Morgunblaðið - 15.11.1983, Blaðsíða 14

14 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. NÓVEMBER 1983
„Þegar ríkið er spillt-
ast eru lögin flóknust"
- eftir Jón Steinar
Gunnlaugsson
Svo er að sjá sem bændasam-
tökin í landinu hafi menn á laun-
um, eins konar málaliða, til að
vera varðhundar fyrir ímyndaða
hagsmuni bændastéttarinnar. Að
undanförnu hafa þeir skrifað í
biöð langar greinar um svokallað
eggjasölumál og sagt þar margt.
Flest af því hefur gengið á svig við
þau efnisatriði málsins, sem máli
skipta. Raunar hefur þeim tekizt
að skrifa langhunda sína án þess
að víkja einu orði að grundvallar-
atriðinu, atvinnufrelsinu. Það er
því e.t.v. þess virði að reyna að
skýra þetta mikla „prinsipp“-mál
fyrir þeim sem um það vilja fræð-
ast, þar sem einhliða lestur greina
málaliðanna veitir svona áiíka
góða fræðslu um málið og útskýr-
ingar íransks trúarleiðtoga um
efni alþjóðlegra mannréttinda-
sáttmála.
Öðrum óheimilt
f lögum Framleiðsluráðs land-
búnaðarins er svofellt ákvæði:
„Framleiðsluráði er heimilt að
viðurkenna Sölufélag garðyrkju-
manna sem sölufélag ylræktar-
bænda svo og Samband eggja-
framleiðenda sem sölufélag
eggjaframleiðenda, enda starfi
þessi félög á samvinnugrundvelii
og hafi fengið samþykktir sínar
viðurkenndar af Framleiðslu-
ráði.
Nú hefur Framleiðsluráð við-
urkennt framangreinda aðila
samkvæmt fyrri málsgrein þess-
arar greinar, og er þá öðrum að-
ðilum óheimilt (leturbr. mín) að
afhenda vörur þær, sem hér um
ræðir, til smásöluverzlana, nema
með leyfi Framleiðsluráðs."
Þann 17. marz 1983 veitti svo
Framleiðsluráð landbúnaðarins
Sambandi eggjaframleiðenda við-
urkenningu sína skv. 36. gr. lag-
anna. Er í samþykktinni gert ráð
fyrir að einkaleyfi Sambandsins
taki gildi þegar „fuilkominn pökk-
unar- og heildsöludreifingarstöð",
„Auðvitaö er kjarnfóö-
urskatturinn að stærstum
hluta greiddur af stóru
framleiðendunum. Þeir
eru því skattlagðir til að
styrkja beint þá framleið-
endur sem ekki hafa getað
keppt við þá á markað-
num. Og ekki nóg með
það, skattinum er varið til
að unnt sé að svifta þá
frelsinu til að reka at-
vinnu sína sjálfir."
sem fái fjárhagslegan stuðning,
hefji starfsemi.
Fyrir liggur í málinu að nokkrir
stærstu eggjaframleiðendur í
landinu eru andvígir stofnun
dreifingarstöðvarinnar. Þetta eru
þeir framleiðendur, sem hafa til-
einkað sér fullkomnari fram-
leiðsluhætti en hinir, reka sjálfir
sitt dreifingarkerfi og annast
sjálfir gæðaeftirlit, hver á sínu
búi. Þeir hafa getað boðið eggin til
sölu á lægra verði, þegar markað-
urinn hefur krafizt þess. Þeir eru
hins vegar í minnihluta í sam-
vinnufélaginu Sambandi eggja-
framleiðenda, þar sem hver fram-
leiðandi hefur eitt atkvæði án til-
lits til bústærðar.
Hæg eru hcimatökin
Minni framleiðendur eiga auð-
vitað ekki sjálfir fé til að reisa
þessa umtöluðu dreifingarstöð. Þá
eru hins vegar hæg heimatökin
hjá Framleiðsluráði. Ráðið (í
formlegu umboði landbúnaðar-
ráðherra) ræður nefniiega svo-
köliuðum Kjarnfóðursjóði. Fé úr
sjóðnum er deilt út með styrkjum.
Akveðið hefur verið að veita 5,4
milljónum króna úr sjóðnum til
stöðvarinnar. Auðvitað er kjarn-
fóðurskatturinn að stærstum
hluta greiddur af stóru framleið-
endunum. Þeir eru þvf skattlagðir
til að styrkja beint þá framleiðendur
sem ekki hafa getað keppt við þá á
markaðnum. Og ekki nóg með það,
skattinum er verið til að unnt sé að
svifta þá frelsinu til að reka atvinnu
sína sjálfir.
Þetta er mjög alvarlegt mál
fyrir þessa þjóð. Fyrst og fremst
vegna þess að það er einfaldasta
og gleggsta dæmið nú um hríð um
vitfirrta ofstjórnun I atvinnumál-
um og hvert hún leiðir. Reyndar
verður ekki séð, hvernig þessi að-
för stenzt ákvæði 69. gr. stjórn-
arskrárinnar, þar sem tekið er
fram að engin bönd megi leggja á
atvinnufrelsi manna, nema al-
menningsheill krefji. Sennilega
treysta þeir einokunarmenn á að
allt sé í lagi með aðförina þó að
hún brjóti gegn stjórnarskránni.
Framleiðendurnir, sem hún bein-
ist að, muni aldrei ná fram rétti
sínum fyrir dómstólunum. Dóm-
stólar hafi alltaf í slíkum málum
einhver ráð með að þynna út
stjórnarskrárvernd mannréttind-
anna og gera hana einskis virði.
Ekki skal ég segja um hvort það sé
rétt. Voanandi verður látið á það
reyna
Eining á landsfundi
gegn einokun
Á landsfundi Sjálfstæðisflokks-
ins á dögunum flutti ég ásamt
nokkrum öðrum fulltrúUm tillögu,
sem m.a. fól í sér hörð mótmæli
gegn fyrirætlunum um stofnun
eggjadreifingarstöðvar. Einn
málaliðanna taldi í grein hér í
blaði að tillögu þessari hefði verið
vísað frá. Það er rangt, eins og svo
margt annað sem frá þessum
mönnum kemur. Ágreiningur varð
á fundinum um önnur efnisatriði
tillögunnar, þ.e. um að leggja
strax niður kjarnfóðurskattinn og
afnema hið staðnaða verðmyndun-
arkerfi landbúnaðarins. Úr þeim
ágreiningi var leyst með því að við
flutningsmenn tókum upp í tillögu
okkar texta um þessi efni sem
bændurnir sjálfir, andmælendur
okkar, höfðu samið. Gekk sá texti
verulega í átt við okkar sjónarmið.
Hins vegar kom aldrei fram neinn
ágreiningur um kröfuna um að
Jón Steinar Gunnlaugsson
hindra eggjaeinokunina. Um þá
kröfu voru allir sammála og af
hálfu ráðherra flokksins var því
skorinort lýst yfir að þeir myndu
hindra þessi áform. Eftir að málið
lá svona fyrir og allir voru orðnir
sammála, var af hálfu flutnings-
manna fallizt á að tillagan fengi
sömu meðferð og allar aðrar til-
lögur fundarins, þ.e. kæmi ekki til
atkvæða á fundinum sjálfum,
heldur yrði vísað til miðstjórnar.
Enginn fundarmanna var hins
vegar í vafa um eindreginn vilja
fundarins í þessu efni.
„Þegar ríkið er spilltast
eru lögin flóknust"
Vera má að þeir starfsemenn
bændasamtakanna, sem harðast
berjast fyrir stofnun eggjaeinok-
unarinnar sjái ekkert athugavert
við hana. Með henni sé aðeins ver-
ið að víkka út kerfi sem þeir
þekkja vel og eru orðnir vanir,
þ.e.a.s. ofstjórnunarkerfi Fram-
leiðsluráðs I landbúnaði. Og víst
þykir þeim gaman að sitja í nefnd-
um og ráðskast með málefni ann-
arra. Tacitus, rómverskur sagna-
ritari, sem var uppi skömmu eftir
Krist sagði einhverju sinni: „Þeg-
ar ríkið er spilltast eru lögin
flóknust.“ Ef Tacitus ætti kost á
að skyggnast inn í hið íslenska
ríki nútímans og fengi að lesa
framleiðsluráðslögin, er hætt við
að hann teldi okkur hafa ratað
rækilega af vegi dyggðanna.
Jón Steinar Gunnlaugsson er starf-
andi hæstaréttarlögmaður í
Reykjavík.
Vetraráætlun
Arnarflugs
gengin í gildi:
Flognar
verða 37
ferðir í viku
innanlands
Vetraráa tlun Arnarflugs í milli-
landaflugi gekk í gildi 1. nóvember
sl. Flognar eru tvær ferðir í viku
milli Keflavíkur og Amsterdam
eins og sl. vetur, segir í frétt frá
Arnarflugi.
Við gerð vetraráætlunar var
sérstaklega tekið tillit til þeirra
sem þurfa að taka framhalds-
flug. Er flogið á þriðjudögum og
föstudögum til Amsterdam og
lent á Schiphol kl. 12.05, nógu
tímanlega til þess að ná tengi-
flugi um alla Evrópu og jafnvel
til annarra heimsálfa og ljúka
samt ferðinni samdægurs, enda
hefur Schiphol-flugvöllur marg-
oft verið valinn besti skiptiflug-
völlur heims. Til að gera flug til
íslands jafn auðvelt er lagt af
stað frá Schiphol síðdegis kl.
18.00 á mánudögum og fimmtu-
dögum.
Til flugsins er notuð þota af
gerðinni Boeing 737-200 ÁDV og
er um svonefnda Combi-gerð að
ræða. Þessi vélarkostur gerir
kleift að breyta stærð vöru- og
farþegarýmis eftir flutningsþörf-
inni hverju sinni, hafa t.d. 130,82
eða 65 farþegasæti og þá rými
fyrir 2—7 lestir af vörum.
Vetraráætlun innanlandsflugs
gekk í gildi um miðjan síðasta
mánuð. Samkvæmt henni er flog-
ið 37 sinnum í viku til nfu staða á
Vestur- og Norðurlandi. Flognar
eru sex ferðir í viku til níu staða
á Vestur- og Norðurlandi. Flogn-
ar eru sex ferðir í viku til Stykk-
ishólms og Rifs, fimm ferðir til
Blönduóss og Siglufjarðar, fjórar
ferðir til Flateyrar og Suðureyr-
ar, þrjár til Bíldudals og tvær
ferðir í viku til Hólmavíkur og
Gjögurs. Þá er að auki flogið
reglubundið leiguflug til Fá-
skrúðsfjarðar þrisvar í viku í
samvinnu við heimamenn þar.
Til flugsins notar Arnarflug
flugvélar af gerðinni Twin Otter
(19 sæta), Cessna 402C (9 sæta)
og Piper Cheyenne II (7 sæta).
Þeir ætla að klffa hæsta fjall í Vesturálfu þessir fjórir, Snjófjallið, á landamærum Argentínu og Chile. Frá
vinstri: Þorsteinn Guðjónsson, Pétur Ásbjörnsson, William Gregory og Hermann Valsson. William bendir í
staðsetningu fjallsins á korti af Suður-Ameríku. Morgunblaðift/Kristján Einarsaon
Fjórir félagar ur íslenska Alpaklúbbnum:
Hyggjast leggja hæsta fjall
Vesturálfu að fótum sér
FJÓRIR fjallgöngumenn úr ís-
lenska Alpaklúbbnum hyggjast
leggja til atlögu við hæsta fjall í
Vesturálfu í janúar nk., hið 7 þús-
und metra háa Aconcaqua, eða
Snjófjallið, á landamærum Argen-
tínu og Chile. Enginn íslenskur
fjallgöngumaður hefur hingað til
reynt að klífa svo hátt fjall. Þess
má geta að hæsta fjall í heimi,
Mount Everest í llimalaja, er 8874
metra hátt.
Fjórmenningarnir eru Willi-
am Gregory, 28 ára tónlistar-
maður, Pétur Ásbjörnsson, 26
Tindur fjallsins Aconcaqua.
ára starfsmaður Orkustofnunar,
Hermann Valsson, 27 ára
skrifstofumaður og Þorsteinn
Guðjónsson, 22 ára verkamaður.
Allt reyndir fjallgöngumenn,
sem hafa m.a. allir klifið Mount
Blanc, hæsta fjall Evrópu (4807
metrar).
„Fjallgangan sjálf mun vænt-
anlega taka um þrjár vikur,“
sögðu þeir félagar, „og við reikn-
um með að komast á tindinn 18.
janúar. Við munum setja upp
fernar tjaldbúðir á leiðinni, sem
er nauðsynlegt til að við náum
að aðlaga okkur aðstæðum. Þeg-
ar komið er yfir 5 þúsund metra
hæð fer verulega að skorta á súr-
efni í andrúmsloftinu og því er
mikilvægt að fara ekki of geyst.
Þetta er engan veginn áhættu-
laus ferð. Fjallið tekur á sig gíf-
urlegt veður, stormar skella á
mjög skyndilega og kuldinn get-
ur verið mikill, allt niður í 40
gráða frost. En á þessum vanda-
málum tökum við þegar þar að
kemur, eins og er höfum við
mestar áhyggjur af fjármögnun
ferðarinnar. Það má búast við að
ferðin kosti, þegar allt er talið,
tæpa hálfa milljón króna. Við
verðum líklega að standa straum
af þessum kostnaöi að mestu
leyti sjálfir, en höfum þó skrifað
fyrirtækjum bréf þar sem við
heitum á stuðning þeirra til
þessarar farar.
Alpaklúbburinn var stofnaður
árið 1976 og eru skráðir félags-
menn á fjórða hundrað. Að sögn
fjórmenninganna er þó aðeins
hluti þessa hóps virkur.