Morgunblaðið - 01.03.1989, Qupperneq 52

MIÐVIKUDAGUR 1. MARZ 1989
SJÓVÁ-ALIVIENNAR
ISýtt félag með sterkar rietur
VERÐ í LAUSASÖLU 80 KR.
Borgarstjórn Reykjavíkur:
Lögregla geri allar
árekstraskýrslur
BORGARSTJÓRN hefur samþykkt tillögn umferðamefndar um að
beina því til dómsmálaráðuneytisins að skýrslutaka vegna umferðar-
óhappa verði fierð til fyrra horfs, það er að lögregla sinni skýrslu-
gerð vegna allra umferðaróhappa, en ekki eingöngu i meiri háttar
málum eins og verið heftir i eitt ár. Haraldur Blöndal, formaður um-
ferðamefiidar, segir að tjónaskýrslur ökumanna reynist haldlitil gögn
þegar meta þurfi óhappatíðni og tilkoma þeirra hafi haft i för með
sér að mun minni og ótraustari upplýsingar berist nú til gagnabanka
umferðardeildar borgarinnar en áður.
Haraldur segir að lagabreytingar
þurfi ekki til að hverfa til fyrra
horfs, þetta sé spuming um laga-
framkvæmd og hvort dómsmálayfir-
völd tími að halda uppi nægilegri
löggæslu. Hann segir reynslu af hinu
nýja fyrirkomulagi slæma, bæði frá
sjónarmiði borgaryfirvalda og al-
mennings. Áður hafi Reykjavík haft
þá sérstöðu meðal borga af svipaðri
stærð að búa að mjög nákvæmum
gagnabanka, sem hafi verið besta
fáanlega hjálpartækið við að bæta
umferðaröryggi. Þessi gagnabanki
hafi verið öfundarefni yfirmanna
umferðarmála annarra borga sem
einatt hafi aðeins upplýsingar um
5-10% þeirra óhappa sem þar verða.
I fangelsi
fyrir smygl
á kókaíni
Samsvarandi upplýsingar séu til hér
um nær helming óhappa. Þá hafí
reynslan sýnt að kunnáttu almenn-
ings við að fylla út tjónstilkynningar
til tryggingafélaga sé ábótavant en
komi ágreiningur upp milli málsaðila
sé nauðsynlegt að fyrir liggi ná-
kvæmar skýrslur kunnáttumanna.
í ályktun umferðamefndar, sem
borgarstjóm samþykkti, segir að
undanfarin ár hafí fjárveitingar til
löggæslu farið hlutfallslega minnk-
andi og fjárskortur hái nú mjög
starfi lögreglunnar. Það sé mjög al-
varlegt því traust löggæsla sé ein
af undirstöðum öryggis í umferð.
Benedikt Jóhannesson hjá Sjóvá-
Almennum sagðist telja að nýja kerf-
ið hefði ekki verið það lengi við lýði
að rétt væri að kveða upp yfir því
endanlegan dóm, en vissulega sökn-
uðu tryggingamenn oft á tíðum lög-
regluskýrslna þar sem tjónaskýrslur
ökumanna og vettvangsuppdrættir
þeirra væm ekki gerðir af sömu
kunnáttu og lögregluskýrslur.
Bjórinn laus úr banni
í dag, miðvikudaginn 1. mars 1989, leyfist íslendingum að kaupa
áfengt 51, bjór öðru nafiii, með löglegum hætti hérlendis í
fyrsta sinn síðan árið 1915. Mikill viðbúnaður hefur verið hjá
framleiðendum, innflytjendum og þó einkum hjá ÁTVR og veit-
ingamönnum. Veitingahús mega selja bjór eftir sömu reglum
og annað áfengi, almenn sala er leyfð milli kl. 12.00 og 14.30
um helgar og á frídögum. Virka daga má aðeins selja hann
matargestum á þessum tíma dags. Síðan má hefja sölu hans
aftur kl. 18.00. Á mvndunum sjást annir gærdagsins, ölgerð
afgreiðir kútabjór tU ATVR og iðnaðarmenn hamast við að ljúka
smíði innréttinga í einni nýju bjórkránni.
Sjá nánar á miðopnu og á Akureyrarsíðu bls. 30.
Sainkomulag varð um 9,25%
hækkun almenns fiskverðs
Endurgreiðsla söluskatts aukin um 100 milljónir. Gengissig samtals 3,37%
JÓHANNES Karlsson, 28 ára
gamall, hefiir verið dæmdur til
tveggja ára fangelsisvistar og 65
þúsund króna sektargreiðslu fyrir
að hafa smyglað hingað til lands
56 grömmum af kókaíni frá
Bandarikjunum. Vitorðsmaður
Jóhannesar, John Meeham, bresk-
ur jafnaldri hans, var dæmdur í
14 mánaða fangelsisvist. Mennirn-
ir voru handteknir í miðbæ
Reykjavíkur á fimmtudag i fyrri
viku og voru þeir þá með kókain
í fórum sínum.
Fimmtíu grömm af efninu náðust
en afganginn höfðu mennimir selt
þegar þeir náðust. Gefin hefur verið
út ákæra á hendur þriðja manninum
vegna aðildar hans að þessu máli.
Afskipti hans munu hins vegar hafa
verið lítilsháttar.
VERÐLAGSRÁÐ ákvað á fiindi
sínum að heimila 4,6% hækkun á
bensini, þannig að lítrinn í dag
kostar nú 42,90 krónur i stað 41,00
krónu áður. Að sögn Georgs Ólafs-
sonar, verðlagsstjóra, er þessi
hækkun heimiluð vegna hækkun-
ar á innkaupsverði og breytinga
á gengi. Auk þess var samþykkt
að leyfa orkufyrirtækjum allt að
HtorgttnbfaMfr
FRÁ OG með 1. marz verður
verðlag Morgunblaðsins
sem hér segir:
Mánaðaráskrift kr. 900.
Grunnverð dálksentimetra
auglýsinga kr. 595 á virkum
dögum, en kr. 625 á sunnu-
dögum. í lausasölu kr. 80
eintakið.
SAMKOMULAG varð í yfimeftid
Verðlagsráðs sjávarútvegsins í
gær um nálægt 9,25% meðaltals-
hækkun á fiskverði frá 15. febrú-
ar sfðastliðnum til loka maimánað-
ar. Þessi hækkun felur i sér 1,25%
hækkun launa 15. febrúar sam-
kvæmt bráðabirgðalögunum i
september. Vinnslunni er bætt
8% verðhækkun, en einhver fyrir-
tæki höfðu farið fram á minni
hækkun.
Georg sagði að í framhaldi þessa
yrðu þau orkufyrirtæki sem hefðu
talið sig þurfa meiri hækkun en 8%
skoðuð sérstaklega. Þá heimilar
verðlagsráð Landvara 7% hækkun á
flutningagjöldum sínum og sérleyfis-
og hópferðir hækka sömuleiðis um
12-14%.
Georg var spurður hvemig fýrir-
tæki sem ekki heyrðu undir verðlags-
eftirlit myndu bera sig að við ákvarð-
anir á verðhækkunum frá og með
deginum í dag, að verðstöðvun renn-
ur út: „Það verður ekki verðstöðvun
áfram í gildi, en það er talað um það
að við fylgjumst mjög náið með verð-
lagsþróun í einstökum greinum. Það
munum við gera með því að fá inn
verðbreytingar og ástæður fyrir
þeim.“
hækkunin með gengissigi um
2,25%, sem samsvarar hækkun
fiskverðs um 4,5% og með loforði
sjávarútvegsráðherra um hækkun
á endurgreiðslu söluskatts, sem
svarar til 2% hækkunar fiskverðs,
eða um 100 milljóna króna til
mailoka. í frétt frá Verðlagsráð-
inu segir að á bak við þessa verð-
Georg sagði að um það væri rætt
að ef á daginn kæmi að menn hækk-
uðu vöru sína og þjónustu umfram
brýnustu kostnaðartilefni, þá bæri
Verðlagsstofnun að grípa inn í. Sér-
staklega væri rætt um aðhald og
eftirlit með markaðsráðandi fyrir-
tækjum og einokunarfyrirtækjum.
„í reynd eru ekki aðrar hömlur á
verðlagningu en þessar, en það er
búið að brýna það fyrir fyrirtækjum
að fara varlega. En eins og er, er
það einungis upplýsingaskylda sem
þeim ber að uppfylla," sagði Georg.
Georg sagði að stofnunin myndi
nú í ríkari mæli snúa sér að verð-
könnunum á nýjan leik, en þær hefðu
legið niðri að miklu leyti, meðan verð-
stöðvun var í gildi. Jafnframt væri
stefnt að auknu samstarfi við verka-
lýðs- og neytendafélög um aðhald
að verðlagi.
hækkun liggi sú viðleitni p.ð draga
úr þeim mismun, sem verið hafi á
lágmarksverði Verðlagsráðs ann-
ars vegar og því meðalverði, sem
greitt hafi verið innan lands hins
vegar. Jafiiframt varð að sam-
komulagi innan ráðsins að fulltrú-
ar sjómanna, útgerðar og fisk-
vinnslu beittu sér fyrir stofnun
eins konar aflamiðlunar, sem jafii-
framt taki til útflutnings á isfiski.
Að meðaltali hækkar verð á ýsu
um rúm 13%, þorski um rúm 99í,
grálúðu 9%, karfa 8,5%, ufsa 8% og
verð annarra tegunda hækkar um
9,5%. Gengissigið er samkvæmt
heimild Seðlabanka, en 1,12% sig
hefur þegar orðið undanfarið. Auk
hækkunar á endurgreiðslu söluskatts
nýtur fiskvinnslan nú um 5% verð-
bóta úr Verðjöfnunarsjóði sínum, en
þær verðbætur nema 800 milljónum
til maíloka og verða greiddar úr ríkis-
sjóði. Bæði útgerð og fiskvinnsla eru
rekin með tapi eftir þessa ákvörðun.
Fiskverð hækkaði síðast um 4,9% í
júní 1988.
Guðjón A. Kristjánsson sat í yfir-
nefnd fyrir hönd sjómanna. Hann
segir að með þessari ákvörðun hafi
menn verið að nálgast það verð, sem
hafi verið greitt á stórum hluta lands-
ins. Því yrði tæpast um hækkun að
ræða frá Snæfellsnesi suður og aust-
ur um að Homafirði, þar sem verð
hefði verið hátt, en fyrir norðan og
austan hækkaði verðið eitthvað.
Þetta hefði verið skársti kosturinn.
Kristján Ragnarsson, fram-
kvæmdastjóri LÍU, sagði að hækkun-
in jafnaði ekki aðrar verðbreytingar
á síðasta ári. Þetta væri áfangi á
þeirri leið, en hafa bæri í huga að
heimildir til veiða á þorski og karfa
hefðu verið skertar vemlega. Fisk-
verð hefði þurft að hækka að meðal-
tali um 18% til þess að rekstur út-
gerðar kæmist yfir núllið. Með þessu
kæmust togarar yfir núllið, en bátar
yrðu áfram fyrir neðan. Því mætti
heldur ekki gleyma að þessi físk-
verðsákvörðun hefði ekki sömu áhrif
og ákvarðanir hefðu áður haft, vegna
þess hve mikið væri selt ísað erlend-
is og á innlendum fiskmörkuðum.
Magnús Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri SÍF, sagði að nefndar-
menn hefðu fundað með tveimur
ráðherrum um almenna umgjörð
þessara mála. Eftir þær viðræður
hefði það orðið mat fulltrúa fiskkaup-
enda að nauðsynlegt væri að finna
gmndvöll verðákvörðunar, sem væri
nálægt því verði, sem menn hefðu
verið að greiða. Auk þess hefði sjáv-
arútvegsráðherra lofað aukinni end-
urgreiðslu söluskatts, sem svaraði til
100 milljóna króna og kæmi á móti
hækkun fiskverðs um 2%. Hefðu
menn áhuga á því að viðhalda núver-
andi verðlagningarkerfi, yrðu menn
að sætta sig við að það tæki mið af
því verði, sem greitt væri í landinu.
Kaupendur teldu það einnig mjög
mikils virði að friður næðist innan
sjávarútvegsins um þessa ákvörðun.
„Það er ljóst að þessi ákvörðun mun
auka tap vinnslunnar, en hve mikið
nákvæmlega hef ég ekki. Mat okkar
er að það sé mikilvægt að með þess-
ari hækkun, sé vinnslunni tryggður
meiri afli til vinnslu en ella og það
bæti stöðuna á móti,“ sagði Magnús.
Verðhækkanir í dag:
Bensín hækkar um 4,6%