Morgunblaðið - 26.08.1988, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. ÁGÚST 1988
21
Reuter
Mótmæli í Eistlandi
íbúar Eystrasaltsríkjanna minntust þess á þriðpu-
dag að 49 ár eru liðin frá því Sovétmenn og nas-
istar í Þýskalandi gerðu með sér griðasáttmála sem
leiddi til innlimunar ríkjanna í Sovétríkin. Sam-
kvæmt opinberum upplýsingum komu um 13.000
manns saman í Tallin, höfuðborg Eistlands, en
skipuleggjendur fundahaldanna segja 25.000
manns hafa tekið þátt í þeim. íbúar Eystrasaltsrílq'-
anna hafa löngum krafist þess að skýrt verði frá
leynilegum ákvæðum griðasáttmálans og var sú
krafa ítrekuð á fundinum auk þess sem sjá mátt
spjöld á lofti þar sem Sovétmenn voru hvattir til
að hafa sig á brott úr landinu og veita tbúunum
sjálfstæði. Á stærri myndinni má sjá hluta þeirra
sem tóku þátt í mótmælunum í Tallin. Á borðanum
neðst á myndinni er þess krafist að myndaðar
verði eistneskar hersveitir til þess að ungir Eist-
lendingar geti gegnt herþjónustu á heimaslóðum.
Á innfelldu myndinni heldur einn fundarmanna á
spjaldi sem vísar til samningsins örlagaríka.
Átta njósnarar gripnir í Svíþjóð og V-Þýzkalandi:
Njósnuðu um vamarviðbún-
að NATO fyrir Ungverja
Stokkhólmi. Frá Erik Liden, fréttaritara
ÞRÍR Ungveijar með sænskt
ríkisfang hafa verið handteknir
í Gautaborg í Svíþjóð fyrir meint-
ar njósnir. Fimm menn, sem tald-
ir eru félagar í sömu njósnadeild-
inni, voru handteknir samtímis i
Vestur-Þýzkalandi.
Talið er að mennimir hafí njósn-
að um hemaðarmannvirki og vam-
Morgnnbladsins í Svíþjóð.
arviðbúnað NATO-landanna og
æfingar þeirra í Vestur-Evrópu.
Upplýsingamar hafi þeir selt ung-
verekum leyniþjónustumönnum.
í fréttum Reuters- fréttastofunn-
ar sagði í gær að einn þeirra, sem
handteknir vom í Vestur-Þýzkal-
andi, væri fýrrum bandarískur her-
maður. Hafí hann haft aðgang að

Noregur:
Reyna að stöðva
fólksflóttann
frá Finnmörku
Ósló. Frá Rune Timberlid, fréttaritara Morgunblaðsins.
NORSKA stjórnin er reiðubúin að veija 650 milljónum norskra króna
(svarar til um 4.350 milljónir ísl. kr.) á næstu þremur árum til að
snúa við þeirri þróun sem átt hefur sér stað í Finnmörku áð undanf-
ömu. Miklir erfiðleikar hafa verið í þessu nyrsta fylki Noregs eftir
að fiskveiðar í Barentshafi hafa bragðist ár eftir ár.
Fólksflótti frá Finnmörku hefur mannaþjónustu. í ráði er að stækka
fylgt í kjölfar lélegra aflabragða
og atvinnuleysis. Stjómvöld í Nor-
egi vilja reyna að binda enda á
fólksflóttann. Með það fyrir augum
hefur verið lagt til að lækka opin-
ber gjöld vinnuveitenda í 2,7% í
Finnmörku. Auk þess munu bam-
bætur hækka um 2.400 norskar
krónur (um 16.000 ísl. kr.) á ári í
fylkinu.
Ríkisstjómin ætlar að veita heim-
ild til að setja á stofn 25-30 fiskeld-
isstöðvar og styrkir til kaupa á fiski-
skipum verða hækkaðir. Einnig
verður reynt að laða ferðamenn til
Finnmerkur með bættri ferða-
framhaldsskólana í Kirkenes.sem
er nyrsti bær í Noregi, og í Alta
og auka fjölda valgreina með það
fyrir augum að fleiri sæki til Finn-
merkur til náms. Hingað til hafa
íbúar Finnmerkur orðið að sækja
framhaldsmenntun til annarra
fylkja í Noregi.
„Við vonum að með þessu verði
fylkinu borgið til langs tíma,“ segir
Gro Harlem Bmndtland, forsætis-
ráðherra Noregs. Hún segir að verði
þessar áætlanir ekki til þess að
snúa þróuninni við í Finnmörku sé
nauðsynlegt að veita enn meim fé
til þess að koma íbúunum til hjálpar.
mjög leynilegum gögnum um vam-
arviðbúnað vestrænna ríkja.
Saksóknarinn í Gautaborg vildi
ekki staðfesta að mennimir, sem
gripnir vom í Svíþjóð, væm ungver-
skir en bandarískar heimildir herma
að svo sé.
Talið er að njósnadeildin hafi
starfað í minnst áratug og að gögn
sín hafi hún sent til Sovétríkjanna
um Ungverjaland. Leyniþjónustur
Vestur-Þýzkalands og Banda-
ríkjanna hafa um árabil fylgst með
starfsemi deildarinnar í samvinnu
við sænsku öryggislögregluna í
þeim tilgangi að uppræta hana.
Utanríkisráðuneytið í Stokkhólmi
hélt því fram í gær að þótt deildin
hefði einnig starfað í Svíþjóð hefði
starfsemi hennar ekki skaðað
sænska vamarhagsmuni.
Grænland-EB:
1.300 milljónir fyr-
ir veiðiheimildir
Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
SAMKVÆMT fiskveiðisamningi Evrópubandalagsins við Grænlend-
inga borga þeir fyrraefndu Grænlendingum sem svarar 1.367 milljón-
um íslenskra króna á þessu ári fyrir veiðiheimildir. í samningnum
er gert ráð fyrir því að bandalagsflotinn geti veitt 12.000 tonn af
horski eða öðrum tegundum náist það mark ekki.
Á ráðstefnu Norður-Atlants- EB um þorskkvótann, hafi hún veri
hafs-fiskveiðinefndarinnar (NAFO) að ræða við eigendur grænlenskra
í sumar þótti sýnt að óhætt væri rækjutogara um verðið á 2.000
að auka veiðiheimildir á þorski við tonna rækjukvóta landstjómarinn-.
ar, sem hún vill selja. Vill stjómin
fá 7 d.kr. (45 ísl.kr.), þ.e. 90 milljón-
ir ísl.kr, fyrir allan kvótann. Útgerð-
armenn rælqutogaranna vilja ekki
greiða þetta verð.
vestur Grænland úr 40.000 tonnum
í 53.000 tonn eða um 13.000 tonn.
Hlutur flota Evrópubandalagsins í
þorskaflanum hafði í ársbyijun ver-
ið ákveðinn 4.000 tonn en varð eft-
ir aukninguna 7.000 tonn. Vegna
þess að veiðiheimildir EB fara ekki
fram úr þeim 12.000 tonnum af
þorski sem samið var um fyrir fjór-
um áram koma engar aukagreiðslur
til Grænlendinga fyrir þessa 3.000
tonna aukningu. Auk þorskveiða
stunda fiskiskip bandalagsins aðal-
lega karfa- og rækjuveiðar við
Grænland. Það era fyrst og fremst
Vestur-Þjóðveijar og Bretar sem
stunda þessar veiðar en jafnframt
danskir og franskir sjómenn. Samn-
ingur Grænlendinga við Evrópu-
bandalagið rennur út í árslok 1989.
Búist er við því að hann verði fram-
lengdur.
Nils Jörgen Braun, fréttaritari
Morgunblaðsins á Grænlandi, segir
að samhliða því sem grænlenska
landstjómin hafi verið að semja við
Vaxtahækk-
un í Evrópu
London. Reuter.
GENGI Bandaríkjadollars lækk-
aði í gær er stjórnvöld í nokkrum
Evrópuríkjum ákváðu að hækka
vexti til að koma á stöðugleika
á mörkuðum og vinna gegn vax-
andi verðbólgu.
Fyrir dollarann fengust í gær
1,8560 vestur-þýsk mörk en á mið-
vikudag var gengi hans 1,89 mörk.
Gull hækkaði hins vegar í verði og
kostaði únsan í London 436 dollara
og hafði hún hækkað um þijá doll-
ara frá því á miðvikudag.
Norski Hægriflokkurinn:
Innganga í EB verður
eitt helsta kosningamálið
Óaló. Reuter. J
Reuter
Neyðarástand í Súdan
Talið er að um tvær miljónir
manna í Khartoum, höfuðborg
Súdans, hafi misst heimili sín í
flóðum fyrr í mánuðinum og
nú búa menn sig þar undir
mesta engisprettufaraldur í
1.000 ár. Búist er við plágunni
innan 15 daga og segir Fatih-
al-Tigani, landbúnaðarráð-
herra Súdans, að landið kunni
að verða að algjörri auðn be-
rist ekki hjálp erlendis frá inn-
an 10 daga.
Hægriflokkurinn í Noregi, helsti
stjórnarandstöðuflokkurinn þar
í landi, hefur ákveðið að hvetja
til þess að Norðmenn sæki um
aðild að Evrópubandalaginu
(EB), að sögn heimilda úr röðum
æðstu manna flokksins.
Innganga í EB verður eitt af
helstu baráttumálum flokksins fyrir
kosningamar, sem fram eiga að
fara í Noregi í september að ári.
Blaðið Aftenposten skýrði frá þessu
í gær og birti uppkast úr þeim kafla
stefnuskrár, sem flallar um EB. Þar
segir að í ljósi þeirrar þróunar, sem
fyrirsjáanleg væri í Evrópu þjónaði
það hagsmunum Norðmanna bezt
að þeir gengju í bandalagið. Stefnu-
skrá flokksins vegna kosninganna
verður ákveðin á landsfundi flokks-
ins næsta vor.
Norskir kaupsýslumenn og iðn-
rekendur hafa óspart hvatt til þess
opinberlega að Norðmenn gangi í
EB og látið í ljós ótta um að þeir
einangrist ella þegar tollamúrar
milli bandalagsríkjanna verða rifnir
árið 1992.
Um 70% af útflutningi Norð-
manna fer til EB-ríkja en gera
mætti ráð fyrir að það hlutfall lækk-
aði ef Norðmenn standa utan
bandalagsins 1992. Af ásettu ráði
hafa norsku stjómmálaflokkamir
hafa ekki minnst á aðild að EB í
kjölfar þjóðaratkvæðagreiðslu um
aðild að bandalaginu árið 1972. Þar
klofnaði þjóðin í tvennt og felldi
naumlega að Norðmenn sæktu um
aðild að EB.