Morgunblaðið - 30.05.1984, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. MAÍ 1984
53
Wireless 1981, National Freight'
Corporation, Amersham Internat-
ional og Britoil árið 1982 og loks
Associated British Ports árið 1983.
Á hinn bóginn hefur National
Enterprise Board (sem fer með
fjármál ríkisfyrirtækja fyrir hönd
ríkissjóðs) hætt þátttöku í fyrir-
tækjunum ICL, Ferranti og 13
fyrirtækjum öðrum. Þá hefur
British Rail hætt rekstri hótela,
British Leyland hefur lagt niður
nokkur dótturfyrirtæki og British
Gas hefur selt leyfi sín til olíuleit-
ar i Norðursjó.
Á þremur sviðum ríkisrekstrar
hefur verið tekið upp meira frjáls-
ræði en áður hefur tiðkast i þeim
tilgangi að örva samkeppni og búa
í haginn fyrir afnám þjóðnýtingar
síðar meir. Hér er um að ræða
samgöngur á landi, i lofti, svo og
simþjónustu. Brezka póstþjónust-
an hefur hætt allri símþjónustu,
en til að annast hana var stofnað
fyrirtækið British Telecom árið
1981, og það á að færast í einka-
rekstur á næsta ári.
Afgreiðsla þingsins.
Áður en þjóðnýtingu er aflétt
þarf málið að hljóta þinglega með-
ferð í langflestum tilvikum. Flest
rikisfyrirtæki eru skráð „public
corporation" og er þeim stjórnað
samkvæmt sérstökum lögum, en
rikið er eini hluthafinn. Áður en
fyrirtækið færist á hendur nýrra
eigenda, þarf að samþykkja þá
skipan mála í þinginu, þannig að
rikisstjórnin öðlist heimild til að
ganga frá eigendaskiptum, eða
stofna nýtt einkafyrirtæki á
grunni ríkisfyrirtækisins. Færa
þarf eignir og skuldir hins síðar-
nefnda yfir til hins og ganga frá
öðrum formsatriðum.
Árangur og horfur
• Afnám þjóðnýtingar í fram-
kvæmd. Til þess að annast fram-
kvæmdina fær ríkissjóður sér til
ráðuneytis óháðan aðila úr fjár-
málaheiminum. Hann á að leggja
á ráðin um endurskipulagningu i
fjármálum þess fyrirtækis, sem
um er að ræða hverju sinni og
gera tillögur um aðferð við sölu
fyrirtækisins og verðlagningu.
Framkvæmdastjórn fyrirtækisins
kann að hafa aðra skoðun á þess-
um hlutum og hún hefur kannski
einnig sér til ráðuneytis annan
óháðan aðila úr viðskiptaheimin-
um. Þar af leiðir að oft eru málir
ekki ráðin til lykta fyrr en eftir að
aðilar hafa komist að samkomu-
lagi í meginatriðum.
Um það bil 10 opinber fyrirtæki
hafa verið seld einkaaðilum, ýmist
algerlega eða að hluta til. Þessi
fyrirtæki starfa á ýmsum sviðum.
Þá hefur ríkið losað sig við eignar-
aðild sina að u.þ.b. 15 fyrirtækj-
um, sem það átti nokkra hlutdeild
í, og fór salan fram fyrir milli-
göngu National Enterprise Board.
Þessi sala nemur þó aðeins tæp-
um 15% opinberra fyrirtækja, að
því er talið er. En þau fyrirtæki
sem seld hafa verið eiga það sam-
merkt að hlutabréf þeirra hafa
stigið í verði síðan eigendaskiptin
urðu. Það er til marks um að
stefnan hafi verið rétt.
í efnahagsáætlun ríkisstjórnar-
innar árið 1979 var afnám þjóð-
nýtingar ekki meðal þeirra atriða,
sem hún ætlaði fyrst og fremst að
beita sér fyrir, en er nú orðið for-
gangsmál. Nánast hvaða atvinnu-
rekstur sem er á vegum ríkisins
gæti færst á hendur einkaaðila, en
rikisstjórnin hefur ekki viljað úti-
loka neitt í þeim efnum enn sem
komið er.
Á næsta ári ætlar rikið að selja
51% hlutafjár í British Telecom
og British Áirways, og er talið að
sú sala muni færa því 4,5 millj-
arða sterlingspunda. Jafngildir
það fjórðungi af þeirri fjárfest-
ingu, sem fer fram með hluta-
bréfasölu í kauphöllum í Frakk-
landi.
Þegar aðstæður leyfa verða eft-
irtalin fyrirtæki seld einkaaðilum:
British Leyland, British Ship-
builders, British Steel og Rolls Ro-
yce. Þá eru fleiri ráðagerðir á döf-
inni. Samkvæmt því verður næsti
áfangi við afnám þjóðnýtingar
öllu stærri en sá er þegar hefur
náðst.
„Hlustið á
börn á Norður-
löndunum“
Norrænn starfshópur um börn og
menningu mun vinna að þvf að börn
á Norðurlöndum fái I auknum mæli
tækifæri tii að tjá sig f fjölmiðlum.
Norræna ráðherranefndin hefur
skipað starfshóp sem fjallar um
börn og menningu. Starfshópur
þessi hyggst vinna að því árið 1984
að börn fái „orðið“ í dagblöðum,
útvarpi, sjónvarpi og öðrum fjöl-
miðlum. Starfshópurinn mun
beina athyglinni að börnum og
barnamenningu, sem hann telur
vanrækt málefni i fjölmiðlum á
Norðurlöndum, ekki eingöngu með
greinaskrifum og þáttum í útvarpi
og sjónvarpi heldur ætti fremur
að gefa börnunum sjálfum orðið.
Viðfangsefnið mun fyrst og
fremst byggjast á upplýsingaþjón-
ustu — barnafréttastofu — sem
safnar saman og dreifir margvís-
legu efni um börn og barnamenn-
ingu. Fréttastofan verður 1 Kaup-
mannahöfn en hefur fréttaritara
og tengslahópa á öllum Norður-
löndum. Mun hún senda út frétta-
bréf og blöð um afmarkað efni o.fl.
(Fréttatilkynning)
245.552 tunnur saltaðar
á síðustu sfldarvertíð:
35 % meira
en árleg með-
alsöltun 1935
til 1969
ÚTFLUTNINGI á saltaðri
sfld frá síðustu haust- og
vetrarvertíð lauk 21. þ.m. Af-
skipanir hófust um miðjan
nóvember og hafa síðustu 7
mánuðina verið fluttar út
samtals 233.972 tunnur.
Alls voru sendir frá landinu 20
stórir farmar auk 23 minni farma.
Mestur hluti síldarinnar var
fluttur til Sovétríkjanna, Svíþjóð-
ar og Finnlands, en einnig tak-
markað magn til Danmerkur,
Bandaríkjanna og Vestur-Þýzka-
lands, auk tilraunsendinga til
annarra landa.
Heildarsöltun Suðurlandssíldar
á vertíðinni varð 245.552 tunnur.
Eins og meðfylgjandi mynd ber
með sér hefir síldarsöltun hér-
lendis verið mjög mikil á undan-
förnum árum og til samanburðar
má geta þess að á síðustu vertíð
var saltað 35% meira en nam ár-
legri meðalsöltun Norðurlands-
síldar á tímabilinu frá 1935, er
Síldarútvegsnefnd tók til starfa,
og þar til 1969 er hrunið mikla
varð á norsk-íslenzka síldarstofn-
inum.
I verslun Heimilistækja i Sætúni 8 er mesta úrval kæliskápa
sem til er á íslandi. Þeir eru allt fra 90 til 600 lítra,
48 til 108 cm á breidd, 52 til 180 cm a hæð, með 1, 2, 3 eða 4 dyrum,
með eða án frystihólfs, með hálf- eða alsjálfvirkri afþyðingu, í ýmsum litum,
evropskir og amerískir af gerðunum Philips og Philco.
Þú tekur mal af gatinu hjá þer og hefur svo samband við okkur t Sætúni 8.
í Hafnarsíræíi 3 eru einnig fjólmörg sýnishorn af kæliskápaúrvalinu
og þar fást líka allar’upplýsingar.
Heimilistækl hf
HAFNARSThÆTI 3 - 20455- SÆTUNI 8-15655
mm