Morgunblaðið - 13.10.1985, Blaðsíða 18

18 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR13. OKTÓBER1985
Aðkoman
Það var hinn 23. janúar síðast-
liðinn sem lögreglan braust inn í
íbúð þeirra skötuhjúa Nicholas
Price og Rosemarie Koseda. Þá
hafði um skeið þótt ljóst að ekki
væri allt með felldu á bænum þeim.
Engan hafði þó grunað hver aðkom-
an yrði. J subbulegu og dimmu
herbergi fannst lík stúlkunnar litlu,
Heidi Koseda. Það var illa útleikið,
enda að minnsta kosti tveir mánuð-
ir liðnir síðan stúlkan hafði dáið úr
hungri. Harðsnúnustu lögreglu-
menn felldu tár, einn þeirra kastaði
upp.
Nicholas Price var handtekinn og
Rosemarie Koseda sett undir
strangt eftirlit. Hún hafði einum og
hálfum mánuði áður orðið léttari,
eignast barn á heimili sínu án þess
að hafa látið nokkurn utan heimil-
isins vita að hún væri þunguð.
Þetta stúlkubarn hlaut nafnið Lisa.
Hún hét Heidi Koseda, fjögurra ára gömul
bresk stúlka, ljóshærö og bláeygð. Hún var
myrt á hinn hryllilegasta hátt, svelt í hel. Morö-
inginn, Nicholas Price, var fyrir skömmu
dæmdur í lífstíöarfangelsi. Hann var nákominn
Heidi, stjúpfaðir hennar. Móðirin fékk einnig
sinn dóm. Hún þarf að gista á geðsjúkrahúsi um
ótiltekinn tíma.
Mál þetta hefur vakið geysilega athygli í Bret-
landi að undanförnu. Breska þjóðin hefur stað-
ið agndofa frammi fyrir fréttum af örlögum
stúlkubarnsins litla, sem lokað var inni matar-
laust í dimmu og röku herbergi. Heidi Koseda
veslaðist upp án þess að móðir hennar og stjúp-
faðir gerðu nokkuð til að bjarga henni. Hvernig
gat slíkt gerst í landi sem kallast á siðmenntað?
rjug uiia
Heidi Koseda — telpan sem iæst var inni.
Áður hafði Rosemarie eignast
Heidi sem nú var látin, og James,
nú á öðru ári. Faðir Heidi var
Henryk Koseda en þau Rosemarie
höfðu slitið samvistir árið 1982 eft-
ir fjögurra ára hjúskap. Nicholas
Price, sambýlismaður Rosemarie,
var faðir þeirra James og Lisu.
Rannsóknarlögreglumenn tóku
þegar að kanna málavöxtu, grafast
fyrir um dauða Heidi Koseda.
Smám saman var hulunni svipt af
hræðilegum harmleik.
Framburðurinn
Nicholas Price og Rosemarie
Koseda voru ein til frásagnar um
það hvernig dauða Heidi litlu hafði
borið að. Hins vegar reyndist vart
heiglum hent að yfirheyra Rosem-
arie, sem er 27 ára gömul. Mann-
eskjan var greinilega ekki alveg
heil á geðsmunum auk þess sem
meðfæddur greindarskortur kom í
veg fyrir að unnt væri að ræða við
hana á sæmilega vitrænum nótum.
Andlegt ástand hennar var ekki
upp á marga fiska fyrir en hefur
síðan farið enn versnandi þá mán-
uði sem liðnir eru frá láti dóttur-
innar.
Við yfirheyrslur var stundum
engu líkara en að Rosemarie hefði
ekki minnstu hugmynd um að Heidi
væri dáin. Var því skiljanlega ekki
ýkja auðvelt að fá rökrænt sam-
hengi í lýsingu hennar á þeirri at-
burðarás sem leiddi til dauða dótt-
urinnar. Þó var hún sammála sam-
býlismanni sínum, hinum 26 ára
gamla atvinnuleysingja, Price, um
að allt hefði þetta átt rætur að
rekja til þess að Heidi litla laumað-
ist einn daginn í eldhússkápinn og
hafði þaðan með sér einhver sæt-
indi. Heimilisfaðirinn lét sér ekki
slíkt framferði lynda og ákvað að
refsa Heidi með því að gefa henni
ekki mat í tvo daga, eftir því sem
hann segir sjálfur frá.
Price sagði við yfirheyrslur að
eftir að dagarnir tveir voru liðnir
hefði tekið að syrta í álinn því þá
hefði Heidi reynst ófús að láta yfir-
leitt nokkuð inn fyrir sínar varir.
Engu tauti hefði verið við telpuna
komið og síðan hefði þetta allt „far-
ið úr böndunum" eins og hann
komst að orði. Heidi hreinlega neit-
að að borða nokkurn skapaðan hlut.
Price var skiljanlega spurður að
því hvers vegna hann hefði ekki
farið með barnið til læknis þegar
svona var komið. Svaraði hann því
þá til að hann hefði verið hræddur.
Við hvað? „Ég veit það ekki,“ svar-
aði Price en hélt síðan áfram: „Ég
ára stúlkubarn
svelt í hel
Ilsa,
amma
telpunnar.
Marcus
Colquhoun —
starfsmaður
barnaverndar
samtakanna.
var hræddur við yfirvöldin, hrædd-
ur við að lenda í vandræðum fyrir
að hafa ekki leitað til læknis strax í
upphafi."
Price vísaði því á bug að hann
hefði lokað Heidi inni; hún hefði
farið frjáls ferða sinna en haldið
mikið til í herberginu, sem hún
fannst síðar látin í. Sagðist Price
ekki hafa læst herberginu fyrr en
hann komst að því að stúlkan væri
Nicholas
Price
eftir að
hann var
ákærður.
dáin drottni sínum.
Öll er þessi frásögn með slíkum
endemum að ýmsa hlýtur að reka í
rogastans. Hvernig gat slíkt eigin-
lega gerst? Var þetta fólk, sem hlut
átti að máli, gersneytt allri mann-
legri hugsun? Hvað um móðurina,
Rosemarie Koseda? Af framburði
fyrir rétti er helst að sjá að hún
hafi haft ansi litla hugmynd um
hvernig högum dótturinnar var
háttað. Til dæmis sagðist Price ekki
hafa skýrt henni frá láti Heidi fyrr
en tveimur dögum áður en lögregl-
an braust inn í íbúðina, 23. janúar
síðastliðinn. Og hvað hugsaði Price
eiginlega sjálfur allan þann tíma
sem lík stúlkunnar lá í lokuðu her-
berginu: „Ég hugsaði nú aöallega
um bíla og peninga." Saksóknarinn
spurði: „Og þú varst bara fyllilega
sáttur við að hafa Heidi áfram í
herberginu eftir að hún dó?“ „Ég
gat svo sem ekki gert neitt í þessu
úr því sem komið var,“ svaraði
Price.
Nú kynni einhver að spyrja hvort
þennan harmleik megi ekki að ein-
hverju leyti kenna lakri afkomu
þessarar lánlausu fjölskyldu og
bágbornum heimilishögum. Vissu-
lega var Price atvinnulaus en hann
hafði þó úr meira fé að spila en þeir
sem urðu að gera sér að góðu at-
vinnuleysisbæturnar einar. Til
dæmis hafði hann nokkrar tekjur
af bílaviðgerðum. Hins vegar virð-
ist Price hafa haft mun meiri áhuga
á að verja peningum sínum í allt
annað en fæði handa sjúpdóttur
sinni. Heidi veslaðist smám saman
upp án þess að heimilisfaðirinn
gerði nokkuð til að bæta þar úr.
Talið er að stúlkan hafi dáið u.þ.b.
þremur vikum eftir að byrjað var
að svelta hana.
Dómurinn
I réttarhöldunum þvertók Nichol-
as Price fyrir að hafa valdið dauða
Heidi að yfirlögðu ráði. Hann sagði,
sorgmæddur á svip: „Ég elskaði
litlu stúlkuna sem væri hún mín
eigin dóttir. Þetta var hamingjurík
fjölskylda, Heidi þótti vænt um mig
og mér um hana.“ Iðrun? Uppgerð?
Kviðdómurinn, skipaður sjö körlum
og fimm konum, var ekki í vafa.
„Morð að. yfirlögðu ráði,“ var niður-
staða dómsins eftir fjögurra
klukkustunda vangaveltur. Price
fékk lífstíðardóm, sem þýðir að
hann situr að minnsta kosti 15 ár í
fangelsi. Rosemarie Koseda var úr-
skurðuð vanheil á geðsmunum og
útveguð gisting á geðsjúkrahúsi.
Eflaust finnst mörgum að lífs-
tíðarfangelsi sé tiltölulega verð-
skuldaður og sanngjarn dómur
fyrir afbrotamann á borð við Nich-
olas Price. Ýmsir hefðu þó viljað sjá
strangari úrskurð og þeirra á meðal
faðir Heidi litlu, Henryk Koseda, 32
ára gamall verslunarstjóri. Hann
sagði eftir að dómurinn var kveðinn
upp: „Þeir ættu að láta morðingja
dóttur minnar svelta sjálfan til
bana. Ég mundi njóta þess að heyra
neyðarópin í honum. Ég hata Nich-
olas Price og fyrirlít. Lífstíðardóm-
ur, sem í raun þýðir kannski 15 ára
fangelsi, er ekki nógu ströng refs-
ing, nema þeir svipti hann mat og
vatni. Henging væri of góð lausn
fyrir þennan mann, þetta villidýr."
Mál þetta hefur meðal annars
gefið þeim byr undir báða vængi
sem fylgjandi eru því að dauða-
refsing verði tekin upp í Englandi á
ÓHUGNANLEGT MORDMÁL
VEKUR ÚLFAÞYT íBRETLANDI