Morgunblaðið - 08.08.1986, Blaðsíða 1

64 SÍÐUR B
STOFNAÐ 1913
174. tbl. 72. árg.___________________________________FÖSTUDAGUR 8. ÁGÚST 1986________________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
Sovétríkin:
CIA-maður fær
pólitískt hæli
Moskvu, Washington, AP.
Virða OPEC-rík-
in samkomulaeið?
XT_V_1. A n
Hið opinbera málgagn sovésku
stjórnarinnar, Izvestia, greindi
frá því gaer að fyrrum starfsmað-
ur bandarísku leyniþjónustunnar
CIA, Edward Lee Howard, hefði
verið veitt pólitískt hæli í Sov-
étríkjunum. Ekkert hafði spurst
til Howards síðan í fyrra, en þá
gekk hann úr greipum banda-
rísku alríkislögreglunnar FBI i
Nýju Mexíkó.
Fyrrum aðstoðarmaður yfir-
manns CIA, George Carver, sagði
í gær að Howard hefði að öllum
líkindum veitt Sovétmönnum afar
mikilvægar upplýsingar um njósna-
starfsemi Bandaríkjamanna í
Moskvu.
Howard var rekinn úr leyniþjón-
ustunni árið 1983 fyrir eiturlyija-
neyslu og smáþjófnað, en áður var
ráðgert að senda hann til Moskvu
til njósnastarfa í bandaríska sendi-
ráðinu þar.
Það var KGB-maðurinn, Vitaly
Yurenko, sem flúði til Banda-
ríkjanna, en sneri aftur til heima-
lands síns fyrir nokkrum mánuðum,
sem sagði starfsmönnum banda-
rísku leyniþjónustunnar frá njósna-
starfsemi Howards.
Getum hefur verið leitt að því
að Howard eigi sök á því að fimm
bandarískir njósnarar í Moskvu
hafa verið staðnir að verki síðan
hann flúði land. Einnig er talið að
CIA hafi misst samband við sovésk-
an borgara, sem veitt hafði leyni-
þjónustunni upplýsingar um
rannsóknir á sviði hátækni íg flug-
vélagerð vegna uppljóstranna
Howards.
STJÓRNIR Mexíkó og Malasíu
lýstu yfir því í gær að ákveðið
hefði verið að minnka olíufram-
leiðslu um 10% í samræmi við
samkomulag samtaka OPEC-
ríkja. Samt er óljóst hvaða afleið-
ingar ákvörðun OPEC-ríkja um
takmörkun olíuframleiðslu muni
hafa á olíuverð á heimsmarkaði.
Dollar lækkaði í gær gagnvart
evrópskum gjaldmiðlum og telja
fréttaskýrendur að ein ástæða
Norðmenn
ánægðír með
takmörkun
olíuvinnslu
Frá Jan Erík Laure, fréttarítara Morgun-
blaðsins í Osló.
NORSKA ríkisstjórnin hefur
fagnað ákvörðun OPEC-ríkja um
að draga úr olluframleiðslu. OUu-
verð hefur hækkað og þar með
fær ríkissjóður Norðmanna aukn-
ar tekjur. Norðmenn hafa hins
vegar ákveðið að minnka ekki eig-
in olíuframleiðslu.
Ame Öien, olíumálaráðherra Nor-
egs, er í sumarleyfi, en hefur fylgst
með þróun mála. í viðtali sagði hann
ástandið enn óljóst og bætti við að
kæmi til þess að Norðmenn drægju
úr olíuframleiðslu yrði það aðeins um
stundarsakir.
Hann lét í ljós efasemdir um að
OPEC-ríkin stæðu við samkomulagið
þegar til lengdar léti. Ame Öien
kvaðst telja rétt að draga úr olíu-
framleiðslu en lagði áherslu á að
Norðmenn hefðu gert langtímasamn-
inga um sölu á gasi frá fjölmörgum
svæðum í Norðursjó og að fram-
leiðsla á gasi og olíu héldist í hendur.
þess sé orðrómur um að OPEC-
ríkin muni ekki standa við sam-
komulagið.
Hins vegar spáði olíumálaráð-
herra Kuwait, Ali Khalifa Al-Sabah,
því í gær að verð á olíutunnu yrði
komið upp í 17 til 18 dollara í októ-
ber. íranski olíumálaráðherrann var
enn bjartsýnni og bjóst við því að
olíuverðið yrði 28 dollarar á tunnu
áður en langt um liði. Hann bætti
því þó við að eina leiðin til að ná
því markmiði væri að takmarka
olíuframleiðslu næstu fjóra mánuði
en ekki tvo eins og samkomulag
OPEC-ríkjanna kveður á.
Rilwanu Lukman, forseti sam-
takanna, sagði á miðvikudag að
stjómvöld í Egyptalandi, Angóla,
og Oman myndu einnig takmarka
olíuframleiðsluna, en þau hafa ekk-
ert látið uppi um það enn.
Þótt olíuverð hafí hækkað um
nokkra dollara síðustu daga, þá
hafa stjómir annarra stórra olíu-
söluríkja utan OPEC, Sovétmenn,
Bretar og Norðmenn ekki fylgt
ákvörðun OPEC um takmörkun
framleiðslunnar. Norðmenn hafa að
vísu fagnað samkomulagi OPEC
opinberlega, en Bretar og Sovét-
menn hafa ekki enn gefið út
opinbera yfirlýsingu um málið.
Bandarískir embættismenn töldu
að ákvörðun OPEC myndi ekki
verða til þess að bandaríski olfuiðn-
aðurinn, sem hefur átt við mikla
erfiðleika að stríða undanfama
mánuði, næði að rétta úr kútnum.
Kanadískir fréttaskýrendur hafa
einnig tekið samkomulaginu með
fyrirvara, og látið í ljósi efasemdir
um að OPEC-ríkin muni standa við
samkomulagið.
Indónesíumenn, sem ekki eiga
aðild að OPEC hafa lýst yfir því
að þeir muni virða ákvörðun sam-
takanna með því skilyrði að aðilda-
ríki þeirra gerðu slíkt hið sama.
Samkvæmt könnun, sem gerð
var á vegum olíumálastofnunar í
Mið-Austurlöndum, framleiddu
Líbýumenn meira magn af olíu í
júlí, en þeir höfðu áður lýst yfir
opinberlega. Þá hafa Saudi-Arabar
tilkynnt að þeir muni ekki láta af
þeirri kröfu sinni að halda „sann-
gjömu markaðshlutfalli." Sumir
fréttaskýrendur hafa túlkað þetta
á þann veg að afstaða Saudi-Araba
til samkomulagsins sé mjög óljós
og geti grafið undan því.
Bandaríkin:
Fleiri munu
deyja úr al-
næmi en í
bílslysum
New York, AP.
EFTIR fimm ár munu fleiri
Bandarikjamenn deyja úr alnæmi
en í bílslysum, að því er fulltrúi
Samtaka bandarískra sjúkrahúsa
sagði á ársþingi samtakanna.
Talsmaður samtakanna um al-
næmi, Linda Brooks, sagði að árið
1991 myndu um 54 þúsund manns
látast úr alnæmi en um 50 þúsund
farast í bílslysum. „Nú eru um 27
þúsund alnæmissjúklingar í Banda-
ríkjunum en búast má við að 270
þúsund manns hafi fengið sjúk-
dóminn 1991 og hann dragi á næsta
hálfa áratug 179 þúsund manns til
dauða," sagði Brooks.
Hauskúpufundur í Kenýa:
Breyttar hugmyndir
um þróun mannsins
Nairóbi, Kenýa. AP.
VÍSINDAMENN frá Bandaríkjunum, Bretlandi og Kenýa hafa
fundið steingerða hauskúpu af manni, sem var uppi fyrir 2,5
milljónum ára. Þeir telja að þessi fundur breyti hugmyndum
manna um uppruna mannsins í veigamiklum atriðum og koll-
varpi kenningu um að „týndi hlekkurínn“ milli apa og manns
hafi fundist, en því hefur verið haldið fram.
Richard Leakey, yfirmaður
Þjóðminjasafns Kenýa, og Alan
Walker, prófessor í frumulíffræði
og líffærafræði við John Hopkins
háskólann í Bandaríkjunum,
sögðu fréttamönnum í gær, að
fundurinn styddi kenningu þeirra
um að fleiri en ein tegund frum-
manna hefði verið uppi fyrir
þremur milljónum ára. Þær hug-
myndir um uppruna mannsins,
sem mestrar hylli hafa notið, voru
settar fram af steingervingafræð-
ingnum, Don Johanson, eftir að
hann fann áríð 1975 í Eþíópíu
steingerða beinagrind konu, sem
uppi var fyrir 3 milljónum ára.
Þessi beinagrind hefur verið nefnd
„Lucy“. Johanson taldi að þar með
hefði hann fundið „týnda hlekk-
inn“ svonefnda. Nefndi hann
tegundina Australopithecus afar-
ensis.
Samkvæmt þessari kenningu
er afarensis forfaðir tveggja teg-
unda, Homo habilis, sem uppi var
fyrir 2 milljónum ára og nútíma-
mannsins og Australopithecus
africanus. Africanus varð forfaðir
tveggja tegunda, Australopit-
hecus boisei og A. robustus, en
báðar þessar tegundir dóu út.
Hauskúpan, sem fannst í rann-
sóknarleiðangri Walkers og
Leakeys í fyrrahaust við Turk-
ana-vatn í norðurhluta Kenýa, er
af tegundinni boisei og hefur ekki
áður fundist jafn gamall stein-
gervingur þessarar tegundar. Hún
er af mjög frumstæðum „manni“.
Andlitið hefúr verið líkt og á apa
og ekki hefur áður fundist haus-
kúpa af apamanni með jafii lítinn
heila.
Eric Delson við háskólann í
New York sagði að einkenni haus-
AP/Símamynd
Alan Walker, sem fann „svörtu
höfuðkúpuna“, sýnir hana
fréttamönnum.
kúpunnar bentu til þess að að
tegundin boisei gæti verið hlekkur
milli afarensis og A. robustus, en
ekki A. africanus, eins og viðtekin
kenning staðhæfði. Þar sem afric-
anus ætti ýmisleg einkenni
sameiginleg með Homo habilis
væri rétt að telja hann einn forföð-
ur nútímamannsins.