Morgunblaðið - 20.11.1988, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. NÓVEMBER 1988
C 41'
þungar stunur brimsins í fjarska.
Auðvitað gat Guð látið þennan
voðalega, stóra sjó koma og gleypa
alla. Og hvað skýin gátu stundum
verið grett og svört. Og rokið hams-
laust á þilinu. Hann var sterkur,
Guð, sterkari en sjórinn og stormur-
inn. Drengurinn skildi auðmýkt og
lotningu hins sterka manns, afa
síns, þegar hann hóf kvöldlesturinn
á þessum orðum: „Guð veri oss
náðugur og miskunnsamur fyrir
Jesúm Kristum." Það var óendan-
legt öryggi, traust og friður í þess-
um orðum.
Ekki hugsaði drengurinn úti hvað
orðin „fyrir Jesúm Kristum" áttu
að þýða. Það skildi hann seinna.
Hann hugsaði margt um Guð.
Eftilvill mundi Guð einhvemtíma
kalla til hans einsog Samúels og
Móse. Eða hann kæmi til hans eins-
og til Abrahams. Til þess langaði
hann. Oft talaði hann við Guð.
Honum fannst hann vita af honum.
En Guð talaði ekki — nema uppúr
stóm bókinni og Passíusálmunum.
Það var skrítið. Iðulega mælti hann
sér mót við Guð á afviknum stöðum
og hét því með sjálfum sér að láta
engan vita þó hann kæmi, ef hann
kynni ekki við að aðrir kæmust á
snoðir um það. En Guð kom ekki.
Og samt var hann „yfir og alltum-
kring“. Og ljóslifandi suðrí mýri
stundum. En Guð átti víst engin
bein eða brýn erindi við hann.
Það var hreint ekki víst að Guði
þætti vænt um hann. Hann var
vondur, sagði ljótt, var óþægur við
ömmu, kaffærði köttinn, var nærri
búinn að drepa hann. Engir áttu
síður skilið að hann gerði þeim illt
en amma og kisa. Hann var ótta-
legt illyrmi. Kannski var Guð búinn
að sjá að hann hlyti að glatast.
Hendingar úr Passíusálmunum,
setningar úr húslestmnum þmm-
uðu fyrir eyram honum, óttalegum
þunga einsog brimið við sandana,
köldum nístingi. Hann var fimm eða
sex ára þegar þetta var og honum
fannst hann vera glataður. Hann
hafði iesið í einhvem skrítinni bók
sem slæðst hafði inná heimilið, að
tiltekinn maður útí heimi hefði selt
sig djöflinum, og hugsunin greip
hann heljartökum. Hún var í senn
skelfileg og einkennilega æsandi. í
hugsunarlausu bráðræði bernsk-
unnar afréð hann að eignast hlut-
deild í þessari fágætu reynslu og
seldi sig djöflinum með hátíðlegri
yfirlýsingu, sem að vísu enginn
heyrði nema hann sjálfur.
Þetta atvik varð tilefni þeirrar
sannfæringar að Guð hefði útskúf-
að honum. Nú hafði óvinurinn hann
á valdi sínu. Þetta stóð ekki lengi,
en var fullkomin angist, alger skelf-
ing með köflum. Eftirað hann
komst til vits og ára lærðist honum
að meta og þakka þessa reynslu.
Hún ein nægði honum til að skilja,
að þeir gömlu fóra ekki með hé-
góma þegar þeir töluðu um terrores
conscientiae (ógnir samviskunnar).
Þessa byrði gat hann ekki borið
einn. Hann stundi angri sínu upp
við ömmu einusinni þegar hún var
að mjólka, og skömmu síðar talaði
hann við föður sinn á leiðinni heim
frá fjárhúsunum. Eftir þessi samt-
öl, einkanlega hið síðara, varð hon-
um rótt. „Aldrei tapast sá nokkur
neinn, sem nafn þitt uppá treystir."
„Svo elskaði Guð heiminn, að hann
gaf son sinn eingeíinn, til þess að
hver, sem á hann trúir, glatist ekki,
heldur hafi eilíft líf.“
Hann mundi ekki nákvæmlega
hvernig orðin féllu í básnum eða á
fjárhúsgötunni, en innihaldið var
þetta. Það var kristin kirkja sem
mætti honum í þessum tveimur
börnum sínum með sitt evangelíum
— og gaf honum,það sem hann
þurfti.
Það er kvöld. Ljósið í baðstof-
unni dvínar og fjarlægist annað
veifið — syfjan sækir á. Kliður
rokksins, marrið í rúmstokkunum,
þytur stormsins við gluggann ómar
í fjarska bakvið hrynjandi mjúkrar
raddar ömmu, sem er að hjálpa
honum í háttinn. Hún fer með vers,
hann tekur orðin upp eftir henni,
dularfull orð, háleit, stillt og tær
einsog stjörnurnar, himnesk einsog
þær. Húrt stýrir hendi hans, þegar
hann signir sig: „í nafni Guðs, föð-
ur og sonar og heilags anda. Guð
geymi mig og varðveiti mig á sálu
og lífi þessa nótt og alla tíma í
Jesú nafni. Amen.“ Svo hverfur
hann sæll á vit Máttarins sem er
langt fyrir ofan þekjuna, en samt
nær honum en baðstofan og ennþá
hlýrri en hún, miklu meiri en afi
og amma og pabbi og ennþá betri
en þau.
Jesús. Oft hafði drengurinn séð
regnbogann brúa bilið milli himins
og jarðar, bijótast fram í yggldum,
svörtum skýjum, sveipa þau dýrð
um leið og þau flúðu. Honum hafði
verið kennt að segja þegar hann
sæi regnbogann: „Friður á milli
himins og jarðar, friður á milli
Guðs og manna." Jesús var regn-
boginn. Þunginn, gnýrinn, dynurinn
í orðum Passíusálmanna var óveður
á flótta. Það var friður milli himins
og jarðar, milli hans og Guðs. Að-
eins að horfa á táknið, gleyma því
ekki. Læra að elska það, elska eitt-
hvað af fegurð þess inní sjálfan sig.
Regnboginn kom og fór. Krossinn
skyldi aldrei hverfa. Hvert kvöld
og hvern morgun hafði hann, fráþví
hann mundi eftir sér, vígt sig merki
hans. Nú sá hann hversvegna. Og
nú fór hann að skilja betur orðin
„fyrir Jesúm Kristum".
Næstu árin — hann var þá flutt-
ur til föður síns — var Jesús hans
mikli og góði vinur. Mátturinn, sem
var sterkari en Laki og Kötlugjá,
var bróðir hans, frelsari hans. Hann
vissi að mamma hafði fórnað lífinu
til að bjarga þeim bræðram frá
bana. Hann skildi svo vel að Jesús
hafði gert eins eða svipað fyrir
mennina, fyrir Guð.
Jesús var oftlega hjá honum, al-
veg hjá honum, einkanlega þegar
hann var einn útum haga. Hann
hjálpaði honum ævinlega þegar eitt-
hvað var erfitt. Honum fannst
óhugsandi að vegir þeirra mundu
nokkumtíma skiljast.
Þegar messað var fóra alltaf ein-
hverjir frá Kotey til kirkju, allir sem
áttu heimangengt. í því samhengi
mundi drengurinn fyrst eftir sér á
hnakknefinu hjá afa, þegar hann
reiddi hann fyrir framan sig til
kirkjunnar. Áðuren þeir stigu af
baki gall við í stráksa: „Afi minn,
klóraðu mér fyrir austan nefið,“ og
varð efni í margar hjartanlegar
hláturrokur hjá gamla manninum.
í þeirri sveit var vissulega höggvið
eftir, hvemig tekið var til orða.
Þessi fyrsta kirkjuferð varð
drengnum mikil upplifun. Honum
varð starsýnt á skímarföður sinn,
séra Bjama á Mýram, þarsem hann
stóð skrýddur fyrir altarinu, mikill
vexti og með þróttmikla söngrödd.
Ekki leið á löngu þartil hann fór
sjálfur að tóna eftir prestinum. Við
gluggann á baðstofunni var lítið
borð þarsem hann stillti sér upp og
tónaði með miklum tilburðum.
Langamma veitti þessu athæfi eft-
irtekt, hló við og lét þess getið, að
snáðinn mundi verða býsna fallegur
fyrir altarinu. Hún fullyrti og fékkst
ekki ofanaf því, að hann ætti eftir
að verða prestur.
Þessi kararkona, “ ömmumóðir
drengsins, var fámál og fáskiptin,
en bjó yfir einhverjum dulargáfum
sem gerðu henni kleift að sjá fyrir
óorðna hiuti, hvort heldur var um
að ræða draumspeki eða hugboð.
Fóra margar sögur af framsýni
hennar. Einhveiju sinni sagði hún
uppúr eins manns hljóði: „Skrítið
þykir mér, ef ég á eftir að deyja á '
Fljótum.“ Ekki hafði komið til tals
að neinn úr fjölskyldunni flyttist
að Fljótum, en svo fór nú samt að
þar bar hún beinin.
KYNNIR NY
yndBo* MYNDBÖND
Dreifing: Myndbox - sími 16444
BASED OM THE BESTSELLER
THATSHOCKED
40 MILLIOM READERS
fLOWERS
% ^AWIC
ISLENSKUR TEXTl
íftl FNWim TCVTI