Morgunblaðið - 05.01.1984, Qupperneq 20

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. JANÚAR 1984
20
. &JJ&1
BALLETTSKOU
EDDU
SCHEVING
Skúlatúni 4
Ný námskeið hefjast mánudaginn 9. janúar. Byrjenda- og
framhaldsflokkar frá 5 ára aldri.
Innritun og upplýsingar í síma 25620 kl. 16—18.
Afhending og endurnýjun skírteina laugardaginn 7. jan. kl.
14.00—16.00.
URyALS
SNJODEKK
FYRIR
VANDLÁTA
STÆRDIR VERD FRÁ:
155-13 ...... 1-890 kr.
165-13 ...... 2.174 kr.
185/70-13 .... 2.553 kr.
175-14 ...... 2.574 kr.
185-14 ...... 3.514 kr.
HRINGIÐ í HILMAR j SÍMA 28411
OG FÁID NÁNARIUPPLÝSINGAR.
|>b| /4uslgrbakki hf.
r BORGARTUNI20
fs^íSy
Mörgblöð með einni áskri) V
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir JÓHÖNNU KRISTJÓNSDÓTTUR
Midausturlönd:
en um
áramót
Ófriðlegra nú
mörg umliðin
ÞEGAR nýtt ár gengur í garð er fátt sem bendir til kyrrari stunda í
stríðshrjáðu Líbanonslandi og friður í þessum heimshluta fjarlægari en
nokkru sinni. Líbanon er enn hersetið af sýrlenzkum og ísraelskum
sveitum og það er margskipt innbyrði»- nftt ár viröist aðeins boða frekari
blóðsúthellingar og bræðravíg.
Harðnandi átök í Líbanon í
lok ársins 1983 og í byrjun
ársins 1984 gefa til kynna að
borgarastyrjöldin færist enn í
aukana og þeir svartsýnustu eða
raunsæjustu þykjast ekki geta
útilokað átök milli Araba og
ísraela á líbönsku landi og væri
þá enn meira í húfi. Færi svo er
nokkurn veginn víst, að stórveld-
in, Bandaríkin og Sovétríkin,
sætu ekki hjá aðgerðarlaus og
þarf ekki mikla spádómsgáfu til
að sjá hversu hörmuiegar afleið-
ingar slíkt gæti haft. Og reyndar
kom til átaka milli bandarískra
og sýrlenzkra hermanna í Líban-
on og hefur það vakið mikinn
ugg í Bandaríkjunum.
Annars staðar í Miðaustur-
löndum er ekki friðvænlegt held-
ur. Styrjöldin milli íraka og fr-
ana heldur áfram og hefur nú
staðið í þrjú ár með nokkrum
hléum að vísu. Styrjöld háð af
mikilli grimmd og í henn' hefur
mannfall á báða bóga orðið
geigvænlegt. Friðarumleitanir
með milligöngu erlendra aðila
hafa runnið út í sandinn eða far-
ið fyrir lítið og mjög takmarkað-
ar fréttir og þaðan af síður ár-
eiðanlegar berast frá vígstöðv-
unum.
í ísrael blasir við margþættari
vandi en nokkru sinni fyrr í sögu
ríkisins. Yitzak Shamir sem tók
við forsætisráðherraembætti af
Menachem Begin verður ekki að-
eins að huga að öryggi ríkisins
út á við, innan ísraels magnast
deilur og þar er hver höndin upp
á móti annarri. Efnahagsþreng-
ingar landsins eru ólýsanlegar
og virðast nánast óleysanlegar,
ágreiningur hefur magnazt
vegna veru ísraelskra hermanna
í Líbanon og síðast en ekki sízt
eru svo enn að færast í aukana
deilur og illindi milli Asíu- og
Afríku-Gyðinga annars vegar —
Sephardim- og Evrópu-Gyðinga
— Ashkenazy — hins vegar.
Margir telja að sá ágreiningur
muni draga stærri dilk á eftir
sér en deilurnar við nágranna-
þjóðirnar, hina úfnu Araba.
Ekki blæs heldur byrlega fyrir
leiðtoga PLO, Yassir Arafat,
hann hefur nú hrökklazt frá Líb-
anon við lítinn orðstír og pólitísk
staða hans innan Frelsissam-
taka PLO veikari en nokkru
sinni. Ein af ástæðunum fyurir
því er tortryggni herskárra
PLO-skæruliða sem gruna hann
um að vilja semja við ísraela
með Jórdani sem milligöngu-
menn.
Ekki hefur heldur hinum
svokölluðu friðarsveitum Banda-
ríkjamanna, Frakka, ítala og
Breta vegnað vel í Beirut á ár-
inu. Þeir hafa sætt árásum sem
hafa útheimt fjölda mannslífa
og eins og áður hefur komið
fram dregizt inn í átök og allar
vonir um að þessum sveitum
tækist að draga úr spennu milli
Hafez Assad, Sýrlandsforseti, er
hvarvetna með puttann.
Bandarískir friðargæzlumenn í
Beirút.
stríðandi aðila hafa að engu orð-
ið. Lengi vel var því haldið á loft,
að bardagar í Beirut stöfuðu
ekki hvað sízt af nærveru PLO-
skæruliðanna þar. Þeir eru far-
nir eins og allir vita og þá brjót-
ast bara út alvarlegir bardagar
milli Líbana innbyrðis.
Þann 17. maí var gert sam-
komulag fyrir tilstilli
Bandaríkjamanna milli ísraela
og Líbana um að ísraelar drægju
lið sitt á braut. Fljótlega varð
ljóst að þetta samkomulag yrði
fánýtt: Sýrlendingar neituðu að
hverfa á braut, þar með lýstu
ísraelar náttúrlega yfir að þeir
færu hvergi.
Síðla októbermánaðar tókst að
fá forystumenn deiluaðila í Líb-
anon til fundar í Genf og skyldi
nú reynt að stefna að þjóðarsátt.
En sú þjóðarsáttarráðstefna fór
út um þúfur og það er ekki trú-
legt að reynt verði að efna til
annarrar í bráð. Enda hefur
Walid Jumblatt leiðtogi drúsa
lýst því yfir hástöfum að hann
sjái engan tilgang með því að
hefja á ný viðræður við Gemeyei
forseta.
Stjórnmálasérfræðingar og
hvers kyns spekingar hafa reynt
að velta fyrir sér, hver geti orðið
lausnin á vanda Líbanons. Þrá-
teflið þar verður íbúunum æ
óbærilegra, en herskáir bar-
dagamenn shita, sunna, krist-
inna og drúsa kæra sig kollótta.
Hvað fyrir þeim vakir er auðvit-
að ekki öldungis ljóst; hver mað-
ur ætti að geta séð að enginn
þessara fylkinga getur náð af-
gerandi völdum í landinu.
Hugmyndir um skiptingu þessa
litla lands hafa vitaskuld verið
ræddar, en menn eru svo ekki á
einu máli um, hvernig slíkri
skiptingu yrði við komið. í suð-
urhlutanum eykst svo reiði
manna vegna veru ísraela og
þess sem margir kalla algert
hernám svæðisins. Fréttir frá
suðurhluta landsins eru um
þessar mundir af skornum
skammti, en þar hefur vissulega
dregið til tíðinda: verkföll og
mótmælaaðgerðir hafa verið
hafðar uppi gegn ísraelunum.
Sennilega hefur það komið
stjórnvöldum og hernaðaryfir-
völdum í ísrael töluvert á óvart,
þar sem ísraelar hafa í mörg ár
álitið að Suður-Líbanir myndu
þakka þeim að þeir hröktu
PLO-skæruliða að mestu burt af
landsvæðinu. En það þakklæti er
ekki nema kannski í nálægustu
landamærabæjunum við ísrael.
Líbanir segjast vilja verða
sjálfstæð og sameinuð þjóð,
hvort sem er í suðri eða norðri.
Sjálfsagt eru slíkar yfirlýsingar
einnig uppi hafðar í Beirut. Veik
forysta landsins, illindi og
bræðravíg gefa þeim yfirlýsing-
um heldur holan og lítt sannfær-
andi hljóm.
(Heimildir: AP — Jerusal-
em Post, Jordan Times).
Jóhanna Krístjónsdóítir er blaða-
maður í Morgunblaðinu.