Morgunblaðið - 08.10.1988, Qupperneq 1

80 SIÐUR B LESBOK
STOFNAÐ 1913
230. tbl. 76. árg.
LAUGARDAGUR 8. OKTÓBER 1988
PrentamiHja MorgunbladwnB
Alsír:
Herlið skýtur
á andófsmenn
Túnisborg, Algeirsborg, Parfs. Reuter.
ÆST ungmenni og íslamskir óeirðaseggir hundsuðu bann við Qölda-
fundum, sem sett var á Smmtudag, og börðust við lögreglu- og
hermenn á götum Algeirsborgar í gær. Hermenn hleyptu af byssum
til að dreifa andófsmönnunum og talsmenn hersins staðfestu að
mannfall hefði orðið í götubardögunum, sem staðið hafa í Qóra daga.
Borgarbúar segja að tugir manna
hafi fallið og hundruð særst í átök-
unum, sem brutust út vegna
óánægju með efnahagsaðgerðir
ríkisstjómarinnar. Yfirvöld hafa
staðfest að mannfall hafi orðið en
ekki sagt hversu mikið það var.
Fregnir herma að óeirðir hafi brot-
ist út í fleiri borgum og talsmenn
franska flugfélagsins Air France
skýrðu frá ránum og gripdeildum í
skrifstofu flugfélagsins í hafnar-
borginni Oran.
Chadli Benjedid, forseti Alsírs,
lýsti yfir neyðarástandi í Algeirs-
borg á fimmtudag. Skipaði hann
hemum að veija opinberar bygging-
ar og binda enda á óeirðimar. Yfir-
völd settu einnig á útgöngubann
og bönnuðu borgarbúum að safnast
saman á götunum. Fjöldi manna
virti þetta bann að vettugi í gær
og safnaðist saman við moskur og
torg sem kennt er við 1. maí. Sjón-
arvottar sögðu að hermenn hefðu
skotið á ungmenni sem flykktust
út á götur eftir kvöldbænir í mosk-
um borgarinnar. Ennfremur sögð-
ust þeir hafa heyrt skothríð á ýms-
Júgóslavía:
um stöðum í úthverfum borgarinn-
ar.
Ahmed Ben Bella, fyrrum forseti
Alsírs, sagði í viðtali sem birtist í
franska dagblaðinu Le Figaro að
óeirðimar í landinu hefðu brotist
út vegna almennrar óánægju lands-
manna og þrá eftir „brauði, frelsi
og lýðræði". Ríkisstjóm landsins
hefur fordæmt óeirðimar sem
skemmdarverkastarfsemi óábyrgra
ungmenna og heldur því fram að
efnahagsaðgerðir hennar, sem miða
að því að draga úr styrkjum til ríkis-
fyrirtækja, séu óhjákvæmilegar.
Stjómin greip til þessara aðgerða
eftir að tekjur af olíuútflutningi
minnkuðu.
Vopn úrhöndum slegin
Reuter
Til átaka kom milli lögreglu og mótmælenda í Santiago, höfuðborg Chile, á fimmtudagskvöld.
Tveir menn féllu fyrir byssukúlum lögreglu og tveir særðust. Víðast hvar voru mótmælin þó frið-
samleg enda fögnuðu menn úrslitum þjóðaratkvæðágreiðslunnar á miðvikudag. Þá sagðist meiri-
hluti kjósenda vera andvígur því að Augusto Pinochet yrði áfram forseti landsins. Evrópubandalag-
ið hefur skorað á stjórnvöld í Chile að heíja viðræður við stjómarandstöðuna um endurreisn lýðræð-
is í landinu. Sjá „Pinochet ætlar að . . .“ á bls. 24.
Eystrasaltslönd Sovétríkjanna:
Tímamótum í þjóðemis-
baráttunni ákaft fagnað
Gamlir fánar lýðveldanna leyfðir o g þjóðtungurnar rétthærri en rússneska
Moskvu. Reuter.
Svartfell-
ingar gegn
yfírvöldum
Belgrað. Reuter.
MÖRG þúsund andófsmenn um-
kringdu aðsetur þingsins í Tito-
grað, höfuðstað júgóslavneska
sambandsríkisins Svartfjalla-
lands (Montenegro), í gær.
Krafðist mannQöIdinn þess að
leiðtogar kommúnistaflokksins á
staðnum segðu af sér, að sögn
júgóslavnesku fréttastofunnar
Tanjugs.
Andófsmenn í Titograð hróp-
uðu nafn Slobodans Milosevics,
flokksformanns í Serbíu, og ýmis
vígorð: „Lengi lifí leiðtogar Serbíu"
og „Burt með þjófana sem hafa
svikið okkur". Aðeins þrír af leið-
togum Svartfjallalands hlutu náð
fyrir augum þeirra og styðja þeir
allir Milosevic.
Alls er talið að 200 þúsund
manns hafi komið saman í ýmsum
borgum Serbíu í gær til að sýna
stuðning sinn við Milosevic. Serbía
er fjölmennast af hinum sex ríkjúm
Júgóslavíu. Milosevic hefur krafist
þess að sjálfræði héraðanna Voj-
vodínu og Kosovo, sem bæði eru í
Serbíu en njóta mikillar sjálfsstjóm-
ar, verði skert. Serbar í héruðunum
tveim saka albanska meirihlutann
í Vojvodínu um kúgun og ofbeldi.
Einnig gruna þeir Albanina um að
vilja sameina héraðin og Albaníu.
MÖRG hundruð þúsund manns
þyrptust í gær út á göturaar í
borgum Sovétlýðveldanna Lett-
lands og Litháens og fögnuðu
því að fánar ríkjanna voru
dregnir að hún eftir að hafa ver-
ið bannaðir áratugum saman.
TASS-fréttastofan sovéska
skýrði jafnframt frá því að
tungumál þjóðanna hefðu verið
gerð að opinberum málum lýð-
veldanna með sérstökum sam-
þykktum þjóðþinga þeirra. Ríkin
tvö voru innlimuð í Sovétríkin
árið 1940 ásamt Eistlandi þar
sem gamli þjóðfáninn var viður-
kenndur í júní síðastliðnum og
unnið er að því að gera eistnesku
að opinberri tungu landsins.
Sjónarvottar í Vilnu, höfuðborg
Litháens, sögðu fréttamönnum Re-
uters að milli eitt og tvö hundruð
þúsund manns hefðu verið viðstadd-
ir er hinn guli, græni og rauði fáni
landsins var dreginn að húni á Ged-
amis-tuminum, hæstu byggingu
borgarinnar. Frá því á stríðsáranum
hafa íbúamir orðið að sætta sig við
rauða Sovétfána en áðumefndar
breytingar staðfesta að sífellt há-
værari kröfur um víðtækari sjálfs-
stjóm og varðveislu þjóðemis íbú-
anna era að bera ávöxt. Gífurlegur
flutningur fólks frá öðrum hlutum
Sovétríkjanna veldur því að upp-
runalegir íbúar Eystrasaltsríkjanna
óttast um framtíð sína sem sjálf-
stæðra þjóða. Að undanfömu hafa
verið stofnaðar svonefndar Þjóðar-
fylkingar í ríkjunum og er markmið
þeirra að hlúa að þjóðemi, menn-
ingu og auknu sjálfræði Eystra-
saltsþjóðanna.
Um helgina verður Þjóðarfylking
Lettlands formlega stofnuð og að
sögn lettneskra blaðamanna era
fylgjendur hennar þegar um
100.000. Segja talsmenn hreyfing-
arinnar að hún muni bjóða fram í
þingkosningum og beijast gegn
kommúnískum embættismönnum
er fótum troði lögin. Einnig muni
hún kreflast þess að Lettar fái neit-
unarvald gagnvart ákvörðunum
Kremlarstjómarinnar í málum er
varða Lettland sérstaklega. Svipuð
hreyfing er þegar komin á laggim-
ar í Eistlandi og stofnfundur slíkrar
hreyfíngar verður haldinn í Litháen
seinna í mánuðinum.
Sjá grein á bls. 22.
Páfi heim-
sækir Elsass
Strassborg. Frá Þórunni Þórsdóttur
blaöamanni Morgunblaðsins.
JÓHANNES Páll páfi II. kemur
til Strassborgar í dag við upphaf
fjögnrra daga heimsóknar til
Elsass-héraðs. Ávarpar páfi þing
Evrópuráðsins og Mannréttinda-
dómstól Evrópu í dag að loknum
firndi með Francois Mitterrand,
Frakklandsforseta. Þá prédikar
hann í dómkirkjunni í Strass-
borg. Á morgun fer páfi í báts-
ferð um Rín.
Heimsókn páfa hefur verið vel
undirbúinog gæta þúsundir manna
öryggis hans. Strassborg hefur ver-
ið skreytt með ljósum á götum úti
og gríðarstórum pálmum hefur ver-
ið komið fyrir á dómkirkjutorginu
en þar flytur páfi ávarp síðdegis á
sunnudag. Á mánudag fer hann til
frönsku borganna Metz og Nancy.
Á þriðjudag ávarpar páfi þing Evr-
ópubandalagsins og heldur síðan til
Rómar þá um kvöldið eftir fund
með Micheí Rocard, forsætisráð-
herra Frakka.
Sjá frétt um vegabréfsáritanir
til Frakklands og þing Evrópu-
ráðsins á bls. 24.
ÚtförStrauss
Franz Jósef Strauss, helsti stjóramálaleiðtogi Bæjaralands, var
borinn til grafar í gær að viðstöddum leiðtogum margra þjóða.
Richard von Weizsficker, forseti Vestur-Þýskalands, og Helmut
Kohl kanslari báru lof á Strauss og sögðu hann hafa barist hetju-
lega fyrir endurreisn þýsku þjóðarinnar úr rústum nasismans.
Viðstaddir útförina voru meðal annarra Henry Kissinger, fyrrver-
andi utanríkisráðherra Bandaríkjanna, Gunter Mittag úr fram-
kvæmdastjórn austur-þýska kommúnistaflokksins og P.W. Botha
forseti Suður-Afriku. Græningjar mótmæltu nærveru P.W. Botha
með því að vera ekki við útförina.