Morgunblaðið - 16.03.1984, Blaðsíða 22

MORGUNBLAÐIÐ, F.ÖSTUDAGUR 16. MARZ 1984
Þingfréttir í stuttu máli:
Frávísun á lánsfjárlögum felld:
Lánsfjárlög
væntanlega
samþykkt á
mánudaginn
Nefndarálit um tekjuskattslög
LANSFJARLÖG
Á LOKASNÚNINGI
Minnihluti fjárhags og við-
skiptanefndar neðri deildar, Svav-
ar Gestsson (Abl.), Guðmundur
Einarsson (BJ) og Kjartan Jó-
hannsson (A), lagði til í nefndar-
áliti um stjórnarfrumvarp til
lánsfjárlaga 1984 að því yrði vísað
til ríkisstjórnarinnar, enda væri
það „gjörsamlega óraunhæft".
Frávísunartillagan var felld, að
viðhöfðu nafnakalli, með 23:15 at-
kvæðum. Síðan samþykkti þing-
deildin breytingartillögur frá
stjórnarliðum (endurgreiðsla
lendingargjalda Flugleiða og
Cargolux á Keflavíkurflugvelli,
ríkisábyrgð til Bjargráðasjóðs
vegna lánafyrirgreiðslu við kart-
öflubændur o.fl.) og frumvarpið
þannig breytt.
Efri deild hafði áður staðfest
frumvarpið, en vegna breytinga í
neðri deild fer það aftur til efri
deildar. Rökstuddar líkur standa
til að lánsfjárlög fái endanlega af-
greiðslu í efri deild nk. mánudag.
STAÐFESTING Á
FLÓRENSSÁTTMÁLA
Sameinað þing samþykkti í gær
þingsályktun frá Gunnari G.
Schram (S) o.fl. (32 samhljóða at-
kvæði) um staðfestingu ríkis-
stjórnar íslands á aðild Tslands að
alþjóðasáttmála um niðurfellingu
aðflutningsgjalda af varningi til
mennta-, vísinda- og menning-
armála, svonefndum Flróens-sátt-
mála UNESCO, en án viðauka-
bókunar sáttmálans. Tillagan fel-
ur það í sér að „jafnframt þessu
verði gerðar nauðsynlegar breyt-
ingar á lögum um tollskrá". Þings-
ályktunin verður send ríkisstjórn-
inni til fyrirgreiðslu.
TEKJUSKATTUR 1984
Meirihluti fjárhags- og við-
skiptanefndar efri deildar hefur
lagt fram nefndarálit um frum-
varp til breytinga á tekjuskatts-
lögum. Þar segir m.a.:
„Nú liggur fyrir að meðalhækk-
un launa verður 6,5—7% á yfir-
standandi ári. Því er nú gert ráð
fyrir 19,5% hækkun bruttótekna á
mann milli áranna 1983 og 1984 í
stað 16,5%, samkvæmt forsendum
fjárlaga. f samræmi við þá stefnu
ríkisstjórnarinnar að skattbyrði
skuli haldast óbreytt milli áranna
1983 og 1984 ... flytur meirihluti
nefndarinnar breytingartillögu ...
að afsláttur til tekjuskatts nemi
kr. 29.500 í stað kr. 29.350 áður“.
Sjá meðfylgjandi töflu úr
nefndaráliti um þróun verðlags,
tekna og kaupmáttar milli ára.
VEGAGERÐ
Á AUSTFJÖRÐUM
Sveinn Jónsson (Abl.) hefur lagt
fram tillögu til þingsályktunar,
sem felur ríkisstjórninni ef sam-
þykkt verður að láta fara fram
könnun á þjóðhagslegu gildi vega-
gerðar á Austurlandi. Sérstaklega
skal metið félagslegt og hagrænt
gildi þess að vegalengdir milli
byggðarlaga styttist og leiði til
aukinna samskipta. Tekið skal til-
lit til þess sparnaðar sem þetta
mundi leiða til í snjómokstri og
viðhaldi vega auk minni eldsneyt-
iseyðslu og slits á farartækjum. í
könnun þessari skal lagt mat á
einstakar hugmyndir að jarðgöng-
um og þeim raðað í forgangsröð,
jafnframt því að gildi þeirra í
heiid sé metið".
NÁMSVISTARGJALD
í IÐNSKÓLUM
JÓN SVEINSSON (F) flytur
frumvarp til breytinga á lögum
um iðnfræðslu, sem gerir ráð fyrir
þeirri breytingu að námsvistar-
gjald verði framvegis greitt úr
ríkissjóði en ekki af sveitarfélög-
um nemenda í þeim tilvikum er
sveitarfélag stendur ekki að iðn-
fræðsluskóla eða ef nemendur
sveitarfélags verða að sækja skóla
annars skólaumdæmis vegna þess
að iðngreinin er ekki kennd í
skólaumdæmi sveitarfélagsins.
Verðlag, tekjur og kaupmáttur 1983—1984. Spá 1984
Breytingar á ári í prósentum. Þjóðhags- Spá í janúar Endurskoðuð
áztlun í 1984 m.v. spá í febrúar
Áztlun október forsendur m.v. nýgerða
1983 1983 fjárlaga') kjarasamninga
% % % %
1. MíSalbrtyting milli ara Kauptaatar 49,4 15,0 13,0 16,5
Önnur tekjuáhrif2) 4,5 4.3 2,7 2,7
Atvinnutekjuríheild 56,1 20,0 16,0 19,5
Aðrar tekjur 72,0 25,0 22,0 26,0
Brúttótekjur alls 59,2 21,0 17.5 20,5
Ráðstðfunartekjur í heild 59,8 19,0 16,0 20,0
Verðlageinkaneyslu 81,0 26-27 26-27 27-28
Framfærsluvísitalan 84,3 26-27 26-27 27-28
Kaupmáttur miðað við verðlag etnkaneyslu Kauptaitar -17,5 -9 -10'/t -836
Ráðstöfunartekjur í heild -11,7 -6 -8 -6
Ráðstöfunartekjur á mann -12,6 -7 -9 -7
0. Breyting yfir iri#J) Kauptaxtar 32,7 936*) 6V54) 11
Meðalgengi 60,9 3 5 5
Innflutningsverð í krónum 61,0 6 8 8
Framfærsluvísitalan 76,1 9-10 8-9 11
R.a. eldri tilefni til verðbreytinga, hitaveitao.fi — 1-2 1-2 1-2
Atbugasemdir: 1) Sbr. Ágnp úr þjóðarbúskapnum nr. 1, janúar 1984.
2) Fjölgun á vinnumarkaði, breytingar á atvinnuþátttöku. vinnutími, áhrif ýmissa sérákvæða og einstaklingsbundinna kjarabreytinga, tekjur sjóðanna.
bznda, sjálfstæðra atvinnurekenda o.fl.
3) Hér eni sýndar tölur um breytingar frá upphafi til loka árs. Ársfjórðungslegar breytingar verdlags og gengis varru sem næst einum fjórda af þessum
tólum, en dzmin eru ekkt hugsuð sem nákvzmar skrár um breytingar innan ársins.
4) Rétt er að vekja sérstaka athygii á þvi að í forsendum þjóðhagsáztlunar var gert ráð fyrir að hzkkun taxta frá árslokum 1983 til meðaltals 1984 yrði um
6%, en það svarar til 9—10% hzkkunar á árinu öllu. Hins vegar var i forsendum fjárlaga gert ráð fynr að hzkkun frá áramótum til meðaltals 1984 yrði 4% sem aftur svarar til 6—7% hzkkunar á árinu ötlu Nýgerðir kjarasamningar fela í sér 6V6—7% hzkkun frá árslokum 1983 til meðaltals 1984 sem
svarar til um 11% hzkkunar frá upphaft til loka ársins 1984.
Ráðherra flytur frávísunartillögu á þingsályktun:
Verðþættir orku í könn-
un og úttekt ráðuneytis
Yfirtekur Lands-
virkjun Kröflu?
• Orkustofnun geröi allrækilega
könnun og úttekt á hinu háa orku-
verði hér á landi á sl. ári.
• í júli sl. skipaði orkuráðherra
orkuverðsnefnd, sem unnið hefur
mikið starf, með tæknilegri aðstoð,
að athugun a jöfnun hitunarkostn-
aðar, þar sem úttekt á orkuverði
kemur mjög víða við sögu.
• Þá hefur orkuráðherra skipað
nefnd frá Framkvæmdastofnun,
Sambandi íslenzkra sveitarfélaga
og Sambandi íslenzkra hitaveitna
til þess að gera sértaka athugun og
úttekt á rekstri og stöðu hitaveitna
í landinu.
• Loks mun innan skamms taka til
starfa úttektarnefnd á fjárhags-
stöðu orkuveitnanna í landinu.
SVERRIR HERMANNSSON,
iðnaðarráðherra, mælti efnislega á
þá leið, sem hér að framan greinir,
er hann tók þátt í umræðu um til-
lögu til þingsályktunar, sem flutt
var af nokkrum þingmönnum Al-
þýðuflokks og meirihluti allsherjar-
nefndar sameinaðs þings leggur til
að verði samþykkt, með breyttu
orðalagi. Hann gat þess að greiðslu-
byrði orkufyrirtækja og orkuveitna
væri mjög há og stefndi enn hærra
á næstu árum, eða fram til 1990, en
síðan dvínandi. Mikilvægt sé að
vinna að skuld-
breytingu á
„þessum stór-
skuldum til lengri
tíma“. Þá sagði
v/ „ ráðherra: „Úttekt
S á stöðu veigamik-
« illa orkuþátta,
^X. eins og Kröflu,
H frr og
H væntanleg yfir-
taka Landsvirkj-
unar á því fyrirtæki.”
Ráðherra sagði tillögu um könn-
un sem þessa óþarfa, þar eð þessi
mál væru í úttekt, sem fullnægði
markmiðum hennar í hvívetna, en
með minni kostnaði. Ráðherra hét
því, ef hann réði húsum í iðnaðar-
ráðuneyti í upphafi næsta þings, að
þá myndi fyrir liggja ítarlegt álit
um orkuverðsmyndunina á grund-
velli þeirra rannsókna og úttektar,
sem nú væri unnið að. Þá lagði
hann fram frávísunartillögu, svo-
hljóðandi:
„Þar sem ítarleg úttekt fer nú
fram á öllum þáttum orkuverðs og
orkuverðsmyndunar á vegum iðn-
aðarráðuneytisins og nefnda á þess
vegum telur Alþingi ekki þörf á að
samþykkja tillögu þessa og tekur
fyrir næsta mál á dagskrá."
Hófst nú hörð rimma milli
stjórnarandstöðuþingmanna og
orkuráðherra, hvern veg bæri að
standa að könnun sem þessari. Þeg-
ar sú rimma hafði staðið góða stund
frestaði forseti umræðunni, enda
mælendaskrá tæmd í bili, á þeirri
forsendu, að fjarverandi þingmenn
ættu rétt á að fá að kynna sér þann
nýja flöt á þessu máli, er upp væri
kominn.
Stjórnarandstöðuþingmenn
nýttu þá rétt sinn til að tala um
þingsköp í gagnrýni á forseta fyrir
frestinn og ráðherra fyrir frávísun-
artillögu. Sögðu þeir einkum stjórn-
arþingmenn fjarverandi. Forseti
kvað frestinn samkvæmt þingvenju
og eðli máls og vísaði allri gagnrýni
á bug.
Árni Johnsen um sleppibúnað björgunarbáta:
Tryggja verður að full-
komnasta tækið sé valið
ÁRNI Johnsen alþingismaöur kvaddi
sér hljóðs utan dagskrár á Alþingi í
fyrradag og ræddi um sjálfvirkan
sleppibúnaó gúmbáta á flskiskipum.
Ræða Árna birtist í Morgunblaðinu í
gær, en við umræðuna í þinginu tók
hann aftur til máls og sagði í lok
umræðnanna:
„Ég vil taka það fram hér að ég
kenni ekki Siglingamálastofnun
um slys. Ég get deilt á Siglinga-
málastofnun, t.d. verkstýringu í
ákveðnum málum, en að sjálfsögðu
eru þau mun fleiri málin sem Sigl-
ingamálastofnun hefur unnið vel.
En það er ekki þar með sagt að það
sé ekki hægt að gagnrýna og eigi
ekki að gagnrýna.
Ég ætla ekki að fjalla mjög ná-
kvæmlega um slíka þætti, en ég vil
minna á eitt atriði, sem var ótrú-
lega lengi að velkjast í kerfinu. Það
var tæki sem einnig Sigmund
Jóhannsson fann upp, öryggisloki á
spil. Slys, dauðaslys, slys með ör-
kuml, lífstíðarörkuml voru mjög
tíð í spiium skipa þar til þessi ör-
yggisloki Sigmunds kom til sög-
unnar. En það tók 9 ár að fá hann
löggiltan og þó var þetta lítið tæki
og kostaði lítið. En síðan hann var
löggiltur þá hefur þessum slysum
fækkað úr að meðaltali 25 á ári
niður í 2—3 og þá yfirleitt smærri
slys. Það er á þessum nótum sem ég
gagnrýni Siglingamálastofnun
fyrir að taka ekki af skarið. Og
auðvitað er endalaust hægt að
endurskoða og endurnýja björgun-
arbúnað sem og önnur tæki er
varða mannslíf. En það verður að
taka af skarið og hvert það tæki-
færi sem gefst til þess að ná
árangri á að nýta. Og það hefur
þessi búnaður boðað og það hafa
talsmenn sjóslysanefndar og ann-
arra aðila tekið undir frá upphafi,
en samt eru liðin þrjú ár og þess
vegna er ástæða til að hafa nokkuð
hörð orð svo að árin verði ekki sex í
viðbót, a.m.k.
En þannig er að mörgu að hyggja
og við eigum að vera í fararbroddi í
þessum málum. Það er mjög mis-
munandi eftir byggðarlögum hér á
landi, því miður, en allmargir eru
vel á verði og þetta er mál þar sem
við megum aldrei sofna á verðin-
um.
Það var spurt hvers vegna ekki
væri kominn búnaður á þrjú skip af
nær 80 skipa flota Éyjamanna.
Ástæðan er einfaldlega sú að þar er
um að ræða skip sem eru nýlega
komin til Eyja úr verstöðvum sem
hafa ekki tekið þessi mál sömu tök-
um, vegna þess að það er ekki fylgt
eftir reglugerð um framkvæmd
málsins og það er þar sem ég gagn-
rýni Siglingamálastofnun. Það var
búið að smíða tækið á þennan bát,
Hellisey, en það var því miður ekki
komið um borð í skipið. Það má
einnig vekja athygli á því að á
þremur árum frá því að þessi
búnaður varð tilbúinn þá er hann
aðeins kominn í 130 skip lands-
manna. Ég hef deilt á tortryggni í
málinu og vék þar einnig að
Siglingamálastofnun. Og ég á þar
þá m.a. við það að í kjölfarið á
framleiðslu Sigmundsbúnaðar var
hafin framleiðsla á tæki sem var
nær spegilmynd af tæki Sigmunds,
nema að notaður var gormur í stað-
inn fyrir belg, loftþrýstibelg. Og
það getur verið álitamál og mál
tæknimanna að meta þarna og
velja, en eini búnaðurinn á landinu
sem hefur sjálfvirkan losunarbún-
að, sem ég lagði megináherslu á í
mínu máli, það er Sigmundsbún-
aðurinn. Enginn annar búnaður
hefur þann möguleika. Enginn
annar búnaður getur komið til sög-
unnar ef mannshöndin kemst
hvergi nærri. Og það er þar sem
ástæða er til að taka til hendinni.
Ég vil taka undir hugmynd hátt-
virts 3. þingmanns Reykvíkinga um
skipun nefndar alþingismanna til
að fjalla um þetta mál, það er verð-
ugt verkefni. Ég vil þakka hæst-
virtum iðnaðarráðherra fyrir já-
kvæðar undirtektir varðandi mik-
ilvægi málsins, þá brýnu nauðsyn
sem ber til að flýta uppsetningu
sleppibúnaðar björgunarbáta og
tryggja að fullkomnasta tækið sé
valið."