Morgunblaðið - 04.06.1981, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. JÚNÍ 1981
Rætt viö
Ragnhildi
Valsdóttur
sem býr ásamt
ítölskum
manni sínum í
Lignano
á Noröur-ítalíu
Flestir Íslendiniíar hafa
heyrt um ferðamannabæinn
I.ÍKnano á Ítalíu ok marKÍr hafa
Kert sér ferð þanKað til sólhaða
oK afslöppunar í sumarfríinu.
En þeir eru sennileKa færri sem
vita það að á LÍKnano er
húsettur einn íslendinKur.
ReykvíkinKurinn RaKnhildur
Valsdóttir hýr þar ásamt ítölsk-
um manni sínum. Tino Nardini.
oK syni þeirra Benedetto Vali.
RaKnhildur kom fyrst til Ítalíu
RaKnhildur ásamt manni sínum. Tino Nardini ok syninum Benedetto Vali.
„Ég held mér gæti ekki liðið betur“
fyrir fi árum. Hún vann þá hjá
feróaskrifstofunni Útsýn við að
þrífa íbúðir farþega ferða-
skrifstofunnar á I.ÍKnano. Hún
vann þar í 3 sumur ok það
fjórða hélt hún enn út en þá
sem fararstjóri á veKum Útsýn-
ar. En Kannhildur fór ekki frá
Ítalíu aftur cr leið að vetri,
heldur stofnaði heimili þar
ytra.
„Ég kann mjög vel við mig
hér,“ sagði Ragnhildur er blaða-
maður heimsótti hana í Lignano.
„Það á mjög vel við mig að
vera hér. Fólkið er svo indælt og
hefur tekið mér vel. Og ekki er
hægt að kvarta yfir veðrinu.
Auðvitað er það tvennt ólíkt að
búa á íslandi og hér í Lignano.
En það voru ekki svo mikil
viðbrigði fyrir mig þar sem ég
hafði verið hér á sumrin og vissi
hvernig fólkið lifði og hvernig
það var að vera hér.“
— Hvað er það sem helst er
ólíkt við það að búa hér og á
íslandi?
„Mér líður svo vel hér að ég
veit eiginlega ekki hverju ég á að
svara. Ég held að það sé einna
helst fólkið. Þótt ítalir séu
afskaplega indælt fólk þá eru
þeir svo ólíkir okkur Islending-
um. Islendingar eru ósköp hé-
gómlegir en ég held að ítalir séu
það enn meira. Þeir eru líka svo
tilfinninganæmir og opnir. Ég
tek kannski meira eftir því
vegna þess hve ég er sjálf lokuð
og á erfitt með að kynnast fólki.
— Hvernig er daglegt líf
fólksins hér um slóðir?
„Lífið hér er mjög rólegt.
Verslanirnar opna kl. 9 á morgn-
ana og skrifstofur kl. 8. Hvíld-
artími er svo frá kl. '13 til 16 eða
16.30. Þá opnar allt aftur og
verslanirnar eru yfirleitt opnar
til kl. 19 nema á sumrin til kl. 23.
Maður getur næstum sagt að
Lignanobúar leggist í híði og sofi
á veturna. Bærinn byggist upp á
ferðamannaþjónustunni og á
sumrin vinna íbúarnir mikið en
yfir veturinn hvílast þeir og lifa
á arðinum frá sumrinu því hér
er litla sem enga vinnu að fá á
veturna.
Fólk fer lítið út á kvöldin því
hér er ekkert um að vera nema á
sumrin og þá eru það helst
ferðamennirnir sem fara á
skemmtistaðina. Karlmennirnir
fara jú kannski út á bar en
konurnar eru heima að elda. Hér
er því allt ósköp rólegt. Ef
maður sæi ekki sjónvarp og
dagblöð vissi maður ekkert um
það hvað gerðist. Hér eru engir
glæpir framdir. Fólkið er sér-
staklega heiðarlegt og trygglynt
og umtalað fyrir þrifnað."
Þess má geta að íbúar Lignano
eru 6—7.000 á veturna en verða
flestir 250—300.000 á sumrin.
„Ertu maður?“
— Hvernig hefur þér tekist að
laga þig að lifnaðarháttum hér?
„Mér finnst ég falla ágætlega
inn í lífið hér en ég veit ekki
hvað öðrum finnst. Ég er svo ólík
Itölum í útliti. Ég var t.d. úti að
ganga með son minn um daginn
þegar lítill strákur, s^m hjólar
hér um á hverjum degi, stoppaði
okkur og spurði hvort ég væri
maður. „Nei,“ svaraði ég. „Ég er
kona og meira að segja
mamma."
Ég sagði Tino frá þessu þegar
við komum heim og spurði hann
hvort ég væri svona karlmann-
ieg í útliti. En þá sagði hann mér
að barnið hefði séð að ég var
öðruvísi en ítalskar konur vegna
þess hve ég er stuttklippt, há og
grönn og klæði mig öðruvísi en
þær. Hér er það ímynd kvenlegr-
ar fegurðar að vera með sítt hár
og konurnar fara í hárgreiðslu
sumar einu sinni í viku. Þær
ganga líka flestar í kjólum eða
pilsum en ég klæðist bara því
sem mér finnst þægilegt að vera
í. Ég er því mjög ólík ítölskum
konum í útliti og klæðaburði.
— Hvernig gekk þér að ná
ítölskunni?
„Það gekk nú fremur hægt til
að byrja með. Meðan ég vann hér
fyrir Útsýn umgekkst ég mest
íslendinga og lærði því ekkert í
málinu. En eftir að ég fór að búa
hér kom það mjög fljótt. Ég er
heima öll kvöld og horfi mikið á
sjónvarp og þar fer allt fram á
ítölsku. Við bjuggum fyrst í
Mestre, sem er verslunarborg við
Feneyjar, og þar sótti ég ítölsku-
tíma fyrir útlendinga. En ég
gafst fljótlega upp á því þar sem
kennarinn var svo' óáreiðan-
legur. Hann mætti þegar honum
sýndist svo og í síðasta sinn sem
ég mætti á námskeiðið var
kennarinn farinn til útlanda og
enginn vissi hvenær von væri á
honum til baka. Ég fór því og
keypti mér góða orðabók og hef
síðan lært ítölskuna sjálf.“
— Hvernig er veðrið hér á
veturna?
„Það er mjög kalt hér og
hráslagalegt vegna þess hve loft-
ið er rakt. Annars er vetur hér
ekki nema i tvo mánuði á ári,
desember og janúar. Haustið er
langt og mjög gott. Vorið kemur
snemma, í mars. Það er ekki
mjög heitt hér á vorin en veðrið
er þó svo gott að hægt er að
ganga úti í léttri yfirhöfn."
Italskur og
íslenskur matur
— Fyrsta sumarið sem Ragn-
hildur var búsett á Italíu vann
hún sem fararstjóri fyrir Eng-
lendinga hjá ferðaskrifstofunni
Euro Sun en maðurinn hennar
er skrifstofustjóri ferðaskrif-
stofunnar í Lignano. En nú er
hún heima og hugsar um barn
s«tt og heimili. Hvernig er að
vera húsmóðir á Ítalíu?
„Ég hef ekki verið húsmóðir á
Islandi svo ég hef ekki saman-
burð. En ég er óskaplega ánægð
yfir því að vera heima með litla
son minn. Við leikum okkur á
ströndinni á daginn og förum í
gönguferðir. Hér er ekki þetta
eilífa rok eins og heima. Hér er
maður úti í blíðunni."
— íslendingar gera sér oft í
hugarlund að ítalskar húsmæður
séu akfeitar og alltaf við matar-
gerð. Er það svo?
„Því er yfirleitt meira þannig
farið á Suður-ítaliu en hér
norður frá líkjast þær meira
íslenskum húsmæðrum."
— En mataræðið er ólíkt því
sem það gerist á íslandi?
„Já, það er mjög ólíkt í alla
staði. Én Tino er duglegur við
matargerð og við eldum matinn
til skiptis. Hér er borðaður
matur framreiddur bæði á is-
lenska og ítalska vísu og á
sumrin, þegar Útsýn hefur ferðir
hingað, senda foreldrar mínir
mat að heiman.
„Meiri möguleikar
fyrir ungt fólk“
Tino og Ragnhildur búa í
notalegri íbúð en fremur lítilli á
íslenskan mælikvarða. Ragn-
hildur sagði að ítalir legðu
yfirleitt lítið upp úr húsnæði og
gerðu mjög lítið af því að
skreyta hýbýli sín. Sagði hún að
oft væri hún spurð hvers vegna
hún hefði t.d. veggplatta hang-
andi á veggjunum.
„Við búum hér í leiguhúsnæði
frá skrifstofunni sem Tino vinn-
ur á og borgum mjög litla
húsaleigu. Annars er húsaleiga
há og því býr fólk oft í leigu-
húsnæði fram eftir öllu. Það er
algengt að fólk eignist aldrei
eigin íbúð bæði vegna þess að
þær eru mjög dýrar og einnig
vegna þess hve leigan er há.
Matur er hér ódýr en fatnaður
er dýr miðað við kaupið. Verka-
maður sem vinnur erfiðisvinnu
fær um 700.000 lírur á mánuði
(4.300 ísl. kr.) en kennari í
grunnskóla um 500.000 lírur
(3.100 ísl. kr.). Húsaleiga t.d.
fyrir 3ja herbergja íbúð í Fen-
eyjum er 230.000 lírur (1.425 ísl.
kr.). Þó held ég að það sé betra
fyrir ungt fólk að byrja búskap á
Ítalíu en á íslandi. Maður hefur
svo miklu meiri möguleika hér.
Nemendur mið-
skóla þéraðir
— Hingað til hafa þau Tino og
Ragnhildur haldið jól á íslandi
og sagðist Ragnhildur vonast til
að svo yrði einnig í ár. Sonur
þeirra Benedetto Valur er líka
fæddur á íslandi fyrir rúmum 4
mánuðum og var skírður í kaþ-
ólsku kirkjunni í Reykjavík.
„Við höfum hugsað okkur að
búa hér áfram og vildum því að
hann yrði kaþólskur. Skólagang-
an hér er mikið tengd kirkjunni
svo hann yrði töluvert útundan
ef hann væri annarrar trúar.
— Rétt í þessu kom Tino heim
og blaðamaður notaði tækifærið
og spurði hann meira um skóla-
göngu ítalskra barna.
„Börnin byrja hér í skólanum
6 ára. Til 10 ára aldurs eru þau í
barnaskóla en fara þá í miðskóla
í 3 ár. Að því loknu mega þau
hætta en geta haldið áfram og
verða þá að velja sér brautir, t.d.
málabraut, stærðfræðibraut
o.s.frv. Eftir 5 ára nám er svo
komið að háskólanum.
í barnaskólanum er mjög
strangur agi en minnkar þegar
komið er í miðskólann. í barn-
askólanum þúa kennararnir
börnin en í miðskólanum þéra
þeir þau. Þá finnst ítölum þeir
vera litlir menn. Strákarnir
leika sér þá heldur ekki með
mótorhjól, þá byrja þeir að elta
stelpur. ítalskir unglingar byrja
mun fyrr að hafa áhuga á hinu
kyninu en íslenskir."
Meðan Ragnhildur beið eftir
því að fæða hér á íslandi notaði
Tino tækifærið og sótti tíma í
íslensku fyrir útlendinga hjá
Námsflokkum Reykjavíkur.
Hann talar því þó nokkra ís-
lensku og eru ítalska og íslenska
töluð jöfnum höndum á heimili
þeirra. Islenskan kemur sér líka
vel fyrir Tino í starfi hans þar
sem Euro Sun sér m.a. um
kynnisferðir um nágrenni Lign-
ano fyrir Útsýn.
„íslenskir ferðamenn eru góðir
viðskiptavinir, ekki aðeins fyrir
Euro Sun heldur einnig fyrir
Lignano. En það besta við þá er
að þeir urðu til þess að við Agga
(Ragnhildur) fundum hvort ann-
að,“ sagði hann og var þar með
þotinn til að sinna hópi ferða-
manna.
Ragnhildur var líka sammála
því að gott væri að vita af
íslendingunum á Lignano á
sumrin.
„Sérstaklega finnst mér þægi-
legt að vita af starfsfólki Útsýn-
ar. En mér finnst líka mjög gott
að heyra íslenskuna í bænum.
Við erum óskaplega ánægð þegar
sumarvertíðin hefst og ferða-
langarnir streyma til Lignano en
við erum líka mjög ánægð þegar
henni lýkur, þá erum við búin að
fá nóg. Þá tekur við rólegt og
þægilegt líf. Ég held ég gæti ekki
haft það betra, ég er mjög
hamingjusöm hér,“ sagði Ragn-
hildur að lokum.
rmn