Morgunblaðið - 17.04.1984, Síða 4

36
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. APRÍL 1984
Lífshættulegar
tilfinningar
Leiklist
Jóhann Hjálmarsson
Leikfélag Reykjavíkur:
BROS UR DJÚPINU eftir Lars
Norén.
Þýðandi: Stefán Baldursson.
Lýsing: Daníel Williamsson.
Dans: Nanna Olafsdóttir.
Leíkmynd og búningar:
Pekka Ojamaa.
Leikstjórn: Kjartan Ragnarsson.
Á viðkvæmum stað (allir stað-
ir í leikritinu eru reyndar við-
kvæmir) í leíkriti Lars Norén er
talað um leikróng. Persónur
skáldsins eru eins konar leikföng
sem hann kallar fram á svið,
leikur sér að. Það er ekki alveg
ljóst hvert leikurinn stefnir eða
hvernig hann endar. Hið óvænta
getur alltaf skotið upp kollinum.
En persónurnar fá að engjast,
þjást í höndum skáldsins. Ein
þeirra talar upi bitra uppgötvun
þess að tilfinningar geti eyðilagt
allt. Og það er ymprað á tilfinn-
ingum eins og í spegli.
Það er mikið myrkur í verkum
Lars Norén. En samt eru þau
vísbending um leið út úr myrkr-
inu. Ekki síst Bros úr djúpinu.
Þetta afhjúpandi verk getur fyllt
okkur kvíða, jafnvel örvæntingu,
en í samræmi við óskir skáldsins
getur það líka hvatt okkur til að
breyta lífi okkar, endurskoða
allt, segja hingað og ekki lengra.
Fjölskyldan í Brosi úr djúpinu
er ef til vill ekki venjuleg. Engu
að síður er hún að mörgu leyti
dæmigerð fyrir samtímann. Hel-
ena, danshöfundur og ballerína,
er í upphafi leiks nýkomin af
geðveikrahæli. Eðvarð, maður
hennar, er rithöfundur sem ekki
getur skrifað, að minnsta kosti í
bili. Þau eiga saman barn sem
Helena á erfitt með að sætta sig
við og getur ekki nálgast eins og
móðir. Júlía, móðir hennar,
hugsar um barnið. Á heimilinu
er líka stödd Elín, systir Helenu.
Við sögu kemur einnig Jane,
herbergisfélagi Helenu á hælinu.
Miskunnarlaust uppgjör ligg-
ur í loftinu strax í byrjun leik-
ritsins. Það vitnast að faðir Hel-
enu, sem er látinn, hefur með
einhverjum hætti notað hana
kynferðislega. Þannig hefur ver-
ið komið fram við hana í bernsku
af hálfu foreldranna að hún ber
sár sem ekki gróa. Samband
hennar við eiginmanninn er
þrungið kvalalosta, hann er orð-
inn viljalaust rekald og girnist
mest systurina, Elínu. Átakan-
legt samband mæðgnanna spegl-
ar sambandsleysið. Helena hefur
ekki notið þeirrar móðurástar
sem hún þráði. Aðeins Jane, hin
sjúka og niðurbrotna kona, getur
veitt Helenu blíðu sem hún
þarfnast. Jane hefur lent á hæl-
inu vegna þess að dag einn
komst hún að því að sonur henn-
ar á í ástasambandi við fóstra
sinn, eiginmann hennar. Allt er
á einhvern hátt öfugsnúið í Brosi
úr djúpinu.
í rauninni eru persónurnar
ósköp eðlilegar. Þær hafa bara
orðið leiksoppar, leikföng ein-
hverra afla sem kannski búa í
þeim sjálfum. Þær freista þess
að horfast í augu við raunveru-
leikann, kafa í eigið sálarlíf. En
hvernig eiga þær að komast að
niðurstöðu þegar maðurinn
skynjar aðeins sjálfan sig til
hálfs, þekkir ekki sjálfan sig
þótt hann haldi? Skáldið reynir
að finna leið út úr svartnættinu,
en rekst sífellt á meira svart-
nætti.
Kjartan Ragnarsson leikstjóri
hefur í náinni samvinnu við
leikmyndateiknarann, Pekka
Ojamaa, skapað eftirminnilega
sýningu.
Að vísu hefur grimmd verks-
ins verið stillt í hóf. Óvægið mál
skáldsins hefur dofnað nokkuð í
íglensku gerðinni. Speglamál
Pekka Ojamaa undirstrikar þó
vel angistina.
Hanna María Karlsdóttir leik-
ur Helenu og gerir það þannig að
túlkun hennar verður allt því
óhugnanleg á köflum. Hanna
María er einkar trúverðug í
þessu hlutverki, fullkomlega
eðlileg innan þess ramma sem
leikskáldiö setur henrii. Sá
rammi rúmar mikið, gefur ótal
tækifæri sem nýtast.
Annað stórt hlutverk, Júlía, er
í höndum Sigríðar Hagalín. Sig-
ríður bregst ekki, er fyllilega
sjálfri sér samkvæm leikinn á
enda. Leikur hennar heldur
áfram að vekja til umhugsunar
eftir að tjaldið fellur. Jafn
þróttmikill leikur er sjaldséður.
Sigurður Skúlason hefur löng-
um getað túlkað mótsagna-
kenndar persónur, hráar, öfga-
fullar. Það gerir hann einnig vel
að þessu sinni í gervi Eðvarðs.
En á stöku stað er líkt og boginn
sé spenntur of hátt. Rödd Sig-
urðar er hljómmikill og hann
þarf ekki að reyna mikið á hana.
ER FRAMTÍÐIN
Nú bjóðum við þak og veggklæðningar úr stáli með inn-
brenndum litum, hvítt, brúnt, rautt, grátt blátt og svart.
•
Plöturnar eru 1.07 m á breidd. Lengd að óskum kaupanda allt að 10 m.
klæðningarbreidd er 1 m.
Klæðningsstálið er auðvelt í uppsetningu og hefur viðurkennda yfir-
borðsáferð. Við afgreiðum alla fylgihluti t.d. við glugga, hurðir, horn, enda-
samskeyti og kyli á þök.
Afgreiðum pantanir á 2 dögum.
Verðið er með því ódýrasta sem þekkist á þessu sviði.
Leitið nánari upplýsinga í síma 33331.
ER BYGGINGAVÖRUR HE
SUÐURLANDSBRAUT 4. SÍMI 33331.
Ragnar Ragnarsson og Halldór Hauksson við hina nýju vél sína.
Nýjung á Akureyri:
Prenta á tölvupappír
Nýir eigendur aö Prentsmiöju Björns Jónssonar
Akurevri, 10. apríl.
UM SIÐUSTU áramól urðu eigenda-
skipti á Prentsmiðju Björns Jóns-
sonar á Akureyri. Aðaleigendur nú
eru Halldór Hauksson og Ragnar
Ragnarsson og reka þeir fyrirtækið
undir nafninu Fontur hf. Prent-
smiðjan mun verða rekin áfram með
svipuðum hætti og verið hefur, og
verður þar veitt alhliða prentþjón-
usta.
Eina nýjung hafa þeir félagar
þó tekið upp, en þeir hafa fengið
vél, sem vinnur tölvupappír úr
rúllum og prentar á pappírinn um
leið og hann er gataður. Er þetta
fyrsta vél sinnar tegundar utan
Reykjavíkursvæðisins og sögðust
þeir félagar vænta þess að fyrir-
tæki norðanlands beindu viðskipt-
um sínum til þeirra, þar sem þeir
seldu pappírinn á sama verði og
fyrirtæki fyrir sunnan. Ætti því
að vera hentugara fyrir fyrirtæki
á Akureyri að hafa pappírinn nán-
ast við hendina og geta pantað eft-
ir þörfum en ekki að taka birgðir
til margra mánaða í senn.
Halldór og Ragnar, sem báðir
voru áður búsettir í Reykjavík,
töldu að tölvuvæðing væri mun
skemur á veg komin hér fyrir
norðan en á Reykjavíkursvæðinu,
en voru jafnframt ekki í vafa um
að á næstunni yrði um verulega
tölvuvæðingu að ræða hér og sögð-
ust ekki efast um að nægur mark-
aður væri fyrir framleiðslu þeirra
á tölvupappír.
Hjá prentsmiðjunni vinna að
staðaldri um 10 manns og sögðust
þeir félagar reikna með að fjölga
yrði starfsfólki á næstunni.
GBerg.