Morgunblaðið - 13.06.1982, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. JÚNÍ1982
23
Þeir koma inn á flóðinu, og svo er ekkert----------,-------------------------
að gera en bregða sér inn um dyrnar til hegri, i Café du Port og fi sér eitt
rauðvínsglas í góðra vina hópi.

í höfninni í Paimpol er gott lægi fyrir smibita, sem þó höfðu rýmt hana þegar þessi mynd var tekin vegna komu
stóru seglskipanna. Siglt er inn um rennurnar aftast i myndinni, sem mi svo loka svo ekki fjari í höfninni.
um höfnina. Er þá ótalið það sem
mest er áberandi, þegar maður
kemur til Paimpol, sportbátaút-
gerðin. í höfninni liggja í röðum
hundruð stórra og smárra segl-
skúta og mikil þjónusta við þær og
ferðamennina, sem koma til að
sigla á Ermarsundi og út á Atl-
antshaf. Þeir eiga skútur sínar
þarna allt árið í öryggi. Paimpol-
arar eru því enn miklir meistarar
í siglingum og enn ber þar segl við
sjóndeildarhring, ef gengið er út á
höfðana.
En í litlu höfninni í Loguivy-
de-la-Mer, ekki langt frá höfðan-
um með Ekknakrossinum, þar sem
konurnar biðu áður íslandssjó-
mannanna, liggja nú skelfiskbát-
arnir og hjúfra sig í víkinni þar
sem flæðir undan þeim. En sjó-
mennirnir spjalla saman, hressir
og kátir. Hafi þeir blótað á borð
við Ketilbjörn á Knerri í Fjall-
kirkjunni með orðinu sem í ís-
lenskri útgáfu varð „Sakribló", þá
hefur blaðamaðurinn ekki skilið
þá glettni. En þeir hlógu feikilega
að einhverjum slíkum athuga-
semdum.
Litli barinn þeirra er skuggsýnn
og notalegur og þeir gantast sín á
milli og við þennan framandi
blaðamann: — Við vorum allir
Áttræóa kempan Josep le Duc: Á ís-
landsmiðum fórust skúturnar venju-
lega með manni og mús, 28 hurfu
þar. En hji okkur i Nýfundna-
landsmiðum fóru þó oftast ekki
nema tveir í einu, þvi þar veiddum
við fri bitnum i tveggja manna
doríum.
skírðir upp úr saltvatni. Þess
vegna erum við síþyrstir! segja
þeir. Og þegar gesturinn verður
enn einu sinni eitt spurningar-
merki á svip, vísa þeir í skírnar-
athöfnina, þar sem presturinn
signir andlit og háls og drepur
salti á varir barnsins með orðun-
um: Taktu við salti jarðar! Þeir
þykjast hafa fengið afsökun fyrir
lífstíð og lyfta rauðvínsglasinu.
Svo berst talið að störu seglskút-
unum tveimur, sem væntanlegar
eru í Paimpolhöfn kl. 7 á laugar-
dagsmorgun. Þeir ræða hvernig
kapteinum flotans muni nú takast
að sigla inn milli skerja og um
rennuna og hvernig muni standa á
flóði þá. Siglingar og sjór er þeirra
lif.
Sá besti kom
af íslandsmiðum
Flestir sem maður hittir á þess-
um slóðum þekkja til íslandssigl-
inganna, þótt þeir hafi ekki sjálfir
veitt þorsk á íslandsmiðum. Átt-
ræður sjómaður Josep le Duc
heyrði sögurnar frá frændum sín-
um og föður, sem var kapteinn á
þorskveiðum við ísland margar
vertíðir. Þegar hann lést um
fimmtugt 1922, voru þorskveiðar
Frakka við ísland á fallanda fæti.
— Það var hættulegt við ísland,
sagði þessi gamli sjómaður. Hætt-
an er mest á miðunum við Vest-
mannaeyjar. Þar fóru þeir upp í
vetrarveðrunum. Og þegar skipin
hurfu við ísland, þá fórst oftast
með þeim allur mannskapurinn,
28 menn.En þótt við værum 32 um
borð í skútunum við Nýfundna-
land, þá fórust oftast ekki nema
tveir, því þar var veitt í doríum
frá borði. Bátarnir týndust stund-
um með þessum tveimur mönnum.
Veiðar Bretóna við Nýfundna-
land hófust raunar um hálfri öld
fyrr en við ísland og var farið að
fækka verulega áður en íslands-
siglingarnar hófust eftir 1850.
Héldust þó til 1863 og byrjuðu aft-
ur eftir 1890 og þó nokkrar skútur
af þessum slóðum voru við Ný-
fundnaland frá 1902 til 1914. Þær
skútur voru öðru vísi en íslands-
förin. Þær höfðu þrjú möstur, en
íslandsförin tvö. Aflanum var
skipað daglega á land í St. Pierre,
eyjunni sem Frakkar eiga raunar
ennþá. Þessvegna var aflinn miklu
betri og dýrari sem kom af ís-
landsmiðum, útskýrir le Duc. Þar
urðu sjómennirnir að slægja og
salta fiskinn strax um borð, en
hann komst ekki hjá okkur við
Nýfundnaland í slægingu og sölt-
un fyrr en komið var með hann í
land. Þá var gengið frá honum og
hann sendur með flutningaskipum
til Frakklands.
— Eg lenti á Nýfundnalahds-
miðunum, sagði Josep de Duc
vegna þess að skipstjórinn, sem ég
hafði verið með á flutningaduggu,
tók skip sem fór þangað og ég fékk
skipsrúm hjá honum. Það var ekk-
ert spurt hvað maður vildi. Ungir
menn fóru bara á sjóinn. Annars
voru þar mest sjómenn frá St.
Malo, héðan fóru flestir á ís-
landsmið. Maður var ungur og
hraustur í þá daga og fór bara um
borð með matressuna sína. Þetta
var erfitt líf og maður var ekkert
að lesa eða hlusta á útvarp þá.
Datt bara út af um leið og maður
hætti að vinna. Þegar flotinn fór
að heiman var hér oft sukksamt.
Menn voru 6 mánuði í burtu og
gerðu sér glaðan dag. Iðulega
þurftu skúturnar að bíða hér úti
meðan rann af mannskapnum, því
út varð að sigla á flóðinu. En slíkt
er aldrei sagt í blöðum eða bókum,
bætti gamli maðurinn við og hló.
Eftir að hann hætti þorskveið-
um, fór hann á flutningaskip, varð
skipstjóri. Og eftir að hann hætti
siglingum varð hann bæjarfulltrúi
og tók að stýra bæjarskútunni.
— Hér voru svo sannarlega erfið-
ir tímar, þegar þorskveiðarnar á
fjarlægum miðum voru úr sögunni
sagði hann. Þrátt fyrir allt, þá
færðu þær staðnum auðæfi, þótt
sjómennirnir sjálfir væru fátækir.
Myndir og texti:
Elín Pálmadóttir
bogið eða beint stýri/lokaðar skálabremsur innbyggður
lás/standari/ljósatæki/ 3 stærðir litir: silfurgrátt/ljósblátt
NÝ ÍSLENSK
FRAMLEIÐSLA
FALK