Morgunblaðið - 28.03.1981, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. MARZ 1981
13
HELGARVIÐTALIÐ:
.. gaman að lifa þegar
lækningamáttur jurtanna
verður viöurkenndur“
„Ég var aöeins pínulítil þegar hann vaknaöi hjá mér áhuginn á blómum og gröaum og
ég tíndi mikiö af þeim í Vatnsmýrinni. Faðir minn, Erlingur Filipusson, var áhugasammur
grasasafnari og haföi tröllatrú á lækningamætti íslenskra jurta. Þaö er líka öruggt mál, aö
þaö mun koma í Ijós þótt
Ásta heitir hún Erlingsdóttir,
sem þannig segist frá en um langt
skeiö hefur hún safnaö tslenskum
jurtum og gert af þelm seyöi, sem
mörgum mannlnum hafa hjálpað
viö ails kyns kvlllum. Ásta hefur
ekki haft hátt um þessa starfsemi
sína og vlll lítt flagga meö þaö þó
aö góöur árangur hafi náöst meö
grösunum enda telur hún sig ekki
standa í neinni samkeppni vió
læknavísindin í landinu. Hitt vill
hún meina, aö læknar og aðrir
vísindamenn hafi ekki sem skyldi
gefiö nægilegan gaum þeim lækn-
ingamætti, sem býr í jurtunum, „en
aö því mun koma" eins og hún
seglr sjálf.
Viö brugöum okkur eitt kvöld til
Ástu og manns hennar, Ingimars
Lárussonar, í Sigtúni og röbbuöum
viö þau stundarkorn.
„Ætli ég hafi ekki áhugann á
þessu frá honum fööur mínum og
móöur minni reyndar líka, en faöir
minn vann viö þetta í 50 ár og
haföi mikla reynslu. Hann varö
háaldraöur maöur, komst á tíræö-
isaldur og var ern fram í andlátiö.
Hér á árum áður þótti þó mörgum
þetta mjög furðulegt, aö vera aö
safna grösum, og höföu litla trú á,
enda er þaö líka svo. aö fólk vill
ekki trúa því aö nokkuð gott geti
stafaö af því, sem þaö semsagt
gengur á daglega. Ef þaö er ekki
framreitt í fallegum umbúðum er
þaö einskisvirði í augum margra."
— Hvaöa jurtir eru þaö, sem þú
sækist helst eftir?
„Þær eru nú margar og mismun-
andi. Sumar eru saman um góöa
eiginleika en svo eru aörar, sem
ekki eiga sinn líka og eru þá gjarna
notaöar einar sér. Þaö yröi þá
líklega seinlegt aö telja upp allar
jurtirnar sem aö gagni geta komiö
en meöal þeirra eru t.d. ýmsar
lyngtegundir, biaðjurtir, rætur og
fræ. Annars má líka lesa um þetta
í lltlu kveri, sem faðir minn gaf út á
sínum tíma um tslenskar lækn-
Ingajurtir."
— Hvar leitiö þiö helst fanga
vlð grasasöfnunina?
„Þaö má heita aö víð förum um
land allt eftir þeim og jafnvel út t
Papey en þar vex sérstök mosa-
tegund, sem er ýmsum kostum
búin. Þaö er því mikil vinna og
meiri en margan grunar aö tína
grösin og af sumum þeirra þarf
mjög mlkiö, jafnvel nokkra poka.
Svo sklptir líka miklu máti hvenær
á vaxtatíma jurtanna þær eru
teknar, lækningamátturinn fer
nokkuö eftir því.
Margar þessara jurta vaxa aö
vísu hér í næsta nágrenni þannig
aö segja má, aö viö séum aö fara
yfir bæjarlækinn til að sækja vatn
þegar viö leitum jjeirra í öörum
landshornum, en viö viljum bara
síöar veröi hve mikits
Átta Erlingsdóttir
Rabbaö viö
Ástu Erlings-
dóttur um
grasalækningar
ekki eiga þaö á hættu aö þær séu
mengaðar af iönaðarútgangi alls
konar, flúor eöa einhverju ööru."
— Hvernig er svo unniö úr
jurtunum?
„Þaó er mikió verk aö vinna úr
jurtunum. Fyrst þarf aö þurrka þær
vel og síöan eru þær soðnar þegar
gert er af þelm seyöi. Mesta vinnan
er náttúrulega viö þurrkunina og ef
vel ætti að vera þyrfti maöur aö
ráöa yfir góðri aóstöóu. Henni er
þó ekki til aö dreifa, heldur notum
viö hverja sólarglætu, skjótumst út
þegar sólín skín en tökum svo
saman strax og bliku dregur á loft.
Þaö má nefnilega ekkert út af bera
meö þurrkunina, annars skemmist
allt saman."
— Viö hvaóa sjúkdómum
gagna jurtirnar best?
„Það er af mörgu að taka en
nefna má t.d. alls kyns innanmein,
ristilsjúkdóma, viö nýrum og jafn-
vel magasári."
„Já, það má segja sögu af því,“
skaut Ingimar inn í. „Þaö var
þannig, aö ég kom á sínum tíma
heim af sjúkrahúsi eftir hjartaáfall
og var þá meö magasár, sem ég
haföi reyndar lyf við. Ég var þó
alltaf með þennan svlöa svo aö ég
tók inn jurtaseyði, sem er hollt við
þessum kvilla, sturtaöi raunar í mig
tveimur flöskum, og þaö haföi þau
áhrif aö sviöinn hvarf eiginlega
meö þaö sama. Síöan drakk ég
jurtaseyöió í nokkurn tíma og hef
ekki kennt mér meins upp frá því.“
„Ég vil einnig nefna þaö," segir
ar jurtir eru megnugar."
Ásta, „aö þaö má gera ýmis
graBÖismyrsl úr jurtunum og þá hef
ég ekki hvað síst í huga bruna-
smyrsl, sem hafa reynst afskap-
lega vel. Ég get nefnt sem dæmi,
aó dótturdóttir mín brenndist illa á
öxl, handlegg og allt niður á læri
en nú er ekki lengur hægt aó sjá
hvorum megin þaö var og það er
að þakka smyrslunum, sem viö
notuðum. Þaö er því sorglegt, aö
' ekki skuli almennt mega nota þessi
smyrsl, sem aö vísu eru ekki búin
til á tilraunastofum vísindamanna
heldur á þeirri tilraunastofu, sem
er náttúran sjálf. Hitt er svo, aö ég
hef yflrleitt hliöraö mér hjá því aö
nefna einstök dæmi um iækn-
ingamátt jurtanna. Sjálf veit ég
hvers þær eru megnugar en vil
helst láta aöra, þá sem hafa notað
þær, dæma fyrir sig.“
— Hefuröu trú á þvt, aö þessi
gamli fróöleikur aö gera græöi-
smyrsl og hollustute úr grösum eigi
eftir aö njóta meiri viröingar í
framtíöinni?
„Já, ég er sannfærð um þaö,
enda hefur afstaöa fóiks til þess-
ara hluta breyst mjög á seinni
árum, sem sést Itka á því, aó fleiri
og fleiri leíta til mín. Ég hef svo
tekiö nokkurn þátt í starfi Náttúru-
lækningafélagsins og farið meö
ungu fólki f grasaleitir og þá reynt
aó miöla því af minni þekkingu.
Hingað til lands er nefnilega flutt
grasate frá útlöndum, sem er
auövitaö hreinasti óþarfi því aö vlö
höfum hér miklu betri efni og ég er
þeirrar skoöunar, aö raunverulega
veröi ekki hægt aö tala um nátt-
úrulækningahæli hér á íslandi fyrr
en vistmönnunum veröi gefinn
kostur á aö drekka grasate viö
þeim sjúkdómum, sem algengastir
eru.
Hér áöur fyrr ríktu oft miklir
fordómar í garð þeirra, sem feng-
ust viö grasalækningar, voru jafn-
vel taldir hálfgeröir galdramenn,
en nú á síöari árum hafa augu
margra veriö aö opnast fyrir þeim
undraveróu áhrifum, sem jurtirnar
gefa haft, einkum erlendra vísinda-
manna, sem hafa verið aö kynna
sér lífshætti svokallaöra frum-
stæöra þjóöa en sem ( raun búa
gjarna yfir miklu meiri þekkingu á
leyndardómum náttúrunnar en
þeir sem siömenntaöir eiga aö
heita.
Ég hef nú fengist viö þetta
nokkuö lengi og er sem betur fer
ekki ein um hituna en ég teldi þaö
óbætaniegt tjón ef þessi þekking á
lækningamætti íslensku grasanna
glataöist, þaö er ótrúlegt hverju
hægt er aö koma í verk meö þeim.
Já, þaö veröur gaman aö lifa
þegar lækningamáttur jurtanna
veröur viöurkenndur," sagöi Ásta
Erlingsdóttir aö lokum.
blöð, sem byggist upp á því að
bridgefélögin taka blaðið í um-
boðssölu og þannig geta þau einn-
ig hagnazt á sölu þess. Því er
minna lagt upp úr áskriftum og
lausasölu en áður var og vonumst
við til að þessi aðferð gefi góða
raun.“
Á hverju byggist efni blaðsins
helzt?
„Efnið er nokkuð hefðbundið,
það eru greinar um mót, innlend
og þau erlend, sem Islendingar
hafa tekið þátt í, greinar frá
bridgefélögum úti á landi, ýmis
konar spilaþrautir, sagnakeppni,
alþjóðlegir fréttapunktar og
fræðsla, bæði í sögnum og úrspili,
auk ýmis konar verðlaunaþrauta.
Við reynum sem sagt að hafa efnið
sem fjölbreytilegast og við allra
hæfi, bæði byrjenda og þeirra,
sem lengra eru komnir."
BRIDGE
SPILARINN

2 2
FORStTl .
n.sJ. 4»

Hlk\NI\\
I9W
WmSm
.

HNIlXil l f.l \(.l
\Kl NF\N \H
2

Voruð þið ekkert hræddir við að
ráðast í þetta?
„Bæði og, það er verulega gam-
an að fást við þetta, við vinnum
allt sjálfir og því er þetta tíma-
frekt, auk þess sem við erum allir
á kafi í spilamennskunni. Þetta
hefur gengið vel enn sem komið er,
2 biöð hafa þegar litið dagsins ljós
og ætlunin er að það 3ja komi út
fyrir vorið. Þá sjáum við hvernig
málin standa og getum ákveðið
framhaldið. Það er ekki ætlunin
að gefa blaðið út á sumrin, því þá
liggur starfsemi bridgefélaganna
niðri, en á þeim byggist blaðið að
mestu leyti. Ef í ljós kemur að við
höfum upp í kostnað munum við
halda þessu ótrauðir áfram, en
ekki spillti nú fyrir, ef þetta gengi
með svolitlum afgangi fyrir vinnu
okkar," sagði Guðmundur að lok-
am.
Siníóníutónleikar
Efnisskrá:
Brahms: Akademiski forleikur-
inn
Bartok: Pianókonsert nr. 2
Beethoven: Þriðja sinfónían
Einleikari: David Lively
Stjórnandi: Gilbert Levine
Er Akademiski forleikurinn
var uppfærður, 1881 undir stjórn
höfundar, þótti mörgum af
virðulegum gestum háskólans í
Breslau það allt að því hneyksli
að nota söngva, sem aðallega
voru sungnir á bjórstofum, í
virðulega konsert-tónsmíð. Fyrir
nútímafólk eru flest þessi stef
nú týnd, nema Gaudeamus og að
heyra lagið í viðhafnarmiklum
Tönllsl
eftir JÓN
ÁSGEIRSSON
búningi Brahms í niðurlagi
verksins, vekur upp þá hugmynd
hvort þeir sem fussuðu yfir
verkinu í Breslau fyrir hundrað
árum, hafi ekki eftir allt saman
haft rétt fyrir sér. Annað verkið
á efnisskránni var Píanókonsert
nr. 2 eftir Bartok og lék David
Lively á píanóið. Lively er „has-
ar“ píanisti, kraftmikill og er
einnig fínlegur í leik sínum. Það
er annars slæmt er svona góðir
flytjendur eiga leið um ísland,
að ekki skuli vera möguleiki á að
heyra meira til þeirra en í
flutningi eins verks.
Konsertinn eftir Bartok er
margslungin tónsmíð og á
nokkrum stöðum feikna
David Lively
áhrifamikill, eins og t.d. í hæga
þættinum. Þar áttu pákuleikar-
inn Patrekur Naubauer og ein-
leikarinn skemmtilegt samspil.
Tónleikunum lauk með Þriðju
sinfóníu Beethovens, sem er
óumdeilanlega eitt af mestu
meistaraverkum tónlistarsög-
unnar. Hljómsveitin lék í heild
nokkuð vel en frá hendi stjórn-
andans var eitt og annað ekki
nógu vel grundað. Hraðinn í
hæga þættinum var of mikill svo
að hann var nær alveg rúinn
allri alvöru. Þá var og linlega
farið með nokkrar áherslur í
verkinu. Þriðja sinfónían er ekki
aðeins leikur með stef og blæ-
brigði, hún er skáldskapur, fjall-
ar um hatrömm átök, sorgina
sem er sáð í slóð þeirra og
fagnaðarlætin, er að síðustu
yfirgnæfa allt, ljóð án orða, sem
túlka verður svo sterkt, að allir
finni merkinguna á sama hátt og
í mynd.
Undanþáguskilyrð-
um er ekki fullnægt
- segir SteÍR^rimar Hermannsson, um beiðni
Arnarflugs til skráningar 8 Boeing 727-þotna
„EFTIR nákvæma athugun komumst við að þeirri niðurstiiðu. að ekki
væri heimilt samkvæmt lögum að heimila Arnarflugi þessa skrán-
ingu.“ sagði Steingrimur Ilermannsson. samgönguráðherra. i samtali
við Mbl. er hann var inntur eftir forsendum fyrir neitun ráðuneytisins
á beiðni Arnarflugs um skráningu 8 Boeing 727-þotna fyrir
handaríska fiugfélagið American Airlines. en eftirlit átti siðan að
fara fram á vélum þessum hér á landi.
„Samkvæmt lögunum er síðan
gert ráð fyrir almennri undan-
þáguheimild til handa ráðherra í
svona málum, en þá þarf þremur
skilyrðum að vera fullnægt. í
fyrsta lagi þarf mikla nauðsyn að
bera til að heimila svona skrán-
ingu. Ráðuneytinu finnst erfitt að
koma auga á það í þessu tilfelli. í
öðru lagi skal heimilisfang og
staðsetning vélanna vera hér á
landi. Þessar vélar myndu ekki
falla undir þetta ákvæði. Það
hefur að vísu verið breytt út frá
þessu ákvæði með Cargolux, og í
þriðja lagi verða flugvélarnar að
vera í stöðugri notkun og því
atriði er því sennilega fullnægt,"
sagði Steingrímur.
Öxarfjörður:
Sjaldan gefur á sjó
og bændur óttast kal
SkinnaNtöðum. Oxarfirði 26. marz.
SÍÐASTLIÐINN mánudag lauk hér á norðausturhorninu sjö daga
samfelldri stórhríð. hinni lengstu á þessum stormasama vetri. Vegir
voru opnaðir daginn eftir og í gær fengu verzlanir nýjar
matarbirgðir. Mjólkurlaust var orðið víða og lítið um brauð.
Fannkyngi er feikimikið, bæði
jafnfallið og samandregið í dyngj-
ur og stórskafla. Skógarkjarr er
víða alfennt eða hálffennt í kaf,
jafnfallin snjór er víðast talinn
1—1% metri. Helztu farartæki
eru vélsleðar og stórar dráttarvél-
ar. Skafrenningur er oft miki.ll.
Víða blæs að vel upp byggðum
vegum og eru þeir lengstum bíl-
færir, en stuttir ófærukaflar
hamla umferð. Lengstu ófærukafl-
ar á þjóðleiðinni austur frá Húsa-
vík eru Tjörnes, smákafli í Keldu-
hverfi og austur-sléttan.
Mikil svellalög gerði í stilliblot-
um í febrúar. Bændur óttast því
kalskemmdir í vor. Sjaldan gefur
á sjó í þorpunum og bændur horfa
áhyggjufullir á heyforða sinn, ef
ekki vorar vel.
— Sigurvin.