Morgunblaðið - 08.05.1988, Blaðsíða 31

Morgunblaðið - 08.05.1988, Blaðsíða 31
30 i MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. MAÍ 1988 31 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. MAÍ 1988 plurgi Útgefandi Árvakur, Reykjavík Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson. Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Aðstoðarritstjóri Björn Bjarnason. Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen. Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson. Augiýsingastjóri Baldvin Jónsson. Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðaistræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033. Askriftargjald 700 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 60 kr. eintakið. Heimild fyrir Ríkisendurskoðun Stefnt er að því að þingstörfum ljúki nú innan fárra daga. Eins og alltaf er tekist á um mörg en misjafnlega merkileg mál, sem snerta okkur hvert og eitt með misjöfnum hætti. Sum mál eru flutt ár eftir ár án þess að í þeim fáist niðurstaða, tvö slík sýnast þó nær því að fá loka- afgreiðslu á þingi nú en oftast áður, það er bjórmálið og frum- varpið um virðisaukaskatt. Það væri að bera í bakkafullan lækinn að taka þau til umræðu á þessum vettvangi. í þess stað skal staldr- að við frumvarp, sem ekki hefur farið mikið fyrir en er þó fiutt af forsetum þingsins og ber yfir- skriftina frumvarp til laga um breytingu á lögum nr. 12/1986 um Ríkisendurskoðun. Hefur frumvarpið ekki mætt mikilli and- stöðu í sölum Alþingis, virðast það helst vera þingmenn Borgara- flokksins sem beita sér gegn því. Frumvarpið er flutt þar sem í ljós hefur komið „að skoðunar- heimildir Ríkisendurskoðunar eru ekki eins óyggjandi og ætla mætti.“ Segir frá því í greinar- gerð frumvarpsins, að vefengd hafi verið heimild Ríkisendur- skoðunar til að skoða skjöl hjá aðila sem hefur með höndum fyr- ir eigin reikning verk- og þjón- ustustarfsemi fyrir ríkið og ríkis- stofnanir. Er ætlunin með frum- varpinu að búa þannig um hnúta að enginn vafi ríki um skoðunar- heimild Ríkisendurskoðunar. Óyggjandi er að hugur umbjóð- enda þingmanna stendur til þess að sem best eftirlit sé með opin- berum íjárreiðum. Um það var ekki ágreiningur á sínum tíma, þegar ákveðið var að flytja starf- semi Ríkisendurskoðunar undir Alþingi til að styrkja stofnunina enn frekar í mikilvægu hlutverki hennar og undirstrika þá stað- reynd, að hún á að fylgjast með því hvemig framkvæmdarvaldið nýtir fjárlagaheimildir Alþingis og hvort gengið sé fram í sam- ræmi við löglegar heimildir. Á bak við almennar röksemdir fyrir frumvarpi þingforsetanna um ótvíræðar heimildir Ríkisend- urskoðunar er mál, sem snertir að margra mati trúnaðarsamband læknis og sjúklings og spurning- una um vemd einkamála. Ólafur Ólafsson landlæknir vék að því í Morgunblaðsgrein á þriðjudag, hve hér er um brýnt og viðkvæmt mál að ræða. Hið sama kemur raunar fram í áliti fjárhags- og viðskiptanefndar neðri deildar Alþingis þar sem segir vegna þessa frumvarps: „Nefndin leggur áherslu á nauðsyn þess að réttur sjúklinga til fulls trúnaðar um einkamál verði í heiðri hafður og ákvæði læknalaga um þag- mælsku virt. Nefndin telur að heilbrigðisráðuneytinu beri að hafa forustu um að móta verk- lagsreglur sem kveði m.a. á um að sérstakur trúnaðarlæknir ann- ist athuganir RíkisendurSkoðunar á sjúkragögnum sem liggja til gmndvallar greiðslum til lækna. Þannig verði nauðsynlegs trúnað- ar gætt.“ Trúnaðarsamband læknis og sjúklings og meðferð viðkvæmra einkamála vegna veikinda snerta svo ríka hagsmuni að jafnvel heimild Ríkisendurskoðunar til að rýna í skjöl og reikninga verður að taka mið af þeim. Með hliðsjón af því sem segir í áliti fjárhags- og viðskiptanefndar neðri deildar vaknar sú spurning, hvort ekki eigi að móta þær verklagsreglur sem þar er getið með lögum sam- hliða rýmkun heimildarinnar til Ríkisendurskoðunar. Stóryrðií borgar- stjórn Borgarstjóm Reykjavíkur samþykkti byggingarleyfi vegna ráðhúss við Tjörnina á fundi sínum á fimmtudag. Les- endur Morgunblaðsins hafa getað fylgst með því síðustu vikur og mánuði, hvemig allar ákvarðanir vegna ráðhússins hafa verið dregnar í efa og kærðar. Hefur samþykktin um byggingarleyfið einnig verið kærð. Málskot af þessu tagi eru í samræmi við lög og reglur, sem byggðar em á grundvallarreglum íslensks réttar og stjómskipun landsins. í ljósi þeirra ítarlegu umræðna sem fram hafa farið um ráðhúsið bæði á vettvangi borgarstjómar og annars staðar og með tilliti til þess hve margir kjömir fulltrúar og embættismenn hafa farið höndum um málið svo að ekki sé minnst á framgöngu þeirra, sem eru andvígir byggingu ráðhúss, og málskoti til almennings, kemur á óvart svo að ekki sé meira sagt, að einn borgarfulltrúi Alþýðu- bandalagsins skuli taka þannig til orða í borgarstjórn að „hálf- fasískt" ástand ríki í Reykjavík. Að grípa til stóryrða af þessu tagi hlýtur að teljast til marks um rökþrot auk þess sem pólitísk- ar umræður verða marklausar, ef hugmyndir um fasisma og lýð- ræði em jafn brenglaðar og þessi orðnotkun sýnir. Umræðumar um svo- kallað Tangen-mál sýnast nú hafa hjaðnað í bili að minnsta kosti. Hér er raunar aðeins um einn anga miklu viðameiri ágreinings að ræða heldur en það, hvernig fréttamönnum ríkisfjölmiðlanna fórst það úr hendi í nóvember sl., þegar þeir héldu því á loft á röngum forsendum með tilstyrk Dags Tangens í Noregi, að Stefán Jóhann Stefánsson, þáverandi for- sætisráðherra, hefði haft óeðlilegt sam- band við CIA, bandarísku leyniþjónustuna. Um það er ekki lengur deilt að vinnubrögð fréttastofu hljóðvarps ríkisins vom for- kastanleg. Eftir stendur ágreiningurinn um hitt, hvort þeir stjómmálamenn, sem á ámnum 1947 til 1949 beittu sér fyrir þátttöku íslands í samstarfí vestrænna ríkja, hafi gert það af einhverjum óeðlileg- um hvötum eða undir óbærilegum þrýst- ingi Bandaríkjamanna eða af því að þeir vom sannfærðir um, að það yrði land og þjóð fyrir bestu að ganga til slíks sam- starfs. Á þessum ámm sat ríkisstjórn und- ir forsæti Stefáns Jóhanns Stefánssonar í Alþýðuflokki, Bjami Benediktsson úr Sjálfstæðisflokki var utanríkisráðherra og Eysteinn Jónsson úr Framsóknarflokki var menntamálaráðherra; en nöfn þessara þriggja manna hafa einkum verið nefnd á undanfömum vikum í umræðum um þessi mál. Er enginn þeirra nema Eysteinn Jóns- son enn á lífí. Af hálfu þeirra manna eins og Dags Tangens, sem vilja koma höggi á stuðn- ingsmenn vestræns samstarfs í vamar- og öryggismálum, er það aldrei rifjað upp, hvaða skoðanir þeir höfðu, sem harðast börðust á móti slíku samstarfi á fimmta áratugnum og sóttu styrk sinn til félaga Jósefs Stalíns. Þar fóru menn, sem höfðu að yfirlýstu markmiði að þjóðir þeirra gengju í Sovétbjargið. Um allan hinn lýð- fijálsa heim voru það þá sósíal-demókratar eða jafnaðarmenn, sem börðust hvað hat- rammlegast gegn Sovétvinunum. Kann ýmsum að fínnast einkennilegt, að þeir hafí staðið í fylkingarbijósti á þessum árum, þegar tekið er mið af ýmsum þáttum í starfí Alþjóðsambands jafnaðarmanna nú á tímum. Hér voru þessi átök milli lýðræðissinna og kommúnista háð eins og annars stað- ar. Er fráleitt að sleppa þeim þætti sögunn- ar, þegar rætt er um Tangen-málið og leitast við að skýra, hvers vegna menn voru andvígir því að kommúnistar skipuðu trúnaðarstöður á fímmta áratugnum eða tækju þátt í umræðum um viðkvæmustu vamar- og öryggismál. Það var einfaldlega talið að bein lína lægi á milli kommúnista- flokka á Vesturlöndum og ráðamanna í Moskvu. Sagan og uppljóstranir kommún- ista fyrr og síðar sýna, að þessi skoðun hafði við rök að styðjast. Utan íslands höfðu fleiri en Bandaríkjamenn áhyggjur af því, hve kommúnistar voru öflugir hér á landi og þegar samið var um aðildina að Atlantshafsbandalaginu vorið 1949 var þetta atriði sérstaklega rætt við Dean Acheson, utanríkisráðherra Banda- ríkjanna, og fleiri bandaríska embættis- menn. Var það skýr og klár afstaða íslensku samningamannanna, að íslensk stjómvöld myndu sjálf takast á við komm- únista heima fyrir. Var sú barátta hörð éins og best lýsti sér í árásinni á Alþingis- húsið 30. mars 1949. Um allaþætti þessar- ar sögu hefur verið svo ítarlega rætt í bókum, fjölmiðlum og á Alþingi, að það sætir furðu, hve mörgum þykir enn mikið nýnæmi af einstökum þáttum hennar. Skýrslan til Alþingis Enginn íslenskur sagnfræðingur hefur kynnt sér þróun íslenskra utanríkismála utan lands og innan á þessum tíma betur en dr. Þór Whitehead, sagnfræðiprófessor. Þegar farið var samhljóða fram á það á Alþingi, að menntamálaráðherra gæfi þingheimi skýrslu um Tangen-málið og hlut fréttamanna ríkisins í því, lá beint við og var vel til fundið hjá Birgi ísl. REYKJAVIKURBREF Laugardagur 7. maí Gunnarssyni að leita til dr. Þórs og fá álitsgerð hjá honum. Er furðulegt að fylgjast með kveinstöf- um þeirra, sem vikið er að í þessari skýrslu Þórs. í þeirri orrahríð hefur ekki verið haggað við einu atriði sem hann nefnir í skýrslu sinni. Málflutningurinn hefur snú- ist upp í ómerkilegar ávirðingar í garð Þórs og pólitíska hagsmunagæslu þeirra stjómmálaflokka, sem telja sig þurfa að veija hlut sinn í málinu, og er þar auðvit- að Alþýðubandalagið fremst í fylkingu en athygli vekur að Kvennalistinn hallast að söguskoðun talsmanna þess, þegar at- burðir úr sögu utanríkismálanna em metn- ir. Auðvitað er alrangt að halda því fram, að framkvæði í þessu máli hafi komið frá menntamálaráðherra eða þeim, sem hann bað að láta í ljós álit. Þeir sem sætta sig ekki við að skýrslan var samin eiga auðvit- að að beina spjótum sinum að Alþingi. Fara slík spjótalög þeim fremur illa, sem í hina röndina vilja sem viðamestar umræð- ur fyrir opnum tjöldum um stóra hluti og smáa. í umræðum um skýrsluna hefur sú gagnrýni helst komið fram, að í henni sé ekki tekið á atriðum, sem alls ekki var drepið á í ríkisfjölmiðlunum á grandvelli upplýsinga frá Dag Tangen. Hefur verið látið að því liggja að önnur gögn kynnu að sýna fram á, að „gæti hafa verið“ satt, sem Tangen sagði, en gat ekki sannað með heimildum. Málflutning af þessu tagi er ekki unnt að kenna við annað en útúr- snúning og flótta undan umræðum um Tangen-málið sjálft. Löngu kunn gögn í grein sem birtist í Helgarpóstinum 10. desember 1987 vísar höfundur hennar Þórarinn Hjartarson til greinar í Þjóðvilj- anum, sem birtist fyrir átta áram, það er 9. janúar 1980. Segir Þórarinn að í grein- inni, sem sé eftir Elmar (svo!) Loftsson, á að vera Elfar, sé birt frásögn af umsvifum bandarískra sendiráðsmanna á íslandi frá 1947-49 upp úr skjölum í safni bandaríska utanríkisráðuneytisins í Washington. í grein Þórarins er meðal annars þessi til- vitnun í Elfar: „Þannig ræddi forsætisráð- herrann [Stefán Jóhann Stefánsson] við sendiherrann um áform sín að fjarlægja kommúnista úr stöðum hjá stofnunum ríkisins og nafngreindi sendiherrann þá fólk sem hann taldi æskilegt að fjarlægja úr störfum." Hér er vafalaust vitnað til skjalsins, sem Helgarpósturinn gerði síðan mikið veður út af 17. desember, og lét með eins og aldrei hefði neinn vitað um áður, það er skeyti frá William C. Trimble, öðram æðsta embættismanni bandaríska sendiráðsins í Reykjavík, þar sem hann lýsir viðræðum sínum við Stefán Jóhann og minnist á að gefnu tilefni, að sér þætti heppilegt, að nýtt fólk yrði ráðið í stað Erlings Ellingsens, flugmálstjóra, og Ter- esíu Guðmundsdóttur, veðurstofustjóra. Hér skal sú saga ekki rakin frekar, þótt ærin ástæða væri til þess, heldur er þetta rifjað upp til að minna á, að um viðræður Stefáns Jóhanns við starfsmenn banda- ríska sendiráðsins um stöðu þessara íslensku embættismanna var vitað löngu áður en Helgarpósturinn fór að tala um þær og hefur enginn talið, að þær sýndu að Stefán Jóhann hefði verið í einhveijum annarlegum tengslum við CIA. Upphlaup ýmissa fjölmiðlamanna, svo að ekki sé talað um þingmenn, vegna þess- ara skjala er helst til vitnis um grann- hyggni þeirra og skort á vitneskju um þær umræður, se_m áður hafa farið fram um þennan þátt íslandssögunnar. Hér að ofan var minnst á Elfar Loftsson, en fréttastofa ríkisútvarpsins kallaði hann til laugardag- inn 30. apríl og leitaði álits hans á banda- rískum skjölum um íslenska atburði jafn- framt því sem talað var við Þór White- head. Á norrænu sagnfræðingaþingi, sem haldið var í Háskóla íslands í ágúst sl. leiddu þeir Þór og Elfar saman hesta sína, það er kynnt var ritgerð Þórs en Elfar sat fyrir svöram um ritsmíð sína. Nikolaj Pet- ersen, prófessor við Árósarháskóla, gerði samanburð á hinum andstæðu skoðunum, sem fram komu í ritgerðum þeirra. Frá þessu var sagt í Reykjavíkurbréfí, sem birtist hinn 16. ágúst 1987. Vegna þeirra umræðna, sem síðan hafa orðið í tilefni af Tangen-málinu, og til að setja það í sagnfræðilegt ljós skal eftirfarandi kafli úr þessu Reykjavíkurbréfí endurbirtur: „Það var fróðlegt að heyra á hvaða at- riði Nikolaj Petersen lagði áherslu, þegar hann dró fram muninn á þessum tveimur ritsmíðum, sem íjölluðu um sama efni, gerð vamarsamningsins 1951, en á þann veg, að engu var líkara en höfundarnir kæmu af sitt hvora heimshomi. Höfuð- ágreiningsatriðin era þessi að mati hins danska prófessors: 1) Elfar Loftsson leggur áherslu á, að gerð varnarsamningsins sé ekki annað en framhald á markvissri stefnu Bandaríkja- manna að ná íslandi inn í hemaðarnet sitt. Þór Whitehead telur, að ekki sé um slíkt samhengi í ákvörðunum Bandaríkja- manna að ræða. Það eigi við önnur við- horf 1941, þegar Bandaríkjamenn leystu breska hemámsliðið af hólmi, en 1951 þegar vamarliðið kom. 1946 til að mynda hafí íslendingar samið við Bandaríkjamenn um að þeir hyrfu af landi brott. 2) Elfar Loftsson telur, að Bandaríkja- menn hafi beitt íslendinga þrýstingi og einskonar nauðung. Og í raun hafí sumir íslenskir ráðamenn ekki verið annað en verkfæri í höndum Bandaríkjamanna. Þór Whitehead segir, að enginn fari í grafgöt- ur um áhuga Bandaríkjamanna, en þeir hafí ekki beitt þrýstingi. Á hinn bóginn hafí heimsmynd Islendinga sjálfra og við- horf þeirra til umheimsins breyst. Þeir hafi áttað sig á, að sjálfír yrðu þeir að hafa framkvæði og taka ákvarðanir til að tryggja eigið öryggi. íslendingar hafí get- að ráðið málum sínum sjálfír og sýnt oftar en einu sinni í samningaviðræðum við Bandaríkjamenn, að þeir vora í stakk bún- ir til að neita kröfum bandarískra stjórn- vaida og knýja fram niðurstöðu í samræmi við íslenskar óskir. 3) Elfar Loftsson telur að Bandaríkja- menn hafi beitt íslendinga efnahagslegum þrýstingi og tengsl hafi verið á milli varn- arsamningsins og Marshall-aðstoðarinnar. Þór Whitehead segir, að ekki sé unnt að finna nein gögn fyrir slíkum tengslum. 4) Elfar Loftsson dregur í efa, að varn- arsamningurinn hafi verið gerður með lög- mætum hætti og um gerð hans hafí ríkt alltof mikil leynd. Þór Whitehead telur ástæðulaust að draga lögmæti þeirra að- ferða, sem beitt var við gerð samningsins, í efa. Þetta era í stóram dráttum þau ágrein- ingsefni, sem Nikolaj Petersen nefndi, og eins og þeir vita, sem þekkja til sögu íslenskra utanríkismála, er hér drepið á helstu ágreiningsefni fyrri ára, er settu mjög svip sinn á umræðumar fram á síðasta áratug. Geir Lundestad, prófessor við háskólann í Tromsö, bætti því síðan við, að Elfar Loftsson kæmist þannig að orði, að ábendingar um að hætta steðjaði að Islandi frá Sovétríkjunum á áranum 1950 og 1951 hefðu verið áróður en á hinn bóginn lýsti ÞÓr Whitehead ótta manna við þessa hættu og hvaða áhrif hún hefði haft á viðhorf íslendinga. Sá sem hlustaði á ræður hinna erlendu fræðimanna gat ekki efast um, að þeir teldu að söguskoðun Þórs Whiteheads væri nær því sem gerðist, en kenningar Elfars Loftssonar. Var jafnframt bent á, að Þór byggði ritgerð sína á fleiri heimild- um, einkum íslenskum, en Elfar Loftsson." Finna verður jafnvægi Nú era fjöratíu ár liðin frá því að þeir atburðir gerðust, sem hafa verið ágrein- ingsefni í Tangen-málinu. í raun er um það að ræða, að þeir, sem hafa verið andvígir stefnunni í utanríkis- og öryggis- málum í þessi 40 ár, vilja ekki sætta sig við, að skoðanabræður þeirra hafi haft rangt fyrir sér, þegar þeir sökuðu andstæð- inga sína um landráð og landsölu á Ioka- áram fímmta áratugsins. Þjóðin hefur haft fjörutíu ár til að gera upp við sig, hvort hún ætti að sætta sig við stefnuna, sem var mörkuð á þessum áram. Andstæð- i Morgunblaðid/Ól.K.M. ingum hennar hefur ekki tekist að afla sér fylgis meirihluta kjósenda og í raun má segja, að nú sé svo komið að meiri sam- staða ríki um grannþætti utanríkisstefn- unnar en nokkru sinni fyrr. Er löngu tíma- bært að andmælendur stefnunnar sætti sig einnig við sögulegar forsendur hennar og þá staðreynd, að landráða-stimplinum verður ekki komið á forvígismenn lýðræð- isflokkanna hvorki Stefán Jóhann né aðra. Ef jafn lengi er unnt að deila um 40 ára gamla atburði og raun ber vitni næst líklega seint samstaða um meginstefnu, sem skynsamlegast sé að fylgja til að við- halda góðum lífskjöram okkar. Í því efni er bæði nauðsynlegt að líta á þróun utan lands og innan. í Morgunblaðsgrein, sem birtist sl. þriðjudag, víkur Ásgeir Gunnars- son, forstjóri Veltis hf., að nokkram atrið- um, sem hann telur staðreyndir um núver- andi ástand í landinu. í fyrsta lagi telur hann bílaflota landsmanna mettaðan og segir síðan: „Útvarps-, sjónvarps- og myndvarpamarkaðurinn er mettaður. Eldavéla-, ísskápa- og frystikistumarkað- urinn er mettaður. Tölvumarkaðurinn á um það bil tvö ár í land. Byggingamarkað- urinn er ekki enn mettaður vegna flótta frá landsbyggðinni. Utanbæjarmenn kaupa húsnæði Reykvíkinga, meðan Reyk- víkingar byggja sér nýtt húsnæði. Bygg- ingamarkaðurinn verður mettur innan um það bil tveggja ára. Ferðamannastraumur- inn frá íslandi er mettaður, og svo mætti lengi telja. Niðurstaðan er því sú, að ís- land hf. hefur í fyrsta sinn frá því land byggðist náð sínu hámarki; jöfnuði." Greinarhöfundur minnir jafnframt á, að 1968 hafði jöfnuður náðst í Svíþjóð og sama hafi þá gerst í mörgum öðram lönd- um. Eins og við munum var það einmitt á árinu 1968, sem stúdentaóeirðir hófust í Frakklandi og óróabylgja gekk yfir hinn vestræna heim. Hennar gætti ekki með sama hætti á íslandi og annars staðar. Ýmislegt bendir hins vegar til, að á líðandi stundu sé komið að uppgjöri á mörgum sviðum í þjóðlífi okkar og nauðsynlegt sé að hverfa inn á nýjar brautir til að finna eðlilegt jafnvægi að nýju. Telur Ásgeir Gunnarsson raunar að hafa þurfi hraðan á í því efni og mælir sérstaklega með því að fijálsræði verði aukið í gjaldeyrismálum bæði að því er varðar innstreymi fjár- magns til landsins og fjárfestingar erlend- is. Hefur oftar en einu sinni verið vakið máls á svipuðum hugmyndum hér í Reykjavíkurbréfi. Þegar rætt er um þessa hlið J'ármálalífs- ins segja sumir, að verði Islendingum heimilað að fjárfesta í útlöndum muni allt fjármagn streyma úr landi, aðrir era þeirr- ar skoðunar, að það verði aðeins til að styrkja íslenskan þjóðarbúskap að heimila fólki að hafa arð af rekstri öflugra er- lendra fyrirtækja. Vonandi kemur að því fyrr en síðar, að reynslan fái að skera úr um, hvorir hafa rétt fyrir sér, þeir sem vilja höft eða hinir sem kjósa frelsi í þess- um efnum. Mótuð framtíðarstefna Til að átta sig á framtíðinni er nauðsyn- legt að hafa þekkingu á fortíð sinni og skilgreina samtíðina með réttum hætti. Deilumar um sögulega þætti í utanríkis- málum í lok fímmta áratugsins minna okkur á, að þá vora teknar ákvarðanir, sem hafa reynst afdrifaríkari en flest ann- að í íslenskri stjómmálasögu frá því að lýðveldið var stofnað. Við gerðumst þátt- takendur í samstarfí vestrænna lýðræðis- þjóða og höfum síðan þróast með þeim og á ýmsan hátt tekið út þroska okkar á mun skemmri tíma en þær, ef þannig mætti að orði komast. Ef til vill á íslenskur þjóð- arbúskapur eftir að ganga í gegnum erfið- leikaskeið, sem er óhjákvæmilega samfara því að horfíð er frá þenslu til jafnvægis. Víða um lönd hefur þetta kostað mikil átök. Fyrir 20 áram reis ungt menntafólk upp víða um lönd og mótmælti ríkjandi stjóm- skipulagi og vildi ráðast gegn efnishyggj- unni. Þá þótti mörgum ungum baráttu- manni, að framtíðarhugsjónina skorti í þjóðfélagi sínu. Kann ekki svipað ástand að vera að skapast hér á landi? Bera ekki neikvæðar umræður um þjóðmál það með sér? Víða má rekast á þá, sem vilja helst bregðast við framtíðinni með því að staldra við og halda í horfínu, reyna að koma sér hjá því í lengstu lög að ræða um flókin og vandmeðfarin mál, sem óhjákvæmilega bíða úrlausnar. Finnist talsmönnum breyt- inganna að reynt sé að standa gegn þeim án fullgildra raka myndast spenna og óþol sem brýst fram með margvíslegum hætti. Æskilegt væri að unnt reyndist að beina þjóðmálaumræðum inn á nýjar brautir, þar sem deilur um staðreyndir yrðu að lúta í lægra haldi fyrir umræðum um framtíð- arstefnu og nýjar og djarfar hugmyndir. „Nú eru fjörutíu ár liðin frá því að þeir atburðir gerðust, sem hafa verið ágreinings- efni í Tangen- málinu. I raun er um það að ræða, að þeir, sem hafa verið andvígir stefnunni í ut- anríkis- og örygg- ismálum í þessi 40 ár, vilja ekki sætta sig við, að skoðanabræður þeirra haf i haft rangt fyrir sér, þegar þeir sökuðu andstæðinga sína um landráð og landsölu á loka- árum fimmta ára- tugsins.“
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.