Morgunblaðið - 12.02.1981, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. FEBRÚAR 1981
21
Kæligeymsla væri
besta afmælisgjöfin!
Spjall vid Björn Ólafsson, framkvæmda-
stjóra Bæjarútgerdar Hafnarfjaröar
Úr vinnslusalnum.
voru þau gerð út frá Hafnarfirði
undir umsjón hennar. Vegna hinnar
öru þróunar, sem hafði orðið í smíði
togara, var Maí orðinn úreltur, og
gekk rekstur hans illa. Þess vegna
var hann seldur úr landi 1977, en
um leið keypti Bæjarútgerðin nýjan
skuttogara af minni gerð frá Nor-
egi, og hlaut hann nafnið Maí. Á
árunum eftir 1973 hallaði heldur
undan fæti hjá Bæjarútgerðinni, en
1979 urðu stórfelld umskipti á
rekstrinum, sem m.a. mátti rekja
til endurbótanna á fiskiðjuverinu.
Síðla árs 1980 keypti Bæjarútgerðin
bv. Jón Dan af Samherja hf., og
hlaut hann nafnið Apríl.
Eins og áður sagði, var rekstur
Bæjarútgerðarinnar mjög erfiður
fyrstu árin, og mátti reyndar ekki
miklu muna, að hann stöðvaðist. En
þrátt fyrir allt tókst að halda
fyrirtækinu gangandi, og átti mest-
an þátt í því sá maður, sem í
öndverðu valdist til að veita því
forstöðu, Ásgeir G. Stefánsson.
Hann var óvenjulegur hæfileika-
maður, lét aldrei neina erfiðleika
eða andstreymi hrekja sig af þeirri
braut, sem hann hafði einsett sér að
fylgja. Ásgeir var framkvæmda-
stjóri Bæjarútgerðarinnar frá upp-
hafi og til 1954. Sama ár hafði Illugi
Guðmundsson verið ráðinn annar
framkvæmdastjóri fyrirtækisins,
og voru þeir tveir í nokkur ár. Illugi
var framkvæmdastjóri til 1958.
Aðrir framkvæmdastjórar Bæjar-
útgerðarinnar hafa þessir verið:
Kristinn Gunnarsson 1954 —56,
1958-62 og 1965-67, Axel Krist-
jánsson 1956—58, Kristján Andrés-
son 1958—62, Othar Hansson
1962-63, Helgi Þórðarson 1963-
65, Sæmundur Auðunsson 1967—70,
Einar Sveinsson 1970—75, Guð-
mundur R. Ingvason 1975—78. Nú-
verandi framkvæmdastjóri er
Björn Ólafsson og skrifstofustjóri
er Baldvin Hermannsson. Yfirverk-
stjóri í fiskiðjuverinu er Sverrir
Guðmundsson. Torfi Jónsson er
verkstjóri í skipaafgreiðslu, sem
Bæjarútgerðin hefur starfrækt frá
1971, Július Sigurðsson, sem lengi
var stýrimaður og skipstjóri hjá
fyrirtækinu, er verkstjóri í saltfisk-
og skreiðarverkun og Guðmundur
Þorleifsson í veiðarfæralager. I
útgerðarráði eiga sæti Páll Jó-
hannsson (formaður), Árni Gísla-
son, Bragi V. Björnsson, Hrafnkell
Ásgeirsson og Magnús Þórðarson.
Um þessar mundir starfa 260
manns hjá Bæjarútgerðinni i landi,
og sjómenn eru 60—70.
Af þeim fjölmörgu, sem starfað
hafa hjá Bæjarútgerð Hafnarfjarð-
ar er aðeins unnt að nefna örfáa.
Benedikt Ögmundsson var skip-
stjóri hjá Bæjarútgerðinni í þrjátíu
ár, 1931—61, og var alla tíð mikill
aflamaður. Eftir að Benedikt hætti
skipstjórn, starfaði hann hjá Bæj-
arútgerðinni í landi til dauðadags
1980. Oddgeir Karlsson var lengi
loftskeytamaður hjá Benedikt.
Gunnar Ásgeirsson var fyrsti verk-
stjóri hjá Bæjarútgerðinni, en Har-
aldur Kristjánsson tók við af hon-
um 1932 og starfaði hjá fyrirtækinu
til 1947. Haraldur fann upp ýmsar
aðferðir til að létta vinnuna, t.d. að
hífa fiskinn upp úr lestunum í
trogum, en áður hafði honum verið
hent upp úr lestunum, og var það
bæði seinlegt og erfitt. Hann fann
einnig upp fiskþvottavél. Ingi-
mundur Hjörleifsson starfaði hjá
Bæjarútgerðinni í 30 ár og var þar
verkstjóri til 1966. Jón Björnsson og
Kristmundur Guðmundsson voru
verkamenn hjá fyrirtækinu frá
upphafi. Sá fyrrnefndi lést á síð-
asta ári, en Kristmundur starfar
hér enn. Kristján Guðmundsson var
sjómaður á togurum útgerðarinnar
frá upphafi og um áratuga skeið og
starfaði síðan á veiðarfæralager
fyrirtækisins þar til nýlega. Af
núverandi starfsmönnum Bæjarút-
gerðarinnar eiga lengstan samfelld-
an starfsaldur, Sigurlaug Hall-
grímsdóttir yfirbókari, Guðmundur
Guðmundsson vélstjóri, en þau hafa
starfað hjá fyrirtækinu í rúman
aldarfjórðung, og Sigvaldi Andrés-
son, vélaeftirlitsmaður í flökunar-
sal.
Bæjarútgerð Hafnarfjarðar var
fyrsta fyrirtæki sinnar tegundar
hér á landi, og má því segja, að
þáttaskil hafi orðið í íslensku at-
vinnulífi, er hún var stofnuð, því að
síðan hefur það verið algengt, að
sveitarfélög hafi tekið þátt í útgerð
og öðrum atvinnufekstri. Til Bæj-
arútgerðarinnar var stofnað af
brýnni nauðsyn á erfiðum tímum,
þegar atvinnuleysi hrjáði almenn-
ing, og hún veitti mörgum atvinnu,
þegar ekki var í önnur hús að
venda. Bæjarútgerð Hafnarfjarðar
hefur alla tíð verið einn helsti
burðarásinn í atvinnulífi Hafnar-
fjarðar, og vinnulaun, sem fyrir-
tækið greiðir, skipta sköpum um
afkomu bæjarbúa og bæjarfélags-
ins í heild.
BJÖRN Ólafsson tók við fram-
kvæmdastjórn Bæjarútgerðar
Hafnarfjarðar í nóvember 1978.
Mbl. átti stutt spjall við Björn á
50 ára afmælinu.
— Það áttu sér stað miklar
breytingar á rekstri fyrirtækis-
ins, þegar ég réðst til þess, segir
Björn. Árið 1977 var hafin
endurnýjun á vélakosti frysti-
hússins, vinnusalnum breytt
mikið og m.a. keypt ný flökun-
arvél. Aðkoman var ekki sérlega
góð fremur en hjá öðrum sh'kum
fyrirtækjum, og raunar held ég
að Bæjarútgerð Hafnarfjarðar
hafi ekki verið annað í gegnum
tíðina en spegilmynd þess hvern-
ig búið hefur verið að útgerð og
fiskvinnslu í landinu.
En uppbyggingin var semsé að
gerast þegar ég réðst til fyrir-
tækisins haustið 1978. Árið 1979
Ljósm. Kristján.
.. ástandið er þannig i dag,
að það má ekkcrt útaf bregða.
svo skipin hreinlega stöðvist
ekki...“
gekk vel. Fyrirtækið sýndi hagn-
að í öllum greinum starfsemi
sinnar, en svo urðum við fyrir
því óláni í miðjum september
1979, að önnur aðalvélin í Júní
eyðilagðist. Við gátum ekki gert
annað en að taka báðar vélarnar
úr skipinu og setja eina nýja í
staðinn. Þetta var gert í Þýska-
landi, og kom Júní heim 22.
janúar 1980, og hefur gengið vel
síðan. Þetta, að togarinn var frá
veiðum í 5'á mánuð, hafði vita-
skuld töluverð áhrif á rekstur-
inn, en við keyptum fisk frá
öðrum, svo það féll sáralítil
vinna niður.
Sl. ár gekk þokkalega fyrir
okkur, framá mitt ár — þá tók
að þrengja all harkalega að
okkur. Hin slæma staða fisk-
vinnslunnar og útgerðarinnar er
svo sem engin nýlunda fyrir
þjóðinni. Útflutningsatvinnu-
vegirnir búa við erlent markaðs-
verð, og ef það hækkar ekki í
hlutfalli við innlendar kostnað-
arhækkanir, þá lendum við strax
í vandræðum. Þetta er einföld
staðreynd sem ætti ekki að
vefjast fyrir neinum. Og ástand-
ið er þannig í dag, að það má
ekkert útaf bregða, svo skipin
hreinlega stöðvist ekki.
En á miðju ári 1980 gekk
Bæjarútgerðin útúr útgerðarfyr-
irtækinu Samherja h/f sem
gerði út togarana Guðstein og
Jón Dan. Bæjarútgerðin átti
22,5% hlut í Samherja h/f, og
keypti Jón Dan og skýrði hann
Apríl. Apríl fór sína fyrstu
veiðiferð 11. október 1980, og var
kominn með 632 tonn um ára-
mót, aflaverðmæti 234 milljónir
gkróna. Skipstjóri á Apríl er
Svavar Benediktsson Ögmunds-
sonar. Maí færði okkur 4.118
tonn að landi sl. ár að aflaverð-
mæti 978 millj. gkr. — skipstjóri
á Maí er Guðmundur Jónsson.
Júní fiskaði 4.518 tonn að verð-
mæti einum miiljarði og 100
milljónum gkróna. Skipstjóri á
Júní er Hörður Guðjónsson. Við
tókum samtais á móti 10.222
tonnum á sl. ári, og framleiðslu-
verðmæti BÚH var 4,3 miiljarð-
ar gkróna.
Það sem er brýnast hjá Bæjar-
útgerð Hafnarfjarðar er að
koma upp nýtísku fiskmóttöku:
kæligeymslu, þar sem við getum
geymt fiskinn nokkra daga
óskemmdan, svo hægt sé að
dreifa hráefninu í vinnslu á
lengri tíma en okkur er mögu-
legt nú. Það er algerlega ófull-
nægjandi aðstaða sem við búum
við í þessum efnum í dag. Þá er
nauðsynlegt að endurbyggja
frystigeymsluna, en hún er mjög
óhagkvæm, eins og hún er nú.
Það er búið að teikna frysti-
geymsluna og það er verið að
ganga frá útboðsgögnum. Það
væri óskandi Bæjarútgerð Hafn-
arfjarðar fengi nýja kæli-
geymslu í afmælisgjöf á 50 ára
afmælinu, sagði Björn Ólafsson.
KfV.. • * t

•Á
bæði trollin undir; nýbúið að
Mai á Nýfundnalandsmiðum —
skipta yfir og fiskur á dckki.

Ut á* X,
k