Morgunblaðið - 13.09.1981, Síða 15

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. SEPTEMBER 1981
15
Rætt við Geir Haarde, formann Sambands ungra sjálfstæðismanna
Ungt fólk vill taka til hendi
og gera SjálfstæÖisflokkinn að því
afli, sem hann á að vera
bing Sambands ungra sjálfstæð-
ismanna. sem haldid var á ísafirði á
doKunum vakti verulejca athyKli og
kemur marjft til. Á þinxinu var sam-
þykkt stjórnmálaályktun. þar sem af-
dráttarlaus afstaða er tekin KeRn rikis-
stjórn Gunnars Thoroddsens. Þessi
stjórnmálaályktun var samþykkt sam-
hljóða. í umræðum á þinginu kom
en^inn stuðningur fram við rikisstjórn-
ina eða stjórnarmyndun Gunnars Thor-
oddsens. Ennfremur var samþykkt til-
lasa um breytinKar á skipulaKsrexlum
Sjálfstæðisflokksins, sem sumir túlka
sem tillöKU um brottrekstur stjórnar-
sinna úr Sjálfstæðisflokknum, en aðrir
sem eðlileK viðbröKð eftir atburði
siðustu missera.
í fyrsta sinn frá árinu 1967 var
formaður Sambands unxra sjálfstæð-
ismanna kjörinn einróma. l>að var Geir
II. Haarde, haKfræðinKur, sem hlaut
þennan mikla stuðninK ok hefur MorK-
unblaðið átt við hann viðtal um SUS-
þinKÍð ok störf þess. sem hér fer á eftir:
— Hvað Kerðist á þessu þinKÍ.
sem var svo mjöK frábruKðið
þinKum Sambands unura sjálf-
stæðismanna síðasta áratuK?
Síðari liður tillögunnar fjallaði um
breytingar á skipulagsreglum flokksins
þess efnis, að þeir sem taki sæti á
framboðslistum, sem rétt kjörnar stofn-
anir flokksins hafa ekki staðfest og bjóða
sig þar með fram gegn flokknum, hafi
með því sagt sig úr flokknum. Þessi liður
tillögunnar, sem ég viðurkenni að er
umdeilanlegri, var samþykktur með 67
atkvæðum gegn 47, en fyrri liðurinn, sá
er fjallar um þingmenn flokksins, er
auðvitað meginatriðið og verulegur feng-
ur yrði að þeirri breytingu á landsfund-
inum nú, þótt síðara atriðið bíði betri
tíma. Síðari liðurinn er settur fram til að
það liggi skýrt fyrir fyrirfram hvað það
þýði flokkslega að bjóða sig fram gegn
Sjálfstæðisflokknum. í ályktuninni er
hins vegar ekkert, sem kemur í veg fyrir,
að rétt kjörnar stofnanir flokksins geti
samþykkt tvo eða fleiri lista í framboð
eins og kosningalög heimila, ef þeim
býður svo, og ef sérstakar aðstæður eru
fyrir hendi.
— Er þetta tillaga um brott-
rekstur stjórnarsinna úr Sjálf-
stæðisflokknum?
— Þetta er ekki tillaga um brottrekst-
ur, heldur um að það liggi framvegis
hafa þær skrifaðar. Þátttöku í skipuleg-
um stjórnmálasamtökum fylgja skyldur
ekki síður en réttindi.
— Á þessu ári hafa orðið
mikil umskipti í Samtökum
ungra sjálfstæðismanna, fyrst í
Ileimdalli í vor, þeKar nýr for-
maður var kjörinn í harðri kosn-
ingu á 600 manna fundi og nú í
SUS. Hvaða breytingar hafa
þessi umskipti i för með sér fyrir
starfsemi samtakanna?
— Það hafa orðið mannaskipti á
báðum stöðum og að einhverju leyti
kynslóðaskipti. Ýmsir hafa valizt til
ábyrgðarstarfa í samtökunum, sem voru
þar ekki áberandi áður. Eg vona, að
þessar breytingar hafi í för með sér
þróttmeira starf bæði í Heimdalli og í
SUS og jafnframt að okkur, sem höfum
valizt til forystu, takist að virkja til
starfa allt það unga fólk, sem hefur gefið
sig fram við okkur að undanförnu. Eg hef
orðið var við mikinn áhuga hjá því, að
taka þátt í starfi okkar og þá jafnframt
að taka þátt í endurreisn Sjálfstæðis-
flokksins og gera hann að því afli, sem
hann á að vera, stór, víðsýnn og
áhrifamikill flokkur.
Geir Ilaarde, formaður Sambands
ungra sjálfstæðismanna í ræðustól
á SUS-þinginu á ísafirði á dogun-
um.
— í fyrsta sinn í langan tíma
var mikil og eindregin samstaða á þingi
ungra sjálfstæðismanna, segir Geir H.
Haarde. Formaður samtakanna var t.d.
kjörinn án kosningar, en þessi samtök
hafa verið þekkt af öðru en samstöðu um
forystumenn. Alger einhugur varð um
stjórnmálaályktun, þar sem tekin er
mjög ákveðin afstaða gegn ríkisstjórn-
inni og þátttöku sjálfstæðismanna í
henni. Þetta gerðist þrátt fyrir það, að
nokkrir yfirlýstir stuðningsmenn ríkis-
stjórnarinnar áttu sæti á þinginu.
Þá var samþykkt að beina því til
landsfundar að gera þær breytingar á
skipulagsreglum flokksins, að núverandi
ástand verði ekki fordæmi upp á síðari
tíma. Þessi liður tillögunnar var sam-
þykktur með öllum greiddum atkvæðum
gegn einu á 170 manna þingi.
skýrt fyrir þingmönnum, hvað það þýði,
að taka upp samstarf við aðra flokka
gegn vilja rétt kjörinna stofnana í
flokknum. Það er rétt að undirstrika það
sérstaklega, að ekki er ætlast til, að
þessar reglur verði afturvirkar heldur
eru þær til þess að tryggja, að núverandi
ástand verði ekki fordæmi síðar meir.
Landsfundur hefur það í hendi sér skv.
okkar tillögu, að ákveða hvenær þessar
reglur eigi að taka gildi og við tökum
ekki afstöðu til þess, þótt ljóst sé, að
okkur kemur ekki til hugar að krefjast
þess, að þær virki aftur í tímann. Við
teljum hins vegar, að stjórnmálaflokkur,
sem tekur sjálfan sig alvarlega, verði að
hafa reglur sem þessar, ekki sízt Sjálf-
stæðisflokkurinn, eftir það sem á undan
er gengið. Sagt hefur verið, að þeir sem
ekki hlýði óskráðum reglum verði að
Við ungir sjálfstæðismenn þurfum á
næstu mánuðum að taka fullan þátt í
undirbúningi sveitarstjórnakosninga og
þar höfum við m.a. á að skipa glæsilegu
borgarstjóraefni í Reykjavík úr röðum
okkar. Við þurfum líka að yngja upp
forystu flokksins á nokkrum næstu
árum.
— Hefur ástandið í flokknum
þá ekki orðið til þess að draga úr
áhuga fólks á að starfa innan
hans?
— Nei. Þetta þing var með fjölmenn-
ustu þingum SUS þrátt fyrir það, að ekki
var kosið um formann og þrátt fyrir það,
að stjórnarkjör fór tiltölulega friðsam-
lega fram. Þetta sýnir, að ungt fólk í
Sjálfstæðisflokknum vill að tekið verði
til hendi í samtökum þess.
Það er líka vert að benda á, að hér er
málefnalega sinnað fólk á ferðinni, sem
gengur til samstarfs við okkur vegna
hugmynda sinna og hugsjóna. Hin al-
menna þjóðfélagsþróun undanfarin ár og
vaxandi yfirgangur sósíalista hefur vafa-
laust haft sitt að segja í þessu efni. Ungu
fólki á Islandi er ekki sama um það
hvaða stefnu samfélagið tekur.
— Sumir segja, að á þessu
þingi hafi öfgafullir frjáls-
hyggjumenn tekið völdin í Sam-
tökum ungra sjálfstæðismanna.
Ert það rétt?
— Ég mótmæli því í fyrsta lagi, að
frjálshyggja sé öfgastefna. Frá samein-
ingu Ihaldsflokksins og Frjálslynda
flokksins 1929 hefur Sjálfstæðisflokkur-
inn grundvallað stefnu sína að miklu
leyti á frjálshyggju. Og á síðasta lands-
fundi var samþykkt mótatkvæðalaust
stefnuyfirlýsing sem heitir: Endurreisn í
anda frjálshyggju. í öðru lagi er ekki
rétt, að ekki komist annað að í hugum
ungra sjálfstæðismanna en frjálshyggja.
Heilbrigð íhaldssemi og varðveizlustefna
er ekki þýðingarminni þáttur sjálfstæð-
isstefnunnar en frjálshyggjan í augum
ungra sjálfstæðismanna.
Ég hef ýmist verið sakaður um að vera
öfgasinnaður frjálshyggjumaður eða
laun-sósíalisti eftir að hafa þýtt bók J.K.
Galbraiths, Öld óvissunnar, fyrir nokkr-
um árum. Hitt er annað mál, að við
verðum að gæta þess, að aðlaga okkar
hugmyndir að þeim raunveruleika sem
við búum við á Islandi. Við verðum að
taka það, sem okkur hentar og er
nytsamlegt úr hugmyndum frjálshyggj-
unnar, en ekki keppast við að staðfæra
hugmyndakerfi og færa þau óbreytt upp
á okkar aðstæður.
Verkefni okkar í SUS verður m.a. að
greina og skýra hvað af þessu hentar
okkur og hvað ekki. Við verðum að reyna
að koma til skila til almennings hugsun
frjálshyggjunnar og öðrum hugmyndum,
sem við teljum, að eigi samleið með
sjálfstæðisstefnunni og séu hluti af
henni.
Það er t.d. misskilningur, að frjáls-
hyggjan sé ekki mannúðleg stefna.
Stefna athafnafrelsis, sem ein tryggir
aukna verðmætasköpun og betri lífskjör
er einmitt bezt til þess fallin að skapa
öllum meira öryggi og betri afkomu. Og
engum íslendingi dettur í hug að skilja
þá, sem minna mega sín eða eiga undir
högg að sækja í lífsbaráttunni, eftir á
flæðiskeri, allra sízt fólki, sem vill
byggja hér siðaðra manna samfélag á
frjálslyndum og kristilegum viðhorfum.
— Hvernig horfa ungir sjálí-
stæðismenn fram til landsfund-
ar?
— Ég geri mér ljóst, að tímabilið fram
að landsfundi getur orðið erfitt að því er
varðar innri málefni flokksins. Hvað
gerist á landsfundinum sjálfum að þessu
leyti fer auðvitað mest eftir því, hvað
formaður og varaformaður hafa í huga
hvor í sínu lagi. Ég teldi það mikla
happastund í sögu Sjálfstæðisflokksins
ef stjórnarsinnar í flokknum hefðu
djörfung til þess að slíta stjórnarsam-
starfinu fyrir landsfundinn og sættast
heilum sáttum við félaga sína, þegar á
fundinn kemur.
En landsfundurinn hefur ekki ein-
göngu það verkefni að kjósa flokknum
formann og varaformann. Þar fer einnig
fram alhliða stefnumótun og flokkurinn
má ekki einblína svo á innri vandamál að
almennt hlutverk hans í þjóðfélaginu
gleymist. Ungir sjálfstæðismenn munu
leggja sitt af mörkum í þessu efni nú sem
fyrr.
stK-