjarnfóður-
gjald vegna náttúruhamfara eða
annarra sambærilegra tilefna.
Einnig á þeim svæðum þar sem
ncyslumjólk skortir og því sérstök
ástæða til að örva mjólkurfram-
leiðslu.
Jafnframt samþykkti fundurinn
að leggja til allt að 20% af
innheimtum fóðurbætisskatti af
svína- og hænsnafóðri skyldi ráð-
stafað til áframhaldandi rann-
sókna á nýtingu innlendra fóður-
efna sem fóður handa svínum og
alifugium og til hagræðingar í
vinnslustöðvum þessara búgreina,
svo sem dreifingarstöðum og kyn-
bótastöðum og sláturhúsum, sem
uppfylla kröfur opinberra aðila.
Eiga fulltrúar viðkomandi hags-
munasamtaka kost á að sitja fundi
Framleiðsluráðs, þegar það fjallar
um ráðstöfun á þessu fé með
málfrelsi og tillögurétti.
Ályktun fundarins um fóðurbæt-
isskattinn var samþykkt með 34
atkvæðum gegn 1 en rétt til setu á
fundinum áttu 46 fulltrúar. Á móti
var Engilbert Ingvarsson á Tyrð-
ilmýri, einn fulltrúi Vestfirðinga á
fundinum. Engilbert hafði áður
flutt tillögu um að gjaldafsláttur
vegna mjólkurframleiðslu yrði
miðaður við 250 gr. í stað 175 gr. og
varðandi kindakjötsframleiðsluna
yrði magnið hækkað úr 400 gr. í 700
gr. Þessi tillaga var felld með 28
atkvæðum gegn 7.
Þann innflutta fóðurbæti, sem
bændur kunna að kaupa umfram
skömmtunarmörkin þurfa þeir að
kaupa með 200% fóðurbætisskatti.
Gunnar Guðbjartsson, formaður
Stéttarsambandsins sagði, að vart
væri við því að búast að allir
framleiðendur hefðu fengið sinn
kvóta fyrr en í endaðan nóvember í
haust, þar sem eftir væri að
leiðrétta margt og úrskurða um
vafaatriði. Það þyrfti því þegar að
finna einhverjar leiðir til að fram-
kvæma þá fóðurbætisskömmtun,
sem fundurinn samþykkti, á þeim
tíma sem liði þar til allir væru
búnir að fá sinn kvóta, en gert er
ráð f yrir því í samþykktinni að
fóðurbætisskömmtunin miðist við
kvótakerfið.
Á aðalfundinum var samþykktur
stuðningur við tillögur sem liggja
nú fyrir Framleiðsluráði um upp-
gjör mjólkur fyrstu 8 mánuði þessa
árs. Er gert ráð fyrir að verja allt
að 1 milljarði af innheimtu kjarn-
fóðurgjaldi til að minnka verð-
skerðingu á mjólk, sem kom til
mjólkursamlaganna 1. janúar til
31. ágúst á þessu ári og endurgreiða
hluta þeirra verðjöfnunargjalda,
sem innheimt hafa verið, og jafna
verðskerðingu skv. kvóta á milli
mjólkursamlaganna. Mun ætlunin
að 20% skerðing komi á fram-
leiðslu mjólkur yfir 300 ærgildisaf-
urðum en 8% skerðing hjá fram-
leiðendum, sem eru með minni
framleiðslu en svarar til 300 ær-
gildisafurða. Fyrir þá mjólk, sem
fer umfram væntanlega kvóta, eiga
framleiðendur ekki að fá nema 30%
af grundvallarverðinu.