Morgunblaðið - 10.01.1988, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 10. JANÚAR 1988
B 3
gera eru í miklum minnihluta á
Alþingi. Þetta er einfaldlega vegna
þess að þeir eru að slægjast eftir
fylgi þar sem fylgið er mest, í þétt-
býlinu. Þeir leggja því minni alúð
við að kynna sér þau mál sem tengj-
ast því fáa fólki sem í sveitunum
býr. Meðan fleira fólk var í sveitun-
um og alþingismenn þurftu að
sækja atkvæði til þess, þá lögðu
þeir sig miklu meira fram um að
skilja viðhorf sveitafólksins. Orðið
hefur gífurleg breyting á þessu við-
horfi sl. tuttugu ár.
Ég er þeirrar skoðunar að fólk í
dag vanmeti og hreinlega skilji ekki
þær aðstæður sem lágu til grund-
vallar þeirri framleiðsluaukningu
sem fyrr var um rætt. Við, sem þá
mótuðum stefnuna, unnum sam-
kvæmt mannúðarhugsjón og
höfðum að stefnumarki að bæta
mannlífið og tryggja betri afkomu
á landinu. í dag hugsa menn miklu
meira en áður um að fá mikla pen-
inga fyrir vinnu sína. Við sem
vorum í félagsmálum hér áður fyrr
unnum oft án þess að taka greiðslu
fyrir vinnu okkar en það myndi
naumast vera gert núna nema þá
af örfáum mönnum. Af þessari
ástæðu m.a. er félagslíf ekki eins
öflugt einsog áður var.“
Ég spurði Gunnar hveijar væru
að hans mati eftirminnilegustu
breytingar í sveitunum. Gunnar
svaraði því þannig: „Ég vil nefna
sérstaklega fjóra málaflokka. í
Fyrsta lagi Ræktunar og tæknibylt-
ingu þá sem eftir stríð olli straum-
hvörfum í landbúnaðinum í öllum
vinnubrögðum og líka í afkomu
sveitafólksins. í öðru lagi útrým-
ingu sauðfjársjúkdóma á árunum
1944 til 1952. Við það gjörbreytt-
ust viðhorfín til sauðfjárræktunar,
bjartsýni jókst og meiri möguleikar
gáfust til betri afkomu þar sem
sauðfjáræktin var eina búgreinin. í
þriðja lagi gjörbreytti rafvæðing
sveitanna öllu á heimilunum. Gaf
birtu og yl og gaf fólki m.a. mögu-
leika á að hafa nýmeti daglega sem
ekki var áður fært. í fjórða lagi vil
ég nefna til stofnun Stéttarsam-
bands bænda og störf þess sem
færðu stéttinni stórum bætt kjör
frá því sem áður var.“
Byggð má ekki grisjast
meira en orðið er
I lok samtals okkar Gunnars
spurði ég hann hvað hann áliti
happadrýgst að gera í landbúnaðar-
málunum í dag. „Ég er ekki
spámaður og ekki framsýnni en
aðrir menn,“ sagði Gunnar. „En ég
tel að það þurfi að leggja alúð við
alla þá hluti sem geta orðið til þess
að skapa ný atvinnutækifæri í sveit-
unum og styrkja byggð í dreifbýl-
inu, því það er orðið svo mikið
fámenni víða að mjög erfitt er að
halda uppi eðlilegri félagslegri þjón-
ustu. Byggð má helst hvergi
grisjast meira en orðið er.
Það má heldur ekki fækka mikið
meira í bændastéttinni en orðið er.
Eitt af helstu baráttumálum Stétt-
arsambandsins var að koma á fót
lífeyrissjóði fyrir bændur, það tókst
árið 1970. Ef að bændum heldur
áfram að fækka er hætt við að sá
sjóður lendi í erfiðleikum með að
gegna sínu hlutverki. Einnig getur
orðið erfitt að halda uppi heilsu-
gæslu og annarri félagslegri
þjónustu. Ég er hins vegar handviss
um að það vex upp ungt fólk í sveit-
unum, rétt eins og í minni tíð, sem
sér ýmsa möguleika sem við sem
eldri erum eygjum ekki nú í augna-
blikinu. Ég er sannfærður um að
þetta unga fólk leggur sig fram um
að halda við byggðinni og skapa
framtíð í sveitunum. Það er fjöldi
af ungu fólki sem vill áfram dvelja
í. sveit og njóta þess unaðar sem
þar óneitanlega er að finna í tengsl-
um við landið og náttúruna, um
fram það sem þéttbýlið gefur. Ekki
er þar unnt að gera sömu kröfur
og mestar eru gerðar í þéttbýlinu.
Þar sem fólk hugsar miklu meira
um að njóta augnabliksins en að
hug^sa til framtíðarinnar. En ég tel
að það eigi eftir að breytast og
menn sjái að það er varla æskilegt
framtíðarmarkmið fyrir neinn að
setja sig í æfilangan skuldaklafa
til þess að byggja dýr steinhús. Ég
er sannfærður um að ungt fólk mun
fá aukinn skilning á því að í fá-
menni verður fólk að vinna sman
að úrlausn erfiðra verkefna alveg
eins og fyrr á öldinni. Skilningur á
því er einn lykillinn að góðri framtíð
í sveitunum og áhugasamt fólk
getur náð meiri árangri í samvinnu
við aðra en ef það starfar eitt sér.
Allmikið finnst mér bera á því að
fólk telji vinnu einskonar böl, en
vinnan skaðar engann. Ég tel þvert
á móti það einhvem mesta gleði-
gjafa sem einum manni getur
hlotnast að hafa möguleika á nægri
vinnu og heilsu til að stunda hana.
Ég er þakklátur fyrir að hafa feng-
ið tækifæri til að þess að vinna
mikið. Oft var kastað hnútum að
Framleiðsluráði og mér sem fram-
kvæmdastjóra þess, Oft hefur þetta
verið mælt af lítilli þekkingu og enn
minni sanngimi. En það em smá-
munir á móti þeirri gleði sem starfið
hefur jafnan gefið mér. Það sem
mér hefur mislíkað er ýmist fyrir-
gefíð eða gleymt, hafi það verið
flutt af drengskap. Ég legg sjaldn-
ast á mig að muna eftir slíku til
lengdar. Eg hef átt gott samstarf
við íjölmarga ágæta menn á liðnum
áratugum. Ég á góðar minningar
um samstarf við margar bændur
og sveitarstjómarmenn á Snæfells-
nesi og raunar við bændur um allt
land svo og forystumenn í félags-
samtökum þeirra, bæði á sviði
búnaðarmála og afurðasölumála.
Einnig á ég góðar minningar um
samskipti mín við menn í fjölmörg-
um opinbemm stofnunum og fyrir-
tækjum og síðast en ekki síst við
samstarfsfólk í Framleiðsluráði og
skrifstofu þess.
Hvað snertir útlitið í þjóðmálun-
um þá sýnist mér líklegt að kjör
almennings kunni að breytást til
hins verra næsta ár. Það fer þó
eftir því hvemig okkur gengur í
baráttunni við verðbólguna. Ef ekki
tekst að stöðva þá verðbólguöldu
sem nú er að rísa þá er ég smeyk-
ur um að það eigi eftir að valda
atvinnuvegum okkar miklu tjóni.
Við gætum þá orðið undir í harðn-
andi samkeppni sem nú ríkir í
milliríkjaviðskiptum heimsins."
Texti: Guðrún Guðlaugs
dóttir
VINAR
TONIEIKAR
í ÍÞRÓTTAHÚSINU Á AKRANESI
föstudaginn 15. jan. kl. 20.30
Og í HÁSKÓLABÍÓI
laugardaginn 16. jan. kl. 17.00
efnisskrÁ: Atriði úr ýmsum vinsælum óperettum
eftir Johann Strauss o.fl., sungin og leikin.
stjórnandi: Peter Guth.
einsöngvari: Silvana Dussmann.
KÓRAR:
Kirkjukór Akraness og Kór Fjölbrautaskólans á Akranesi.
Kórstjórar: Jón Ólafur Sigurðsson og Jensína Waage.
Aðgöngumiðar seldir í Gimli við Lækjargötu, opið
frá kl. 9—17 alla virka daga og á Akranesi við innganginn.
Athugið: Ósóttar pantanir á tónleikana í Háskólabíói,
óskast sóttar fyrir kl. 17.00 þriðjudaginn 12. jan.,
eftir það verða miðarnir seldir öðrum.
w
Œ
3
>-
( SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT ÍSLANDS ^