Morgunblaðið - 27.04.1983, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. APRÍL 1983
STEFÁN FRIÐBJARNARSON
AFINNLENDUM
VETTVANGI
Tölur tala sínu máli
Hvernig hefur kjörfylgi breytzt frá 1978?
Alþýðuflokkur og Bandalag jafnaðarmanna, sem stofnað var af fyrrum þingmanni Alþýðuflokks, fengu samtals
19% kjörfylgi í nýafstöðnum kosningum. Kjörfylgi Alþýðuflokks eins var 22% árið 1978.
A-flokkarnir (Alþýðuflokkur og Alþýðubandalag) fengu samtals 44,9% kjörfylgi 1978. Kjörfylgi þeirra nú reyndist
29%. Ef Bandalag jafnaðarmanna er sett inn í þennan „pakka“ verður samtals kjörfylgi 36,6%.
Alþýöuflokkur í öldudal
Á-flokkar fengu byr í segl í
þingkosningum 1978. Þá hlaut Al-
þýðuflokkur 26.912 atkvæði eða
22% kjörfylgi. Það saxaðist nokk-
uð á þessa nýju limi flokksins þeg-
ar árið eftir. Þá reyndust atkvæð-
in 21.580, kjörfylgið 17,5%. Enn
syrti í álinn fyrir Alþýðuflokknum
í nýafstöðnum kosningum. Þá fór
atkvæðatalan niður í 15.214 og
kjörfylgið í 11,7%. Þetta er 10,3%
tap frá 1978, 5,8% tap frá 1979.
Hvað veldur?
Engin ein skýring gefur full-
nægjandi svar. Einn orsakaþátt-
urinn, og ekki sá minnsti, er fram-
boð Bandalags jafnaðarmanna,
sem Vilmundur Gylfason, fyrrum
þingmaður Alþýðuflokks, stofnaði
til. Það fékk að vísu atkvæði víðar
að en frá Alþýðuflokki, en ætla
verður að bróðurparturinn af því
fylgi, sem Alþýðuflokkurinn glat-
aði nú hafi fallið því í skaut.
Sameiginlegt atkvæðamagn Al-
þýðuflokks og Bandalags jafnað-
armanna nú er 24.703 atkvæði (Al-
þýðuflokkurinn fékk 26.912 at-
kvæði 1978), sameiginlegt kjör-
fylgi 19% (Álþýðuflokkurinn fékk
22% kjörfylgi 1978). Þesir tveir
flokkar „jafnaðarmanna" ná ekki
kjörfylgi Alþýðuflokksins eins
1978. Sú frammistaða heitir síðan
„sigur" í túlkun ríkisfjölmiðla.
Alþýðubandalag fimm-
þúsund atkvæðum fátækara
Alþýðubandalagið hlaut góða
kosningu 1978, eins og Alþýðu-
flokkurinn. Það hlaut þá 27.952 at-
kvæði og 22,9% kjörfylgi. Kjör-
fylgið fór niður í 19,7% 1979 og
17,3% nú.
Alþýðubandalagið fær 5.463
færri atkvæði 1983 en 1978, þrátt
fyrir fjölgun kjósenda, og 5,6%
minna kjörfylgi. Þetta kallar
Svavar Gestsson, formaður Al-
þýðubandalagsins, að „standa af
sér storminn" (Þjóðviljinn í gær),
og má til sanns vegar færa, þegar
litið er til frammistöðu flokksins í
ríkisstjórnum síðan 1978.
A-flokkarnir fengu samtals
54.864 atkvæði og 44,9% kjörfylgi
1978. Þeir hlutu þá samtals 28
þingmenn. Sjálfstæðisflokkurinn
fékk þá 32,7% kjörfylgi og 20
þingmenn.
Kjörfylgi A-flokka, sem var
44,9% 1978, er nú 29%. Þing-
mannatala þeirra, sem var 28
1978, er nú 16. Sjálfstæðisflokkur-
inn er hinsvegar með 38,7% kjör-
fylgi og 23 þingmenn. Þetta kallar
Þjóðviljinn í gær „áfall fyrir
afturhaldið", hvað svo sem við er
átt.
Ef kjörfylgi Bandalags jafnað-
armanna er bætt við fylgi A-
flokka verður samtala atkvæða
47.192 (Sjálfstæðisflokkur fékk
50.253 atkvæði); samtala kjörfylg-
is 36,5% (Sjálfstæðisflokkur hlaut
38,7%).
Framsóknarflokkur bíður
skipbrot í þéttbýli
Framsóknarflokkur fékk lélega
kosningu 1978, 16,9% kjörfylgi.
Hann vann verulega á 1979, hlaut
30.800 atkvæði og 24,9% kjörfylgi.
Flokkurinn glatar nú nær allri
fylgisaukningu, sem hann fékk
1979, hlýtur 24.094 atkvæði og
18,5% kjörfylgi. Athyglisvert er
að flokkurinn fær aðeins einn
þingmann í Reykjavíkur- og
Reykjaneskjördæmum, en í þeim
kjördæmum býr rúmlega helm-
ingur þjóðarinnar. Flokkurinn
missir einn þingmann í Reykjavík,
einn á Reykjanesi og einn í Norð-
urlandi vestra, en þar buðu fram-
sóknarmenn fram í tveimur fylk-
ingum.
Framsóknarflokkurinn hefur
setið í ríkisstjórnum nær samfellt
frá árinu 1971. Sú staðreynd, sem
og ástand þjóðmála í lok þessa
tímabils, er hluti af skýringu á
þessu tapi. Óánægja kjósenda í
þéttbýli með misvægi atkvæða eft-
ir búsetu hefur og í einhverjum
mæli bitnað á Framsóknarflokkn-
um, sem og vinstri sjónarmið, er
þar hafa riðið húsum á „fram-
sóknaráratugnum".
Sjálfstæðisflokkurinn
má vel við una
Sjálfstæðisflokkurinn fékk
32,7% kjörfylgi 1978, 35,4% 1979,
38,7% nú. Hann fékk samtals
50.253 atkvæði sl. laugardag. Þetta
er rúmlega tíu þúsund atkvæðum
meira en 1978. Á sama tíma fækk-
ar atkvæðum Alþýðubandalagsins
um rúmlega 5.460. Sjálfstæðis-
flokkurinn vinnur kjördæmakjör-
inn þingmann í sex kjördæmum af
átta. Flokkurinn bætir hvarvetna
stöðu sína nema í Reykjavík, þar
sem fylgið stendur nánast í stað
frá 1979 (43% í stað 43,8%), og á
Vestfjörðum, þar sem fram kom
sérframboð.
Annað mál er að fleiri kjör-
dæmakjörnir þingmenn, sem og
atkvæðaskipting á ný framboð,
valda því, að Sjálfstæðisflokkur-
inn fær færri uppbótarþingmenn.
Þannig skeður það, í fyrsta skipti
síðan núverandi kjördæmaskipan
var upp tekinn, að flokkurinn fær
ekki uppbótarþingmann í Reykja-
vík. Þar af leiddi að formaður
flokksins, Geir Hallgrímsson, sem
skipaði baráttusætið í höfuðborg-
inni, fellur út af þingi. Það skyggir
að sjálfsögðu á annars viðunandi
útkomu flokksins, á heildina litið.
Nýju framboðin
Bandalag jafnaðarmanna, sem
nú býður fram í fyrsta sinn, fær
tæplega 9.500 atkvæði, 7,3% kjör-
fylgi; kjördæmakjörinn þingmann
í Reykjavík og þrjá landskjörna.
Fylgi þess reynist mest í Reykja-
víkur- og Reykjaneskjördæmum
en ekki umtalsvert á landsbyggð-
inni. Athygli vekur að Bandalagið
fær heldur fleiri atkvæði en
Framsóknarflokkurinn í Reykja-
vík.
Kvennalistar fengu 7.125 at-
Ný hjúkrunardeild fyrir aldraða við FSA:
2,6 millj. kr. söfnuðust í
„Systraselssöfnuninniu
- Legurými fyrir 20 sjúklinga á hinni nýju deild
Akurejrí.
FYKIK NOKKRU kom fyrsti sjúkl-
ingurinn á hina nýju sjúkradeild við
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri,
sem kallað er Sel I, en þar verður í
framtíðinni 20 rúma deild fyrir aldr-
aða sjúklinga, sem þurfa sérstaklega
mikla umönnun.
Fyrstu sjúklingurinn, sem inn-
ritaður var á hina nýju deild, var
Geirlaug Konráðsdóttir. Skömmu
síðar komu svo Guðmundur Bald-
ursson og Ármann Hansson og
síðar í dag áttu svo að koma 7
sjúklingar til viðbótar. Fyrstu
dagana verða einungis 10 sjúkl-
ingar á deildinni á meðan verið er
að þjálfa starfsfólk og koma
skipulagi á reksturinn. Þessir 10
sjúklingar koma af Fjórðungs-
sjúkrahusinu og utan úr bæ, en
síðan er ætlunin að 10 sjúklingar
verði lagðir inr. þarna, sem nú eru
á dvalarheimilunum í bænum, til
þess að létta á þeim.
Upphaf þessarar nýju deildar
má rekja til þess, að stjórn dval-
arheimilanna á Akureyri, undir
forustu Jóns Kristinssonar, fór
þess á leit við sjúkrahúsið að kom-
ið yrði upp deild í þessu húsnæði,
sem áður var nýtt sem heimavist
fyrir hjúkrunarfólk. Þegar stjórn
sjúkrahússins tók líklega í þetta
mál, stóðu nokkrir aðilar fyrir því
að sett var á fót söfnun á Akureyri
og víðar undir heitinu „Systra-
selssöfnun“. Alls hefur nú safnast
frarnlag úr Framkvæmdasjóði
aldraðra að upphæð kr. 1 millj.
Heildarkostnaður við endurbætur
og nýbyggingu í Seli I nemur nú
um 4 millj. króna.
Deildin verður rekin undir eftir-
liti lyfjadeildar FSA, og er yfir-
læknir hennar Ólafur Sigurðsson,
en Halldór Halldórsson læknir
mun sjá um deildina fyrir hönd
lyfjadeildar. GBerg
Geirlaug Konráðsdóttir, fyrati sjúklingurinn á hinni nýju öldrunardeild.
Guðmundur Baldursson kom að heiman, en fimm sjúklingar, sem dvalið
hafa í heimahúsum, fá nú inni á nýju deildinni.
Ármann Hansson varð þriðji til að leggjast inn. (Morgunblaðið GBerg)