Morgunblaðið - 10.08.1984, Blaðsíða 10

42
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. ÁGÚST 1984
HVAÐ SEGJA FLUGFÉLÖGIN?
Yrði að sjá erlendu
tilboðin til að
geta dæmt um þau
Sigfús Erlingsson
Sigfús Erlingsson, framkvæmda-
stjóri markaössviös Flugleiöa:
Ferðaskrifstoturnar
gætu sameinast
meira um leiguflug
en nú er gert
Helgi Jóhannsson telur lítinn
vanda fyrir feröaskrifstofurn-
ar aö lækka verö á sólar-
landaferöunum. Þaö eina
sem þurfi aö gera sé aö fá flugfélögin til aö
lækka leiguverö um 25—30%. Bendir hann
félögunum á þær leiðir sem fara skuli til aö
lækka veröið sem þessu nemur. Eflaust má
svo telja upp hin og þessi atriöi er mætti
haga á annan hátt í rekstri ferðaskrifstof-
anna og ná þannig 30—40% sparnaöi hér
heima. Þá væri samtals búiö aö ná fram
60—70% sparnaöi i kostnaöi viö sólar-
landaferöir frá islandi og gætum viö þá
væntanlega boöiö ódýrustu feröir sem völ
væri á í allri Noröur-Evrópu. Ég tala nú ekki
um ef hægt væri aö fá hóteleigendur í sól-
arlöndum til aö taka til hendi og lækka sitt
verö enn frekar. Þá væri nú stutt í aö viö
islendingar næöum fram 100% lækkun og
yröi þá ef til vill erfitt aö fá fólk til aö snúa
heim úr þessum gjafaferöum. Svona er
hægt aö láta gamminn geysa þegar ekki er
veriö aö buröast meö óþægilegar staö-
reyndir.
Helgi segir þaö töluvert hagstæöara aö
fljúga í áætlunarflugi frá fslandi til „hinna
ýmsu staða“ en fara í sambærilegar feröir i
leiguflugi frá Noröurlöndunum. Þessar
upplýsingar stangast á viö fullyröingar um
okur íslensku flugfélaganna og er ánægju-
legt aö þau geta meö sínum sérfargjöldum
keppt viö leiguflug frá Noröurlöndum. En til
aö foröast allan misskilning skal tekiö
fram, aö í leiguflugi frá islandi ákveöa
Flugleiðir ekki verö á hverju sæti. Feröa-
skrifstofur taka á leigu 164 sæta vél fyrir
ákveöna upphæö á hverja flugstund. Inn í
þvi veröi er eldsneytiskostnaöur, laun
áhafnar, flugvallargjöld, yfirflugsgjöld, veö-
urþjónustugjöld og þar fram eftir götunum.
Verölagning pr. sæti er alfariö mál leigu-
taka. Hann veröur aö reikna út álagningu
vegna auglýsinga og kynninga og annars
kostnaöar viö eigin rekstur, álagningu
vegna ónotaöra sæta, og hve mikiö skal
leggja á sætisverö fulloröinna vegna barna
sem taka sér sæti en borga mun minna,
svo eitthvaö sé nefnt.
Þaö liggur því í augum uppi aö feröa-
skrifstofurnar hafa mikinn hag af góöri nýt-
ingu og meö því aö dreifa kostnaöinum á
fleiri kæmi lægri upphæö á hvern einstak-
an farþega. Þetta gætu þær til dæmis gert
meö því aö sameinast meira um leiguflug
en nú er gert. Hins vegar kemur ekki til
mála aö flugfélögin fari aö velta kostnaði
viö leiguflug yfir á áætlunarflugiö og far-
þega í því flugi. Mestur hluti leiguflugsins
fyrir ferðaskrifstofurnar er á háannatíma
áætlunarflugsins. Flugleiöir skipuleggja sitt
áætlunarflug langt fram í tímann og nú er
til dæmis langt komiö skipulagningu áætl-
unarflugs sumariö 1985. Þaö flug veröur
einfaldlega aö hafa forgang fram yfir leigu-
flug. Ef feröaskrifstofurnar tækju meira til-
lit til áætlunarflugsins yfir háannatímann
og tækju upp næturflug í nokkrum mæli
mætti lækka leiguflugsveröið eitthvaö.
Minni þjónusta um borö lækkaöi veröiö
enn frekar, en þar er ekki um stórar upp-
hæöir aö ræöa.
Helgi talar um aö sameina skoöanir og
eftirlit flugvélanna erlendis meö þarfir
leiguflugsins í huga. Flugleiöir hafa unniö
markvisst aö þvi árum saman aö færa
þessa vinnu sem mest hingaö heim og
engin stefnubreyting fyrirhuguð í þeim efn-
um. Varöandi leiguflug fyrir flugfélög í
nágrannalöndunum og verölagningu á því
er rétt aö taka fram, aö Flugleiöir eru ekki
í slíkum viöskiptum. Jafnframt er rétt aö
undirstrika, aö viö höfum aldrei álitið er-
lend undirboö tilkomin vegna góömennsku
þeirra er aö þeim standa.
Aö lokum vil ég ítreka aö þaö er dýrt og
óhagkvæmt aö halda uppí umfangsmiklu
leiguflugi aö degi til yfir hásumariö þegar
umfang áætlunarflugsins er í hámarki.
Flugleiöir eru nú sem fyrr til taks í viöræöur
um leiöir til aö lækka kostnaö viö leiguflug-
iö og ég vil minna á, aö í sumar er leigu-
flugsverö Flugleiöa 8—12% lægri en var í
fyrra vegna lækkunar á eldsneytisveröi.
Trúi því hver sem vill aö ekkert sé hægt aö
gera til aö lækka verö á sólarlandaferöum
héöan annaö en aö fá flugfélögin til aö
lækka sitt verö. Er allur annar kostnaöur
óbreytanlegur?
Magnús Oddsson markaðsstjóri hjá Arnarflugi:
Eg sagöi í margnefndum sjón-
varpsþætti aö viö hjá Arnarflugi
gætum lækkaö veröiö strax, ef ís-
lenskir neytendur og feröaskrif-
stofur vildu bjóöa upp á næturflug og
þjónustu, sem er hliöstæö og boðin er á
þeim flugum, sem hér eru til viömiöunar,
Þá mætti enn lækka flugveröiö, ef af-
greiöslugjöld í Keflavík yröu þau sömu og
eru t.d. í Kaupmannahöfn, en hér eru þau
tvöfalt hærri.
Allt þetta gæti lækkaö flugveröiö um ca.
12%. En þaö er ekki vegna viljaleysis Arn-
arflugs aö þetta er ekki komiö í kring. Ég
bauö þetta í sjónvarpinu 17. júlí.
Og þá er spurningin þessi: Vilja farþegar
aö dregiö veröi úr þjónustu og flogiö næt-
urflug? Ég held, aö sú staöreynd, aö engin
feröaskrifstofa hefur óskaö eftir breytingu
sýnir aö mínu mati aö feröaskrifstofur
leggja á þaö aöaláherslu aö veita sem
besta þjónustu.
Ég kannast ekki viö þær staöhæfingar,
aö íslenskt flugfélag hafi lækkaö veröiö um
9%, þegar samningar stóöu yfir viö erlent
flugfélag. Arnarflug flýgur fyrir Samvinnu-
feröir-Landýn ieiguflug til Ítalíu, Svíþjóöar
og Finnlands. Ég hef aldrei heyrt um tilboö
frá ítölsku, sænsku eöa finnsku flugfélagi,
svo hér getur ekki verið átt viö Arnarflug.
Sú hugmynd aö hafa samvinnu um nýt-
ingu tómra fluga er góöra gjalda verö, eins
og allar hugmyndir til lækkunar á veröi til
íslenskra neytenda. Flugfélög og feröa-
skrifstofur hafa reynt af fremsta megni aö
eyða þessum tómu flugum. Ég get nefnt
nokkur dæmi:
I sumar hefur Arnarflug gert samninga
viö finnskar og sænskar feröaskrifstofur
um flug til islands í tómum flugum í leigu-
flugi Samvinnuferöa-Landsýna til Svíþjóð-
ar og Finnlands. Þarna eru öll flug nýtt
meö góöri samvinnu flugfélags og feröa-
skrifstofu. Sama hefur átt sér staö í leigu-
flugi til Kanada, irlands og Þýskalands
undanfarin ár.
Aftur á móti er ákaflega erfitt aö selja
tómt flug frá Ítalíu og Spáni í apríl, þegar
tóma flugiö til baka er ekki fyrr en í sept-
ember eöa október. Þaö er hæpiö aö
feröaskrifstofur i þessum löndum vilji
kaupa 130 sæti í 4—5 mánaöa ferö til is-
lands.
Til aö leiörétta misskilning, þá er þaö
ekki rétt aö tóm flugvél frá Ítaiíu eöa Spáni
megi ekki lenda í Dússeldorf eöa á áætlun-
arstööum okkar.
Hafi íslensk feröaskrifstofa náö samn-
ingum um hóp frá Zúrich, Dússeldorf, eða
Amsterdam voriö 1985 á sama degi og hún
á tómt flug til islands, munum viö aö sjálf-
sögöu lenda þar og fljúga áætlunarflug
heim.
Aö lokum þetta:
Þaö er staöreynd, aö Arnarflug hefur
flogiö mikið leiguflug fyrir erlendar feröa-
skrifstofur og nú t.d. í vor mikiö fyrir belg-
ískar. Ekki var þar um aö ræöa neitt verk-
fall og mörg flugfélög um boðið. Þá höfum
viö flogiö fyrir bresku feröaskrifstofuna
Thomson nú í sumar eins og svo oft áöur,
án þess aö nokkurt verkfall stæöi yfir. Þá
fijúgum viö í sumar ieiguflug fyrir austur-
ríska feröaskrifstofu milli Salzburg og
Keflavíkur. Sl. vetur flaug Arnarflug einu
sinni í viku fyrir breska feröaskrifstofu milli
London og Amsterdam, á þeim tíma árs,
þegar nóg framboð var á vélum.
Magnús Oddsson
Sumariö 1981 flugu Arnarflug og svissn-
eska flugfélagiö Balair leiguflug fyrir
svissneska feröaskrifstofu milli Zúrich og
Keflavíkur.
Einhverra hluta vegna gekk svissneska
feröaskrifstofan frá samningum viö Arnar-
flug eingöngu, fyrir 1982, en hætti aö
skipta viö svissneska flugfélagiö.
Þessi fáu dæmi tei ég aö sanni þá full-
yrðingu mína aö okkar verö sé fyllilega
samkeppnisfært viö þaö verö, sem í boöi
er á þessum leiguflugmarkaöi, þegar viö
greiöum sömu afgreiöslugjöld og veitum
sömu þjónustu og samkeppnisaöilarnir.
Ég hef aldrei séö tilboö frá erlendu
leiguflugféiagi til íslenskra feröaskrifstofa,
en oft hefur ýmsum tölum veriö varpaö
fram um aö ódýrara sé aö fljúga meö þeim.
Þvi er útilokaö fyrir mig aö fullyröa neitt um
verðmun. Ég yröi aö fá aö sjá hvaö er
innifaliö í þessum tilboöum til aö geta
dæmt um þau.
Ég er aö sjálfsögöu alltaf reiöubúinn til
viöræöna viö forráðamenn feröaskrifstofa
um lækkun feröakostnaöar en ég get þó
ekki séö aö breyting veröi á flugveröi viö
óbreyttar aöstæöur, en verri þjónusta eyð-
ing tómfluga og næturflug gæti lækkað
flutningskostnaö á bilinu 15—20%. En ég
ítreka aö þar er ekki um aö ræöa lækkun á
veröi flugfélaganna.
En einhliða fullyröingar sumra feröa-
skrifstofumanna um aö ísl. flugfélög séu
dýrari, en erlend neyöa okkur e.t.v. til þess
aö brjóta viöskiptatrúnaö viö viðkomandi
feröaskrifstofu og upplýsa flugveröiö og
hvaö er innifaliö. Þá veröa sömu skrifstofur
aö leggja fram tilboö erlendu flugfélag-
anna, sem svo hefur veriö haldiö á lofti.
Arnarflug er til vegna kröfu almennings
um samkeppni í samgöngum.
Viö höfum aldrei skorast undan heiöar-
legri samkeppni og teljum hana öllum til
góös, svo fremi aö hún sé ekki á kostnaö
þjónustunnar viö neytendur.