Morgunblaðið - 04.09.1982, Síða 30

30
NÝTTÁ HVÍTA TJALDINU
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. SEPTEMBER 1982
Kris KristofTersM i hhttrerki Hug Smith. Jane Fonda i hlutverki stjórnarformannsins, Lee
Winters.
Jane Fonda og Kris
Krístofferson
leiða saman hesta
sína í Kvörninni
Jane Fonda er tvímælalaust
ein hænieikamesta kvik-
myndaleikkona heimsins um
þessar mundir, sem hún hefur
raunar verið um alllangt skeið,
og um leiA er hún einn afkasta-
mesti leikarinn í þessari list-
grein. Hver stórmyndin á fæt-
ur annarri meA Fonda í aAal-
hlutverki hefur veriA gerA á
síAustu misserum, og flestar
hafa þær fengiA afbragAs
dóma. I þeim öllum hefur Jane
Fonda leikiA lykilhlutverk,
þannig aA myndirnar hafa aA
verulegu leyti staAiA eAa falliA
meA frammistöAu hennar, þótt
margt kunnra leikara komi aA
sjálfsögAu einnig viA sögu.
Á sitt eigið
kvikmyndafyrirtæki
Það þarf þó ef til vill engan að
undra, að Jane Fonda leiki mik-
ilsverð og skemmtileg hlutverk,
því síðustu árin hefur hún ein-
beitt sér að leik í kvikmyndum
sem hennar eigið fyrirtæki
framleiðir. Hún á því auðvelt
með að láta gera kvikmyndir
með heppilegum hlutverkum
fyrir sig sjálfa, en þarf ekki að
bíða eftir að einhverjum þóknist
að bjóða henni hlutverk, eða eiga
á hættu að fá ekki heppileg hlut-
verk.
Fyrirtækinu stjórnar hún
sjálf í samvinnu við meðeiganda
sinn, Bruce Gilbert, og þau hafa
undanfarin ár gert fjölmargar
myndir sem allar hafa slegið í
gegn, og alls staðar er Fonda í
einu af stærstu hlutverkunum.
Af þessum myndum má nefna
Coming Home, þar sem fjallað
var um eftirköst Víetnamstríðs-
ins, Nine to Five, þar sem
countrysöngkonan Dolly Parton
var meðal mótleikara Fonda,
The China Syndrome, þar sem
fjallað er um hættuna af beislun
kjarnorkunnar og síðast en ekki
síst On Golden Pond, sem nú er
verið að sýna hér á landi. Í hinni
síðast nefndu leikur hún sem
kunnugt er á móti föður sínum,
Henry Fonda, sem nú er látinn.
Kvikmyndin fjallar um prófess-
or á eftirlaunum og fjölskyldu
hans, en er í rauninni ekki síður
um Fonda-fjölskylduna sjálfa,
og þau átök sem átt höfðu sér
stað milli Jane og föður hennar.
Kvörnin
Og nú er komin ný kvikmynd
frá Fonda og félögum hennar, og
að sjálfsögðu fer hún þar enn
með lykilhlutverk. Rollover
nefnist þessi nýja mynd, sem
nefna mætti á isíensku „Kvörn-
in“. Jane Fonda leikur hér fyrr-
verandi kvikmyndaleikkonu er
rekið hafði eigið fyrirtæki, svo
þar er hún sjálf öllum hnútum
kunnug. En persónan í kvik-
myndinni, Lee Winters, er gift
auðugum og áhrifamiklum kaup-
sýslumanni, sem skyndilega fell-
ur fyrir morðingjahendi. Það
kemur þá í hlut eiginkonu hans
að taka við stjórnarformennsku
í fyrirtækinu, sem teygir anga
sína víða um heim, og á meðal
annars hagsmuna að að gæta við
olíuvinnslu í Austurlöndum nær.
Mótleikari Jane Fonda í
Kvörninni er hinn kunni leikari,
söngvari og lagasmiður Kris
Kristofferson. Maður sá er
Kristofferson Ieikur, Hub Smith,
er ekki síður framgjarn, ákveð-
inn og aðlaðandi en Lee Winters,
og myndin fjallar um samskipti
þeirra, persónur í alþjóðlegu
fjármálalífi og skyggnst er um
að tjaldahaki risafyrirtækjanna
sem aðsetur hafa á Manhattan í
New York, en teygja þó anga
sína um allan heim.
Kris Kristofferson
Kris Kristofferson, sem er lið-
lega fertugur að aldri, hefur um
alllangt skeið verið í hópi þekkt-
ustu leikara i Bandaríkjunum.
Hingað til hefur hann þó ekki
leikið menn á borð við Hub
Smith, heldur frekar menn sem
eru upp á kant við kerfið, svo
sem útlagann Billy the Kid,
vörubílstjóra, eða hippa á
fimmtugsaldri. Kunnastur er
hann þó ef til vill fyrir mörg
dægurlög er hann hefur samið
og ýmist flutt sjálfur eða selt
öðrum listamönnum.
Lengi kom hann einkum fram
á tónleikum og hljómleikum með
eiginkonu sinni, Ritu Coolidge,
en þau skildu fyrir nokkrum ár-
um. Um Kristofferson hefur ver-
ið sagt að hann sé betri laga-
smiður en söngvari, en þó sé
hann í hópi betri söngvara.
Einnig hefur verið sagt að hann
sé betri söngvari en leikari, en
þó sé hann með bestu núlifandi
kvikmyndaleikurum! — Hér er
því ótvíræður hæfileikamður á
ferð, enda hefði Jane Fonda ekki
valið hann í myndina að öðrum
kosti. Og í Kvörninni sýnir hann
að hann er fjölhæfur leikari,
sem ekki síður getur sett sig inn
í hlutverk nútíma kaupsýslu-
manns, en útlaga úr Villta vestr-
inu.
Stöðvar hjart-
slátt heimsins
Hub Smith, sem Kristofferson
leikur, er gífurlega áhrifamikill
maður í hinum alþjóðlega heimi
fjármagnsins, og með einu sím-
tali getur hann sett heiminn í
biðstöðu eða stöðvað hjartslátt
Önnur hlið í ekkju hina auð-
uga stjórnarformanns stórfyr-
irtækisinjs: Jane Fonda sem
Lee Winters.
alls athafnalífs veraldar. Þessi
manngerð, og það umhverfi er
hann hrærist í, var Kristoffer-
son framdi áður en kvikmynda-
takan hófst. Hann fékk því að
sitja stjórnarfundi ýmissa stór-
fyrirtækja í New York til að
setja sig inn í hlutverkið, átta
sig á mönnunum í þessum nýja
heimi, málfari þeirra og fram-
komu. Kristofferson hefur sagt
að hann dáist um margt að þess-
um mönnum, sem hafi greinilega
mikla hæfileika á sínu sviði og
geysilega vakandi athyglisgáfu,
sem gerir þeim kleift að hugsa
um og framkvæma marga hluti í
einu.
Hann segist hafa reynt að
gera Hub Smith að manni í
„Kennedy-stílnum", mann sem
er ötull og áhugasamur, góður í
því sem hann er að gera, og sem
umfram allt hefur gaman af því
sem hann er að fást við.
Hyggst snúa sér
að handritsgerð
Áður er minnst á, að Kris
Kristofferson er afar fjölhæfur
listamaður, en hann ætlar ekki
að láta þar við sitja. Næst segist
hann vilja snúa sér að því að
skrifa kvikmyndahandrit, enda
séu þau einn mikilvægasti þátt-
ur allrar kvikmyndagerðar, og
þar sé mikil þörf fyrir nýja
menn.
Nóg sé til af góðum leikurum
og leikstjórum, en það sama
verði ekki sagt um handritshöf-
unda. Skortur sé á góðum höf-
undum sem skrifi trúverðug
handrit með óvæntum efnis-
þræði, og hann langi til að
spreyta sig í þessari grein.
Með tilliti til hæfileika hans á
sviði tónsmíða, söngs og kvik-
myndaleiks er full ástæða til að
bíða með eftirvæntingu eftir
kvikmyndahandriti frá Kristoff-
erson.
Of tilfinninganæin
til að stjórna
En hvað ætlar Jane Fonda að
taka sér fyrir hendur á næst-
unni. Kvikmyndaleikstjórn ef til
vill? — Nei, hún kveðst ekki
myndu verða góð í slíku starfi.
Góður leikstjóri þurfi að vera
leiðandi maður, traustur maður
sem fær fólk til að gera eins og
hann vill og maður sem hefur
stjórn á hlutunum. Sjálf sé hún
of tilfinningarík til að passa í
slíkt starf, en það sé einmitt það
sem nýtist henni best í leik.
Það sést vel í myndum Fonda,
að þar fer mjög hæfileikamikill
leikari, sem á auðvelt með að
leika hin ólíkustu hlutverk. Áður
er getið fjölmargra mynda henn-
ar, og fleiri eru minnisstæðar,
svo sem Klute, þar sem hún leik-
ur símavændiskonu á Manhatt-
an, eða þar sem hún lék mara-
þondansara í They Shoot Hors-
es, Don’t They?, en sú mynd var
sýnd í sjónvarpinu hér í fyrra-
vetur. I upphafi var það Jane
Fonda styrkur á leiklistarferlin-
um að vera dóttir Henrys, og síð-
ar var henni hjálp að því að gift-
ast Roger Vadim, leikstjóranum
sem einnig var um skeið kvænt-
ur Birgittu Bardot. — En nú er
Fonda styrk vegna eigin hæfi-
leika. Hún er óumdeild fyrir
leiklistarhæfileika sína, og
henni hefur tekist að fá þá
metna að verðleikum, þrátt fyrir !
að annað í fari hennar falli ekki
öllum Bandaríkjamönnum í geð.
Henni hefur til dæmis tekist að
halda velli á hæstu stöðum í
kvikmyndaheiminum í Kali- ‘
forníu, þrátt fyrir opinbera
gagnrýni á utanríkisstefnu
Bandaríkjanna, svo sem í
Víetnam, en það hefur ekki öll-
um veist jafn auðvelt þar vestan
hafs.
En hvað um það, aðdáendur
Fonda og Kristoffersonar hljóta
að bíða með óþreyju eftir hinni
nýju mynd, Kvörninni, Rollover.
A.H.
Lee Winters og Hub Smith eru ekki aðeins samvistum í stjórnarher
bergjum stórfyrirtækjanna, svefnherbergið kemur einnig vió sögu.
1x5