Morgunblaðið - 01.05.1981, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. MAÍ1981
47
„Skiptir miklu
hverjir sitja
að völdum“
„I>ad fer ekki á milli mála. að
afkoma manna hefur versnað á
þessum siöustu og verstu timum,
en það fer að sjálfsögðu eftir þvi
við hvað er miðað,“ sögðu þrír
vélvirkjar sem blaðamaður Mbl.
tók tali i álverinu i vikunni, en
þeir voru þar að undirbúa að
smíða yfir bræðslukerin, loka
þeim, eins og oft hefur verið um
rætt í fréttum. Enn sem komið er
hefur litlum hluta kerjanna verið
lokað, en til stendur að loka þeim
öllum í sumar, en kerin eru á
fjórða hundrað. bremenningarn-
ir heita Þorsteinn Guðmundsson,
Finnbogi Þórir Jónsson og Dani-
el Friðriksson, starfsmenn i svo-
kallaðri nýbyggingadeild álvers-
ins.
„Það virðist skipta miklu máli
hverjir eru við völd, blessaður
vertu. Nú heyrist varla stuna
neins staðar frá, en fyrir nokkrum
árum ætlaði allt um koll að keyra
þegar gripið var til svipaðra að-
gerða og verið er að grípa til í dag,
þ.e. skerða kaupið með lögum, með
því að taka af mönnum umsamdar
vísitöluhækkanir.
Það er hins vegar mikið rætt um
efnahagsmál, launakjör, kjara-
rýrnun, verðbætur, vísitölu og
fleira í þeim dúr manna á meðal.
Umræða um þessi mál hefur færst
í vöxt í fyrirtækjunum upp á
síðkastið, því er ekki að neita, og
allir eru að sjálfsögðu þeirrar
skoðunar að kjörin mættu batna.
En viðbrögð manna við aðgerðum
af ýmsu tagi, t.d. kaupmáttar-
skerðingu, hafa breytst með tím-
anum, ætli menn séu ekki orðnir
sljóir vegna þessara stöðugu
hækkana og breytinga. Úrræðin
eru þó þau sömu, þegar mönnum
sýnist máttur launanna verða
minni, þá reyna þeir að bæta sér
það upp með meiri aukavinnu."
I spjallinu við þá félaga kom
fram, að þeir vinna að jafnaði
dagvinnu, lífið gengur að mestu
sinn vangang frá degi til dags, þar
sem starfssemi versins gerir það
að verkum að vitað er vel fyrir-
fram hvað takast þarf á hendur.
Öðru hverju fellur aukavinna til,
þótt lítið hafi verið um það í vetur,
enda álverið ekki rekið með fullum
afköstum vegna raforkuleysis, en
nú sér fyrir endan á þeim erfið-
leikum, í bili a.m.k., skv. heimild-
um Mbl.
„Hér fáum við mjög góð laun,
miðað við það sem gerist annars
staðar, og menn geta lifað af átta
tíma vinnu ef þeir eru ekki
óhemju skuldugir, ef menn eru
komnir yfir verstu hjallana í
íbúðarkaupum og þess háttar."
Þeir félagarnir sögðu að lokum,
að ekki væri beint hægt að kalla
störf þeirra þrifnaðarstörf, það
fylgdi venjulega ekki mikill þrifn-
aður störfum í járniðnaði, og
venjulega væri ekki beint glæsi-
legt um að litast í smiðjum, og því
þýddi lítið að kippa sér upp við
það þótt vinnufötin skitnuðu, með-
an mönnum væri séð fyrir hlífð-
arfatnaði og búið væri eins vel að
starfsfólki og kostur væri á.
Vélvirkjar i álverinu á spjalli við blm. Mbl. (f.v.): Þorsteinn
Guðmundsson, Finnbogi Þórir Jónsson og Daniel Friðriksson.
sólarlandaferð til Rimini fyrir
tvo í lúxusíbúð. 3) 11 daga
draumaferð um írland fyrir
tvo.
Samtals 4 bílar, 6 hljóm-
flutningstæki og tveir ferða-
vinningar að verðmæti rúm-
lega 330.000,- kr.
Óskar og Halldór. en Hjálmar náðist ekki á filmu. Smiðir eru kappsamir menn og það er i mörgu að snúast
þegar verið er að reisa heilan skóla. i.jósm. Kristján.
„Smíðarnar illa launað-
ar miðað við erfiðið“
— segja þeir þrír smiðir, Óskar Jónsson,
Hjálmar Fornason og Halldór Bjarnason
Við Ölduselsskóla i Breiðholts-
hverfi voru menn önnum kafnir
þegar Morgunblaðsmenn komu
þar að hitta byggingarmenn. Þar
er verið að reisa mikla viðbygg-
ingu og stækka þar með skólann,
og með fortölum fengust þrír
jaxlar að líta upp frá vinnunni og
spjalla. Það voru þeir Óskar
Jónsson, Hjálmar Fornason og
Halldór Bjarnason. smiðir allir
saman.
Jú, heilt yfir erum við smiðir
þokkalega ánægðir þó það sé alltof
mikið að gera á vorin og sumrin,
mikið stress þá. Það þyrfti að
skipuleggja húsbyggingar miklu
betur svo hægt sé að vinna
utandyra sumarmánuðina en inni
við hörðustu kaflana á veturna.
Það var nærri búið að ganga af
manni dauðum þetta streð í vetur.
Þetta er einhver alversti vetur
sem maður man eftir, segja þeir
og bæta við: En við munum nú
ekki 1918. Svona rigningu er
maður nú bara vanur og það
styttir alltaf einhvern tímann
upp. Við höfum ekki orðið varir
við annað.
Þeir smiðir kváðust þurfa að
leggja mikið á sig til að hafa
eitthvað upp í mælingunum, og
halda vel áfram. Menn geta þetta
ekki lengur eftir fertugt. Það er
margbúið að sýna sig. Það er einn
og einn sem baslast lengur. Smíð-
ar eru illa launaðar miðað við
erfiðið. Og mælingakaupið hefur
dregist alltof mikið afturúr á
síðustu árum. Óvanir menn halda
orðið ekki kaupi í mælingunni og
þá er þetta of langt gengið. Það
ætti að vera eitt aðalmarkmið
trésmiðafélaganna að gera mæl-
ingakaupið mannsæmandi.
Vaxtamál? Blessaður minnstu
ekki á það. Vitaskuld er sjálfsagt
að verðtryggja laun, en þá verður
að hafa vextina lága, þannig að
menn geti staðið í skilum og greiði
ekki okurvexti. En okkur finnst
það núorðið miklu auðveldara að
verða sér úti um pening heldur en
var, en kannski er orðið erfiðara
að borga.
Eitt mál, sem þú mættir minn-
ast á, er aðbúnaðurinn hjá bygg-
ingarmönnum. Það má segja hann
fari hríðversnandi. Iðulega er eng-
in hreinlætisaðstaða, og þetta er
því hrein hátíð hjá okkur núna.
Hér er skóli við hliðina á okkur,
þess vegna höfum við klósett. Það
er í rauninni engin hemja að
maður komist ekki á salerni á
vinnustað. Þetta er heilsuspill-
andi. Það er í gildi eitthvert
samkomulag við borgaryfirvöld
um að byrja ekki á sökkli fyrr en
aðstaða fyrir starfsmenn sé í
sæmilegu lagi, en það fer enginn
maður eftir þeim samningi.
Forsvarsmenn okkar í verka-
lýðsfélögunum mættu láta sjá sig
meira á vinnustöðunum, því við
erum nú einu sinni umbjóðendur
þeirra og þeim ber skylda til að
halda einhverju sambandi við sína
umbjóðendur. Það er kominn tími
til þess að þeir gefi sér tóm til
þess. Annars nennum við helst
ekki að tala um stjórnmál og
verkalýðspólitík, nema rétt það
sem snýr að okkur. Eitt er víst, að
það er ekki verið að berjast fyrir
samningana í gildi núna.
En það væri mikið réttara þú
talaðir við verkamenn. lsti maí er
nú fyrst og fremst þeirra dagur,
og það er hreinasta hörmung hjá
þeim mörgum. Þeir eiga enga
möguleika á að drýgja tekjurnar,
og verða bókstaflega að vinna
allar helgar til að geta lifað
sæmilegu lífi. Þú skalt tala við
verkamennina. Nei, við förum ekki
í kröfugöngur. Á lsta maí hvílir
maður sig og fer kannski útúr
bænum. lsti maí er ekki heilagur
hjá okkur, við slöppum bara af og
erum hvíldinni fegnir. Kröfugöng-
ur eru núorðið sýndarmennska.
Ganga þeir ekki Keflavíkurgöng-
una úr Kópavogi?
Jú, blessaður vertu það er bjart
í okkur hljóðið, þó ýmislegt mætti
svo sem betur fara. Það þýðir ekki
að vera svartsýnn. Þá er eins gott
bara að drepast, sögðu þeir þrír
smiðir við Ölduselsskóla, Óskar,
Hjálmar og Halldór, og snöruðu
sér útí rigninguna og tóku til við
verkin sín og sögðu blaðamannin-
um að flýta sér heim, svo hann
forkelaðist ekki, hann væri svo
fölleitur...
Opið hús í Valhöll 1. maí 1981
Siálfstæöisfélögin í Reykjavík standa fyrir opnu húsi í Valhöll, Háaleitisbraut 1, frá kl.
15—18 föstudaginn 1. maí í tilefni af hátíöisdegi verkamanna.
DAGSKRÁ
Stutt ávörp:
Málhildur Angantýsdóttir, sjúkraliði,
Haraldur Kristjánsson, iðnnemi,
Sverrir Axelsson, vélstjóri,
Hilmar Jónasson, í miðstjórn A.S.Í.
Söngur og hljóöfæraleikur:
Pálmi Gunnarsson,
Magnús Kjartansson.
Ljóöalestur:
Helgi Skúlason, leikari.
Samlestur úr verkalýðsbaróttunni
Umsjón: Hannes H. Gissurarson, sagnfræðingur.
Píanóleikur: Hafliði Jónsson leikur létt lög.
KAFFIVEITINGAR
Sérstök aóstaóa fyrir börn — Dagskrá í umsjón Sigríóar Hannesdóttur — söngur, teiknimyndir o.fl.
Stjórnir Sjélfatmóiatólaganna í Reykjavík,
VALHÖLL — HÁALEITISBRAUT 1 — 1. MAÍ — KL. 15—18