Morgunblaðið - 20.11.1988, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐDD
MENNINGARSTRAUMAR SUNNUDAGUR 20. NÓVEMBER 1988
31 C
TINNA GUNNLAUGS-
DÓTTIR;
í skugga hrafnsins.
„Bandaríkjamenn hafa alla tíð ráð-
ið kvikmyndaiðnaðinum og hættan
er sú að bandarísk áhrif verði það
sterk að sjálfsímynd manna verði
sú sama um allan heim, sérstaklega
í Evrópu. Menn eru famir að átta
sig á því að Evrópa er annað menn-
ingarsvæði," sagði Hrafn.
Sjö manna dómnefnd ákveður
hver fær verðlaunin, en í henni eiga
sæti m.a. breski leikarinn Ben
Kingsley, gríska tónskáldið Mikis
Theodorakis, leikstjórarnir Liliana
Cavani frá Ítalíu og Krzystof Zan-
ussi frá Póllandi en formaður dóm-
HELGI SKÚLASON;
Leiðsögumaðurinn.
nefndar er franska leikkonan Isa-
belle Huppert.
~ Fmmkvæðið að Evrópuverðlaun-
unum kom frá Dr. Volker Hassem-
ar, sem fer með stjórn menningar-
mála í V-Berlín. Menn hafa látið í
ljós efasemdir um að verðlaunin
muni aldrei hljóta þá virðingu sem
Óskarsverðlaunin, stóru kvik-
myndahátíðirnar í Evrópulöndun-
um og verðlaun í einstaka löndum
álfunnar njóta. En eins og Hrafn
Gunnlaugsson segir: „Allt sem vek-
ur athygli á góðri list er af því
góða.“
LEIKLIST/Þarf aó blekkja áhorfendur?
Gaman eða alvara
Tvær leiksýningar hafa vak-
ið athygli í haust fyrir
greindarlegt innihald,
snjalla úrvinnslu höfúndar
og hnökralausa framrni-
stöðu leikenda, leikstjóra og
annarra aðstandenda.
Hér ræðir um verk Árna Ibsen,
Skjaldbakan kemst þangað
líka, og leikrit Manuels Puig, Koss
köngulóarkonunnar. Þrátt fyrir
mikil gæði og mikla skemmtan þar
að auki, virðist
sem áhorfendur
hafi verið tregir í
taumi og ekki hafi
tekist að sannfæra
þá um ágæti verk-
anna. Réttara væri
, líklega að segja að
eftn Havor skilaboð um menn-
Sigur|°nsson jngarle&t innihald
verkanna hafi náð alla leið en ekki
hafi að sama skapi tekist að upp-
lýsa um skemmtunargildi þessara
tveggja sýninga. Algengt viðkvæði
þeirra sem séð hafa Skjaldbökuna
er eitthvað á þessa leið: „Ég hafði
ekki hugmynd um að þetta væri
svona skemmtilegt." Og svipaða
sögu segja þeir sem séð hafa Koss
köngulóarkonunnar. Spurningin er
því hvorum megin hryggjar áhersl-
ir heldur ekkert að vera með
kvennahljómsveit til að trekkja, nema þær séu skeggjaðar.
En hvað sem allri fötlun líður — Petrucciani stendur fyllilega
undir viðurkenningunni og hafi einhver efast þá bregði sá hinn
sami Michel plays Petrucciani á fóninn. Það er að mínu mati
Petruccianis besta skífa til þessa og fáum ungum píanistum er
eins leikið að láta sjóða eins á keipunum og heyra má á fyrri
skífuhlið. Þar á ekki lítinn hlut að máli bíbopp-trommarinn
gamli Roy Haynes og bassaleikarinn Gary Peacock, sem átti
að koma til íslands með Paul Bley fyrir tuttugu árum, en missti
af flugvélinni; það er önnur saga. A seinni hlið leika þeir Eddie
Gomez bassaleikari og A1 Foster trommari með píanistanum
og eru þar kyrrari kjör.
Blús og bopp, impressjónismi og samba — allt má finna í
ópusunum níu sem bornir eru uppi af hugmyndaríki og kraft-
birtingi. Petrucciani er klassískt menntaður, tæknin gallalaus
og þekking á nútíma djasspíanói gatalaus. Það mætti sín lítils
ef hugur fylgdi ekki máli og stundum verður hann meira að
segja úthverfur í innhverfu sinni og hitar þar til rýkur úr gamla
Ellington-spakmælinu: „It don’t mean a thing if it ain’t got
that swing!“
PETRUCCIANI hreykir sér hátt
um þessar mundir — og hefur efni á því.
A AÐ SEGJA AÐ KOSS KÖNGULÓARKONUNNAR
sé leikrit um hlægilegan homma?
an skuli liggja? Á menningarsíðunni
— alvörunni; eðg á að snara öllu á
hinn veginn og hampa gríninu og
léttúðinni. Á að segja að Koss köng-
ulóarkonunnar sé leikrit um hlægi-
legan homma og. að sama skapi
hamra á að Skjaldbakan hafi tilví-
sun í íslenskan veruleika dagsins í
dag með forkostulegu háði sínu um
útblásna vindbelgi sem telja menn-
ingu handan við hafið bláa, merk-
ari því lygna lífi sem lifað er í litlum
samfélögum við firði lands eins og
okkar. Um leið hefði kánnski verið
snjallast að þegja þunnu hljóði yfir
umfjöllun verksins um eðli skáld-
skaparins því sannfæring fólks virð-
ist sú að slíkt efni hljóti að vera
þungt og verulega ógaman.
Árni Ibsen leiklistarráðunautur
Þjóðleikhússins og höfundur Skjald-
bökunnar segir að á örfáum árum
hafi frumkvæði almennings um
sókn á leiksýningar hraðminnkað.
„Einstaklingsframtakið sem felst í
því að fara og kaupa sér miða í
leikhús er nær horfið. Það virðist
ekki ganga lengur að selja leiksýn-
ingu nema með því að selja starfs-
mannafélögum og öðrum stórum
hópum pakkaaðgang. Þegar
ákvarðanatakan um leikhúsferð
hefur færst yfir á stóran hóp er ljóst
hvernig sýningar verða fyrir valinu.
Smekkur hvers ein-
staklings þynnist
út.“
Inga Bjarnason
leikstjóri kvaðst
andvíg öllum tilslök-
unum frá menning-
arlegum áherslum.
Hún bendir á að rót
þessa áhugaleysis
liggi í leiklistarupp-
eldi þjóðarinnar; „ef
skólafólk hefði á
námskrá sinni leik-
húsferð tvisvar á ári
væri smekkur þess
annars konar og
þroskaðri. Leikhúsin
ættu líka að sýna
þá ábyrgð að bjóða
börnum og ungling-
um aðeins upp á það
besta sem þau hafa
á boðstólum — ekki
fallsýningar sem
enginn fer á ótil-
neyddur."
Hér er ekki tekist
á uni hvort er merki-
legra, gaman eða
alvara. Heldur hitt,
að gamanið getur
verið fólgið í því að
bijóta heilann um
alvörumál.
CASA
—
i. m... . Éf - ,'tsN.
Xwívív

\V..
Wfff * Æ&ff M
W W Æ Á

HAV,
^NNA
PARADISO
borás
Bjarni Þ. Halldórsson,
Umboðs og Heildverslun,
ÖSA/SlA