Morgunblaðið - 15.08.1982, Blaðsíða 12

48
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. ÁGÚST 1982

Pottarím
Umsjón: SIGRÚN
DAVÍDSDÓTTIR
l*art cr ckki crfitt að útbúa
góðmctið á jx's.surn tíma árs. Nóg
cr af laxi, silungi og góóu græn-
mcti, svo þaó er vandi aó velja.
Matscóillinn í dag hljóóar upp á
lcttsoóió grænmcti með smjöri og
osti í forrét, gott kjöt mcð stein-
sclju og hcslihnctum, salat og eft-
irrctt samkvæmt cigin vali, ábcnd-
ingar fylgja þó ... Uppskriftirnar
cru mcó afbrigóum cinfaldar, og
cru mióaóar við fjóra.
Góóa skcmmtun!
Grænmeti með
smjöri og osti
Það þarf vonandi ekki að
hvetja neinn til að borða
grænmeti, það ætti að vera fast-
ur hluti í daglegu fæði. Nær-
ingarfræðingar mæla gjarnan
með því að við lifum sem mest á
grænmeti, ávöxtum og kornmat,
og bætum síðan við mjólkurmat,
kjoti og fiski.
1 þessari máltíð er byrjað á
léttsoðnu grænmeti, sem er síð-
an velt upp úr bræddu smjöri og
stráð rifnum osti, gjarnan óðals-
osti. Þið getið notað ýmsar teg-
undir eina eða fleiri. Hér er
stungið upp á gulrótum, blóm-
káli og spergilkáli.
5 gulrætur, ekki of stórar
2 lítil blómkálshöfuð eða 'h
stórt
2 spergilkálshöfuð (stilkur,
greinar og höfuð)
1. Þvoið grænmetið og skerið
það í fallega bita. Notið sem
mest af stönglum blómkálsins.
Notið stöngul, hliðargreinar og
blöð spergilkálsins, auk höfuðs-
ins. Þetta er allt mjög gott á
bragðið. Sjóðið síðan grænmetið,
hverja tegund útaf fyrir sig. Það
fer nokkuð eftir stærð bitanna,
hversu langur suðutíminn er, en
það má miða við um 4 mín. Þið
setjið þá grænmetið í sjóðandi
vatn, látið suðuna koma upp og
grænmetið sjóða í um 4 mín.
Fylgizt vel með, því grænmetið
má alls ekki sjóða of lengi. Þá
missir það bragð og bætiefni,
auk þess sem áferðin verður ekki
nærri eins skemmtileg. Fylgizt
því vel með.
2. Þegar grænmetið er soðið,
látið þá vatnið renna vel af því
og bætið um 20—30 gr af smjöri
saman við það. Rífið ögn af osti
yfir grænmetið og berið það
rjúkandi heitt fram. Hafið
hverja tegund fyrir sig á fati,
eða raðið grænmetinu á disk
fyrir hvern og einn.
Gott, heimabakað brauð fer
auðvitað vel með grænmetinu.
Léttsteikt kjöt
meö steinselju
og heslihnetum
Verðið ykkur úti um góðan
kjötbita, steikið hann í smjöri,
án þess þó hann þorni í gegn,
stráið yfir saxaðri steinselju og
hökkuðum heslihnetum og berið
fram. Einfaldara getur það vart
verið ...
Þið getið notað hvaða kjöt
sem er, svo fremi að það sé
meyrt, því aðeins meyrt kjöt þol-
ir þessa matreiðslu. Af lamba-
kjöti er hægt að fá bita úr innra
læri, sem henta mjög vel. En
gætið þess, að ekki sé búið að
ja þá í gegnum vél, sem sker í
kjötið, svo allur safi
rennur úr því og
fletur það út.
Hvorki
lambakjöt né annað kjöt gerir
neitt nema að versna og eyði-
leggjast við þessa meðferð.
Kindalundir, sem fást víða
f y !tar, henta einnig mjög vel i
þennan rétt. Kálfakjöt og nauta-
kjöt, meyrir bitar, eru einnig
góðir. Þið kaupið það sem ykkur
hentar.
Á Italíu búa menn til firna
góða sósu, sem heitir pesto.
Pesto er búin til úr nýjum basil-
blöðum, hvítlauk, parmesanosti,
hnetum sem kallast pine nuts á
ensku, pinoli eða pignoli upp á
ítölsku. Það eru stuttar, aflang-
styðja á kjötbitana með fingri
eða áhaldi. Sé kjötið mjúkt og
dúandi, þá er það enn hrátt
innst, og eftir því sem það er
fastara fyrir, er það meira
steikt. Þetta er góð og örugg að-
ferð til að finna hversu mikið
kjötið er steikt. Auðvitað er
einnig hægt að skera í það, en
það truflar auðvitað steiking-
una.
2. Þið saxið saman eftirfar-
andi, eða hakkið það í kvörn:
1 knippi steinselja (og/eða
aðrar nýjar jurtir)
(1—3 hvítlauksrif)
SIÐSUMAR-
MÁLTÍÐ
ar, hvítar hnetur og gefa matn-
um sérstakt bragð. Þær fást
stundum í búðum hér í Reykja-
vík, þ.e. þeim búðum sem hafa
mest úrval af sjaldséðari vörum.
Þær hafa fengist í Sláturfélag-
inu í Glæsibæ og í Háaleiti og í
Náttúrulækningabúðinni og
e.t.v. víðar. Sósan er búin til með
því að steyta áðurnefnd hráefni
saman eða hakka þau saman í
kvörn og hræra síðan olíu saman
við, þannig að sósan verði sæmi-
lega þykk. Sósan er síðan notuð
með pasta (makkarónum), til
bragðbætis í súpur og í fleiri
rétti. Yfirleitt er sósan góð með
öllu þar sem við notum t.d.
kryddsmjör. Nú eruð þið liklega
að velta fyrir ykkur hvað þessi
sósa komi kjötréttinum okkar
við. Hugmyndin að því sem er
dreift yfir kjötið er komin frá
þessari ágætu sósu.
800 gr. beinlaust kjöt, gjarnan
lambakjöt
um 75 gr. smjör
1. Skerið kjötið í hæfilega
bita. Bræðið um 40 gr. af smjöri
á pönnu. Þegar smjörið byrjar
að taka á sig lit, setjið þá kjöt-
sneiðarnar á pönnuna. Látið
koma góða skorpu neðan á
kjötbitana, áður en þið snúið
þeim við. Hreyfið við kjötinu á
pönnunni svo ekkert brenni við.
Eftir að þið hafið snúið kjötinu
við, bætið þá meira smjöri á
pönnuna. Látið kjötið stikna
eins og ykkur finnst bezt. Sumir
vilja kjötið blóðugt innst. Aðrir
rautt í gegn, en þó ekki blóðugt,
enn aðrir vilja hafa það grátt í
gegn. Smekksatriði, smekksat-
riði, en ég get ekki að því gert að
mér finnst illa farið með gott
kjöt að láta það verða grátt og
þurrt í gegn.
Til að finna hversu mikið
kjötið er steikt, er einfalt að
100 gr. heslihnetur
3. Þegar kjötið er um það bil
að verða hæfilega steikt, þá
stráið þið steinseljublöndunni
yfir og berið það fram. Smjörið á
pönnunni á að verða nægilegt til
að vera kjötinu nægt meðlæti
ásamt steinseljublöndunni. Þið
getið svo borið fram kalt smjör
með kjötinu, svo hver og einn
geti fengið sér eftir smekk. Ann-
að meðlæti þarf alls ekki. Brauð
á þó alltaf vel við.
Ef þið saknið grænmetismeð-
lætis óumræðilega, þá er ekki úr
vegi að bera fram bakaðar kart-
öflur, en án þess að hafa sósu
með þeim sérstaklega. Smjör
dugar vel með þeim.
Mér finnst smjörið gefa matn-
um yfrið nóg saltbragð, en það
er þó kannski yfirgangur að hafa
ekki salt og pipar á borðinu, svo
hver og einn geti fengið sér að
vild.
Salat
Á eftir svona góðum kjötrétti,
þá fer vel að bjóða upp á meira
grænmeti. Salat hefur löngum
þótt hefðbundinn réttur á eftir
aðalrétti. Hér sting ég þó upp á
því að þið látið vera að gera
nokkuð við salatblöðin, sem auð-
vitað eiga að vera ný og falleg,
annað en að þvo þau og bera
fram. Salatblöð, ekki sízt jökla-
salat og skyldar tegundir, þurfa
ekki neina sósu, til að þau njóti
sín. Og án ediks og olíu eru þau
auðvitað mun hollari. Það er
skemmtilegur bragur að sitja og
borða salatblöð með puttunum,
tína eitt og eitt upp í sig. Ungt
fólk á öllum aldri ætti að kunna
vel að meta þennan sið ...
Eftiréttur
Ég hef stundum nefnt rabar-
bara í sumar. Það er ekki úr vegi
að bjóða upp á góðan rabarbara-
eftirrétt. Þeir, sem eru búnir að
sulta rabarbara, ættu ekki að
eiga í erfiðleikum með að útbúa
fljótlegan eftirétt. Englendingar
eiga sér firna góðan eftirrétt,
sem þeir kalla Trifle. Það er eins
og með ýmsa þekkta eftirrétti,
að það eru til margar dapurlegar
eftirlíkingar, sem gera frumrétt-
inum lítinn sóma. Makkarónu-
kökur eru muldar í botn á skál
eða glasi og bleyttar með víni,
t.d. madeira, sérrí eða portvíni,
auk koníaks eða brandýs. Ofan á
þetta er svo hellt sósu (custard)
sem er búin til úr heitum rjóma,
eggjum og rauðum. Þegar sósan
er orðin köld og um leið stíf er
hindberjasultu smurt yfir. Yfir
þetta er svo hellt því sem Eng-
lendingar kalla Syllabub, en það
er rjómi þeyttur með hvítvíni
eða sérrí, brandý, eða koníaki,
sykri og sítrónusafa. Rjóminn
verður þykkur, rétt eins og létt-
ur búðingur. Þetta er ekta enskt
Trifle, sem er nú hreint ekkert
smáræðissælgæti eins og sjá má.
En við getum haft þetta svo-
lítið einfaldara. Myljið makka-
rónur í skál og bleytið í með víni,
sætu víni og/eða sterku, eða/og
ávaxtasafa, t.d. sveskjusafa.
Þeytið rjóma, 4 dl nægja fyrir
fjóra, ásamt 1 dl af appelsínu-
safa og 2 msk af sítrónusafa og
um ‘h dl af sykri (meira eftir
smekk). Þið farið þá þannig að
þið hafið rjómann og safann vel
kaldan. Um leið og þið þeytið
rjómann og hann byrjar að
þykkna, hellið þá safanum sam-
an við í mjórri bunu. Hann sam-
lagast þá rjómanum. Hellið síð-
an sykrinum í og þeytið þar til
þetta er stíft. Verið alveg róleg,
þetta er hreint engin kúnst. Ef
ykkur sýnist svo, getið þið haft
ögn af koníaki eða jafnvel app-
elsínulíkjör saman við. Annað
áfengi kemur vísast einnig til
greina.
Setjið nú um helminginn af
rjómanum yfir makkarónurnar,
og sultu þar ofan á. Hellið svo
afganginum af rjómanum yfir,
skreytið e.t.v. með muldum
makkarónum og/eða rifnum
appelsínuberki. Eins og þið sjáið
getið þið haft nokkuð frjálsar
hendur um hvernig þið útbúið
þennan rétt.
*
Abætir
Mikið væri gaman ef græn-
metisbændur tækju sig saman
og ræktuðu spínat. Það má búa
til svo margt gómsætt úr því.
Einu sinni var mikið ræktað hér
af káli sem kallast sölvbeder á
dönsku. Stilkarnir soðnir og
bornir fram með smjöri eru
sjaldgæft hnossgæti, og blöðin
einnig góð.
Væri ekki vert að
huga aftur að ræktun
þess? ((
Sérstök leiguferð — verð frá kr. 3.614 - .
Innifalið: flug, gisting, morgunverður, akstur milii
hótela og flugvallar erlendis