Morgunblaðið - 10.08.1984, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. ÁGÚST 1984
37
iö bráönar innan úr mótinu. Bronssteyp-
unni, sem er í fljótandi formi er svo hellt í
mótiö. Þaö er Málmsteypan Hella, sem
bræöir bronsiö og hellir því í mótin. Ég
gæti hugsanlega gert þaö sjálfur,“ segir
Helgi, „en þá þyrfti ég aö koma mér upp
málmbræösluaðstööu og hafa fjóra menn
mér til aðstoðar. Þaö eru mjög flínkir menn
niöur í Hellu, sem sjá um þetta fyrir mig. Á
þennan hátt bý ég til hina ýmsu hluta
myndarinnar, sem ég síöan logsýö saman.
Þannig aö myndirnar mínar eru ekki bara
afsteypa. Ég held áfram meö þær, þó aö
búiö sé aö steypa þær.“
Eftir aö sjálfri formgeröinni lýkur þá er
sem sagt mikiö handverk eftir segir blaöa-
maöur. „Já þetta er helv ... langur og
þungur „process". Ég vinn aö myndgerö-
inni í langan tíma. Safna myndhlutum i
vatnstunnur. Svo þegar ég á ekki fleiri ílát
fer ég í aö steypa, sem er hreint handverk
og i sjálfu sór ekkert gaman. Þaö væri gott
að geta stytt handverksþáttinn,“ segir
Helgi svolítiö þreytulega, en bætir svo viö:
„Annars er þessi eilífi barningur viö efniö
svo stór þáttur í myndgeröinni aö ég veit
ekki hvort hann má missa sín.“
Aður en viö höldum samræöunum áfram
er viö hæfi aö segja örlítil deili á viömæl-
Hér setur Helgi leirinn utan um vaxeiningarnar.
og nota mannslíkamann, sem formrænan
útgangspunkt. Þar stend ég og þeir, sem
horfa á myndirnar á sama grunni. Síöan fer
ég mínar eigin leiöir í túlkun."
Helgi stendur upp og gengur um gólf,
horfir niður fyrir sig meöan hann kemur
oröum aö því, sem hann hann vill segja.
Hann viröist þögull maöur líkt og myndirn-
ar hans, og þegar ruöst er svona inn i
kyrrlátt líf hans og hann krafinn svara þá
koma þau ekki áreynslulaust.
„Þessar myndir eru árangur áralangrar
“modelstúdíu", segir hann og bendir í átt til
myndar, sem hann hefur gert af hálfum
mannslíkama, sem eins og hangir upp á
þráö.-„Og ennþá er ég aö vinna meö
manninn, því mér finnst ég ekki hafa full-
komnaö þessa myndgerö“.
Viö spyrjum hvernig hann vinni myndir
sínar, hvort hann geri skyssu af þeim áöur
en hann byrjar eöa....
„Stundum veröur til örlítil teikning, eins
og þessi,“ segir Helgi og ýtir í átt til mín
hvítu, krumpuöu pappírsblaöi, sem rissaö
hefur veriö á. „En oftast byrja ég beint á
myndinni og þaö er því óvíst í hvaöa átt
hún þróast.
Ég vinn myndirnar mínar fyrst í vax,“
útskýrir hann, „síðan bý ég til keramikmót
af vaxinu, sem er hitaó upp þannig aó vax-
Verið er að hella bronaataypunni ( mótið.
Deiglan mað fljótandi málminum tekin upp úr
ofninum.
Myndirnar soðnar saman.
andanum. Helgi er fæddur árið 1947. Hann
stundaöi nám í Myndlista- og handíöaskól-
anum á árunum 1965—69, í kennaradeild,
en þá var engin höggmyndadeild til. Þaö
var þó til vísir aö henní því Jóhann Eyfells,
sem þar var kennari, lagöi töluveröa
áherslu á þrívíddina, aö sögn Helga. Áfram
héit Helgi námi og var í eitt ár í frjálsri
myndlistardeild, sem var starfandi meðan
Höröur Ágústsson var skólastjóri. Þeir voru
þrír í deildinni þetta áriö og höföu vinnu-
stofu til afnota og litu kennarar skólans til
þeirra eftir þörfum. Svo var þaö árið 1971
aö Helgi hélt utan meö fjölskyldu sinni til
Svíþjóöar og nam viö Valands konstskola í
Gautaborg í fimm ár. Undanfariö hefur
hann kennt myndlist í Fjölbrautaskólanum
í Breiöholti.
„Ég byrjaöi aö fást örlítiö viö bronsiö í
Gautaborg. Svo þegar ég kom heim fékk
ég þaö verkefni aö gera minnismerki um
Sigvalda Kaldalóns. Ég vildi steypa þaö í
brons — og þaö haföist í lokin og nú
stendur myndin niöur viö Tjörn. Ég skrifaöi
eftir meiri upplýsingum um bronssteypuna,
því áhuginn var vakinn. Þá var mér boöið
af Valandsskóla aö koma á þriggja vikna
bronssteypunámskeiö. Þar læröi ég tækn-
ina endanlega. Helgi veltir vaxmola á milli
fingra sér. „Ég tel gott aö þessi þekking
skuli vera komin inn í landiö, viö þurfum þá
ekki aö leita út fyrir landsteinana," segir
hann svo eftir nokkra þögn.
Meðan á viöræöum okkar stendur
hvarfla augun um vinnustofuna, þar sem er
hátt til lofts og vitt til veggja. Þar gefur aö
lita hin margvíslegustu tæki, sem Helgi not-
ar viö vinnu sína. Rafsuöutæki, logsuóu-
tæki. Langur gaskútur stendur á gólfinu.
Handverkfæri liggja á boröum. Neöan úr
loftinu gengur eins og grár rani, sem liggur
niöur á vinnuborð, sem stendur í miðrl
vinnustofunni. Hvaö er þetta? spyrjum viö
og bendum á ranan, sem er meö eins kon-
ar trekt á endanum. „Þetta er loftræsting.
Hún er nauðsynleg, þegar ég er aö log-
sjóöa. Ég ætla aö lifa lengi, segir Helgi og
hlær en bætir við í öllu alvarlegri tón: „Þaö
hefur veriö nokkuö algengt aö listamenn
hafi notað ýmis efni í verk sín, sem eru
manninum fjandsamleg og beinlínis hættu-
leg frá heilbrigðissjónarmiöi. Þetta er þó aö
breytast held ég og menn eru aö hverfa
aftur til náttúrulegra efna“.
Viö tökum eftir því aö Helgi bregöur
stundum fyrir sig oröinu skúlptúr, þegar
hann talar um verk sín, hann notar líka
oröiö höggmynd þó aö myndir hans verði
til úr fljótandi efni og hamar og meitill komi
þar hvergi nærri.
„Þaö er rétt aö hugtakið höggmynd er
heldur þröngt miöaö viö hvaö hefur veriö
aö gerast í greininni á undanförnum árum.
Þess vegna nota menn mikið oröiö skúlp-
túr. En ég held aö þessi „traditionella"
höggmynd sé aö koma aftur. Um tíma vék
hún fyrir tilraunum í „concept“-list“. En
auövitaö var þessi formræni skúlptúr alltaf
til staöar eins og viö sjáum í myndum Ás-
mundar Sveinssonar og Sigurjóns Clafs-
sonar.
Skýring á þessu? Ég veit ekki. Krefst
ekki tímin sífelldrar endurskoöunar viö-
horfa og gildismats á mannanna verkum?
Þaö liggur oft langur og erfiður „process“
aö baki höggmyndarinnar og hún krefst
mikillar líkamsorku, sem gerir þaö ef til vill
aö verkum aö þessi grein er ekki eins vin-
sæl. Þaö gæti komiö aö því aö ég hvíldi
mig á bronsinu og færi aö vinna með efni,
sem hafa styttri vinnsluferil eins og tró og
leir.“