Morgunblaðið - 05.01.1984, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. JANÚAR 1984
23
Skriðdrekar
Simamynd AP.
Skriðdrekar stjórnarhersins hafa verið áberandi á helstu strætum
höfuðborgar Túnis eftir að lýst var yfir neyðarástandi í landinu í
kjölfar mikilla óeirða að undanförnu. óeirðirnar hófust þegar
stjórnvöld tilkynntu um hækkun á ýmsum tegundum matvara.
Óopinberar heimildir segja að alls hafi 25 manns látið lífið, en
hundruð slasast.
Dönsku þingkosningarnar:
Stytting vinnutímans
orðið eitt aðalmálið
Kaupmannahöfn, 4. janúar, frá
Ib Björnbak fréttaritara Mbl.
STYTTING vinnutíma, sem fæli í
sér 35 stunda vinnuviku, er að verða
eitt aðalmálið í þingkosningunum í
Danmörku sem fram fara á þriðju-
dag í næstu viku. Sósíalísku flokk-
arnir sex sem í framboði eru hafa
allir lýst fylgi við hugmyndina, en þá
greinir á um hvernig á að fram-
kvæma hana og hve hratt.
Þeir stjórnmálaflokkar sem
lengst eru til vinstri vilja að sam-
þykkt verði lög um sveigjanlega 35
stunda vinnuviku án launataps.
Jafnaðarmannaflokkurinn og
Sósíalíski þjóðarflokkurinn telja
að aðilar vinnumarkaðarins eigi
að semja sín á milli um styttingu
vinnutímans, en til þurfi að koma
þrýstingur frá þinginu. Jafnað-
armenn vilja og telja mögulegt að
35 stunda vinnuvika komist í
framkvæmd fyrir árið 1990.
Stjórnarflokkarnir telja að
þetta sé mál sem aðeins eigi að
útkljá á vettvangi vinnumarkað-
arins.
Það er skoðun talsmanna verka-
lýðshreyfingarinnar að 35 stunda
E1 Salvador:
Mesta afhroð stjórnar-
hersins í fjögur ár
San SalvaHor 4. ianúar. AP. ^ ^
San Salvador, 4. janúar. AP.
HERNAÐARYFIRVÖLD í El Salvador hafa greint frá því að fleiri en eitt
hundrað hermenn hafi fallið í síðustu árás skæruliða á herstöð stjórnarhers-
ins. Þetta er talið vera mésta mannfall sem herinn hefur orðið fyrir í einni
orrustu á þeim fjórum árum sem borgarastríð hefur geysað í landinu.
f tilkynningu sem herinn sendi ista, hinar svokölluðu dauðasveitir
frá sér í gær sagði að herstöðin í
E1 Paraiso hefði „að hluta til verið
gereyðilögð" í árás vinstrisinn-
aðra uppreisnarmanna á föstudag
í síðustu viku.
Árásin á herstöðina kom stjórn-
völdum í E1 Salvador mjög á
óvart, svo og önnur árás skæruliða
tveimur dögum síðar á brú sem
tengir austur og vesturhluta
landsins.
í tilkynningu hersins sagði að
aðeins 350 hermenn hefðu gætt
herstöðvarinnar í E1 Paraiso, sem
er 37 mílur norður af höfuðborg-
inni, vegna þess að aðrar hersveit-
ir — um eitt þúsund hermenn —
hefðu þurft að hafa eftirlit með
flóðgarði í nágrenninu.
Útvarpsstöð uppreisnarmanna
staðhæfði að þeir hefðu fellt eða
sært 300 hermenn, þar á meðal 20
foringja, í árásinni á E1 Paraiso.
Uppreisnarmenn segjast einnig
hafa tekið 200 hermenn til fanga.
Leynilegur her and-kommún-
hægrimanna, hefur harðlega
gagnrýnt afskipti Bandaríkja-
stjórnar af málefnum E1 Salvador,
og sagt að íhlutun um herstjórn
landsins verði ekki liðin.
Heimildir úr stjórnarhernum
herma að tveir herforingjar sem
nefndir hafa verið í tengslum við
starfsemi dauðasveitanna hafi
verið sendir úr landi.
Sérlegur sendifulltrúi Banda-
ríkjastjórnar, Richard Stone, er á
ferðalagi um ríki Mið-Ameríku.
Hann hefur sagt að fundur fimm
utanríkisráðherra Mið-Ameríkur-
íkja sem fyrirhugaður er í Pan-
ama um næstu helgi sé mjög mik-
ilvægur til að koma á friði í þess-
um hluta álfunnar. Ráðherrarnir
eru frá E1 Salvador, Guatemala,
Costa Rica, Hondúras og Nicar-
agua. Á fundinn munu einnig
mæta utanríkisráðherrar Conta-
dora-hópsins, Mexíkó, Panama,
Kolumbíu og Venezúela.
Talsmaður Bandaríkjastjórnar,
sem ekki vildi láta nafns síns get-
ið, sagði að Richard Stone myndi
fara til Costa Rica í dag, og á
fimmtudag færi hann til Nicar-
agua til að hitta að máli leiðtoga
hinnar vinstrisinnuðu stjórnar
sandinista. Sandinistar eiga í bar-
áttu við uppreisnarmenn sem
njóta stuðnings Bandaríkja-
manna.
Heimildir í E1 Salvador greindu
frá því að svo virtist sem margir
hermenn hefðu tekið sér frí um
síðustu helgi án leyfis á sama tíma
og herinn beið hinn mikla ósigur í
átökum við uppreisnarmenn.
Bandaríkjamenn hafa mjög gagn-
rýnt það agaleysi sem virðist ríkja
í stjórnarhernum. Þeir hafa einn-
ig gagnrýnt stjórnvöld fyrir að
takmarka ekki starfsemi dauða-
sveitanna, en þær, ásamt öryggis-
sveitum hersins, eru taldar bera
ábyrgð á dauða flestra þeirra 35
þúsund óbreyttra borgara sem
fallið hafa í borgarastríðinu.
Sarah Keays
Sarah Keyaes
orðin léttari
Lundúnum. 4. janúar. AP.
Ungfrú Sarah Keyaes, fyrrum
ástkona breska innanríkisráð-
herrans Cecil Parkinsons, eign-
aðist í gær stálhraust stúlkubarn,
3,7 kflógrömm að þyngd.
Barn þetta og móðir þess
voru miðdepillinn í miklu
hneyksli i breskum stjórnvöld-
um á dögunum, en Parkinson
missti ráðherraembætti sitt
eftir að upp komst um sam-
band hans og ungfrú Keyaes.
Hinn 52 ára gamli Parkinson
sagði í gær að hann óskaði
barninu og móður þess alls
hins besta í framtíðinni.
vinnuvika muni geta af sér 200
þúsund ný störf, en óvíst er hvort
svo verði þó í reynd. Skýrsla sem
tekin hefur verið saman á vegum
sænskra stjórnvalda bendir tíl
þess að stytting vinnutima muni
ekki leiða til fleiri atvinnutæki-
færa.
Kasparov
hærra metinn
en Karpov
Lucerne, 4. janúar. AP.
GARRY KASPAROV, sovéski stór-
meistarinn, er meira metinn en heims-
meistarinn Anatoly Karpov, landi
hans, í nýjustu stigatöflu alþjóðaskák-
sambandsins.
Það kemur raunverulega ekki á
óvart, og byggist fyrst og fremst á
frábærum árangri Kasparovs í
áskorendaeinvíginu í Lundúnum á
dögunum, þar sem hann vann fræk-
inn sigur gegn Victor Kortsnoi.
Kasparov var með 2.710 stig á lista
FIDE, en Karpov með 2.700. Þetta er
í fyrsta skiptið síðan 1975, er Karpov
varð heimsmeistari, að hann er ekki
efstur á blaði.
Dollarinn
aldrei hærri
London, 4. janúar. AP.
SÖKUM hærri vaxta varð gengi banda-
ríska dollarans hærra í dag en nokkru
sinni áður gagnvart franska frankan-
um og ítölsku lírunni. Verð á gulli
lækkaði hins vegar. Ásóknin í dollar-
ann jókst mjög í kauphöllum víðs veg-
ar um heim, eftir að vextir á fé, sem
bandarískir bankar lána hver öðrum í
viðskiptum þeirra innbyrðis, hækkuðu
upp í 11,5% í gær.
Eins og svo oft áður hefur Banda-
ríkjadollar einnig styrkzt af þeirri
óvissu og ókyrrð, sem verið hefur
ríkjandi sums staðar í heiminum
undanfarna daga. Er óvissan um rás
atburða fyrir botni Miðjarðarhafs-
ins talin ráða þar mestu.
Kaupmannahöfn, 4. janúar. AP.
VICTOR BORGE, danski píanist-
inn og háöfuglinn kunni, hélt upp á
75 ára afmæli sitt í fæðingarborg
sinni, Kaupmannahöfn, á þriðju-
dagskvöldið. í tilefni dagsins hélt
hann tveggja stunda uppákomu
með 50 manna hljómsveit í Floren-
tinesalnum. Gestir voru vinir,
vandamenn, diplómatar og stjórn-
málamenn.
„Pabbi minn var fiðluleikari
með þessari hljómsveit i 35 ár,“
sagði Borge og benti á sveitina
að baki sér. Bætti svo við:
„Mamma þekkti hann ekki loks-
ins er hann kom heim!“ í samtali
við danska útvarpið sagði Borge,
að hann ætti Adolf Hitler frægð
sína að þakka. Foreldrar hans
flýðu nefnilega til Svíþjóðar er
þýski herinn réðist inn í Dan-
mörku í síðari heimsstyrjöld-
inni. Þaðan hefði leiðin legið til
Victor Borge skemmtir löndum
sínum á afmælisdaginn.
Símamynd AP.
Victor Borge hélt
upp á 75 ára afmælið
Bandaríkjanna og eftir aðeins
fárra mánaða dvöl þar í landi
fékk hann fyrsta tækifærið.
„Það var þremur dögum fyrir
árás Japana á Pearl Harbour og
ég held að talið sé að sú árás hafi
verið mér að kenna, því ég vissi
ekkert hvað ég var að tala um í
útvarpsþætti Bing Crosbys.
Nokkrir brandarar voru þýddir
fyrir mig af dönsku yfir á ensku
og síðar var mér tjáð að ég væri
álitinn sá fyndnasti sem komið
hefði fram á því ári,“ sagði
Borge jafnframt.
Aðspurður um hvernig sér liði
að vera orðinn 75 ára sagði
Borge: „Mér finnst ég aldrei vera
gamall nema þegar ég lít í speg-
il, þá hrekk ég í kút. Ég er viss
um að mamma myndi deyja úr
hlátri ef hún sæi mig nú.“
LeMonde íkröggum:
Fyrirhugaðar breytingar
á útliti og efnistökum
París, 3. janúar. AP.
EITT virðulegasta dagblað Frakk-
lands, Le Monde, á nú í miklum og
alvarlegum fjárhagskröggum. Út-
breiðsla þess hefur minnkað veru-
lega, skuldirnar nema tugmilljón-
um franka og sýnt þykir að gera
verður einhverjar breytingar á efni
blaösins og útliti til að afla fleiri
kaupenda.
„Le Monde hefur, svo að segja,
ekki verið í tísku sl. þrjú ár,“
sagði aðstoðarútgáfustjóri
blaðsins, Jean-Marie Dupont, í
viðtali við AP-fréttastofuna.
„Ekki svo að skilja að það sé
okkar verkefni að vera í tísku, en
við framleiðum og seljum frétta-
blað sem verður að höfða til
kaupenda."
Le Monde er afar gamaldags í
útliti, og birtir mjög sjaldan
ljósmyndir. Það hafa verið
svartir og hvítir litir sem ein-
kennt hafa ásjónu þess, og því
þótti það svolitlum tíðindum
sæta í frönskum blaðaheimi að
notað var rautt letur í forsíðu-
frétt á dögunum af láti málarans
Joan Miró. Fyrirsagnir blaðsins
eru líka í gömlu og íhaldssömu
formi, og letur sjaldan stækkað
þótt skýrt sé frá meiriháttar tíð-
indum.
Útgefendum blaðsins virðist
nú ljóst að það er ekki fyllilega í
takt við tímann. Öðruvísi verður
fækkun kaupenda og auglýsenda
varla skýrð. Á sl. fimm árum
hefur Le Monde tapað nærri ein-
um af hverjum sjö kaupendum,
og fjárhagsleg staða blaðsins er
orðin slík að um það er talað í
fullri alvöru að selja einhverjar
skrifstofur og aðrar fasteignir
til að afla reiðufjár. Sem dæmi
um hnignunina má nefna að
kaupendur blaðsins voru 445
þúsund árið 1979, en eru nú 385
þúsund.
Greint hefur verið frá því að
blaðstjórnin hyggist segja upp
110 starfsmönnum blaðsins sem
eru eldri en 55 ára einhvern tíma
í upphafi þessa árs. Meðal blaða-
manna og ritstjóra sem koma til
með að láta af störfum eru
nokkrir kunnustu pennar blaðs-
ins: Claude Julien, Bertrand Poi-
rot-Delpech, Marcel Niedergang
og Eric Rouleau. Þessar upp-
sagnir hafa ekki mælst vel fyrir.
Meðal nýjunga sem fitjað
verður upp á til að afla nýrra
lesenda er útgáfa á tveimur
fylgiblöðum, öðru um læknis-
fræði og vísindi og hinu um
ferðamál. Megináhersla Le
Monde hefur fram að þessu verið
lögð á innlend stjórnmál, utan-
rikismál og efnahagsmál.
í bígerð eru breytingar á útliti
blaðsins og efnistökum, sem
væntanlega munu m.a. birtast í
styttri og hnitmiðaðri fréttum
og stærri fyrirsögnum. Ákvarð-
anir um þetta verða teknar í
febrúar.
Hvað sem úr fyrirhuguðum
breytingum verður á endanum
er ljóst að erfitt verkefni býður
útgefenda og starfsmanna Le
Monde og ritstjóri blaðsins segir
að engar töfraformúlur séu til.
„Þetta verkefni verður ekki leyst
nema á löngum tíma.“