Morgunblaðið - 01.07.1986, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR1. JÚLÍ1986
Yfirtekur ríkið skuldir
Orkubús Vestfjarða?
- iðnaðarráðherra ræddi við stjórn
orkubúsins um hugsanlega lausn vanda þess
með Kröflu og Byggðalínu," sagði
Jónas Eliasson, aðstoðarmaður
iðnaðarráðherra, er hann var innt-
ur eftir hugsanlegum leiðum til
úrbóta fyrir Orkubú Vestfjarða, en
fyrirtækið á við fjárhagslega örð-
ugleika að etja i kjölfar niðurfell-
ingar verðjöfnunargjalds á raf-
orku.
Iðnaðarráðherra, Aibert Guð-
mundsson, fór sl. föstudag í kjmnisferð
til Orkubús Vestflarða. Voru iðnaðar-
ráðherra og stjóm Orkubúsins sam-
mála um heppilegustu lausn á §ár-
hagsvanda Orkubúsins og mun hún
vera sú að ríkið yfírtaki skuldir þess.
Jónas Elíasson sagði, að baéði Raf-
magnsveitur ríkisins og Orkubú Vest-
§arða hefðu á undanfomum árum
haft töluverðar tekjur af verðjöfnunar-
gjaldi, sem var lagt á alla raforkusölu
í landinu og hefði gjaldinu veríð ætlað
að standa undir vöxtum og afborgun-
um af skuldum, sem á fyrirtækjunum
hefðu hvílt. Þessar skuldir stöfuðu af
lánum til svokallaðra félagslegra
framkvæmda, t.d. þegar rafvæddar
væru sveitir og raforkusala til sveit-
anna stæði ekki undir kostnaði við
framkvæmdina.
Jónas sagði, að þar sem verðjöfnun-
argjaldið væri reiknað sem hundraðs-
hluti af raforkusölu og þvi erfitt að
reikna fram í tímann hver sú upphæð
yrði og erfítt til frambúðar að hafa
fyrirtæki á beinum ríkisframlögum,
hefði verið rætt um aðrar lausnir
vandans. Það kæmi þvi einna helst til
greina að ríkið jrfirtæki þessar skuldir.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins munu skuldir Orkubús Vest-
ijarða nema um 800 milljónum króna
og skuldir RARIK um 3.000 milljón-
um.
Sendinefnd í Tíbet:
Undirrituðu yfirlýsingu
um samstarf í jarðhitamálum
SENDINEFND frá iðnaðarráðu-
neytinu dvaldist í Tíbet frá 9.-19.
júni í boði kínverskra stjórnvalda.
Að sögn Jakobs Björnssonar,
orkumálastjóra, skoðaði nefndin
tvö jarðhitasvæði í Tíbet, og hélt
fræðslufundi með kínverskum
sérfræðingum. Samkomulag um
æskilegt framhald á samstarfi
þjóðanna („letter of intent“) var
undirritað í lok fararinnar. Gert
er ráð fyrir að tíbetsk sendinefnd
komi til íslands og fleiri kinversk-
ir nemar hljóti þjálfun i Jarð-
hitaskóla Sameinuðu Þjóðanna á
íslandi. Þá munu islenskir sér-
fræðingar fara til Tíbet og vinna
að rannsóknum, leit og áætlana-
gerð.
MorgunblaðiS/Einar Falur
Lestarf erðinni að ljúka og
ferðalangamir halda innreið
sína inn á Lækjartorg, þar sem
sýnishom sunnlenskra afurða
vom seld.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Upp að Geithálsi kom á móti lestinni hópur Fáksmanna og fleira fólk,
þ. á m. Magnús L. Sveinsson forseti borgarstjórnar. í Árbæ fékk hópur-
inn kaffi og lummur, og er myndin tekin við það tækifæri. Á henni
má m.a. greina Áma Johnssen og Eggert Haukdal alþingismenn,
Gunnar Bjaraason hrossaræktarráðunaut og Magnús L. Sveinsson.
Lestarferðin kemur í bæinn
í TILEFNI af landsmóti hestamanna sem haldið
verður á Hellu dagana 2. til 6. júlí var efnt til
lestarferðar upp á gamla móðinn í kaupstað i
Reykjavfk.
Lagt var af stað frá Hellu á fimmtudagsmorgun
og var komið til Reykjavíkur á sunnudagskvöld.
Hópur manna frá Fáki o.fl. fór á móti hópnum upp
að Geithálsi og var forseti borgarstjómar þar með
í för. Var haldið að Árbæjþar sem Fáksmenn buðu
upp á kaffi og lummur. Á mánudag var svo riðið
sem leið lá niður á Lækjartorg þar sem varan, sem
lestarmenn höfðu meðferðis, var seld. Verður svo
haldið austur að Hellu aftur. Nánar verður sagt
frá ferðalaginu f blaðinu á morgun.

„ANNAÐHVORT verður núverandi
skipulag að gilda áfram, þ.e. að
fyrirtækin fái igildi verðjöfnunar-
gjalds úr rikissjóði, eða þá að ríkið
yfirtaki skuldir, líkt og gert var
Lufthansa
undirbýr
flug hingað
ÞÝSKA flugfélagið Lufthansa hef-
ur í bígerð að halda uppi áætlunar-
flugi til Keflavíkur næsta sumar.
Að sögn Sigfúsar Erlingssonar
framkvæmdastjóra markaðssviðs
Flugleiða hefur sölustjóri Luft-
hansa i Kaupmannahöfn staðfest
að áætlunin sé á vinnslustigi. Flogið
yrði til Keflavíkur frá MUnchen
með millilendingu i Dilsseldorf alla
sunnudaga á tímabilinu 30. mai til
20 september.
Vegna þess að samningar um flug
á milli landanna eru gagnkvæmir þarf
Lufthansa ekki að sækja um leyfi til
íslandsflugs hjá íslenskum stjómvöld-
um. . .
Björguðust
af Græn-
landsjökli
TVEGGJA hreyfla flugvél af
gerðinni Twin Comanche nauð-
lenti á Grænlandsjökli í gær, á
leið frá Reykjavik til Narssarssu-
aq. Um borð í vélinni voru tveir
farþegar, bandarísk hjón og
sakaði þau ekki.
Það var kl. 15.17 sem tilkjmning
barst um að flugvélin ætti í erfið-
leikum yfír Grænlandi og kl. 15.37
nauðlenti vélin á Grænlandsjökli, í
um 9.000 feta hæð. Þá átti vélin
um 200 kflómetra ófama'til Narss-
arssuaq. Fljótlega tókst að finna
vélina með því að miða út neyðar-
sendi hennar og var þyrla send upp
á jökulinn. Fundust hjónin bráðlega
og eins og fyrr sagði voru þau
ómeidd.
Hæstiréttur:
Óheimilt að færa stofn-
sjóðsinneign til eigna
Staðfesti dóm undirréttar í máli fjármálaráðherra gegn Hrönn hf.
HÆSTIRÉTTUR hefur staðfest dóm undirréttar I máli fjármálaráð-
herra fyrir hönd ríkissjóðs gegn Ásgeiri Guðbjartssyni, fyrir hönd
Hrannar hf. á ísafirði, en dómurinn fól í sér, að fyrirtækinu væri
óheimilt að færa meðal eigna við útreikning á verðbreytingarfærslu
í ársreikningi 1980 stofnajóðsinneign sina í Olíusamlagi útvegsmanna
á Isafirði.
Tildrög málsins voru þau, að við
endurskoðun skattframtals Hrann-
ar hf. 1981 óksaði skattstjóri Vest-
fyarðaumdæmis skýringa á tölum á
verðbrejdiingafærslublaði eigna-
megin i dálknum „Skuldabréf til
lengri tima en eins árs og aðrar
langtímakröfur", að upphæð gaml-
ar krónur 38.346.965. Þessari ósk
var ekki svarað og með bréfí skatt-
stjóra í nóvember 1982 tilkynnti
hann Hrönn hf. að tekjur á framtali
1981 hefðu verið hækkaðar um kr.
1.200.000. Skattstjóri endur-
ákvarðaði Hrönn hf. siðan opinber
gjöld gjaldárið 1981 með úrskurði
2. desember 1982. Umboðsmaður
Hrannar hf. kærði úrskurðinn til
lækkunar með kærubréfi 30. des-
ember 1982. Skattstjóri tók kæruna
til efnislegrar meðferðar í úrskurði
sínum 5. janúar 1983. Skattstjóri
hafnaði kröfum umboðsmanns
kæranda varðandi útreikning verð-
brejdingargj aldfærslu á þeirri for-
sendu, að eignarhlutar í félögum
teldust ekki til eigna, er færðar eru
á verðbrejrtingarfærslublaði.
Umboðsmaður Hrannar hf. kærði
úrskurð skattstjóra til ríkisskatta-
nefndar _með kærubréfi 3. febrúar
1983. f kærubréfinu mótmælti
umboðsmaðurinn brejrtingu á verð-
breytingarfærslu umfram kr.
732.810 með þeim rökum, að eign-
arhlutar í félögum séu ekki færðir
á verðbreytingarfærslublað Hrann-
ar hf. nema stofnsjóðseign í sam-
lagsfélagi, kr. 49.857. í skýringum
aftan á verðbreytingarfærslublaði
komi ekki fram, hvemig meðhöndla
skuli stofnsjóðsinneign í samlags-
félagi. Þar sem skattaleg með-
höndlun arðs og vaxtatekna af
stofnsjóðsinneign í samlagsfélagi
sé öðruvísi en i hlutafélagi og
samvinnufélagi, vilji hann láta á
þetta reyna. Þá óskaði umboðsmað-
ur kæranda eftir því, að við breyt-
ingu á tekjuskattstofni yrði 25%
lagt í varasjóð.
Með bréfi tii ríkisskattanefndar
í mars 1983 gerði ríkisskattstjóri
þá kröfu fyrir hönd gjaldkrefyandi,
að úrskurður skattstjóra yrði stað-
festur. Ríkisskattanefnd úrskurðaði
síðan í ágúst það sama ár að krafa
Hrannar hf. um heimild að telja
meðal eigna, er mynda eiga stofn
til útreiknings verðbreytingar-
færslu í ársreikningi 1980, stofn-
sjóðseign að fyárhæð rúmar 4,9
milljónir gamalla króna í Olíusam-
lagi útvegsmanna á fsafírði skyldi
tekin til greina. Fjármálaráðherra
höfðaði mál fyrir hönd ríkissjóðs
og gerði þær kröfur, að viðurkennt
yrði með dómi, að fyrirtækinu væri
óheimilt að færa stofnsjóðs inneign-
ina til eigna á skattaframtali, og
yrði skylt að þola endurákvörðun
ríkisskattstjóra á tekjuskattsstofni
og tekjuskatti gjaldárið 1981 í
samræmi við það. Dómur í undir-
rétti féll fjármálaráðherra í vil og
nú hefur Hæstiréttur staðfest þann
dóm.
Sigurbjöm Þorbjömsson ríkis-
skattstjóri sagði í samtali við Morg-
unblaðið í gær, mánudag, að hér
væri um merkan dóm að ræða og
kvaðst hann fagna þessari niður-
stöðu enda hefði hann verið ósam-
mála úrskurði ríkisskattanefndar á
sínum tíma. Sigurbjöm hefur nú
látið af störfum ríkisskattstjóra, en
hann hefur gegnt embættinu frá
stofnun þess árið 1962.
Tíbet er sjálfsstjómarríki innan
Kínverska alþýðulýðveldisins, og sjá
kínveijar að mestu um orkumálin.
Jakob sagði að jarðhiti hefði fundist
á 5-600 stöðum í Tíbet, en rannsóknir
vantar víðast hvar. íslendingunum
var sýnd rafstöð á jarðhitasvæðinu
Yangbajain og vísir að hitaveitu í
Nagqu. Virkjunin í Yangbajain fram-
leiðir 13 MW orku, en í bígerð er að
stækka hana í 25 MW. Til þess skort-
ir þekkingu, t.d. er ekki vitað hvort
svæðið ber svo stóra virkjun. Tækni-
legir annmarkar eru einnig tii staðar
s.s. útfellingarvandamál. Sendinefnd-
in ræddi m.a. um þessi atriði við sér-
fræðinga frá Vatns- og rafveitustofn-
un Tíbet og Jarðfræði- og jarðefna-
stofnunina.
„Enn er margt óleyst" sagði Jakob,
„það er ekki vitað hvemig á að flár-
magna samstarf okkar. Kínveijar
hafa áhuga á því að nýta jarðhita
eins og kostur er. Orkuþörf þeirra
er þó enn miklu lægri en þjóða á
Vesturlöndum. Raforkukerfi eru tak-
mörkuð og í einni borganna sem við
gistum var til dæmis allt rafmagn
tekið af á nóttunni. Þéttbýli í Tíbet
er álíka og á íslandi, þannig að á
mörgum stöðum er enginn grundvöll-
ur fyrir samtengdu veitukerfi." Jakob
sagði að kínveijar ættu mjög góða
vísindamenn sem þyrftu fyrst og
fremst þjálfun í nútímatækni. Taldi
hann að þjóðin væri um 30 árum á
eftir vesturlöndum í nýtingu jarð-
varma.
Samkomulagið sem var undirritað
í ferðinni verður lagt fyrir ríkisstjóm-
ina á næsta fundi hennar.