Morgunblaðið - 17.04.1984, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17.’ APRÍL 1984
47
Svipmyndir úr borginni
Eftir Ólaf Ormsson
„Margt hefur breyst frá því er
Skólavörðuholt var berjastaður
í borginni býr fólk sem man
þá tíð þegar Reykvíkingar fóru
til berja á Skólavörðuholt. Eldri
kona, ættuð frá Vestfjörðum fór
t.d. þangað í ber sem ung stúlka,
nýflutt í bæinn með börn hjóna
sem hún var í vist hjá. Á þriðja
tug aldarinnar var lítil byggð á
holtinu og útsýni til allra átta.
Bæjarbúar komu þar saman á
góðviðrisdögum, hittu kunningja
og vini og þáðu kannski neftóbak
eða tár úr staupi og fengu að
heyra tíðindi úr bæjarlífinu,
sum góð og önnur verri eins og
gengur þegar leitað er frétta af
mannlífi. Þekktur Reykvíkingur
á þeirri tíð er sagður hafa hlegið
svo hátt, þegar kunnur húmor-
isti hvíslaði í eyra hans, að
heyrðist alla leið niður í Banka-
stræti. Skólapiltar við Latínu-
skólann sem síðar fékk nafnið
Menntaskólinn í Reykjavík
höfðu fyrir sið að fara í langar
gönguferðir upp í sveit og aðal-
viðkomustaðurinn var holtið
sem fékk viðurnefnið, Skóla-
vörðuholt. Margt hefur breyst
frá því að Skólavörðuholt var
berjastaður. Þar hafa risið
glæsilegar byggingar og varla
auður reitur á holtinu lengur
nema rétt í kringum styttuna af
Leifi Eiríkssyni. Mest áberandi
er auðvitað Hallgrímskirkja sem
byggð er í minningu sálma-
skáldsins Hallgríms Pétursson-
ar. Mormónakirkjan á íslandi
hefur byggt veglegt hús efst við
Skólavörðustig gegnt Hallgríms-
kirkju. Mormónar fara myndar-
lega af stað eftir að lítið hefur
borið á þeim allt frá dögum Ei-
ríks á Brúnum. í húsi númer 45
við Skólavörðustíg var lengi til
húsa Hábær sem seldi mat og
drykk og fylgdi stundum starf-
seminni hávaði og töluverð
víndrykkja gesta. Þar var hægt
að fá kínverskar vorrúllur, kín-
verskan mat sem framleiddur
var af kínverskum matreiðslu-
mönnum sem störfuðu í Hábæ í
nokkur ár og var austurlenskur
blær yfir umhverfinu. Kínversku
vorrúllurnar í Hábæ voru hrein-
asta sælgæti og árið 1968 þegar
mótmælaaðgerðir unga fólksins
voru næstum daglegur viðburð-
ur, snæddu byltingarmenn
stundum í Hábæ „eggrolls" og
drukku með glas af kamparí.
í húsinu númer 45 eru nú
komnar gardínur út í glugga og
stofublóm og innan dyra þykir
mér líklegt að sé friðsamt ís-
lenskt heimili, svefnherbergi og
eldhús þar sem áður var þekktur
vínbar og fyrrum við afgreiðslu
Valbjörn Þorláksson, stangar-
stökkvari sem skenkti í glös af
meðfæddri hógværð og kurteisi.
Ölglaðir menn þeirra ára er Há-
bær var og hét nefndu garðinn
við veitingahúsið „garð hins
himneska friðar". Innan um
blóm og runna í garðinum spil-
aði t.d. á miðjum síðasta áratug
hljómsveit Hauks Morthens.
Hún spilaði ekki langt frá þar
sem mikill gosbrunnur var og í
sólskini myndaðist oft regnbogi í
„garði hins himneska friðar" og
þeir sem höfðu fengið sér áfenga
drykki töldu sig sjá ofsjónir,
náttúrustemmningin í garðinum
var með ólíkindum. Þessi garður
er enn til en í breyttri mynd.
Valbjörn Þorláksson hefur síð-
astliðin sumur verið þar með
fyrirtæki sem nefnist „mínígolf"
og er byggt upp á leiktækjastarf-
semi fyrir unglinga sem fá þar
útrás í spennandi leikjum.
Síðastliðið sumar átti ég leið
þar um holtið og þá stóð fram-
kvæmdastjórinn á sundskýlu í
anddyri og reif af aðgöngumið-
um hjá ungmennum, var lítið
sólskin úti við en þeim mun
meira innan dyra.
Það eru fleiri bjartsýnismenn
á holtinu en Valbjörn, mormón-
ar, og framkvæmdaaðilar við
Hallgrímskirkju. í nýlegu húsi á
gatnamótum Þórsgötu og Njarð-
argötu eru ungir, framtakssamir
og ötulir menn að störfum hjá
fasteignasölunni Gimli, undir
leiðsögn Árna Stefánssonar, sem
er sagður þekkja fasteignamark-
aðinn eins og fingur sína.
Iðnskólinn er áberandi bygg-
ing á Skólavörðuholti og þaðan
hafa útskrifast margir góðir iðn-
aðarmenn á liðnum árum og
sumir komið mikið við sögu hús-
bygginga á íslandi. Ekki er víst
að menn muni það almennt að í
Iðnskólanum var á sjötta og
fram á sjöunda áratuginn árleg-
ur starfskynningardagur og ég
man að Jakinn var þar eitt árið
fulltrúi verkamanna. Með nef-
tóbaksdósina á lofti sagði hann
Dagsbrúnarverkamanninn ham-
ingjusamasta mann í heimi, án
hans fengi kerfið ekki staðist
deginum lengur.
Mig minnir að Eiður Guðna-
son hafi setið í stúku blaða-
,Mest áberandi er auðvitað Hallgrímskirkja.
manna og í stúku ekki langt und-
an sat lögregluþjónn í einkennis-
búningi, valdsmannslegur og
greip eitt sinn til flautunnar
þegar tveir unglingspiltar lentu í
áflogum á göngum Iðnskólarts,
vegna þess að þeir voru báðir
hrifnir af flugfreyju sem sat í
stúku til hægri handar við lög-
regluþjóninn.
Góðtemplarareglan á íslandi
er ekki af baki dottin þrátt fyrir
ýmiskonar mótlæti á liðnum ár-
um. Hún hefur komið sér upp
stórhýsi á gatnamótum Eiríks-
götu og Barónsstígs, handan
Hallgrímskirkju og undirbýr nú
lokasókn inní raðir bjórunnenda
sem eru háværir þessa dagana í
fjölmiðlum og vilja endilega fá
að sötra froðuna úr bjórglasinu.
Líklega er hús Góðtemplararegl-
unnar nýjasta byggingin á
Skólavörðuholti ef undan er skil-
in dagvistarstofnun sem risið
hefur af grunni á mettíma ekki
langt frá Listasafni Einars
Jónssonar, efst við Eiríksgötu.
Dagvistarstofnunin er ný-
tískuleg bygging og ekki ósnotur
sem setur svip á umhverfið. Þar
sem dagvistarstofnunin er til
húsa efndi Félag íslenskra
myndlistarmanna eitt sinn til
útisýningar á listahátíð fyrir all-
mörgum árum og urðu sumir svo
hneykslaðir að þeir eru ekki enn
búnir að jafna sig. Þórður Ben
Sveinsson, að mig minnir, hélt
þar mikla sýningu á ýmsum
brauðtegundum, rúgbrauði,
franskbrauði, normalbrauði og
fleiri ljúffengum brauðum í sól-
skini upp á hvern dag í hálfan
mánuð. Þetta var mikið fram-
úrstefnuverk í þá daga og gott ef
ekki var kominn óþefur af lista-
verkinu um það leyti sem sýn-
ingu lauk.
TÍLNOREG?
Úrvalsferðirnar til Noregs í sumar eru sérstaklega ódýrar. Flogið verður með
beinu leiguflugi til Oslóar 27. júní og 18. júlí.
í tengslum við leiguflugið bendum við einkum á 4 frábæra möguleika:
1. Rútuferð milli höfuðborga Skandinavíu 27/6-11/7. 15 daga ferð,
þar sem innifalin er gisting á fyrsta flokks hótelum, allur akstur og ferjuferðir,
morgunverður, skoðunarferðir um borgirnar og íslensk fararstjórn. Meðal við-
komustaða eru Osló, Álaborg, Óðinsvé, Kaupmannahöfn, Helsingör, Smálönd,
Stokkhólmur, Helsinki, Turku, Álandseyjar og örebro.
Verð aðeins kr. 26.300.- í tvíbýli.
2. Dvöi fyrir eldri borgara í Hovden. 15 daga dvöl
í rólegheitum á ævintýrahótelinu Hovden Hoyfjells-
hótell í Setesdal, þar sem hálft fæði er innifalið. Það-
an eru farnar margar skoðunarferðir um nágrennið og
lifinu tekið með stóiskri ró þess á milli. Brottför er
27/6 og 18/7.
Verð í tvíbýli er aðeins kr. 21.300.-
3. 15 daga ferð til Kristiansand 18/7.
Tvær fyrstu næturnar er gist í Osló, en síðan er
íbúðargisting í Kristiansand. Innifalið flug,
gisting og akstur milli flugvallar og hótels og
milli Oslóar og Kristiansand. Kristiansand er
einn sólríkasti staður Noregs. Verð miðað
við 4 í íbúð er kr. 12.960.-
4. Flug og bíll. Flug og bill með
leigufluginu kostar aðeins frá kr.
8.600. - miðað við 4 í bíl. Ódýr íbúða-
og hótelgisting.
Ert þú ekki samferða í sumar?
Síminn er 26900.