Morgunblaðið - 12.01.1982, Síða 31

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 12. JANÚAR 1982 3 5
Minning:
Sigríöur Guðmunds
dóttir Hafnarfiröi
Þegar ég hóf nám í Flensborg-
arskóla haustið 1926 þekkti ég fáa
í Hafnarfirði, og þess vegna kom
eins og af sjálfu sér, að ég heilsaði
upp á hjónin Sigríði Guðmunds-
dóttur og Gísla Gíslason, en þau
höfðu flust þangað úr Stykkis-
hólmi. Mér var tekið þar opnum
örmum, sem vænta mátti, og varð
mér tíðförult á heimili þeirra þá
þrjá vetur, sem ég var í Flensborg.
Síðar fluttist föðurbróðir minn, er
ég var mjög handgenginn, í nábýli
við þau hjón, og reyndust þau hon-
um og hans fólki með afbrigðum
vel. Varð það enn til að treysta
samband mitt við Sigríði og Gísla,
þótt veru minni í Hafnarfirði væri
þá lokið í bili.
Lengi lá leið fólks víða að á
Snæfellsnes. Snemma sumars
1889 komu þangað hjón gangandi
austan úr Rangárvallasýslu og
fluttu á einum. Katrín Jónsdóttir
var frá Þjóðólfshaga í Holtum en
Guðmundur Sigurðsson frá Nik-
ulásarhúsum í Fljótshlíð. Þegar
vestur kom, settust þau að á
Hofstöðum í Miklaholtshreppi og
bjuggu þar í fjögur ár, en síðar
lengst á Tröðum og í Traðarbúð í
Staðarsveit. Börn þeirra, sem upp
komust, urðu þrjú, og var Sigríður
þeirra elst, fædd að Hofstöðum 15.
nóv. 1891.
Meðan Sigríður var að alast upp
í Staðarsveit, var Þóra Valgerður
Sæmundsdóttir að koma Gísla
syni sínum á legg norðan fjalls, en
hann var fæddur á Hallbjarnar-
eyri í Eyrarsveit 29. jan. 1890 og
var Gísli Guðmundsson bóndi á
Vatnabúðum faðir hans. Mér er
Þóra Valgerður minnisstæð, og
svo mun flestum, sem sáu hana og
heyrðu. Hún var kona lág vexti,
hvatleg í hreyfingum, hvasseyg og
þung á brún, ágætlega hagmælt,
oft hnýfilyrt og svörin beinskeytt.
Hún hafði róið 15 vor- og haust-
vertíðir í ýmsum verstöðvum við
Breiðafjörð.
Sigríður á Tröðum fluttist að
heiman tvítug og leitaði sér að
vinnu, þar sem hana var helst að
fá, einkum fiskvinnu víðsvegar
vestra. Þar að kom, að hún settist
um kyrrt í Stykkishólmi og tókust
þar kynni með Gísla og henni, en
þau áttust 28. des. 1918.
Gísli var fæddur með sjávar-
seltu í blóðinu og sá þess skjótt
deili, þá er hann var vaxinn. En
um þær mundir háttaði atvinnu
þannig í Stykkishólmi sem í flest-
um þorpum vestanlands, að menn
voru á skútum næstum hálft árið,
en höfðu margir í annan tíma að
litlu að hverfa. Þá var það, að
nokkrir ungir og framtakssamir
Hólmarar réðust í að kaupa þilj-
aða vélbáta og var Gísli einn
þeirra og formaður á sínum báti.
Er mér í barnsminni allur sá
flyðruafli, sem þessir bátar komu
með dag eftir dag vestan úr Bjarn-
areyjaál, stundum 40—60 lúður
hver bátur. En við þennan mikla
feng var lítið hægt að gera annað
en herða. Ekki gat sú framleiðsla
staðið undir útgerðarkostnaði
vélbáta, og þar ofan á bættist, að
gengi ísl. krónunnar var hækkað
um þetta leyti, og lenti það harka-
lega á þeim, sem skulduðu. Átti
hvort tveggja þátt í því, að Gísli
missti ekki einungis bát sinn —
Sæljónið — heldur jafnframt hús-
ið, sem hann hafði verið að eign-
ast, og var hann þó með bestu afl-
amönnum. Þegar svo var komið
afréðu þau Sigríður og Gísli, að
flytjast til Hafnarfjarðar árið
1925.
Næstu 13 árin var Gísli á skip-
um frá Hafnarfirði, oftast togur-
um, en réðist sem húsvörður að
Landakotsspítala 1938 og sinnti
því starfi í 26 ár. Kom hann þá
stundum í kaffisopa til okkar
Helgu. Ætíð gagnaðist mér af
spjalli við Gísla, því að vel kunni
hann deili á mörgu, sem mig fýsti
helst að frétta af. Gísli var snar-
eygur sem móðir hans, andlitsfall-
ið ekki ósvipað, einstaklega hlýr í
viðmóti og glaðsinna, sparaði sig
aldrei við að gegna hverju starfi
rækilega og af mikilli samvisku-
semi, svo að sumum þótti jafnvel
um of. — Gísli lést 6. okt. 1974.
Samtímis og Gísli vann við
Landakotsspítala annaðist Sigríð-
ur afgreiðslu Morgunblaðsins í
Hafnarfirði, eða í röskan aldar-
fjórðung. Öll þau ár urðu ungl-
ingarnir margir, sem voru í starfi
hjá henni og má hiklaust fullyrða,
að engir Hafnfirðingar hafi þá
haft eins náin kynni af þeim að
kennurum undanskildum. Oft
heyrði ég á tal Sigríðar og þessara
„barna hennar" og duldist ekki, að
hún hafði frábært lag á að leið-
beina þeim. Og ef hún þurfti að
finna að, voru orðin létt og ljós,
skiluðu fullri meiningu án þess að
særa, en þó í þeim ótvíræð hvatn-
ing til að gera betur. Hún lét sér
einnig annt um að fylgjast með
þessum unglingum löngu eftir að
þeir voru komnir úr hennar þjón-
ustu. Eftir að ég fluttist í Hafnar-
fjörð kynntist ég sumum blað-
burðarunglingunum, sem voru í
starfi hjá Sigríði, og varð þess
áskynja, að þeim var sérlega hlýtt
til hennar, töldu hana ráðhollan
og þakklátan húsbónda. Sigfús
Jónsson, framkvæmdastjóri
Morgunblaðsins, sem einnig var
Snæfellingur, hafði oft á orði svo
ég heyrði, að leitun væri á traust-
ari afgreiðslumanni en Sigríði, því
að hún hefði ekki eirð í sínum
beinum, ef allt kæmi ekki heim og
saman á réttum stað og tilskilinni
stundu. Svo tengd var hún þessu
starfi, að allir Hafnfirðingar
könnuðust við Sigríði Morgun-
blaðs, og kvaðst hún una vel þeirri
ættfærslu.
Ekki var vítt til veggja eða hátt
til lofts á Austurgötu 31, en þang-
að var þó gaman að koma, sér-
staklega þegar Snæfellingar rák-
ust þar saman, og ekki var að efa
gott atlæti húsráðenda. Sigríður
var vel greind og minnug, sem
ekki leyndi sér í viðræðu, er öll var
hóglát, en gaman hafði hún af að
skjóta fram skemmtilegum at-
hugasemdum eða áréttingum og
brá þá um leið fyrir glampa í auga
og bros á vör. Margir, sem náin
kynni höfðu af henni, reyndu hve
vinföst hún var. Sigríður var fríð
kona, vel eygð, með hvelft enni og
mikið hár.
Síðustu níu árin dvaldist Sigríð-
ur á Sólvangi í Hafnarfirði og þar
andaðist hún 30. desember, og í
dag verður hún kvödd frá Frí-
kirkjunni í Hafnarfirði.
Dætur Sigríðar og Gísla eru
Kristín, kona Vilhjálms G. Skúla-
sonar prófessors, og Þorgerður
íþróttakennari, gift Jóni 0.
Bjarnasyni gjaldkera. Barnabörn-
in eru þrjú og einnig barnabarna-
börnin.
Um leið og ég þakka Sigríði og
Gísla innilega kynnin og sam-
fylgdina sendi ég Guðbjörgu syst-
ur hennar, Kristínu og Þorgerði,
ásamt þeirra nánustu, kærar
kveðjur.
Lúðvík Kristjánsson
Margrét Guðmundsdóttir
tannsmiður - Minning
Fædd 6. nóvember 1904
Dáin 2. janúar 1982
Eftir langa sjúkdómslegu and-
aðist Margrét Guðmundsdóttir
tannsmiður, á Borgarspítalanum í
Reykjavík.
Þar hafði hún legið að mestu
rúmföst sl. þrjú ár og átt við van-
heilsu að stríða um nokkurn tíma
áður.
Margrét var fædd að Skógum í
Mosdal í Arnarfirði þann 6. nóv-
ember 1904.
Foreldrar hennar voru þau
Bjarney Elesiusardóttir frá Borg í
Arnarfirði og Guðmundur Guð-
mundsson þá bóndi í Skógum, en
fæddur að Reyðarvatni í Rangár-
vallasýslu.
Þau Bjarney og Guðmundur
fluttust til Reykjavíkur 1908, þá
með tvær dætur sínar, Láru og
Margréti.
Þau Guðmundur og Bjarney
bjuggu síðan ávallt í Reykjavík.
Þau systkinin voru fjögur og eru
þau öll á lífi:
Lára, ekkja eftir Þorstein Daní-
elsson skipasmíðameistara, Gunn-
ar húsamálari, ekkjumaður eftir
Sigurlaugu Oddsdóttur, Kristín,
gift Hans Nielsen byggingam., þau
eru búsett í Danmörku, Elín, gift
Kristjáni Kristjánssyni bókara, og
svo hálfbróðir þeirra, Kristján,
kvæntur Rögnu Jónsdóttur.
Margrét ólst því upp í Reykja-
vík, gekk þar í barnaskóla og
fermdist einnig þar. Á þessum ár-
um vistaðist Margrét til afbragðs
hjóna sem bjuggu á Laugavegin-
um, þeirra Jónínu Magnúsdóttur
frá Miðnesi og Leifs Þorleifssonar.
Þessi hjón reyndust henni sem
bestu foreldrar. Varð þeim ljóst að
stúlkan hafði góðar gáfur og var
listhneigð. Studdu þau hana því til
náms og sótti hún einkatíma í því
sem hugur hennar stefndi til. Hún
stundaði^ tunjjumálanám^o^ hanrr-
yrðir. Margrét hafði gott vald á
ensku og dönsku. Hún fylgdist vel
með allri bókaútgáfu og las ávallt
mjög mikið af erlendum bókum og
blöðum. Hún hafði yndi af ljóðum
og tónlist og fór á tónleika og í
leikhús. Það var ekki margt sem
fór framhjá þessari glæsilegu og
gáfuðu konu í menningarlífi borg-
arinnar.
Um 17 ára aldur fór hún að
vinna fyrir sér við verslunarstörf í
skóbúð á Laugaveginum og átti
margar skemmtilega minningar
frá þessum tíma.
Síðan lá leið hennar í hússtjórn-
arskólann Ósk á ísafirði. Árið
1932 giftist Margrét unnusta sín-
um, Ofeigi J. Ofeigssyni lækni.
Fóru þau til Kanada og dvöldust i
Winnepeg í tvö ár og fóru síðan til
Rochester í Bandaríkjunum og
voru þau þar einnig í tvö ár. Þessi
ár voru henni einkar hugljúf og
eignaðist hún marga vini í Vestur-
heimi, sem hún hélt ávallt tryggð
Kveðja til bróður
Góður bróðir er horfinn úr þess-
um heimi. Við lát hans rifjast
margt upp frá æskuárunum, sem
ánægjulegt er að minnast. Mest
sækir á hugann hve Theodór var
blíðlyndur og góðviljaður og já-
kvæður gagnvart ættingjum og
öðru samferðafólki.
Theodór lærði rennismíði og
lauk síðan vélstjóranámi og sótt-
ist námið með ágætum. Starfaði
hann bæði til sjós og lands, þar til
hann stofnaði eigið fyrirtæki,
Meitilinn sf., 1942, er hann rak
ásamt Birni Magnússyni til
dauðadags.
.YsWitor&v-. .0K

við svo lengi sem heilsa hennar
leyfði. í Ameríku ferðaðist hún
mikið og hún var ávallt tilbúin til
þess að segja okkur frændsystkin-
um sínum frá ævintýrinu mikla
sem hún upplifði þar.
Þau slitu samvistum hún og
maður hennar skömmu eftir að
niðursetningu nýrra véla naut þol-
inmæði og þrautseigja Theodórs
sín vel, enda ekki fyrir að gefast
upp við hálfunnin verk. Sama
þrautseigjan lýsti sér í baráttu við
erfiðan sjúkdóm í nær tvo áratugi.
Fáir vinnudagar féllu úr og lítið
var kvartað.
Mörg voru áhugamálin auk
vinnunnar. Theodór átti margar
góðar stundir við píanóið við söng
og léttan undirleik, þá hafði hann
áhuga á íþróttum bæði á sviði
huga og handar. Hann var einn af
stofnendum Sundfélagsins Ægis
og gjaldkeri þess í 30 ár. Þá bar
taflborðið á heimili hans vott um
stöðugan áhuga á skák og var
.Tþ<iQ.(Ípf.. .íftrmáÁur.. .TaWéUgs
Theodór Guðnumdsson
vélstjóri - Minning
þau komu aftur til Íslands.
Árið 1939 fór Margrét að læra á
ný. Hún hóf tannsmíöanám hjá
Halli Hallssyni tannlækni í
Reykjavík og lauk því eftir þrjú ár
og hafði þá lagt sérstaka áherslu á
gull- og postulínstækni.
Hjá Halli Hallssyni vann hún
svo áfram til ársins 1945, þá fór
hún til Danmerkur og Svíþjóðar
til frekara náms.
í fjöldamörg ár rak hún svo
sjálfstæðan atvinnurekstur. Hún
tók vinnu frá ýmsum tannlæknum
og rak tannsmíðaverkstæði af
mikilli prýði.
Hún var félagslynd og var í
stjórn tannsmiðafélagsins í mörg
ár og þar af lengst formaður. Árið
1959—’60 gerðist hún félagi í Sor-
optimista-hreyfingunni og hafði
einkum mjög mikinn áhuga á
heimili sem samtökin styrktu og
var fyrir munaðarlausa drengi í
Breiðuvík í Patreksfirði. Með Sor-
optimistum kynntist hún mörgum
yndislegum konum sem hún hafði
ánægju og yndi af að vera með.
Hún Magga frænka var ávallt
sérstaklega snyrtileg og vel klædd.
Hún var fíngerð, smávaxin og
hafði mjög fallegt dökkt hár. „Oh,
Reykjavíkur 1948—1949. Á síðari
árum starfaði hann í Oddfellow-
.riígJuoau .....................
she was quite a lady.“ SannköIIuð
dama. Hún var vinnusöm og heið-
arleg. Aldrei mátti hún neitt aumt
sjá svo hún reyndi ekki að bæta
úr.
Öll börnin í fjölskyldunni voru
börnin hennar. Hún sagði sögur og
kenndi okkur vísur og ljóð. Þegar
við vorum auralítil, sem var oftast
á skólaárunum, þá gaf hún okkur
aur. Hún miðlaði ávallt af sínu.
I hvert sinn sem nýtt barn
fæddist kom hún í heimsókn, þessi
smágerða kona með geislandi
bros. Hún var kvik á fæti og hafði
ávallt hraðan á. Hún var með
fangið fullt af blómum og pinkl-
um, sem innihéldu föt á nýja
barnið. Og hún Ijómaði af ham-
ingju. Sérhvert barn sem fæddist
var alveg einstakt í hennar aug-
um. Hún átti þau vissulega öll,
börnin sem fæddust í fjölskyld-
unni. Hún var aðal amman. Aldrei
gleymdist að senda afmælis- og
jólagjafir. Ávallt hringdi hún eða
kom á afmælum til ættingja og
vina. Hún gleymdi engum.
Tryggðin og trúfestan, það voru
hennar aðalsmerki.
Fari hún í friði.
Hjördís Þorsteinsdóttir
Theodór var fæddur 8. ágúst
1912 í Reykjavík og voru foreldrar
hans hjónin Guðmundur Sæ-
mundsson, ættaður úr Kjósinni,
og Kristín Þórðardóttir, ættuð af
H valfj arðarströnd.
Theodór kvæntist Laufeyju
Þorgeirsdóttur árið 1935 og eign-
uðust þau fjögur börn, Ix>uise
Kristínu, Hlíf, Þorgeir og Guð-
mund Ægi. Voru þau ávallt sam-
hent og höfðu góð tengsl við börn-
in og fjölskyldur þeirra, enda góð
heim að sækja.
Theodór lést 21. desember sl. og
var jarðsettur 5. janúar.
Ég þakka kærum bróður sam-
fylgdina í gegnum árin og bið Guð
að varðveita hann í nýjum heim-
k.vnnum.
..........................-Valgerdur