Morgunblaðið - 15.12.1983, Page 9

un kvöldvorrósarolíu. Auk þess er
talið að prostaglandin E-1 minnki
innsúlínþörf líkamans. Höfundur
veit um yfirlækni við erlendan
spítala, sem gefur sjúklingum sín-
um kvöldvorrósarolíu sem fastan
lið í meðferð sykursýki.
Rannsóknir benda til þess að
„beta blokkerar" (t.d. inderal)
trufli myndun D6D hvatans. Mik-
ilvægt væri að fá örugglega úr því
skorið, vegna hinnar miklu og al-
mennu notkunar á þeim lyfjum,
m.a. gegn háum blóðþrýstingi.
Reynist svo vera ætti ekki að gefa
slík lyf nema gefa einnig kvöld-
vorrósarolíu.
Lokaorð
Reynslan hefur sýnt, bæði hér á
landi og erlendis, að sjúkdóma,
sem rekja má til skorts á prosta-
glandinum af röð 1, má oft bæta
eða lækna með notkun kvöldvor-
rósarolíu, ásamt töku nokkurra
vítamína og steinefna. Einnig
liggja nú fyrir erlendar niðurstöð-
ur nákvæmra rannsókna, sem
byggja á tvöföldum blindprófun-
um, sem sanna í eitt skipti fyrir
öll gagnsemi olíunnar við nokkr-
um sjúkdómum. Að auki hafa ver-
ið gerðar erlendis langtímaathug-
anir á fjölda sjúklinga, með ýmsa
sjúkdóma, sem sanna ótvírætt að
reynsla undanfarinna ára af olí-
unni er annað og meira en „vænt-
ingaráhrif".
Það mun almennt álit fræði-
manna, að „væntingaráhrifa" gæti
sjaldan lengur en í nokkrar vikur,
sé um vefræna sjúkdóma að ræða.
Um sálræna sjúkdóma kann að
gegna öðru máli, en ólíklegt má þó
telja, að þau áhrif séu meira tengd
kvöldvorrósarolíu en ýmsum lyfj-
um, sem flest það fólk sem notar
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. DESEMBER 1983
57
olíuna nú með góðum árangri hef-
ur áður notað án árangurs.
Tvöföldu blindprófanirnar, sem
áður getur, afsanna endanlega þá
fullyrðingu Reynis og fleiri, að
olían bæti eða lækni enga sjúk-
dóma. Allt þetta sýnir og sannar,
að rannsóknir dr. Brenners, dr.
Darcets, dr. Horrobins og margra
legar skýringar þeirra eru réttar,
að minnsta kosti í öllum aðalatrið-
um. Vafalaust á margt nýtt eftir
að koma í ljós í þessu efni. Vissu-
lega gæti hugsast, að einhverjir
áðurgreindra vísindamanna hafi í
gleði sinni yfir uppgötvun þessa
mikilvæga næringarefnis sýnt
fullmikla bjartsýni í sambandi við
lækningu einhverra einstakra
sjúkdóma, t.d. áfengissýki. Það
breytir þó heildarmyndinni sára-
lítið. Tíminn leiðir það í ljós, en
eins og málin horfa við á þessari
stundu er ekki annað sýnilegt en
að kvöldvorrósarolían muni í
framtíðinni skipa virðulegan sess
innan næringarfræðinnar og líf-
fræðilegrar læknisfræði.
Vissulega má halda því fram
með fullum rökum, að oft á tíðum
mætti ná jafngóðum árangri með
breyttu mataræði, þar sem tillit
væri tekið til þeirra þátta sem
hvetja en letja ekki virkni D6D
hvatans. Sjálfsagt er fyrir alla að
notfæra sér það eftir föngum.
Hinir sem treysta sér ekki til þess,
verða þó að nota olíuna.
í grein eftir undirritaðan, sem
birtist í DV sl. sumar, var eftirfar-
andi klausa:
„Ætli einhverjir sér að sanna á
vísindalegan hátt, að það sem undir-
ritaður hefur skrifað um gagnsemi
kvöldvorrósarolíu, sé byggt á mis-
skilningi eða blekkingum, verða þeir
að afsanna með fullum rökum niður-
stöður þessara vísindamanna (R.R.
Brenner, P. Darcet o.fl). Að öðrum
kosti er aðeins hægt að líta á fullyrð-
ingar þeirra sem persónulegar skoð-
anir, sem styðjist ekki við vísinda-
legar staðreyndir.“
Enginn hefur ennþá uppfyllt
þessi skilyrði, og í grein Reynis er
ekki einu sinni gerð tilraun til
þess.
Reyndar finnst mér tími til
kominn, að andstæðingar kvöld-
vorrósarolíunnar hætti annað-
hvort að skrifa um hana, eða reyni
eitthvað að rökstyðja málstað
sinn, og láti um leið af endalaus-
um órökstuddum fullyrðingum,
sem í raun eru ekki svaraverðar.
Aftur á móti er varla hægt ann-
að en stinga niður penna, þegar
þekktir og málsmetandi menn
birta greinar í stærsta blaði þjóð-
arinnar og misþyrma þar vísinda-
legum staðreyndum. Hvaða hvatir
liggja að baki slíkum skrifum ætla
ég ekki að gera tilraun til að ráða
í.
Enda þótt ég þekki Reyni Eyj-
ólfsson ekki persónulega hef ég
ætíð litið á hann sem prýðilega
hæfan mann. Því hefði ég gjarna
óskað honum betra hlutskiptis en
að skrifa þessa grein.
Hér læt ég staðar numið. Þó eru
nokkur atriði í grein Reynis í sam-
bandi við önnur fæðubótarefni,
sem ástæða væri til að gera at-
hugasemdir við, en það verður að
bíða betri tíma.
Ærar Jóhannesson staríar hjá
Kaunrísindastofnun Háskólans.
Helstu heimildir:
R.R. Brenner; Nutritional and
hormonal factors, influencing
desaturation of essential
fatty acids. Progr. Lipid Res.
’82.
Mehar S. Menku og margir fleiri:
Defective convertion of lino-
leic acid to gamma-linolenic
acid. Rannsókn unnin í sam-
vinnu milli Efamol Resarch
Institute, Nova Scotia; Húð-
sjúkdómadeildar Bristol Roy-
al Infirmary og DFH í Kent-
ville.
Richard Passwater, Ph. D.: Even-
ing Primrose Oil, Keats Publ.
Inc. ’81 Olof Lindahl prófess-
or skrifar um Nóbelsverð-
launin 1982: Ur halsekost
kommer prostaglandiner som
botar. Halsa, des. ’82.
S. Wright og J.L. Burton: A
controlled trial of the treat-
ment of atopic eczema in
adults with evening primrose
oil. Lancet, nóv. 1982.
D.F. Horrobin: PGE-1 and the
nutritional regulation of its
formation, Biologisk Medicin,
jan. 1982.
D.F. Horrobin: Clinical uses of
Essential Fatty Acids, Eden
Press ’82.
Þú svalar lestrarþörf dagsins
ásk)um Moggans!
„Bráðum koma
blessuð jólin“
Bók með 26 vin-
sælum jólalögum
ÚT ER komin 4. útgáfa af „Bráðuip
koma blessuð jólin“. í bókinni eru
26 vinsæl jólalög og eru fyrstu lögin
sniðin fyrir byrjendur í píanóleik.
Jónína Gísladóttir hefur annast
útgáfu bókarinnar og útsett flest
lögin. Einnig er hér lag Jórunnar
Viðar „Það á að gefa börnum
brauð“ i skemmtilegri útsetningu
og hún hefur einnig útsett hið fal-
lega jólalag „Með gleðiraust og
helgum hljórn". í bókinni má finna
„Gilsbakkaþulu" eftir sr. Kolbein
Þorsteinsson óstytta, erindin eru
105.
Ríkharður Örn Pálsson hefur
annast nótnaskrift og einnig út-
sett nokkur lög í bókinni. Erna
Ragnarsdóttir hefur hannað bók-
ina og myndskreytt.
Askriftarshninn er 83033
jWDUCTOF THE COCA-CCAA CW-
skrAskt f vo«o*>a
*meueréiM aHaotiéifáM
laB
>VKURLAtólJ
" - Ducr 0F THE COCA COtACOWP®