Morgunblaðið - 09.05.1982, Blaðsíða 14

62
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 9. MAÍ1982
Range Roverinn eða gula hættan eins og hann
er kallaður stóð sig vel í rallinu.
Texti: Hildur Einarsdóttir. Myndir: Egill Ágústsson.
Þar aka
Sagt frá 30. safari-rallinu
í Kenya, sem
fór fram um páskana
menn við
Subaru-bifreiö nr. 21 valt á leiðinni, en gat þð haldið áfram keppni.
Kenyabúar eru trúrækn-
ir og á páskunum
sækja þeir flestir
kirkjur sínar sam-
viskusamlega. Það sem
setur þó ekki síður
svip á páskana í Kenya
er fjögurra daga saf-
ari-rallakstur, vítt og breitt um landið og
sækja það frægir rallkappar hvaðanæva
að.
Rallið í Kenya hefur sérstöðu að ýmsu
leyti sé það borið saman við röll annars
staðar í heiminum og telja margir að þetta
sé eitt erfiðasta rall, sem hægt er að taka
þátt í. Farið er um fjölbreytilegt landslag
og aðstæður eru oft óútreiknanlegar. Eina
stundina er ekið um grýttan fjallveg í
10.000 feta hæð, hina stundina bruna öku-
tækin áfram á jafnsléttu niður við sjávar-
mál eins og til dæmis í Mombasa, sem er
hafnarborg landsins, en þar er ekið með-
fram hvítri strönd Indlandshafsins.
Um þetta leyti árs er regntíminn að
hefjast í Kenya. Opnast þá flóðgáttir him-
insins svo um munar og myndast stórir
forarpollar á vegunum, sem dýpka eftir
því sem fleiri fara um. Reynast þessir poll-
ar ökumönnunum oft erfiðir. Ef rignir
mikið geta svo árnar flætt yfir bakka sína
og brýr og hafa orðið slys á ökumönnum er
þeir hafa reynt að komast yfir árnar.
Þó að regntíminn sé genginn í garð, þá
getur veður haldist þurrt svo dögum skipt-
ir og verður rykið þá óþolandi. Það blindar
ökumennina og smýgur inn í vélarnar og
gerir þar jafnvel einhvern óskunda.
I Kenya eru eknir 5000 kílómetrar en
venjulegar rallleiðir eru um 1000 kílómetr-
ar að lengd. Rallið skiptist í þrjá áfanga,
sem öllum lýkur í Nairobi, höfuðborg
landsins.
Aksturinn fer fram á vegum, sem opnir
eru fyrir annarri umferð. Það er því ekki
hægt að aka eins hratt þarna og gert er
víða annars staðar í rallakstri. Reyndar er
bílaeign landsmanna lítil, svo það er ekki
mikil umferð úti á landsbyggðinni. En
óvíða í heiminum er dýralíf jafn mikið og
fjölskrúðugt og í Kenya. Það er því alltaf
hætta á að eitthvert saklaust dýrið hlaupi
fvrir bílana.
I rallakstri í Kenya er nauðsynlegra en
ella að hafa góðan aðstoðarökumann, sem
í reynsluakstrinum hefur tekið vel eftir og
lagt á minnið þær torfærur og aðra erfið-
leika, sem eru á leiðinni. Því þar eð leiðin
er löng og þjónustubílarnir oft langt á eft-
ir, þá er um að gera að forðast allt sem
valdið getur tjóni á bílnum.
Það er líka mun dýrara að taka þátt í
rallakstri í Kenya en í öðrum löndum
vegna erfiðra aðstæðna og vegna þess að
flutningsgjöld á bílum eru mjög há vegna
fjarlægðarinnar.
En þeir ökumenn sem keppt hafa í
Kenya koma margir hverjir aftur og aftur,
vegna þess að þeim finnst aðstæður spenn-
andi.
Það má segja að rall sem þetta sé ekkert
annað en röð óhappa, sem eru misjafnlega
alvarleg. Alltaf er eitthvað að koma fyrir,
bílar bila, fara út af veginum, eða þeir
sitja fastir í einhverjum drullupolli. Það
eru því ekki nema um 40% þeirra, sem
b.vrja keppi, sem ljúka henni. Það hefur
komið fyrir að bílarnir séu ennþá færri,
því til dæmis árið 1963 þá luku aðeins 7
bílar af 84 keppni og árið 1971 komust 7 af
91 bíl á leiðarenda.
IJpphaflega var rallið eingöngu stundað
af áhugafólki, bæði konum og körlum. Nú
hefur það fengið á sig atvinnumannsyfir-
bragðið, f>ó ennþá séu margir áhugamenn
með. Atvinnuliðin senda sína bestu bíla,
ökumenn og þjónustubíla með þeim. Jap-
anska fyrirtækið Datsun var til dæmis
mjög áberandi í rallinu í Kenya, því marg-
ir bílar frá þeim tóku þátt í keppninni. En
markaðshlutdeild Datsun er há í Afríku-
löndum og leggja þeir því mikið upp úr
keppni sem þessari.
Þegar hafður er í huga sá útbúnaður
sem nútíma rallbílar hafa, þá er erfitt að
trúa því að það skuli hafa verið lítill fólks-
vagn, sem vann fyrsta Austur-Afríku-
safari-rallið árið 1953. Þessi bíll var ein-
mitt til sýnis í Nairobi ásamt öðrum bílum
sem unnið höfðu rallkeppnir þar undan-
farin ár. Með þessari sýningu var verið að
halda upp á 30 ára afmæli rallaksturs í
Kenya.
Sú leið sem farin var á fyrstu áratugum
Austur-Afríku-safari-rallsins, eins og það
var kallað þá, var um Kenya, Tansaníu og
Uganda. Á valdatíma Idi Amins eða árið
1973 var hætt að aka um Uganda. Deilur
milli Kenya og Tansaníu og upplausn
Austur-afríska sambandsins varð þess svo
valdandi að rallið færðist alfarið til
Kenya.
Kenya-búar fylgjast náið með rallinu og
daglega er sagt frá því í útvarpi og sjón-
varpi í Kenya, þ.e. Voice of Kenya. Þar
sem bílarnir fóru um hafði fólk safnast
saman til að sjá þá þjóta framhjá. Gert
var ráð fyrir að um tvær milljónir manna
fylgdust þannig með rallinu.
Kenyna-menn hafa töluverðar gjaldeyr-
istekjur af þessu ralli auk þess sem þeir
telja það góða landkynningu. Til að það
geti orðið að veruleika, þá leggjast margir
á eitt um að hjálpa til. Gera má ráð fyrir
að um 1.500 manns hafi þannig unnið
endurgjaldslaust.
En hvernig gekk rallið sjálft fyrir sig?
Hér á eftir fer lýsing blaðamanns Morgun-
blaðsins á þvi sem hann sá og heyrði er
hann fylgdist með þessu þrítugasta saf-
ari-ralli, er hann var á ferðalagi um Kenya
um páskana.
Fimmtudagurinn 7. apríl
Stundvíslega klukkan tólf á hádegi veif-
aði varaforseti Kenya, Hr. Mawai Kibaki,
þjóðfána Kenya, þar sem hann stóð á rás-
línunni, sem sett hafði verið upp fyrir
framan Kenyatta-ráðstefnuhöllina, til
merkis um það að nú skyldi Marlboro-
safari-rallið ’82 hefjast. Bíll númer 1, öku-
maður Shekhar Mehta og honum til að-
stoðar Mike Doughty; þeir óku af stað á
Datsun Violet GT. Shekhar Mehta hefur
fjórum sinnum unnið safari-rallið, þar af
þrisvar sinnum í röð. Hann er búsettur í
Kenya og er ákaflega vinsæll rallkappi þar
í landi og þekkir vel aðstæður. Mehta fór
reyndar ekki langt, hann stöðvaði bílinn
til að kyssa eiginkonu sína, Yvonne, að
skilnaði en hélt svo áfram.
Næsti bíll, sem fór af stað var blár Dats-
un Silva, ekinn af Mike Kirkland og Anton
Iævitan, sem einnig búa í Kenya. Kirkland
hefur verið tíður þátttakandi í röllum í
Kenya og hefur einu sinni orðið í fyrsta
sæti í safari-rallinu.
Á eftir honum komu Finnarnir Timo
Salonen og Seppo Harjanen á Datsun Viol-
et GT. Þeir urðu í fjórða sæti í safari-
rallinu fyrir ári síðan, þó það væri i fyrsta
skipti sem þeir tóku þátt í því, það var því
búist við miklu af þeim félögum nú.
„Við vonum að það rigni meira núna en í
síðasta ralli, því Datsuninn okkar er ekki
eins kraftmikill og Opelinn, en við stönd-
um okkur betur á blautum og hálum
brautum," sögðu þeir félagar um leið og
þeir óku af stað.
Áhorfendur fögnuðu vel bíl númer fjög-
ur, sem var Opel Ascona, ekið af Finnan-
um Rauno Aaltonen og Bretanum Lofty
Drews. Litli Finninn, eins og hann var iðu-
lega kallaður í keppninni, var búinn að
undirbúa sig vel fyrir keppnina og hafði
ekið 10—1200 kílómetra í æfingaakstri til
að reyna bílinn við hinar ólíkustu aðstæð-
ur. Hann hafði 19 sinnum tekið þátt í
safari-ralli en aldrei unnið en greinilegt
var að nú átti að taka þetta með trompi.
Bíll númer 5 var einnig Opel Ascona.
Var þetta kraftmesti bíllinn í rallinu eða
340 hestöfl, ekið af Walter Rohrl og honum
til aðstoðar var Christian Geistdorfer.
Rohrl var efstur í heismeistarakeppninni,
þegar þetta var með fjögurra stiga mun.
Hann var spurður að því hvernig hann
ætlaði að haga akstrinum:
„Ég mun taka það rólega fyrstu tvo
áfangana og fylgjast með því sem hinir
gera. í þriðja áfanganum ætla ég svo að
láta bílinn gluða," sagði Rohrl.
Það væri of langt mál að geta allra sem
tóku þátt í þessu fjölmenna ralli, enda bíl-
arnir 73 að tölu. Það verður þó að geta
Italans Sandro Munari, sem varð heims-
meistari árið 1977. Einnig hefur hann unn-
ið rallið í Monte Carlo fjórum sinnum.
Hann var mættur á Porche og var honum
og félaga hans, Ian Street, vel fagnað.
Þá er ekki úr vegi að minnast á hjónin
Tom og Anne Ryan, sem komu frá Bret-
lándi. Eins og fjölmargir aðrir, sem tóku
þátt í þessu ralli, þá kostuðu þau sig að
mestu sjálf. Þau óku Toyota Corolla.
Ekki má heldur gleyma þeim Lyndu
Morgan og Ruth Hiller, sem báðar eru 21
árs og voru eina kvennaliðið. Lynda hafði
tekið þátt í safari-rallinu í fyrra og lauk
keppni, sem þótti góður árangur hjá svo
ungum byrjanda. Þær stöllur óku Peugeot
504 og voru bjartsýnar þegar þær lögðu af
stað. Lynda sagði:
„Ég held að við eigum ágæta möguleika,
billinn er traustur og við munum fara ró-
lega í ójöfnurnar en gefa í þegar við kom-
um að forarpollunum."
Hvernig gekk svo ökumönnunum í
fyrsta áfanga, sem var austur á bóginn?
Fyrri hluta hans hélst veðrið þurrt og ekk-
ert markvert henti fyrstu bílana nema
hvað Timo Salonen og Seppo Harjanne
áttu í erfiðleikum með bremsurnar, svo
þeir töfðust. Johnny Hellier og Rob And-
erson, sem voru nr. 10 á Datsun Bluebird
Turbo, urðu að stöðva vegna bilunar í for-
þjöppu. Bíll nr. 21, sem var Subaru, ekinn
af Ramesh Kohoda og Jasvinder Matharu,
valt einhvers staðar á þessari leið. Bíllinn
skemmdist ekki mikið svo þeir gátu haldið
áfram keppni. Það þótti sumum heldur
fyndið, þegar það fréttist að nokkrir bílar
hefðu verið staðnir að því að aka of hratt
fyrsta spölinn frá Nairobi og voru sektaðir
um 1000 kenyska shillinga.
Þegar líða tók á kvöldið þennan fyrsta
ralldag, skall á úrhellis rigning. Urðu það
mikil viðbrigði fyrir ökumennina að aka
nú í forarbleytu í Rukanga eftir að hafa
ekið um þurrar og rykugar hlíðar Taita
fyrr um daginn. í Rukanga hafði myndast