Morgunblaðið - 08.08.1982, Qupperneq 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. ÁGÚST 1982
+
Lltför eiginmanns míns,
GUOMUNDAR MATTHfASSONAR
frá Grímsey,
fer fram frá Kópavogskirkju mánudaginn 9. ágúst kl. 13.30.
Helga Jónsdóttir.
Maðurinn minn, faöir okkar, tengdafaöir og afi,
MAGNÚS GUÐMUNDSSON,
Lauganesvegi 86,
fyrrum bóndi aó irafelli, Kjós,
veröur jarösunginn aö Lágafellskirkju þriöjudaginn 10. ágúst kl.
14 00
Þeim, sem vildu minnast hans,
líknarstofnanir.
er bent á Hjálparsveit skáta eöa
Kristín Jónsdóttir,
börn,
tengdasynir og barnabörn.
+ Faöir okkar, tengdafaöir, afi og langafi,
ARINBJÖRN ÞORKELSSON,
húsasmiöameistari,
veröur jarösunginn frá Fossvogskirkju þriöjudaginn 10. ágúst kl.
15.00.
Pálína Arinbjarnardóttir, Þórir Arinbjarnarson, Hólmfríóur Jónsdóttir,
Ágústa Friöriksdóttir, Hallgrimur Jónasson,
Arinbjörn Frióriksson, Þórunn Friöriksdóttir, Friörik Þorsteinsson, Ingi Lúóvik Þórisson, Edda Þóra Þórisdóttir, Ágúst Björn Þórisson, Margrét Andrésdóttir,
og barnabörn.
+
JÓHANNES CARL KLEIN,
kaupmaóur,
Baldursgötu 14,
veröur jarösunginn frá Dómkirkjunni þriöjudaginn 10. ágúst kl.
13.30.
Carl Klein, Hulda Klein,
Jens Klein, Kristjén Kristjénsson.
+
innílegar þakkir færum viö öllum þeim sem sýndu okkur samúö og
hlýhug viö andlát og útför móöur okkar, tengdamóöur, ömmu og
langömmu,
KATRÍNAR HELGADÓTTUR,
Víóimel 19.
Signý Egilsdóttir, Friðrik Marteinsson,
Guðrún Egilsdóttir, Guömundur Daníelsson,
Jórunn Egilsdóttir, Ingiberg Halldórsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Þökkum auösýnda samúö og vinarhug vegna andláts og jaröarfarar
HALLDÓRS ÞORLEIFSSONAR,
Rauóalæk 24.
Steinþóra Jónsdóttir,
Óöinn Halldórsson,
Sigríóur Emilsdóttir,
Erla Emilsdóttir,
Guórún Emilsdóttir.
+
Innilegar þakkir til allra sem sýndu okkur samúö og vinarhug viö
andlát og útför
HELGA LARSSONAR
fré Útstekk í Helgustaóarhreppi
Börn, systkini og aðrir aóstandendur.
+
Innilegar þakkir sendum viö öllum þeim sem auösýndu okkur
samúö og vinarhug meö blómum, minningargjöfum og ómældri
aöstoö vegna andláts og útfarar
BJÖRNS MAGNÚSSONAR,
SVANHVÍTAR GUNNARSDÓTTUR,
MARGRÉTAR AUÐAR BJÖRNSDÓTTUR
og AXELS MAGNÚSAR BJÖRNSSONAR.
Fyrir hönd vandamanna,
Gunnar Björnsson,
Kristín Björnsdóttir.
Minning:
Guömundur Matthías-
son tónlistarkennari
Kæddur 26. rebrúar 1909
I)áinn 17. júlí 1982
Guðmundur Matthíasson er all-
ur. Hann andaðist að Vífilsstöðum
hinn 17. júlí, þegar sumarið brosir
hvað blíðast. En dauðinn spyr ei
um árstíð, aldur eða annað. Ég
reyni að skrifa minningarorð um
Guðmund, því að kynni okkar
urðu allnokkur. Hann var kennari
minn í 4 vetur í Kennaraskólanum
og kunningi alla tíð síðan. Ég held
að engum hafi verið í nöp við Guð-
mund. Hann átti það skap sem
engin styrjöld fylgdi og græsku-
laust gaman var honum tamt.
Fyndinn og fjörugur, einkum í
fámennum hópi eða undir fjögur
augu. Þannig minnist ég hans.
Guðmundur Eggert hét hann
fullu nafni. Hann fæddist í Gríms-
ey, nánar tiltekið að Miðgörðum,
en þar var þá faðir hans prestur,
Matthías Eggertsson Jochumsson-
ar, barnakennara og sýsluskrifara
á ísafirði, Magnússonar. Eggert
var albróðire þjóðskáldsins frá
Skógum í Þorskafirði. Móðir Guð-
mundar var Guðný Guðmunds-
dóttir. Þau hjón bjuggu yfir fjóra
áratugi í Grímsey, sem þá var og
lengi síðan afskekktasti staður
þessa lands, unnu merkilegt starf
og verður lengi minnst ineð þakk-
læti og virðingu af eyjarbúum.
Þau hjón eignuðust mörg börn, og
var Guðmundur með þeim yngri.
Matthías og Guðný urðu öldruð og
létust með stuttu millibili, en þá
var hann orðinn níræður, en hún
lést á 77. afmælisdegi sínum, hinn
29. apríl 1956. Er sjaldgæft að fólk
deyi á afmæli sínu.
Guðmundur var til mennta sett-
ur. Hann var skarpur námsmaður,
sem best sést á því að hann tók
stúdentspróf ári síðar en gagn-
fræðapróf. Sagði hann mér raun-
ar, að strangt hefði verið að ganga
upp í námsefni nokkurra bekkja
sama vorið. Hann lauk stúd-
entsprófi frá Menntaskólanum á
Akureyri árið 1934. Þá var hann
orðinn 25 ára. Þætti nokkuð seint
nú, þegar allt gengur sem á færi-
bandi, en þá var nokkuð öðru máli
að gegna. Hagur fólks var þröngur
um þetta leyti — á kreppuárunum
— og erfiðleikum bundið að kosta
börn til mennta. Á þessum erfiðu
tímum komust ekki aðrir í skóla
en þeir, sem áttu sterka að eða
gátu unnið fyrir námskostnaði
sinum. Ekki voru lánin eða styrk-
irnir. Sigursæll er þó löngum góð-
ur vilji. Guðmundur hélt til
Þýskalands fljótlega að loknu
prófi frá Akureyrarskóla og lagði
stund á tónvísindi við háskólana í
Hamborg og Köln. Var þar fram
að stríði og var langt kominn með
nám sem dugað hefði til dokt-
orsprófs, en hvarf þá hann heim
til gamla ættlandsins. Áður hafði
Guðmundur stundað nám í píanó-
leik og tónfræði í Leipzig og Berl-
ín, eða á árunum upp úr tvítugu.
Sést af þessari upptalningu að
hann var vel menntaður tónlistar-
maður. Og þýskumaður var hann
framúrskarandi. Hann var lengi
prófdómari við stúdentspróf í
þýsku í MR. Af langri dvöl í
Þýskalandi öðlaðist hann mikla
kunnáttu í hinni göfugu og sterku
tungu Goethes og Schillers, mátti
víst segja að honum væri þýskan
jafn töm og móðurmálið. Minnist
ég leiðbeininga hans í þessari
grein, þegar ég var að brjótast í
því utan skóla á miðjum aldri að
taka stúde_ntspróf við MR, hina
gömlu og virðulegu menntastofn-
un, arftaka Skálholts-, Hólavalla-
og Bessastaðaskóla. Er ég ævin-
lega þakklátur Guðmundi fyrir
þessa aðstoð. Hann leiðrétti
hundruð þýskra stíla fyrir mig,
æfði mig í tugum endursagna og
las með mér mikið lesefni. Og allt
gerði hann þetta endurgjaldslaust.
Ég mun hafa bundið fáeinar bæk-
ur fyrir hann, sem ég bauð honum,
og hann var mér þakklátur fyrir.
Ég var víst eina þrjá daga á heim-
ili þeirra hjóna, Guðmundar og
Helgu Jónsdóttur. Bæði sýndu þau
mér sanna umhyggju. Þá bjuggu
þau í húsi nokkru i Kópavogi, sem
nú er löngu horfið, stóð þar sem
nú er gjáin mikla og allir kannast
við. Nábýlið var gott. í næsta húsi
bjuggu sr. Gunnar Árnason og
Sigríður Stefánsdóttir frá Auð-
kúlu. Guðmundur var lengi organ-
isti við Kópavogskirkju. Var að
heyra á Guðmundi að samvinna
þeirra prestsins og hans hafi verið
mjög góð. Og ekki aðeins það,
heldur gróin vinátta á báðar hlið-
ar.
En hverfum að öðru. Guðmund-
ur varð tónlistarkennari við
Kennaraskóla íslands strax við
heimkomuna frá Þýskalandi,
haustið sem Hitler hleypti af stað
mesta hildarleik veraldarsögunn-
ar. Honum leist ekki á að dvelja
mikið lengur i þriðja ríkinu.
Kennaraskólinn varð aðalstarfs-
vettvangur Guðmundar. Hann
hætti störfum þar nokkru fyrir
sjötugsaldur, enda var heilsan
tekin að gefa sig, svo og þrekið.
Hann var ekki heilsuhraustur
maður. Um kennslu hans get ég
verið fáorður. Hann vildi gera vel,
en því miður voru nemendur frem-
ur áhugalitlir við tónlistarnámið,
þar á meðal ég. Ég held að Guð-
mundur hefði notið sín best sem
prófessor í tónlistarfræðum, því
að hann hafði alla burði til þess,
hálærður í sinni grein, þó hann
lyki ekki lokaprófi. t kennaraskóla
kemur margt fólk með aligóðar al-
mennar gáfur, en fágætt mun að
tóngáfa sé þar framúrskarandi.
Það hefur því miður orðið hlut-
skipti frábærra tónlistarmanna að
þurfa að troða músík í þá, sem
hvorki hafa til þess áhuga né getu.
Auk þess að kenna tónfræði og
láta nemendur syngja, kenndi
Guðmundur á harmóníum. Skól-
inn átti nokkur ferðaharmóníum,
sem nemendur fengu lánuð. Mun
ég hafa haft eitt slíkt að láni. Auk
þessa kenndi Guðmundur þýsku í
skólanum, eftir að nám í þeirri
grein var tekið upp. En það var
eftir mína tíð. Þetta sýnist ærið
verkefni. En auk framanritaðs
kenndi Guðmundur um skeið tón-
listarsögu í Tónlistarskólanum.
Hann kenndi guðfræðinemum og
organleikurum utan af landi
organleik 1944—48. Guðmundur
kenndi þýsku í Námsflokkum
Reykjavíkur um árabil. Hann var í
stjórn Fél. ísl. tónlistarmanna,
þar af formaður í tvö ár og flutti
nokkur erindi um tónlist og tón-
listarmenn í útvarp. Sögumaður
var Guðmundur góður, en tónlist-
arsaga var sérgrein hans. Auk
þeirra greina tónlistar, sem Guð-
mundur stundaði í Þýskalandi í
tveimur áföngum, lagði hann þar
stund á frönsku og uppeldisfræði.
Upphaf tónlistarnáms Guðmund-
ar, fyrir utan föðurhús, var hjá dr.
Páli ísólfssyni. Mátti segja, að
tónlistin væri bæði áhugamál
hans og lifsstarf. Hið síðarnefnda
hefur sjálfsagt ekki veitt slíka
lífsfyllingu og hið fyrrtalda. En
það er nú einu sinni þannig, að
annað er að hafa eitthvað að
áhugamáli en að brauðstriti.
Guðmundur var hamingjumað-
ur í einkalífi. Hann kvæntist 30.
október 1943 Helgu kennara
Jónsdóttur frá Möðruvöllum í
Hörgárdal. Hún er stúdent frá
MA 1940 og lauk kennaraprófi frá
KÍ ári síðar. Eignuðust þau fjórar
dætur. Eru þær María, Guðný,
konsertmeistari Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar, Rannveig og Björg.
Allar hafa þær öðlast góða mennt-
un, en þau hjón voru mjög áhuga-
söm um að dætur þeirra gætu
komist til þess þroska sem auðið
væri. Heimili þeirra var menning-
arheimili.
Ekki ætla ég mér þá dul, að eng-
ir aðrir en ég skrifi eftir Guðmund
vin minn Matthíasson. Ég hef hér
að framan dregið fram þá þætti
sem blasa fyrst og fremst við mér.
Mér er efst í huga þakklæti, er
Guðmundur er horfinn frá okkur.
Minningarnar lifa í huga mínum
og allra sem honum kynntust. Þær
eru allar bjartar. Og sá er gæfu-
maður sem þann vitnisburð fær
við leiðarlokin.
Með innilegum samúðarkveðj-
um til aðstandenda Guðmundar
Matthíassonar.
Auðunn Bragi Sveinsson
Á morgun, mánudaginn 9. ág-
úst, fer fram frá Kópavogskirkju,
útför Guðmundar Eggerts Matthí-
assonar, sem um langt skeið var
organisti kirkjunnar. Hefst at-
höfnin kl. 13.30 e.h.
Guðmundur var fæddur í
Grímsey á Eyjafirði 26. febrúar
1909, en andaðist 17. júlí sl.
Foreldrar hans voru merkis-
hjónin Guðný Guðmundsdóttir og
séra Matthías Eggertsson, er
þjónaði Grímseyjarprestakalli um
langt skeið. Var séra Matthías
ekki aðeins mikilsmetinn sálu-
sorgari, heldur einnig veraldlegur
fræðari þeirra eyjarskeggja, því
hann átti gott og fjölskrúðugt
bókasafn sem öllum stóð opið, er
þangað vildu leita sér fróðleiks.
Guðmundur ólst upp í foreldra-
húsum, í fjórtán systkina hópi.
Áhugi hans fyrir tónlist kom
snemma í ljós. Mun hann fyrst
hafa notið tilsagnar föður síns, en
síðar stundaði hann tónlistar-
fræðslu á Akureyri, jafnframt
gagnfræðanámi, en gat ekki lokið
prófi vegna veikinda.
Þrátt fyrir ýmsa örðugleika,
sigldi Guðmundur til Þýzkalands,
til frekara tónlistarnáms, og lagði
einkum stund á píanóleik og tón-
listarsögu.
En þá kom í ljós, að hann gat
ekki tekið fullgilt próf í þessum
greinum, nema að hafa stúd-
entspróf. Brá hann sér þá heim til
íslands, tók gagnfræðapróf og
stúdentspróf árið eftir, eða 1934.
Sýnir þetta að Guðmundur hefur
verið góðum gáfum gæddur og
skarpur námsmaður.
Enn á ný liggur leið hans til
Þýzkalands, þar sem hann dvaldi
við nám í sex ár, en kom jafnan
heim á sumrum, til að afla sér
námsfjár.
Á þessum árum var þröngur
kostur hjá mörgum námsmannin-
um erlendis, og kvað svo rammt að
hjá sumum, að þeir liðu nauð.
Voru þá stundum notaðir aurar
þeir er átti að kaupa mat fyrir, til
þess að komast á tónleika.
Tuttugu og sjö ára gamall véikt-
ist Guðmundur af berklum, en
náði sér þó furðu vel, þótt sjúk-
dómur þessi yrði þess valdandi að
hann gekk sjaldan heill til skógar.
Árið 1939 hlaut Guðmundur
þýzkan styrk, og stefndi að því að
taka doktorspróf í tónlistarfræð-
um. En um þetta leyti voru blikur
á lofti í Evrópu, og horfði ófrið-
vænlega. Brá Guðmundur á það
ráð að hverfa heim til íslands að
sinni og komst til Kaupmanna-
hafnar, rétt áður en Þjóðverjar
réðust inn í Pólland.
Heim komst Guðmundur heilu
og höldnu, og gerðist kennari við
Kennaraskólann, aðallega í þýzku.
Stundaði hann þá kennslu í mörg
ár, auk þess sem hann var próf-
dómari í því máli í ýmsum skólum.
Þegar Kópavogssöfnuður var
stofnaður árið 1952, var Guð-
mundur ráðinn organisti og söng-
stjóri safnaðarins. Kirkja var þá