Morgunblaðið - 15.06.1986, Blaðsíða 22

22 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. JÚNÍ 1986
Svavar A. Jónsson
VIÐ hlustum varla svo á fréttir að
ekki sé getið uppreisnar eða mann-
drápa í Suður-Afríku vegna aðskiln-
aðarstefnunnar þar í landi.
Á morgun, þann 16. júní, eru liðin
10 ár frá því uppreisnir hófust.
Þann 16. júní 1976 var 13 ára
drengur skotinn til bana af lögregl-
nnni í Suður-Afríku. Lögreglan hafði
skotið á friðsamlega mótmælagöngu
sem var skipulögð af nemendum við
stærstu skóla Soweto-bæjar til að
mótmæla skólakerfinu í landinu. I
upphafi beindust mótmælin aðallega
gegn skólakerfinu, en urðu að lokum
gegn aðskilnaðarstefnunni og þvi sem
af henni leiddi. Þetta gerðist fyrir 10
árum. Suður-Afríka nötraði. Á árun-
um 1976—''77 voru rúmlega 600 ung-
menni drepin. Þúsundir ungmenna
yfirgáfu landið og gengu í iið með
skæruliðaher frelsishreyfingar ANC,
sem höfðu þjálfunarstöðvar í ná-
grannalöndunum. Ungt fólk taldi að
framferði lögreglunnar sýndi að
engin von væri til friðsamlegs sam-
komulags.
Á hverju ári síðan 1976 er 16. júní
minnst af svörtu fólki í Suður-Afríku.
Það verður einnig í ár. Suður-Afríku
hefur verið stjórnað með neyðarlög-
um og tilskipunum í tæpt ár. Fólk er
drepið næstum því á hverjum degi.
Kristnir menn um allan heim hafa
verið hvattir til þess að minnast þessa
dags og gera hann að sérstökum
bænadegi um frið og réttiæti í heimin-
um.
Suður-afríska kirkjuráðið hefur
sjálft komið með tillögur að íhugunar-
og bænarefnum fyrir Suður-Afríku.
Bréfið hefur verið sent víða um heim
og birtum við það hér í tilefni morgun-
dagsins ásamt líkingarsögu úr guðs-
þjónustu í Suður-Afríku.
Er kirkjan eingöngu
fyrir hvíta menn?
Meðhjálparinn sat við söfnun-
arbaukinn og stundi. Það var heitt
í veðri og prédikun prestsins var
löng. Hann var ungur og naut
þess að hlusta á eigin röddu. Texti
dagsins var úr Mattheusarguð-
spjalli 18:20: „Því hvar sem tveir
eða þrír eru saman komnir í mínu
nafni, þar er ég mitt á meðai
þeirra."
Allt í einu marraði í kirkjuhurð-
inni, mjög lágt þó. Meðhjálparinn
kipptist við. Inn kom svertingi,
hár og grannur. „Uss,“ sagði
meðhjálparinn, „veistu ekki að
þetta er kirkja fyrir hvíta?“ Svert-
inginn svaraði ekki, stóð bara og
starði fram fyrir sig, stórum sorg-
mæddum augum. „Út með þig,“
öskraði meðhjálparinn, „viltu
hypja þig út svarta skepnan þín.“
Meðan á þessu stóð prédikaði
presturinn stöðugt og þóttist ekki
taka eftir neinu. Þeir sem sátu á
öftustu bekkjunum höfðu snúið
sér við í sætunum. Svertinginn
stóð ennþá hreyfingarlaus. Hann
leit yfir söfnuðinn. Augu hans
voru ekki flöktandi, heldur ásæk-
in. Margir mættu augnatilliti
hans, en litu jafnskjótt undan.
Að síðustu mætti presturinn aug-
um hans, og það varð hljótt í
kirkjunni.
Meðhjálparinn varð fyrstur til
að ijúfa þögnina. I einu vetfangi
var hann kominy upp að hinum
ósvífna manni. „Út,“ æpti hann.
Líknarsaga
byggð á aðskiln-
aðarstefnunni í
Suður-Afríku
„Út með þig heimski svertingi.
Kanntu ekki að lesa? Sérðu ekki
tilkynninguna á hurðinni? Þetta
er hvít kirkja."
Hann tók harkalega í öxl að-
komumannsins og ætlaði að draga
hann með sér út, en svertinginn
hreyfði sig ekki. Mikill órói og
skvaldur var meðal safnaðarins.
Tveir karlmenn gerðu sig líklega
til þess að standa upp. Presturinn
ræskti sig. „Ég held það sé best
þú farir," sagði hann og horfði
vandræðalegur niður á gólfíð.
„Þessi kirkja er einungis ætluð
hvítum mönnum. Enginn svertingi
fær hér aðgang."
„Hafíð þið ekki kirkjur fyrir
ykkur sjálf?,“ æpti einn úr söfnuð-
inum. Meðhjálparinn gerði aðra
tilraun til þess að ýta svertingjan-
um út. Tveir menn á aftasta bekk
komu honum til aðstoðar. „Sjáið
hvemig hann stendur og glápir á
okkur. Ó Guð, komdu honum út.“
„Þeir verða verri með degi
hvetjum," hrópaði fullorðin kona.
Að hugsa sér, við getum ekki einu
sinni verið í friði fyrir þeim í kirkj-
unni.“
Svertinginn stóð enn rólegur
en síðan var honum gefíð utan
undir af einum manninum. Söfn-
uðurinn reis á fætur. Blóð rann
niður eftir höku svertingjans, en
ennþá hafði hann ekki sagt orð.
„Ertu mállaus?" æpti sá sem sló
hann. Svaraðu þegar hvítur mað-
urspyrþig."
Presturinn handfjatlaði sálma-
bókina. „Við verðum að muna að
við erum í húsi Guðs,“ stamaði
hann. Flýtið ykkur nú að koma
manninum út svo við getum haldið
guðsþjónustunni áfram."
Meðhjálparinn opnaði dymar
og ásamt tveim reiðum aðstoðar-
mönnum tókst honum að koma
svertingjanum út. Forvitnir veg-
farendur stoppuðu til að fylgjast
með. Von bráðar var heill hópur
saman kominn við kirkjutröppum-
ar. „Hvað er um að vera?“ kallaði
fólkið sem kom aðvífandi. „Þessi
bölvaði negri kom í kirkjuna til
að trufla."
Svertinginn var hljóður enn
sem fyrr en augun voru full af
tárum. Kona nokkur teygði sig
fram og hrækti í andlitið á honum.
„Þetta pakk,“ hvæsti hún, „það
ætti að hengjast allt saman."
Tveir lögregluþjónar, vopnaðir
bareflum og byssum, ruddu sér
braut gegnum áhorfendahópinn.
Þeir tóku svertingjann nauðugan
og fóm með hann inn í bifreið sem
beið þeirra.
Þetta sama kvöld var hann
sekur fundinn fyrir guðlast og
dæmur til dauða.
Eftir á sagði dómarinn við
eiginkonu sína: „Þetta var óvenju-
legur maður. Hann sagði ekki eitt
einasta orð við yfírheyrslumar.
Hann stóð bara og horfði á okkur
með stóru, hlýju augunum sínum.
Þó hann hafði verið með svona
dökka húð þá held ég samt að
hann hafi ekki verið venjulegur
svertingi. Þú hefðir átt að sjá
hendumar hans. Hann var með
djúp sár á hvorum lófa — eins og
einhver hefði skemmt sér við að
bora nöglum í gegnum þá. Aum-
ingjamaðurinn."
(Þýtt og endursa^t úr
„Rundt solen í ring“)
í Suður-Afriku búa 4,5 miU|iónir hvitra manna en 28 milljónir
dökkra. Þótt hvítir séu i miklum minnihluta nýta þeir sér 87%
af landsvæðinu.
Bréf til allra
kristinna manna
frá suður-afríska
alkirkjuráðinu
Kæru bræður og systur í Kristi.
Það hefur aldrei gerst áður að svo margar milljónir
kristinna manna í Suður-Afríku hafi beðið kristna menn
um heim allan að sameinast með sér í bæn um frið
og réttlæti í S-Afríku og um heim allan. Þann 16. júní
1976 hófst uppreisnin í Soweto og enn er óréttlætið
ríkjandi.
Við biðjum Guð á þessum degi að hin óréttláta
kynþáttaaðskilnaðarstefna megi hætta og að aðskilnaði
og kynþáttahatri í hvaða mynd sem er, í öllum löndum,
verði útrýmt.
Vegna þeirra miiljóna manna sem eru kúgaðir í landi
okkar biðjum við, sem tilheyrum s-afríska kirkjuráðinu,
alla kristna menn, hvaða kirkjudeild sem þeir tilheyra,
unga sem aldna, um að sameinast með okkur í bæn
í dag.
Aðskilnaðarstefnan er óhæft pólitískt kerfi, ómann-
eskjulegt og mannskemmandi.
Vinsamlegast sameinist með okkur í bæn um að
lýðræðislegt þjóðfélag taki við, þjóðfélag þar sem allir
einstaklingar eru jafn réttháir.
Við biðjum ykkur að leggja fram fyrir Guð alla sem
láta lífið í baráttu sinni gegn aðskilnaðarstefnu — alla
þá sem hafa særst, verið handteknir, pyntaðir, settir
í stofufangelsi eða í einangrun vegna mótmæla við hið
hörmulega kerfi.
Við biðjum ykkur einnig að biðja fyrir sjálfum kúgur-
unum og þeim sem á 10 ára tíma kynþáttaaðskilnaðar
hafa notið ávaxta hinna kúguðu og undirokuðu. Biðjið
um að þeir iðrist gerða sinna og viðhorfa, einnig þeir
sem þegjandi og hjóðalaust hafa aðlagað sig ástandinu
og gengið að slæmum málamiðlunum.
Biðjið um að þeir öðlist kjark til að sameinast hinum
kúguðu og arðrændu og megi virkir styðja baráttuna
fyrir framtíð þar sem allt landið öðlast frelsi og samein-
ast að nýju — framtíð þar sem öll mannleg verðmæti,
réttindi og ábyrgð munu í hávegum höfð og þar sem
kirkjan mun í sannleika vera þjónandi kirkja, líkami
Krists sem þjónar lýð Guðs.
Mætti þessi bænadagur verða okkur öllum dagur
vonarinnar, þar sem við getum haldið upp á það að í
Guði sigrar hið góða það illa. Mætti ofbeldið taka enda
og réttlátur friður komast á í föðurlandi okkar.
Ykkar bróðir í Kristi, C.F. Beyers Naude
aðalritari s-afríska kirkjuráðsins.