Morgunblaðið - 03.08.1984, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. ÁGÚST 1984
Flugleiöir:
Hafa fengið
leyfi til
áætlunarflugs
til Orlando
Flugleiðir hafa nú fengið sam-
þykki bandarískra flugmálayfir-
valda til að fljúga til Orlando í
Flórída. Nokkuð hefur tafist að
veita Flugleiðum þetta leyfi og
hefur það komið niður á undirbún-
ingi félagsins fyrir þessa flugáætl-
un. Upphaflega var áætlað að
hefja flug til Orlando í september
en nú er ljóst, að af því getur ekki
orðið, en ekki hefur verið ákveðið
hvenær flug þangað hefst.
Hárgreiðslu-
sveinar að
nýju í verkfalli
Hárgreiðslusveinar verða ( verk-
falli í dag, eins og síðasta fostudag,
en ennþá hafa ekki samningar tekist
með þeim og hárgreiðslumeisturum.
Allt virðist standa fast I deil-
unni að svo stöddu, því enginn
samningafundur hefur verið með
deiluaðilum frá verkfallinu síð-
asta föstudag og enginn fundur
boðaður ennþá.
Hárgreiðsíusveinar höfðu í gær
ekki tekið ákvörðun um frekari
aðgerðir, en stjórn félagsins hefur
heimild til frekari verkfallsað-
gerða.
Lést af
slysförum
UNGI maðurinn, sem féll úr bygg-
ingarkrananum við Seðlabanka-
bygginguna á þriðjudaginn, og lést
af sárum sínum skömmu síðar, hét
Jónatan Valgarðsson og var til
heimilis á Framnesvegi 17 í
Reykjavík. Hann lætur eftir sig
unnustu.
INNLENT
Ein bifreið var með öllu ólögleg á götum úti og varð þvf að grípa til þess
ráðs að fjarlægja af henni númerið. Það eru Gylfi Dýrmundsson, lög-
regluþjónn, og Einar Torfason, bifreiðaeftirlitsmaður, sem hér sjást við
störf sín.
Ekki allir jafn
vel í stakk búnir
— Ég ætlaði að fara með bflinn í
skoðun á morgun. — Það átti að
fara að taka hann ( gegn og fara
svo með hann ( skoðun eftir helgi.
— Það voru ekki til varahlutir og
ég var að bíða eftir þeim. Þetta eru
svörin ásamt mörgum fleirum sem
bifreiðaeftirlitið og lögreglan fá
þegar bifreiðir eru stöðvaðar á göt-
um úti í því skyni að athuga ástand
þeirra.
Blaðamaður og Ijósmyndari
Morgunblaðsins fengu í gær að
fylgjast með lögrcglunni og bif-
reiðaeftirlitsmanni er þeir at-
huguðu ástand bifreiða. Kom (
ljós að ekki voru allir jafn vel í
stakk búnir til að bruna um göt-
ur borgarinnar.
Einn hafði svo mikið að gera
að hann hafði ekki getað komið
þvi við að láta skoða bilinn, ann-
ar var nýbúinn að fá sinn bíl út
af verkstæði þar sem hann hafði
verið á annan mánuð. Þrátt fyrir
það var bíllinn ekki í betra
ástandi en það að það þurfti að
líma á hann rauðan miða sem
merkir að eigandi bílsins hafi
einungis tækifæri til þess að aka
honum á verkstæði. Þá voru
einnig þeir sem höfðu fengið
frest til að koma sínum bílum í
lag fyrir ákveðinn tíma og höfðu
látið það undir höfuð leggjast þó
svo fresturinn væri að renna út.
Hjá Baldvini Óttóssyni, lög-
regluvarðstjóra umferðardeild-
ar, fengust þær upplýsingar að
lögreglan myndi í dag og á morg-
un athuga ástand þeirra bifreiða
sem væru á leiðinni út úr bæn-
um í samvinnu við bifreiðaeftir-
litið. Sagði hann að undanfarið
hefði verið farið um bæinn og
ástand bifreiða kannað og væri
ljóst að margir ættu eftir að
koma lagi á sínar bifreiðir og
færa þær til skoðunar. Vildi
hann að lokum hvetja alla til að
færa bifreiðir til skoðunar, sem
það ættu eftir, til að komast hjá
vandræðum vegna þess.
Jan Mayen-svæðið:
Evrópubandalagið ákveður
105 þúsund lesta loðnukvóta
EVRÓPUBANDALAGIÐ hefur ákveð-
ið eigin loðnukvóta á svæðinu milli
Grænlands og Jan Mayen, alls 105
þúsund lestir. Samningaviðræður milli
Norðmanna, íslendinga og Evrópu-
bandalagsins hafa fram að þessu verið
árangurslausar, en þeir síðastnefndu
hafa krafist þess að fá jafnstóran
loðnukvóta og Norðmenn hafa, sam-
kvæmt Jan Mayen-samkomulaginu
frá 1980 milli fslendinga og Norð-
manna. En þar er íslenskum skipum
tryggður 85% af leyfilegum heildarafla
loðnu. og Norðmönnum 15%
Að sögn Geirs Hallgrlmssonar
utanríkisráðherra, hefur Evrópu-
bandalagið ákveðið sama kvóta og
Norðmenn eiga á þessu ári, eða 105
þúsund lestir. Heildarloðnukvótinn
er 300 þúsund lestir, og geta fslend-
ingar veitt 195 þúsund lestir, en
vegna mikillar veiði okkar á siðustu
verðtið fengu Norðmenn sérstaka
uppbót og fengu samtals 105 þúsund
lestir, eins og áður segir. Evrópu-
bandalagið hefur gert kröfu til
sama hlutfalls og Norðmenn eða
15% og vilja sömu uppbót og þeir
hafa fengið á þessu ári.
Ef ríki Evrópubandalagsins fram-
kvæma ákvörðun sina um að veiða
105 þúsund lestir af loðnu gætu ís-
lendingar ekki veitt nema 90 þúsund
lestir, að óbreyttum heildarkvóta,
GENGIÐ hefur verið frá samningi
um leigu á færeysku ferjunni Nor-
röna ( vetur. Skipið mun sigla milli
Trælleborgar í Svíþjóð og Trawe-
munde í Þýskalandi. Verður skipið í
þessum siglingum frá miðjum sept-
ember í haust til miðs maímánaðar á
næsta ári.
Jónas Hallgrímsson, umboðs-
maður Smyril Line á Seyðisfirði,
sagði siglingar skipsins milli ís-
sem nú er 300 þúsund lestir.
Þrjú dönsk nótaveiðiskip hafa
þegar hafið veiðar á Jan Mayen-
svæðinu svokölluðu gráasvæði, og
hafa samkvæmt upplýsingum Land-
helgisgæslunnar m.a. tvö þeirra
fengið mikinn afla. Dönsku skipin,
lands og annarra Norðurlanda
endanlega tryggðar. Nokkur
óvissa hefði rikt um fjárhagslega
framtið fyrirtækisins, en henni
hefði nú.verið fyllilega eytt. Þar
sem siglingar skipsins væru mjög
mikilvægar fyrir Austfirði væru
menn þar um slóðir mjög ánægðir
með gerð þessa samnings og að
framhald siglinganna hefði nú
verið tryggt.
Strömnes (641 lestir), Geysir (932
lestir) og Strömegg (679 lestir) eru
frá Hirtshals. Þá er einnig stór
norskur loðnuveiðifloti á veiðum 45
sjómílum undan Jan Mayen.
Að sögn Geirs Hallgrimssonar,
utanríkisráðherra er vandamálið
tvíþætt. Annars vegar hefur ekki
tekist samkomulag við EB fyrir
hönd Grænlendinga, um hugsanleg-
an rétt aðildarrikja bandalagsins,
þar á meðal Dana, til loðnuveiða
innan lögsögu Grænlands. Hins veg-
ar er óleyst deila um lögsögumörkin
milli Grænlands og Jan Mayen. Evr-
ópubandalagið hefur gert óhóflegar
kröfur um loðnuveiðar, en spurning-
in er hvaða stefnu málið tekur þegar
Grænlendingar ganga úr bandalag-
inu um næstu áramót. Samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins, hætti
eitt danskt nótaveiðiskip við að fara
á loðnuveiðar, þegar fréttist um að
makríll væri gengin 1 Norðursjó, og
fór því þangað.
Gengið frá leigu
á Norröna í vetur
Vikuritið Vísbending:
Ávöxtun sparifjár á íslandi
betri en annars staðar í Evrópu
Á SÍÐUSTU tólf mánuðum hafa
raunvextir á erlendum lánum
lækkað verulega og er ástæðan
stöðugt gengi íslensku krónunnar.
Þá hefur kostnaður vegna erlendra
lána á árunum 1983—1984 verið
lægri en á verðtryggðu (m.v.
lánskjaravísitölu), vaxtalausu, inn-
lendu láni. Vaxtabyrði fyrirtækja
vegna erlendra lána, sem var mjög
mikil á árunura 1979 tí) 1982, hef-
ur lést verulega.
Þessar upplýsingar koma
fram í vikuritinu Vísbending 1.
ágúst 1984, sem fjallar um er-
lend viðskipti og efnahagsmál,
en útgefandi er Kaupþing hf. og
ritstjóri dr. Sigurður B. Stef-
ánsson, hagfræðingur. I ritinu er
einnig á það bent að vegna þess
að lánskjaravfsitala hefur lækk-
að meira en verð á erlendum
gjaldmiðlum hefur lánskostnað-
ur lækkað hlutfallslega.
Þá segir ennfremur: „Evrópsk-
ir sparifjáreigendur hefðu því
oft ávaxtað fé sitt betur á verð-
tryggðum þriggja mánaða reikn-
ingi ( íslenskri innlánsstofnun
en á útlánsvöxtum (með 1%
álagi) í heimalandi sínu — og
jafnvel enn betur á óverðtryggð-
um reikningi. Erlent sparifé hef-
ur þó ekki streymt til landsins.
Hins vegar hefur innflutningur
vöru og þjónustu aukist verulega
það sem af er árinu og má að
nokkru leyti rekja þá þróun til
hlutfallslega lágs verðs á erlend-
um gjaldeyri."
í umræddri grein Vísbend-
ingar er einnig bent á að nei-
Erlendar skuldir
Dæmi um áætlada vexti umfram lánskjaravisitölu á árunum
1982 011984, % á ári.
Lánsmynt 1982-1984 1983- 1984 1984
Bandaríkjadollari 13,0 1,3 0.0
Yeo 5.6 -3.8 -5.7
Steriingspund 0,2 -6,5 -3.9
Franskirfrankar 0,3 -8,6 1.8
Þýskmöik 3,3 -8,6 -1.7
Norskar krónur 4.0 -2.0 1.4
Svlssn. trankar -0.4 -10,8 -7,7
Meðaltal mynt-
annasjó 9,7 -1,3 -i.»
Þessi áætlun um raunvexti er miöuó við óbreytt gengi frá júni til ársloka 1984
Reiknaó er með grunnvöxtum I hverju landi með 1 % álagi og gert er ráð fyrii
óbreyttum vöxtum frá júnl sl. til áramðta. Meöaltal myntanna sjö I neðstu línu et
reiknað eftir hlutdeild hverrar myntar i eriendum skuldum I árslok 1982.
kvæðir raunvextir, eins og sést á
meðfylgjandi töflu, á erlendum
lánum síðustu mánuðina gefi til
kynna að staða krónunnar kunni
að vera farin að veikjast.
Af þessu er ljóst að undanfar-
ið hefur verið hagstæðara að
skulda víða erlendis en eiga inn-
lenda lánardrottna, öfugt við
það sem verið hefur undanfarin
ár þar sem raunvextir erlendra
lána hafa oft verið miklu hærri
en hæstu vextir sem þekkjast á
innlendum lánamarkaði. Þann
20. júní síðastliðinn var á það
bent í Visbendingu að verulegir
fjármunir streymi úr landi sem
vaxtagreiðslur, fjármunir sem
gætu runnið í vasa islenskra
sparifjáreigenda ef vextir væru
hækkaðir til að hvetja til aukins
sparnaðar: „Aukinn sparnaður
dregur úr þenslu heima fyrir og
minnkar innflutningseftirspurn.
Erlent lánsfé stóreykur hættuna
á að verðbólga taki sig upp á
nýjan leik og grefur undan inn-
lendum peningamarkaði. Eina
leiðin til að tryggja að innlendir
sparifjáreigendur njóti að
minnsta kosti sömu kjara og
þeir útlendingar sem lána
hingað fé er að gefa vexti
frjálsa."