Morgunblaðið - 28.10.1984, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. OKTÓBER 1984
103
Bréfritari segir að (slendingar fii hér ekki keyptan bjór en klimrit og -myndir séu hins vegar hvarvetna í boói.
Að frelsið
skaði ekki!
Ásdís Erlingsdóttir skrifar:
Fólkið í landinu hefir ekki kom-
ist hjá því að fylgjast með Speg-
ilsmálinu og dómi Hæstaréttar.
Fyrr á árum var Spegillinn gefinn
út í þeim tilgangi að setja í
„spéspegil" menn og málefni, en
þó ekki á klámfenginn og
ósmekklegan hátt. Ég hefi veitt
því athygli að þeir, sem hafa tekið
þátt í þeim ljóta leik að afsiða
þjóðina á almannafæri, benda á
72. gr. Stjórnarskrárinnar sem
fjallar um prentfrelsi en gleyma
gjarnan 63. gr. sem hljóðar þann-
ig: Þó má ekki kenna eða fremja
neitt sem er gagnstætt góðu sið-
ferði og allsherjarreglu (úrdrátt-
ur). En klámgirni á almannafæri,
hvað þá persónulegar árásir í
þeim dúr, er hvorki gott siðferði
eða opinberlega viðurkennd alls-
herjarregla.
Eftir birtingu á dómi Hæsta-
réttar, kvartaði ritstjóri Spegils-
ins yfir því í blaðaviðtali að fá
ekki að vera með eins og hinir og
m.a. í því sambandi nafngreindi
hann rithöfunda og benti réttilega
á að klám og guðlast væri allstað-
ar óheft fyrir augum almennings.
En þessar aðfinnslur ritstjórans
bera það með sér að hann vill vera
með eins og hinir sem selja sína
sómatilfinningu til að vekja meiri
athygli ef verið geti að út á það
fáist fleiri kaupendur. En ef að
líkindum lætur þá hefði ritstjóri
Spegilsins fengið að vera með eins
og hinir ef hann hefði ekki hrasað
á eigin mistökum sem voru þau að
einstaklingarnir sem urðu fyrir
dónaskap hans voru auðkenndir
og þekkjanlegir af myndsenum
blaðsins en persónulegar árásir í
þeim dúr eru lagabrot og skiptir
ekki máli hvaða atvinnustétt þol-
endur tilheyra. „Frelsið" getur
aldrei náð lengra en svo að það
saði ekki náungann og samfélagið
i heild.
Ég minnist þess að kona hringdi
(fyrir fáum árum) í forráðamann
dagblaðs og kvartaði yfir því að á
síðu blaðsins voru myndir af als-
berri konu, en svarið sem hún fékk
við þeirri kvörtun var: Tekur
nokkur eftir þessu, er ekki öllum
sama? Þetta svar forráðamanns-
ins lýsir einmitt þeirri aðferð und-
anfarinna ára (ca. 17 ára) að vinna
markvisst að því að sjóa þjóðina i
klámi. Þessi kæruleysisöfl vita vel
hvað þau eru að gjöra því að undir
slíku álagi skapast vonleysi hjá
einstaklingum við að ná rétti sín-
um og halda sjálfsvirðingu sinni,
dómgreindin sljóvgast fyrir réttu
og röngu og þjóðarandinn dregst
niður á lægsta plan sem er að
mínu mati að vera sama um hvað
snýr upp eða niður nema ef koma
á við pyngjuna. En ungviðið skað-
ast þó mest og máltækið stendur
fyrir sínu: „Það ungur nemur,
gamall temur."
Stjórnvöld hafa ekki verið sjálf-
um sér samkvæm í stjórnsýslu
sinni, t.d. hafa þau bannað auglýs-
ingar á tóbaki og vini. íslendingar
þurfa að fara utan til að fá sér
bjórglas (bjórstaðir okkar selja
aðeins bjórlíki) en klámrit og
myndbönd í þeim dúr og sóðalegar
drápssenur eru framan í fólki eins
og ekkert sé um að vera. Sjónvarp-
ið er rekið á ábyrgð alþingis-
kvenna- og manna og i öllu tali um
prent- og tjáningarfrelsi er ekki
hægt að svissa á aðra stöð. Stjórn-
völd hafa ekki verið vakandi og á
verði vegna þeirrar áráttu kvik-
myndagerðar siðari ára, sem að
vísu hefur framleitt margar góðar
afþreyingarmyndir, en jafnframt
leikið sér að því að setja í mynd-
efnið jafnvel svæsnar kynlífssen-
ur og sóðalegar drápssenur og
komið þannig fólki á óvart. Sjón-
varpið hefir af og til troðið þess-
um senum inn á heimilin i landinu
og ráðist þannig inn í einkalíf fjöl-
skyldunnar. í staðinn fyrir að
klippa þessi atriði úr og leyfa fólki
að geta í eyðurnar sem er viðeig-
andi. Bióin hafa heldur ekki slegið
af. Kona utan af landi sagði mér
frá þvi að þegar hún kom i bæinn
og fór í bíó með börnin sin, þá hafi
hún skammast sín fyrir að sitja
með börnin og horfa á svæsnar
kynlífssenur henni að óvörum.
Það á að klippa út úr myndefni
sem ætlað er almenningi, bæði
bíómyndum og myndböndum,
kynlífssenur og sóðalegar dráps-
senur. En þeir einstaklingar sem
hafa áhuga fyrir að skoða kyn-
lífssenur, klámrit og blöð með
dónalegan talsmáta o.fl. hafa sitt
einkalíf og einkaklúbba og ættu
bíóin jafnvel að geta sinnt þörfum
þeirra, en ekki á kostnað almenn-
ings í landinu eða velsæmis á al-
mannafæri.
Að sinni:
Prent- og tjáningarfrelsi er haft
í heiðri þó að ómannsæmandi
kenndum einstaklinga séu tak-
mörk sett og gerður greinarmunur
á réttu og röngu, góðu siðferði eða
afsiðun á almannafæri. Klámgirni
á almannafæri o.fl. í þeim dúr er
að misbjóða þeim staðreyndum að
nakinn maður og kona er einka-
lífs- og feimnismál og m.a. þess
vegna er einkalifið friðhelgt og
það sem því tilheyrir ekki iðkað á
almannafæri. Enda á valdsvið yf-
irvalda ekki að geta náð til frið-
helgi einkalífsins, nema að fengn-
um dómsúrskurði.
Þar sem Guð í Kristi hefir gefið
öllum mönnum fullkomið frelsi til
að velja eða hafna, trúuðum sem
vantrúuðum, þá er þessi Guðs gjöf
hornsteinn mannréttinda og
mannréttindabaráttu. Einnig hef-
ir Guð gefið valdstéttir og í Rómv.
13—3 segir: „Því að valdstéttinni
er ekki ótti af góðum verkum held-
ur vondum." Og að mínu mati er
vissulega ekki hægt með réttu að
kenna Guði um hvernig svo sem
tiltekst hverju sinni hjá valdstétt-
um að framkvæma trúnaðarstörf
sín. Páll post. segir: Rómv. 24—16:
Fyrir því tem ég mér sjálfur að
hafa jafnan góða samvisku fyrir
Guði og mönnum. Ákæruvald
skynigæddrar veru er „samvisk-
an“. Samviskan er Guðs gjöf til
mannkynsis hvort sem að mann-
kynið trúir á Guð í Kristi eða ekki.
Samviskan er eins og viti á sjó eða
sól á gróður, ómissandi. Sjálfslyg-
in er skæðasta tegund lyginnar og
létt til hennar að grípa ef sam-
viskan klagar. En ávöxtur af verk-
um sjálfslyginnar er kvíði og ör-
yggisleysi, því að misjafnlega
tekst til að svæfa samviskuna.
Samkeppni
um merki
Búöahreppur, Fáskrúdsfiröi, efnir
til samkeppni um merki fyrir sveit-
arfélagið. Samkeppnin er öllum
opin.
Merkiö má höföa til megineinkenna byggöarlagsins
t.a.m. lanndslagseinkenna, dýralífs, menningar,
sögu- og atvinnulífs. Einnig væri æskilegt aö nafn
sveitarfélagsins, þ.e. Búöakauptún, komi fram í tillög-
unni.
Veitt veröa þrenn verölaun: 25.000 krónur, 10.000
krónur og 5.000 krónur. Tillögur sendist hreppsnefnd
Búöahrepps eigi síöar en 15. desember merkt:
„Samkeppni um merki“.
Sveitarstjóri.
82? SIGGA V/öGA £ \iLVt9AH
/^ÞRÐ ER ‘5TEI m 'N
IFYRIR HJÖLINJO, FRÖKEN1___
t—————ríT*« • • "'wni \
Auglysing
frá Iðnaöarbanka íslands hf. um
vexti og veröbótaþátt af inn- og
útlánum.
Meö tilvísun til auglýsingar Seölabanka íslands um
vexti og verðtryggingu sparifjár og lánsfjár ö.fl.
dags. 2. ágúst 1984, er birtist í Lögbirtingablaöi
nr. 77 hinn 10. ágúst 1984, hefur lönaöarbanki
íslands hf. ákveðiö vexti og veröbótaþátt af inn-
og útlánum viö bankann.
Vart-
Qnmn- Mto- Vexttr
vtKtir þáttur aáe
á éri áárt áári
1. Innlán
1. Sparisjóösbœkur 1) 5% 12% 17,0%
2. Sparisj.reikn. m. 3ja mán. upps. 2) 8% 12% 20,0%
3. Sparisj.reikn. m. 6 mán. upps. 2) 11% 12% 23,0%
4. Sparisj.reikn. m. 6 mán upp. og 3% bónus 2)3) 14% 12% 28,0% (
5. Verötr. reikn. m 3ja mán upps. 2,0%
6. Verötr. reikn, m. 6 mán. upps. 2) 3.5% <
7. Verötr. relkn m. 6 mán upp. og 3% bónus 2)3) 6,8% (
8. IB-reiknlngur 4) 8-11% 12% 20-23,0%
9. Innlendfr gjaleyrlrsreikningar 9.5%
a) innlstæöur i Bandarikjadollurum 9,5%
b) innlstæöur i sterilngspundum 9.5%
c) innistæöur i vestur-þýskum mörkum 4.0%
d) innistæöur i dönskum krónum 9.5%
10. Avisana- og hlaupareikingar 5) 12% 12,0%
11. Sérstakar verðbætur af verötryggöum ratkningum eru 1,0% A mánuöl.
II. Utlán
1. Forvextir víxla 12% 12% 24%
2. Yfirdróttartán á hlaupareikn. 6) 14% 12% 26%
3. Afuröalan, endursetjanleg 1) 6% 12% 18%
4. Almenn skuldabréfalán 14% 12% 26%
5. Lán meö verötyggingu m.v. lánskjaravisitölu: a) lánstimi allt aö 2% ár 7% (
b) lánstimi lengri en 2% ár 8% (
1) Samkvæmt ákvðröun Seðlabanka Islands á hverjum tfma.
2) Vextir reiknast tvisvar á árl.
3) Bónus greiöist tll vlöbótar vöxtum á alla 6 mán. reiknlnga sem ekkl er teklð
útaf þegar Innlslæöa er laus og reiknast bónusinn tvlsvar á Arl, I |ÚN og
janúar.
4) Vextir veröa alls 20,0% á ári á IB-reiknlnga 3|a—5 mánaöa spamaö, en
23,0% á ári ef um lengri sparnaö er aö ræöa.
5) Vextir reiknast af lægstu stðöu á hverjum 10 dðgum.
6) Grunnvextlr reiknast af heimild mánaöariega tyrirfram, en veröbótapáttur
reiknast af skuld mánaóariega eftlr á.
lönaöarbanki Islands hf„ vtll vekja sérstaka athygll viósklptamanna slnna á þvi, aö
bankinn mun ekki taka hærri vexti af skuldabréfum. sem honum hafa verlö talln tH
innheimtu og gefin hafa verið út tyrir 11. ágúst 1984, en þá sem Seölabanki latands
ákveöur á hverjum tfma.
Framangreind ákvöröun um vextl tekur gildl Irá og meö 27. október 1984.
Auglýsing lönaöarbanka islands hf. um vextl og veröbótaþátt af Inn- og úttánum trá
24. september 1984 tellur jatnframt úr gildi.
Þeir llöir. sem breyst hafa trá siöustu vaxtaákvðröun eru auökenndlr meö *.
Framangreind ákvæöi eru breytanleg án tyrirvara skv. ákvöröun lönaöarbanka
Islands hf.
Reykjavik, 23. ðktóber 1984.
Iðnaðaibankinn