Morgunblaðið - 29.11.1984, Síða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. NÓVEMBER 1984
Tengifarþegar eru meira en 30%
heildarfarþegafjölda.
skuli afhenda farangur og fá
brottfararspjald. Þegar brottfar-
arspjald er fengið er farið í gegnum
vegabréfsskoðun og þá tekur við
geysistór salur með um 40 verzlun-
um. Þar ætti engum að leiðast, sér-
staklega ekki þeim sem einhverja
peninga eiga í buddunni, því að frí-
höfnin í Schiphol þykir ein sú bezta
og ódýrasta í heiminum. Þar er
hægt að kaupa nánast allt sem
hugurinn girnist, allt frá þessu
venjulega, þ.e.a.s. víni, tóbaki og
sælgæti, upp í demanta og bíla.
Margir farþegar kjósa fremur að
millilenda á Schipol en annars
staðar til þess að geta gert góð
kaup í fríhöfninni. Fríhöfnin er
líka drjúg tekjulind flugvallarins,
um 30% heildartekna. Auk allra
verzlananna er þarna líka banki,
pósthús með fullkominni telexþjón-
ustu, veitingastaðir og upplýs-
ingaborð.
Út frá fyrstu hæðinni liggja fjór-
ar langar og stórar álmur, A, B, C
og D, hver um sig með mörgum
númeruðum inn/útgöngudyrum.
Allar álmurnar eru búnar rafknún-
um göngubrautum, svo að farþegar
ættu ekki að ofreyna sig í fótunum.
Úti fyrir þessum álmum eru stæði
fyrir 42 flugvélar. Nú er verið að
leggja gífurlegt fjármagn f að
endurbæta B- og C-álmurnar. Um
90% þessa fjármagns fer f að
endurbyggja og stækka C-álmuna
og gera alla aðstöðu betri fyrir
breiðþotur. Verður hafizt handa
við C-álmuna um leið og B-álman
verður tilbúin í marz 1985. Varð-
andi B-álmuna er mesta áherzlan
lögð á að gera hana nýtízkulegri að
innan og nýta flugvélastæðin bet-
ur. Meginástæða þessara breytinga
er að auka fjölda flugvélastæða
fyrir Airbus A300/A310 og Boeing
757/767, en flugfélögin eru óðum að
endurbæta flugvélaflota sinn og fá
sér þessar vélar. Á annarri hæð eru
hvíldarbiðstofur fyrir fyrsta far-
rýmisfarþega hinna ýmsu flugfé-
laga, lítil kapella og veitingastofa.
Á þriðju hæðinni er einnig stór
veitingastofa. Það má segja að
Schiphol sé tengivöllur, sérgrein
hans er tengifarþegar og tengi-
flutningar, sem slíkur er flugvöll-
urinn staðsettur á mjög þægilegum
stað, miðsvæðis f Evrópu. Frá
Schiphol fljúga 65 flugfélög til um
200 borga í 80 löndum. Af þessum
65 flugfélögum er KLM langstærst,
með um 60% allra flutninga. Auk
margra þæginda sem tengifarþeg-
ar fá notið á flugvellinum, finnst
mörgum aðalkosturinn vera sá að
þurfa ekki að hafa áhyggjur af far-
angri sfnum, tölvustýrt flutninga-
kerfi sér um að koma honum f rétta
vél.
Það bendir margt til þess að
fjöldi farþega um Schiphol-flugvöll
muni aukast jafnt og þétt á næstu
árum, t.d. jókst farþegafjöldi í
leiguflugi um 15% fyrstu níu mán
uði þessa árs og f áætlunarflugi um
9%. Á sama tfma hefur vöruflutn-
ingur um völlinn aukizt um 22%.
Islenzkum blaðamönnum var
boðið f kynnisferð til Schiphol fyrir
skömmu og voru framangreindar
upplýsingar veittar þar.
— VÞJ
FERÐAMÖNNUM sem eiga langa leið fyrir böndum, hrýs hugur við að
þurfa að millilenda á hinum ýmsu flugvöllum. Standa þar f biðröð til að fá
nýtt brottfararspjald, huga að farangri sínum, leita að þeim stað sem næsta
flugvél leggur frá og þurfa þá oft að ganga langar leiðir, stundum í aðra
byggingu. Ekki er öll sagan sögð með þessu því oft tekur við löng bið eftir
næstu flugvél og er það fyrir marga leiðinlegasti hluti ferðalagsins. Farþegar
sem leið eiga um Schiphol-flugvöllinn í Amsterdam þurfa ekki að óttast neitt
af þessu, enda hafa lesendur hinna víðlesnu brezku tímarita „Business
Traveller" og „Executive Traveller" kosið hann bezta fhigvöll í heimi. Sama
varð niðurstaða Alþjóðasamtaka flugfarþega (International Airline Passang-
er Association). Mörgum íslenzkum ferðalöngum er Schiphol að góðu kunn-
ur, því að Arnarflug hefur flogið áætlunarflug til Amsterdam síðan 7. júlí
1982.
Schiphol er að mörgu leyti sér-
stæður flugvöllur. Hann er t.d. eini
flugvöllurinn f heiminum sem er
undir sjávarmáli (4 Vfe m). Þarna
var einu sinni sjór og urðu margir
skipsskaðar á þessu svæði, af þvf er
nafnið Schiphol (skipavfti) dregið.
Sfðar var sjórinn þurrkaður upp,
grætt upp land og árið 1920 fór
hollenzka flugfélagið KLM, elzta
flugfélag í heimi, fyrsta áætlunar-
flugið með tvo farþega til London.
Síðar sama ár var flogið áætlunar-
flug til Hamborgar. Samtals fóru
440 farþegar og 22 lestir af farmi
gegnum flugvöllinn 1920, en nú 64
árum síðar 10 milljónir farþega og
370 þúsund lestir farms á ári. I síð-
ari heimsstyrjöldinni var flugvöll-
urinn gereyðilagður, en 1945 var
hann endurbyggður af mikilli
fyrirhyggju, þannig að auðvelt hef-
ur verið að byggja við hann og
bæta á allan hátt f samræmi við
aukna þörf og áætlaðan farþega-
fjölda. í dag væri með góðu móti
hægt að anna 18 milljónum farþega
á ári og er það ekki svo litið, þegar
haft er f huga að Hollendingar eru
um 15 milljónir talsins. Rekstur
flugvallarins er þvf stór þáttur f
efnahagslifl þjóðarinnar auk þess
sem hann veitir 28.600 manns at-
vinnu. Umframgeta flugvallarins
gerir það að verkum að örtröð og
biðraðir eru nánast óþekkt fyrir-
bæri og allt andrúmsloft er mjög
rólegt, andstætt þvf sem gerist á
mörgum öðrum flugvöllum.
Schiphol-flugvöllur nær yfir
1.750 hektara lands og hýsir 400
mismunandi fyrirtæki. Flugstöðv-
arbyggingin sjálf er á þremur hæð-
um með kjallara undir þar sem eru
bílastæði, veitingastofa og smá-
vöruverzlun. Úr kjallaranum er
hægt að ganga beint út á járn-
brautarstöðina og taka lest til
Amsterdam, Haag eða Rotterdam.
Fyrsta hæðin er á tveimur pöllum.
Neðri pallurinn fyrir farþega sem
koma til landsins. Þegar vega-
bréfsskoðun er lokið er komið inn f
stóran sal þar sem eru m.a. stór
farangursfæribönd, flugvallarhót-
el, sem hinir svokölluðu tengifar-
þegar (farþegar sem lenda á
Schiphol og halda síðan áfram með
annarri flugvél, án þess að hafa
viðkomu f landinu) geta notfært
sér. Það er algengt að fólk sem sótt
hefur ættleidd börn sín til
Mið-Austurlanda hvíli sig og börn-
in eftir erfítt ferðalag á flug-
vallarhótelinu. Þurfa börnin þá
ekki að fara gegnum vegabréfs-
Frá órsbyrjun til septemberloka 1984 hafa vöruflutningar aukist um 22%.
Það er auðvelt að rata á Schiphol, stóru gulu skiltin ættu ekki að geta farið
framhjá neinum.
skoðun, en vegabréf eru þau ekki
búin að fá á þessu stigi. Þarna er
líka hárgreiðslustofa, herbergi
fyrir ungabörn að ógleymdum
VlP-salnum, blaðamanna- og ráð-
stefnusölunum. Ráðstefnusalurinn
er mikil hagræðing fyrir önnum
kafna kaupsýslumenn sem vilja
halda fundi með viðskiptavinum
sfnum, án þess að þurfa að eyða of
miklu af dýrmætum tíma sinum í
ferðalög til og frá flugvelli. Eftir er
að telja banka, upplýsingaborð,
veitingastofu, afgreiðsluborð fyrir
ýmsar bílaleigur, sjálfsalasíma
o.m.fl.
Efri pallurinn er fyrir farþega
sem eru að fara af landi brott. Þar
er allt mjög greinilega merkt, sem
og annars staðar í flugstöðinni. Á
stórum upplýstum skiltum f and-
dyrinu eru upplýsingar um brott-
farartíma, flugnúmer, ákvörðun-
arstað og við hvaða afgreiðsluborð
Schiphol-flugvöllur
kosinn sá bezti í heimi