Morgunblaðið - 12.01.1986, Blaðsíða 4

4 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR12. JANÚAR1986
Sauðkindin er falleg
ekki síður en b)örkin
Rætt við Hafliða Jónsson fyrrum garðyrkjustjóra í Reykjavík
afliði og Guðleif ásamt sonum
num þremur f.v. Hallgrímur
alur, Atli Geir og Jón Gunnar.
Hafliði og faðir hans.
amma mín vera bestu konur sem ég
þekkti og þess vegna varð guð í
mínum huga gömul kona með
skuflu. Seinna sagði félagi minn
mér að guð væri karlkyns enda
hefði hann verið faðir Jesú. Ég var
sjö eða átta ára og lá uppi í laut
og horfði til himins ásamt jafnaldra
mínum, kennarasyni og góðum fé-
laga. Ég vefengdi ekki að hann
hefði rétt fyrir sér.
Ég var mjög trúhneigður fram
eftir öllu en um fermingu myndaði
ég mér skoðun sem grundvallaðist
á ljóði Steingríms Thorsteinssonar
„Trúðu á tvennt í heimi...“ Eftir
tvítugt fór ég svo að afla mér allrar
þeirrar fræðslu um trúarbrögð sem
ég gat. Ég naut kennslu í kaþólsk-
um fræðum hjá pastor Bus, presti
við kaþólsku kirkjuna í Reykjavík,
elskulegum karli og mjög stundvís-
um. Ég var að því kominn að láta
skírast en hætti við á síðustu
stundu. Ég hafði þá lesið alla bibl-
íuna skipulega og ég hef lesið allar
biblíusögur sem út hafa komið á
íslensku. Asmundur Guðmundsson
seinna biskup kenndi mér í kenn-
araskólanum og hjá honum frædd-
ist ég mikið um guðfræði. Hann
hélt mikið uppá mig. Ég stefndi að
því í æsku að verða prestur en hafði
ekki efni á að ganga þá leiðina. Ég
skrifaðist lengi á við Bjama Eyjólfs-
son KFUM-mann og ritstjóra
Bjarma og kynntist einnig Pétri
Sigurðssyni erindreka stórstúkunn-
ar og trúboða.
Ég var ein af driffjöðrunum í
bindindisstarfinu á Patreksfirði
þegar ég var bam og ungiingur og
samdi leikrit og sögur fyrir fundi
og skemmtanir þess félagsskapar.
Systkini mín tóku einnig mikinn
þátt í slíku starfi. Trúboðar og
Hafliði með son sinn Hallgrím nýfæddan.
hjálp. Strákur hélt að það færi lítið
fyrir guðs hjálp í slíku færi. „Já
það er satt,“ sagði gamli maðurinn.
„Eg fer þetta bara sjálfur á mann-
broddum.“
„Nafn mitt er breiðfirskt," segir
Hafliði þessu næst. „Ömmusystir
mín missti bæði mann sinn og
einkason og fékk mikinn áhuga á
að koma upp nafni manns síns. Ég
fékk nafn hans. Þessi frænka mín
var hafsjór af fróðleik og kunn sem
heimildarkona úr þjóðsögum Sig-
urðar Nordals. Þegar ég var smá-
bam fór hun með mig og frænku
mína út á hlíð og að stórum kletti,
Yxnahamri, og sýndi mér þar bumi-
rót sem óx þar uppi í miðjum kletti.
Hún sagði mér að jurtin hefði valið
sér þama vaxtarstað til að forðast
ágang manna og dýra. Þetta var
mín fyrsta tilsögn í grasafræði."
Andleg fræðsla
„Þessi gamla kona, Sigríður Magn-
úsdóttir frá Raknadal, fór að láta
mig lesa fyrir sig andleg rit eins
og Morgun og Nýja testamentið
strax og ég fór að geta stautað.
Hún bjó í litium skúr áfostum við
húsið á Stekkjum sem Halldór bróð-
ir hennar átti. Milli Stekkja og
Vatnseyrar var nokkurra mínútna
gangur. Mér fannst þessi kona og
Ikvosinni þar sem áður hét
Laugamesmýri stendur
hús sem heitir Laugardal-
ur. Kvosin hefur dregið
nafn af húsinu og kallast
nú Laugardalur. Tillaga
um þetta nafn á þessum stað kom
fyrst fram hjá Sigurði málara, þó
ekki hlyti hún hljómgrunn þá.
Nú umlykur grasgarður Reykvík-
inga húsið Laugardal þar sem
Hafliði Jónsson fyrrum garðyrkju-
stjóri í Reykjavík hefur átt heimili
sitt í rúm þijátíu ár. Þar, innan um
angandi blómskrúð og grænlaufguð
tré hefur hann lagt á ráðin um
ræktun grænu svæðanna í borginni,
sent mannskap sinn í hvem leiðang-
urinn öðrum árangursríkari til að
sá í flög og ryðja burt uppgreftri á
byggingarlóðum og hefta með
grasi, blómum og tijám moldrokið
sem áður fyllti vit borgaranna ef
hreyfði vind, sem hreint ekki er
ótítt á þessu svæði.
Nú er Hafliði að búa sig undir
að yfirgefa þennan stað og flytja í
hús sitt við Holtagerði í Kópavogi,
hefur enda formlega látið af emb-
ætti garðyrkjustjóra þó enn sinni
hann ýmsum störfum í þágu
Reykjavíkurborgar.
Hafliða og konu hans, Guðleifar
Hallgrímsdóttur, er svo gróið og
notalegt að blaðamanni Mbl. finnst
tilhugsunin um fyrirsjáanlegan
flutning þess næsta ótrúleg. í
vinnuherbergi Hafliða er mikið um
bækur um hin margvíslegustu efni
og aliir veggir, í því herbergi sem
öðrum, fullir með málverk og fjöl-
skyldumyndir. Húsgögnin bera þess
flest merki að hafa verið notuð lengi
og mikið er þama af blómum.
Hafliði Jónsson fæddist árið 1923
á Patreksfírði, sonur hjónanna Jóns
Indriðasonar og konu hans, Jónínu
Guðrúnar Jónsdóttur. Þau áttu
saman fjórtán böm.
„Ég kenni mig alltaf við Eyrar,
en á Vatnseyri er ég fæddur. Þar
er ekkert nema fjöllin og þar er
eyri í orðsins fyllstu merkingu,"
segir Hafliði og tottar pípu sína
með svip þess manns sem býr sig
undir að rifja upp löngu liðinn tíma.
„Patreksfjörður er eitt grýttasta
þorp á landinu, sama sem enginn
jarðvegur, sáralítill," heldur hann
áfram. „Margt fólk þama er af
suðrænu kyni, faðir minn var alveg
hrafnsvartur. Ég einn var ljós-
hærður af systkinum mínum. Jón
bróðir minn var rauðhærður en öll
hin hrafndökk eða skolhærð. Ég var
ljósgullinn á hár þar til um tvítugt.
Mamma hafði líka glóbjart hár sem
dökknaði um tvítugsaldur hennar.
Hún var frá Tálknafírði en ættuð
frá Amarfirði. Faðir minn var frá
Rauðasandi en ættaður frá Skálma-
nesi. Faðir hans flutti þaðan til
Patreksijarðar um 1840. Frá hon-
um er komin hin fjölmenna ætt sem
kennd er við Raknadal. Það er
næsti dalur innan við Eyramar eða
þorpið. Þar er erfið hlíð og skaðleg.
Ömmubróðir minn settist að á
Patreksfírði og var með sauðkindur.
Hann bað eitt sinn son sinn að
sækja kindur inn á hlíðina. Hann
sagði að það væri ómögulegt að
elta þangað rollur í slíku harðfenni
sem þá var. Faðir hans sagði að
hann kæmist það víst með guðs