Morgunblaðið - 11.12.1985, Síða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR11. DESEMBER1985
Að yrkja bögu
Bókmenntir
Jóhanna Kristjónsdóttir
Guðný Beinteinsdóttir: Ég geng frá
bænum, kvæðabók.
Útgefandi: Hörpuútgáfan 1985.
í kynningu útgefanda segir frá
því að í Grafardal í Borgarfirði
hafi búið hjónin Helga Péturs-
dóttir og Beinteinn Einarsson, og
þau hafi eignast átta börn og
ljóðabækur hafi komið út eftir
fimm þeirra nú þegar bók Guðnýj-
ar bætist í hópinn.
Þessara systkina þekktastur er
náttúrlega Sveinbjörn Beinteins-
son, kveðskap hinna systkina þekki
ég ekki.
Það er ekki milli mála að Guðný
hefur verið hagmælt og átt létt
með að kasta fram vísum. Hún
yrkir um snotur viðfangsefni,
grösin og blómin, dýrin og vorið
og staði sem henni eru kærir.
Kristilegar hugsanir leita á hana
og fá útrás í stökum.
Þessi kveðskapur er fjarska
misjafn að gæðum, að mínum
dómi. Fyrsta kvæðið og það sem
bókin dregur nafn sitt af er ljóm-
andi vel gert. Það hefst svona:
Ég geng frá bænum og greikka
sporið
og gleymi vetrarins köldu stund,
því nú er sólin og væna vorið
að vekjagrösin af löngum blund.
Já, ungu blómin nú öll út springa,
albjört er nóttin sem dagurinn,
og um það mætti nú sitja og syngja
að sóley vaknar og fífillinn.
Það er sem jörðina ætli að yngja
allur hinn margliti blómaher
og litlu fuglarnir sitja og syngja
nú sumarljóðin, það gaman er.“
Guðný hefur auga fyrir hinu
smáa og ljúfa. Hún yrkir til dæmis
þakkarljóð til skónna sinna og er
spurning hvort það er ekki fyrsta
ljóðið sem til skótaus er skrifað:
Má ég fyrir þakka það,
að þessir skór eru mínir,
geymdir vel á góðum stað,
glansandiogfínir.
Ég fer á þeim ofan í bæ
einhvern daginn bráðum
þegar góða ferð ég fæ
fer að heillaráðum.
Guðný Beinteinsdóttir
Án efa hafa ættingjar og vinir
þeirra Grafardalshjóna gaman af
því að fimmta ljóðasystkinið hefur
nú bætzt í hópinn.
Sveinbjörn bróðir Guðnýjar
skrifar elskulegan formála. Nokk-
uð er um fjölskyldumyndir í bók-
inni.
Frábærir kastarar
á ótrúlegu verði
39^-'
Utsölustaðir um land allt:
^a/ður,
^ernmuk^. ankr 39fí
Tveir á st? tan kr. 421 6’
Þrírástn n9kr.93l
0e,aldi^ni9sks 1398-':
Dra^Írtrk^
Skeifunni 8 — Sími 82660
Hverfisgötu 32 — Simi 25390
Akranes: Sigurdór Jóhanns-
son
Akureyri: Radióvinnustofan
Borgarnes: Húsprýði hf.
Blönduós: Kaupfélag Hunvetn- inga
Egilsstaðir: Verslun Sveins Guð- mundssonar
tskifirði: Rafvirkinn
Grundarfjörður: Guðni E. Hallgríms- son
Hornafjörður: Kaupfélag Austur- Skaftfellinga
Heilisandur: Óttar Sveinbjórns- son
Hafnarfjörður: Ljós og raftæki
Húsavik: Grímurog Árni
Hvammstangr. Versl. Sig. Pálma- sonar
Isafjörður: Straumur
Keflavik: ReynirÓlafsson
Mosfellssveít: Snerra
Neskaupstaður: ENNCO
Ólafsfjörður: Raftækjavinnustofan
Patreksfjörður: Versl. Jónas Þór
Sauðárkrókur: Rafsjá hf.
Sauðárkrókur: . K.S.
Stykkíshólmur Húsið
Siglufjörður: Aðalbúðinhf.
Selfoss: Árvirkinn sf.
Vestmannaeyjar: Kjarni sf.
Pórshöfn: Kaupfélag Lang- nesinga
Sex sögur
Bókmenntir
Jenna Jensdóttir
Knud Hermansen
Þjófarnir og svínslærið
Teikningar: Eiler Krag
Dagur í lífi Busa
Teikningar: Birgit Langberg Hans-
en
Þrír Tommar og api sá fjórði
Teikningar: Birgit Langberg Han-
sen
Sámur, Hámur og Glámur
Teikningar: Helle Ingversen og
Sven Dal
Lína
Teikningar. Gerda Nystad
Litli grái maðurinn
Tcikningar: Ib Buch
Anna Dóra Antonsdóttir þýddi allar
bækurnar.
Bókaútgáfan Skjaldborg Akureyri.
Þessar bækur eru ætlaðar byrj-
endum í lestri. Sú fyrsta er um
þjófana tvo sem stálu svínslærinu
frá bóndanum í þorpinu og kon-
unni hans. Margt skringilegt ger-
ist áður en hjónin fá lærið sitt
aftur. Öll eru þau skötuhjúin dálít-
ið Bakkabræðraleg. Þessi saga er
samin upp úr gömlu, dönsku ævin-
týri.
Dagur í lífi Busa er um strákinn
Jonna og hundinn hans sem kall-
aður er Busi af því að hann er
bæði stirður og feitur. Busi tekur
alltaf á móti Jonna við garðhliðið
þegar Jonni kemur heim úr skólan-
um.
En dag nokkurn þegar hann
kemur heim er Busi ekki við hliðið.
Og Jonni fer að leita hans ... Þessi
saga byggist á nokkurs konar leik.
Aftast í heftinu er teiknað kort
sem sýnir umhverfi það er þeir
vinir eiga heima í. Húsið þeirra
er merkt nr. 1 og nú þurfa ungir
lesendur að þræða kortið til að
finna hundinn með Jonna. Síðast
er talan 13 á kortinu. Ótal
skemmtileg atvik eiga sér stað á
ferð Jonna í leit að hundinum
sínum.
Sagan um Tommana þrjá og
apann byggist líka á því að rata
eftir korti sem er aftast í heftinu
og er númerað.
Sámur, Hámur og Glámur eru
litlir hundar. Tveir þeirra eru svo
duglegir og kunna bæði að grafa
og finna beinin sín. En Glámur er
eins og Stubbur í sögunni um
Stubb og bræður hans. Hann getur
lítið og er útundan. Þá læðist hann
burtu út í skóginn og þar hittir
hann dýr sem kenna honum ýmsar
brellur. Þegar hann kemur heim
aftur er hann klókari en félagar
hans.
Lina er stelpa sem allt er látið
eftir og hún kann sig ekki alltaf.
Stundum er hún samt betri en
fullorðna fólkið. Það sannast þegar
hún fer í stórmarkaðinn með
mömmu sinni.
Litli grái maöurinn er síðasta
heftið í þessum bókaflokki. Hún
er sýnu flóknust, en þó skemmtileg
eins og hinar. Mína er bóndadóttir
sem er löt að mjólka kýrnar. Matti
býr á stóra býlinu og hann vill
eignast Mínu fyrir konu, af því hún
skrökvar að honum að hún geti
mjólkað hundrað kýr á einu kvöldi.
Þessi saga minnir á söguna um
Gilitrutt. Úr hólnum kemur lítill,
grár maður og hjálpar Mínu. En
til þess að allt fari vel verður hún
að vera mjög getspök. Að mínu
mati eru þessar sögur allar tilvald-
ar handa yngstu lesendunum.
Anna Dóra, sem er ungur kenn-
ari, hefur unnið gott verk með
þýðingu sinni og á hún þakkir
skildar. Myndir hæna lítil börn að
bókunum, þær prýða.
Sumarjól
Bókmenntir
Erlendur Jónsson
Guðmundur L. Friðfinnsson: Sumar-
jól. 125 bls. Letur hf., Kópavogi,
1985.
Á titilsíðu þessarar bókar stend-
ur: Fjölskylduleikrit (höfðar til
barnsins í manneskjunni). Vafa-
laust má skilja orð þessi á ýmsa
vegu. Sumarjól er í aðra röndina
ævintýraleikur. Þar er hirðfólk og
álfar, þar með talinn álfakóngur
og drottning. Börn eru líka á svið-
inu. Ennfremur „amma" í þeim
góða og gamla klassíska ömmustíl.
Samt mun höfundur ætla leikrit-
inu eitthvað víðtækara en að vera
einungis afþreyingarefni handa
börnum. Því hefur hann sáldrað
inn í textann smávegis lífspeki og
ádeilu. Hún er að vísu vel faiin og
særir engan; en eigi að siður þess
eðlis að hún mundi fara framhjá
börnunum. Einungis fullorðnir
skilja hvar fiskur liggur undir
steini.
Guðmundur L. Friðfinnsson er
tilbreytingasamur höfundur og
hugkvæmur. Hann mun hafa feng-
ist allnokkuð við leikritun þótt
hann sé auðvitað þekktastur sem
skáldsagnahöfundur.
Margt er vel orðað í leikriti
þessu. Guðmundi hefur tekist að
skapa sérstæðar persónur sem
gaman væri að kynnast á sviði.
Einkum þykja mér athyglisverð
samtöl barnanna í Sumarjólum —
og barnanna og ömmunnar.
Hins vegar sýnist mér þetta vera
meira sviðsverk en lestrarverk.
Nokkur ljóð eru felld inn í textann.
Og nótur fylgja — tónlist eftir
Árna ísleifsson. Hún mundi auð-
vitað setja svip á verkið á leiksviði.
Ennfremur fylgja frá hendi höf-
undar leiðbeiningar margar og
Guðmundur L. Friðfinnsson
ýtarlegar um sviðsetningu. Höf-
undur hefur sýnilega kynnt sér þá
möguleika sem tæknin býður upp
á í nútímaleikhúsi, bæði hvað
varðar lýsingu og hreyfanlegan
sviðsbúnað. Að setja leikrit þetta
á svið væri því ærið verkefni fyrir
fjölda leikara og sviðsmanna.
En höfundur setur fyrirvara um
sviðsetninguna. Er það í fyllsta
máta eðlilegt því hér er starfandi
fjöldi leikfélaga og leikhópa hring-
inn um landið sem margir hafa á
að skipa prýðis listafólki en
misjafnlega miklum tæknibúnaði.
Vonandi eiga Sumarjól eftir að
sjá dagsins ljós á leiksviði.