Morgunblaðið - 12.10.1983, Qupperneq 1

Arthur Koestler 49/50/51
Friður? 52
Biskupsembætti 54/55/56
Umferð 57
„Draumaland" 58
Rödd útlaga 58
Fæða og heilbrigði 59
Verzlun 60
Skák 62
Miðvikudagur 12. október
Kvikmyndir 64
Bókmenntir 64/65
Hljómplötur 65
Hestar 66
Riða 67
%gf?ð 68
Söfnun 69
Popp 70/71
Til sölu? 78
Brezka tímaritiö Encounter helgaði mestan
hluta sumarútgáfu sinnar minningu rithöfund-
arins Arthur Koestler. Meöal fjölda greina um
Koestler í ritinu er frásögn brezka sagnfræö-
ingsins David Pryce-Jones af íslandsfdr
sumarið 1972, en þeir Koestler og Pryce-Jones
komu hingað til að fylgjast með heimsmeistara-
einvíginu í skák og flytja brezkum blaðales-
endum fregnir af því:
Arthur
Koestler
í Reykiavík
Það vildi svo til að Arthur Koestler var skrefi á
undan mér er ég gekk um borð í Loftleiða-vélina á
leið til Reykjavíkur, og þannig atvikaðist það að við
urðum sessunautar. Þetta var í fyrstu viku júlí-
mánaðar árið 1972 og við vorum lagðir af stað til
íslands til að fylgjast með heimsmeistaraeinvíginu
í skák milli Spasskí og Fischer, hann á vegum eins
helgarblaðsins og ég á vegum annars. Það var
óskað eftir greinum sem lýstu andrúmsloftinu en
ekki skákskýringum. Brottför var klukkan hálfníu
að morgni. Rétt eftir flugtak kvað við rödd í hátal-
aranum: „Vill herra Arthur Koestler vinsamlegast
gefa sig fram?" Hann rétti upp höndina.
Er flugfreyjan nálgaðist, sagði hún, að fyrir
hönd Loftleiða langaði sig að mega færa honum
drykk. „Brantwein?" spurði hann. „Brennivín heit-
ir það á íslenzku ...“ Við áttum eftir að komast að
því að það hvín mjög í íslendingum er þeir tala
ensku, en tilsögn taka þeir vel. Hún fór eitthvert
aftur í og kom til baka með flösku, stóra og heiina-
bruggslega flösku, miðalausa, og hellti í tvo bikara.
Af þefnum að dæma var bruggið úr kartöflum, eða
þá timbri, sjálfsagt frá bændum sem hlutu að hafa
blindazt eða lamast fyrir lífstíð við þessa þokka-
iðju. Ég sagði að um þetta leyti dags væri mér
ofviða að drekka slíkan mjöð. Tók Koestler þá bik-
ar minn og tæmdi líka. Hann hallaði sér aftur í
sætinu og lygndi aftur augunum: „But zis iss murd-
er.“
Ég var búinn að þekkja hann í rúman áratug.
Upphaflega hafði ég skrifað honum í því skyni að
falast eftir efni í vikurit þar sem ég var bók-
menntalegur ritstjóri. í ljós kom, að við bjuggum
hvor á sinu götuhorninu, og á sunnudegi bauð
hann mér í drykk fyrir hádegisverð. Við það tæki-
færi útlistaði Goronwy Rees þátt Anthony Blunt í
því að útvega Sovétstjórninni njósnara. Þótt und-
SJÁ NÆSTU SÍÐU