Morgunblaðið - 29.06.1983, Qupperneq 22

70
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 29. JÚNÍ 1983
VIÐSKIPTI
VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF
Umsjón: Sighvatur Blöndahl
Ný íslenzk tal-
stöð reynist vel
HÖNNUN á íslenzkri SSB talstöð
fyrir millibylgjusvið, 1,5—5 MHz,
lauk á liðnum vetri. Fyrsta tækið var
sett upp í veðurathugunarstöðinni á
Hveravöllum í marzbyrjun og hefur
reynzt mjög vel. Hönnuður talstöðv-
arinnar er V ilhjálmur Þór Kjartans-
son, rafmagnsverkfræðingur.
Talstöð þessi er sérstaklega
hönnuð með rekstaröryggi og af-
skekkta staði í huga. Allar megin-
rásir viðtækis og lágaflshluta
sendis eru í skúffu, sem auðvelt er
að skipta um. Knýstig og út-
gangsstig sendis eru bæði tvöföld,
og hlutarnir þannig samtengdir,
að skammhlaup eða bilinu í öðrum
gerir ekki hinn óvirkan. Ný gerð
hálfleiða, aflfetar, eru notaðir í
mögnurum sendis.
Sendiafl talstöðvarinnar er 100
W og næmni í viðtöku er 0,1
míkróvolt bak við 50 ohm fyrir 10
db SINAD. Hún uppfyllir kröfur
Póst og símamálastofnunarinnar
til stöðva af þessu tagi.
Talstöðin er búin tveimur mæl-
um. Annar sýnir sendiafl til loft-
nets og endurkast vegna misaðlög-
unar, en hinn sýnir að jafnaði við-
tökustyrk og straumdrátt sendis.
Einnig má nota hann með aðstoðs
innbyggðs snara til að reyna verk-
un ýmissa hluta sendisins. Tal-
stöðin er í álkassa og allir hlutar
hennar eru aðgengilegir. Mál
framplötunnar eru 16,5 cm x 39,5
cm, og breidd kassa er 24,5 cm.
f bígerð er framleiðsla á smærri
útfærslu fyrir bifreiðar. Hún yrði
með innbyggðu stillitæki fyrir
loftnet.
lao -■
110 -
100
90 -
80 -
70 -
60 -
50 -
RAUNCENCI KRÓNUNNAR
iRSf OÓROUNCSTÖLUR:

I II III IV
1979

I II III IV I II III IV
1980 1981
II III iv I
1982 1983|
120
110
100
- 90
- 80
- 70
- 60
- 50
Samkeppnisstaða
iðnaðar hefur
batnað verulega
SAMKEPPNISSTAÐA iðnaðar, mæld á kvarða raungengis, hefur batnað veru-
lega á þessu ári og þá einkum vegna gengissigs krónunnar í kjölfar gengisfell-
inga í janúar og maí sl., segir m.a. í nýjasta fréttabréfi Félags íslenzkra
iðnrekenda, Á döfinni.
Þar segir, að raungengið sé mæli-
kvarði á verðlagsþróun hér á landi í
samanburði við verðlagsþróun í
viðskiptalöndunum, mælt í sömu
mynt. „Þannig þýðir hækkun raun-
gengis, að verðlag hér á landi hafi
hækkað umfram verðlag erlendis og
því rýrt samkeppnisstöðu innlendr-
ar framleiðslu. Lækkun raungengis
táknar hið gagnstæða eða bætta
samkeppnisstöðu innlendu fram-
leiðslunnar."
Fyrirtæki eru að vísu misjafnlega
næm fyrir gengisbreytingum, háð
hlutdeild erlendra aðfanga, geng-
istryggðra lána og fleira. Því ber að
líta á þróun raungengisins sem
vísbendingu um þróun samkeppn-
isstöðunnar fremur en alhæfða
stærð.
A meðfylgjandi súluriti má sjá að
frá fyrsta ársfjórðungi 1982 til
fyrsta ársfjórðungs 1983 lækkar
raungengið um rúmlega 14% og
samkvæmt lauslegri áætlun Félags
íslenzkra iðnrekenda um 19% frá
ársbyrjun 1982 til annars ársfjórð-
ungs í ár. Þá má einnig greina á
súluritinu hina erfiðu samkeppn-
isstöðu, sem iðnaðurinn bjó við á
árinu 1981, er raungengi krónunnar
hækkaði verulega.
Samkvæmt útreikningi Félags ís-
lenzkra iðnrekenda má búast við
áframhaldandi lækkun raungengis
á þriðja ársfjórðungi í ár, en þá taki
við hækkun á raungengi krónunnar
þrjá síðustu mánuði ársins.
Vöruskiptajöfnuður óhagstæður um 577,3 milljónir króna janúar—maí:
Verulega hefur dregið
úr innflutningi í ár
Útflutningur hefur aukizt lítilsháttar að raungildi
VERULEGA dró úr innflutningi
fyrstu fimm mánuði ársins sam-
kvæmt yfirliti Hagstofu íslands,
en verðmæti innflutningsins er
liðlega 6.291,5 milljónir króna,
borið saman við 3.704,9 milljón-
ir króna á sama tíma í fyrra.
Verðmætaaukningin er því um
69,8%, en hins vegar verður aö
hafa í huga við samanburö við
utanríkisverzlunartölur 1982 ,
að meðalgengi erlends gjaldeyr-
is í janúar-maí 1983 er talið vera
92,4% hærra, en það var sömu
mánuði 1982.
Verðmæti útflutnings
fyrstu fimm mánuði ársins
var tæplega 5.714,3 milljónir
króna, borið saman við tæp-
lega 2.926 milljónir króna á
sama tíma í fyrra. Verðmæta-
aukningin milli ára er um
95%, eða 2,6 prósentustigum
meiri en hækkun meðalgengis
milli ára.
Af framansögðu er ljóst, að
vöruskiptajöfnuður lands-
manna var óhagstæður um
tæplega 577,3 milljónir króna
fyrstu fimm mánuði ársins, en
Vaxandi
iðnaðarfram-
leiðsla í Banda-
ríkjunum
IÐNAÐARFRAMLEIÐSLA jókst
um liðlcga 1,1% í Bandaríkjunum í
maímánuði, en hún hafði aukizt
um 1,2% í apríl. Iðnaðarfram-
leiðsla hefur nú aukizt jafnt og
þétt frá því í nóvember sl. eftir að
hún hafði dregizt nokkuð saman
um 14 mánaða skeið.
Efnahagssérfræðingar segja
aukningu iðnaðarframleiðslunn-
ar vera nokkuð umfram bjart-
sýnustu spár í lok síðasta árs og
telja hana ótvírætt merki um, að
efnahagslífið sé á réttri leið.
Á tímabilinu nóvember 1982
til maí 1983 hefur iðnaðarfram-
leiðsla aukizt um samtals liðlega
7%, en efnahagssérfræðingar
höfðu gert að því skóna, að iðn-
aðarframleiðsla myndi aukast
um í kringum 4,5—5% á þessu
tímabili.
Verðbólga um
3% í Vestur-
Þýzkalandi
Framfærslukostnaður hækkaði
um 0,4% í Vestur-Þýzkalandi í síð-
asta mánuði, að sögn vestur-þýzku
hagstofunnar, sem sagði jafn-
framt, að hækkun framfærslu-
kostnaðar síðustu tólf mánuöi
væri í námunda við 3%.
Ef litið er á tólf mánaða
hækkanir mánuðina á undan
kemur í ljós, að verðbólgan er
enn á undanhaldi i Vastur-
Þýzkalandi. Tólf mánaða hækk-
un í apríl var um 3,3% og um
3,5% í marzmánuði.
Samkvæmt upplýsingum
vestur-þýzku hagstofunnar
hækkaði smásöluverð almennt
um 0,5% í maímánuði og hafði
þá hækkað um 2,4% frá sama
tíma fyrir ári.
Breyttar aðferðir við flutninga á saltfiski:
Sparar verulega í pökkun-
ar- og afskipunarkostnaði
„SÖLUSAMBAND íslenzkra fiskframleiðenda og skipafélögin Nesskip og
Víkur hafa undanfarin misseri unnið að hagræðingarmálum í sambandi við
flutning á saltfiski til útflutnings og er nú svo komið, að nær allur saltfiskur
á vegum SÍF er fluttur á brettum til mikils hagræðis," sagði Már Gunnars-
son hjá Nesskip, í samtali við Mbl.
„Ms. Suðurland lestaði 1.715
tonna farm til Portúgal á dögun-
um, sem var eingöngu á brettum.
það er stærsti farmur á brettum
sem farið hefur til útlanda. Til
fróðleiks mætti geta þess, að þetta
magn var lestað á 32 vinnustund-
um, þrátt fyrir að aðeins 5—6
menn ynnu í lestum skipsins, það
er að segja á lyftara og við frá-
gang á fiskbrettum, en þau eru
bulkuð með bulkunarbelgjum,"
sagði Már ennfremur.
„Hér er ótvírætt um stórt hags-
munamál að ræða fyrir saltfisk-
framleiðendur, sem kemur sér
kannski sérstaklega vel nú þegar
harðnar í ári.
Saltfiskur til Portúgal og Spán-
ar er ekki lengur pakkaður í 50 kg
pakka, eins og áður. Nú er fiskur-
inn metinn og staflað lausum fisk
fyrir fisk á bretti þar til að náð er
1.000 kg þyngd nettó. Þá er saum-
að utan um fiskinn og hann
merktur til útflutnings," sagði
Már.
Már Gunnarsson sagði salt-
fiskframleiðendur almennt
ánægða með þetta nýja fyrir-
komulag, enda spari það verulega
í pökkunar- og afskipunarkostn-
aði. „Það má í raun segja sömu
sögu af viðtakendum, sem lýst
hafa ánægju sinni. Þá má ekki
gleyma því, að mun betur fer um
fiskinn á brettum en við hina eldri
aðferð. Skemmdir ættu því að
verða í algjöru lágmarki í framtíð-
inni,“ sagði Már.
Það kom að síðustu fram hjá Má
Gunnarssyni, að brettin sem SÍF
notar eru frá Portúgal, sem er
stærsti kaupandi af saltfiski frá
íslandi.