Morgunblaðið - 05.03.1989, Síða 18

48
MQRGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR ■ 5. MARZ 1989

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulitrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
BjörnJóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 900 kr. á mánuði innanlands. (lausasölu 80 kr. eintakið.
Kjaramál
Nú eru viðræður um nýja
kjarasamninga að hefjast.
Ljóst er, að það verða ríkisvald-
ið og samtök opinberra starfs-
manna, sem ríða á vaðið. A fundi
með BHMR, Hinu íslenzka
kennarafélagi og Kennarasam-
bandi íslands í fyrradag, lagði
fjármálaráðherra fram lista yfir
þau efni, sem hann vill taka til
umræðu við þessa aðila. Þar var
hins vegar ekki að finna nokkra
stefnumótun ríkisstjómarinnar í
kjaramálum. Hins vegar hefur
fjármálaráðherra sagt, að mark-
mið ríkisstjómarinnar væri að
veija kaupmátt launa eins og
hann væri að meðaltali á fyrsta
ársfjórðungi þessa árs.
Það er alveg nauðsynlegt, að
þjóðin öll geri sér grein fyrir
því, að það er enginn grundvöll-
ur fyrir lqarabótum um þessar
mundir. Við stöndum frammi
fyrir umtalsverðum samdrætti í
efnahags- og atvinnumálum. Út
af fyrir sig er ekki ástæða til
að harma það, að dregið hefur
úr þeirri spennu, sem ríkti hér
á árinu 1987 og framan af ári
1988. Hins vegar má samdrátt-
urinn ekki verða svo mikill, að
atvinnuleysi nái að festa rætur.
Nú sem fyrr hlýtur það að vera
höfuðatriði að tryggja fulla at-
vinnu.
Ráðherrar hafa gefíð í skyn,
að þeir væm til viðræðu um ein-
hveija félagsmálapakka. Menn
mega ekki gleyma því, að þeir
kosta líka peninga. Ef farið
verður út á þá braut að semja
um hliðaraðgerðir, sem eigi að
koma launþegum til góða kostar
það fjárútlát úr ríkissjóði. Þeir
peningar em ekki til. Þrátt fyrir
stórfellda nýja skattheimtu
verður ríkissjóður rekinn með
vemlegum halla á þessu ári,
hvað svo sem áætlanir fjármála-
ráðherra segja. Við höfum nú
orðið töluverða reynslu af áætl-
anagerð hins opinbera. Aukinn
hallarekstur ríkissjóðs vegna
félagsmálapakka þýðir aukna
lánsfjárþörf ríkissjóðs, sem aftur
leiðir til hækkunar vaxta. Fé-
lagsmálapakkar geta þess vegna
auðveldlega orðið til þess að
auka útgjöld launþega án þess,
að þeir fái beinharða peninga í
staðinn í sína buddu. Þess vegna
skyldu menn varast félagsmála-
pakka, þegar ekki em til pening-
ar til þess að greiða kostnað við
þá.
Ríkisstjóminni hafa nú þegar
orðið á meiriháttar mistök með
ákvörðun fískverðs. Launþegar
munu líta á þá launahækkun,
sem sjómenn fá, sem röksemd
fyrir launahækkun til annarra.
Það var enginn gmndvöllur fyr-
ir því að ákveða hækkun físk-
verðs. Fiskvinnslustöðvamar
geta hvorki greitt hærra físk-
verð til sjómanna, né hækkað
laun landverkafólks. Hækkun
fískverðs nú var því tóm vitleysa
og ekki til marks um annað en
uppgjöf núverandi ríkisstjómar.
Hafí hún í bjnjun haft metnað
til þess að takast á við vanda-
málin, er sá metnaður horfínn
og eftir stendur löngun til að
sitja í valdastólum og bjarga
málum frá degi til dags.
Ríkisstjómin hefur skert dag-
lega afkomu launafólks og fyrir-
tækja meira en ástæða var til.
Rökin fyrir þeirri fullyrðingu em
þau, að hinn kosturinn var sá,
að ganga til þess verks að skera
niður opinber útgjöld í landinu
með sama hætti og atvinnufyrir-
tæki og launafólk hafa orðið að
draga saman seglin hjá sér.
Þetta hefur ríkisstjómin ekki
gert heldur lagt á stórfellda
nýja skatta til viðbótar við þá
kjaraskerðingu, sem fólk hefur
þegar orðið fyrir.
Yfírgnæfandi líkur em á, að
nú stefni í nýja kollsteypu í efna-
hagsmálum okkar Islendinga.
Eina leiðin til þess að koma í
veg fyrir það, er að efna til
pólitísks uppgjörs í landinu með
kosningum og gefa nýjum þing-
meirihluta tækifæri til að takast
á við vandann áður en hann
verður of mikill, með nýtt umboð
kjósenda að baki sér.-Steingrím-
ur Hermannsson, forsætisráð-
herra, ætti að íhuga vandlega,
| hvort hann vill að eftirmæli
ríkisstjómar hans verði þau
sömu og stjómarinnar, sem
hvarf frá völdum vorið 1983
, með 130% verðbólgu á bakinu.
ísland og Aþena
Aþena á dögum
• Sólons, Perikles-
ar og Sókratesar, eða
um 600 f.Kr. til 400
f.Kr., væri mér efst í
huga ef ég hefði feng-
ið leyfi til að velja lífi
mínu stað og stund. Reykjavík á
20. öld er gott umhverfi að vísu,
en yfirborðslegur staður einsog
heimurinn allur á okkar dögum —
og þó fremur staðlaður og ekki stór-
hugsandi einsog Aþena á lýðræðis-
tímanum. Hún var deigla mikillar
hugsunar og þangað flykktust lista-
menn og hugsuðir hvaðanæva að
og var þeim vel tekið af millistétt
sem þyrsti í nýja þekkingu, ræktaði
hug sinn og kunni að meta verð-
mæti. Leikrit Æskylosar eru engin
tilviljun. í Persunum, sem voru
frumsýndir 472 f.Kr., eða þremur
árum fyrir fæðingu Sókratesar, er
lögð áherzla á að Aþeningar séu
sigursælir vegna þess þeir eru
fijálsir og því vinni þeir sigra við
Salamis og Maraþon, en Persar
hafí sinn hirði einsog sauðkindin.
Aþeningar eru einskis manns þegn-
ar, né þrælar. Það á persneska
drottningin erfítt með að skilja í
leikritinu en skáldið skrifar leikverk
sitt sem nokkurs konar yfirlýsingu
um að sigrar Grikkja yfír Persum
séu flóknara mál en svo að unnt
sé að afgreiða það í fljótu bragði;
hér er um að ræða sigra fijálsra
manna yfír kúguðum; sigra fijáls-
hyggju í einni mynd yfír konung-
legu alræði með kúgun.
2Sókrates var enginn sérstakur
• unnandi lýðræðis, þótt okkur
fínnist það hljóti að hafa verið. í
nýrri bók og afar upplýsandi, The
Trial of Socrates, minnir I. F. Stone
á að forystumenn fyr-
ir velferð, lýðræði og
afnámi þrælahalds
hafí komið úr röðum
sófista, en hvorki
Sókratesar, Platóns
né fylgismanna
þeirra. Mér er því nær að halda að
við hefðum flest verið hallari undir
boðskap þeirra en dyggðir Sókrat-
esar. Það var ekki hann sem fyrst-
ur ýjaði að velferðarríki, heldur
sófístinn Antifón, sem Xenófón tel-
ur keppinaut og gagnrýnanda Sókr-
atesar í Memorabilia, en í riti hans
um Sannleikann sem fannst á
papyros í Egyptalandi á síðustu öld
virðist vera fyrsta staðfesting á
jafnrétti í grískri heimspeki. Hann
hafnar forréttindum aðals- og yfír-
stéttar og er því e.k. fyrirrennari
manna einsog Jeffersons og Jakob-
ínanna sem stjómuðu borgarabylt-
ingunni í Frakklandi; byltingunni
sem var í raun bæði upphaf velferð-
arríkis og fijálshyggju. Antifón tal-
ar einnig um samhjálp, en hvorki
Platón né Sókrates nefna fátækt
fólk á nafn, að því er Stone fullyrðir.
Annar sófísti, Alkídamas, virðist
hafa verið fyrstur grískra heim-
spekinga til að efast um ágæti þræl-
dóms í annars fijálsu þjóðfélagi.
Guð hefur gert alla menn fijálsa;
náttúran hefur ekki gert neinn
mann að þræli. Sókrates, Platón
og Aristóteles hafa ekki fram að
færa neinar athugasemdir um
þrælahald og töldu það eðlilegan
þátt samfélagsins. Þeir lifðu í þjóð-
félagi sem dæmdi þá til þrælahalds
sem höfðu t.a.m. beðið ósigur í
styijöld, þ.e. voru engan veginn ver
af náttúrunni gerðir en aðrir, en
höfðu einungis orðið fyrir óláni eða
illum örlögum. Þrátt fyrir allt vissi
HELGI
spjall
Hómer betur; að þræll er „hálfur
maður“. Hann var ekki þræll af
náttúrunnar hendi, heldur vegna
atvika sem hann réð ekki við. Við
þekkjum marga slíka þræla úr okk-
ar eigin sögu, eða áður en kristni
er í lög leidd og heiðindómur ríkir.
En Páll tók upp merki sófistanna,
þótt „kristnir" ameríkanar skildu
það ekki á sínum tíma. Þess vegna
m.a. hefur lýðræði einkennt kristin
þjóðfélög þessarar aldar.
3Ég hefði semsagt ekki kosið
• sérstaklega að búa í Aþenu
Sókratesar, eða Platóns — heldur
Aþenu sófístanna sem áttu undir
högg að sækja hjá öðrum heimspek-
ingum. Ég hefði viljað tala við
Antifón um velferð og jafnrétti,
Alkídamas um afnám þrælahalds,
Prótagóras um lýðræði, Períkles og
Þemistokles, en Sókrates um dyggð
og þekkingu. Manninn sjálfan. Og
helzt hefði ég viljað læra af honum
sjálfsaga á örlagastund; kynnast
því milliliðalaust hvemig hann
tamdi sitt stóra egó þótt svo virðist
af ritum Platóns og Xenófóns, að
hann hafí einnig sleppt því lausu
þegar honum sýndist, og þá ekki
sízt í frægri málsvöm við réttar-
höldin. En samtíminn þarf á engu
fremur að halda einsog menn þvæl-
ast orðið fyrir sjálfum sér og öðrum
— en kunna einhver skil á sjálfí
sínu og freistingum. Við lifum á
dómgreindarlitlum tímum. T-fmm-
umar til vamar ónæmiskerfí
dyggða og ögunar mega sín lítils
einsog tímamir em. Það er því hollt
að horfa um öxl og litast um í
Aþenu.
M.

Iumræðum um atvinnu- og efna-
hagsmál er oft um það talað,
að rekstrarskilyrði fyrirtækja í
öðmm löndum séu allt önnur og
margfalt betri en hér, og þar sé
m.a. að fínna skýringu á því,
hvað atvinnurekstur gangi erfíð-
lega hér. í mánaðarriti, sem gefíð er út
af einu virtasta dagblaði í Vestur-Þýzka-
landi, Frankfurter Allgemeine Zeitung, var
nýlega íjallað um aðstöðu atvinnufyrir-
tækja þar í landi. Þar koma fram upplýs-
ingar, sem óneitanlega koma nokkuð á
óvart.
í riti þessu er vitnað til orða forystu-
manns í atvinnulífí í V-Þýzkalandi, sem
líkir því, að reka atvinnufyrirtæki þar, við
að aka bíl með handbremsuna á. Þessu
valdi hlutfallslega hár launakostnaður en
fæstar vinnustundir í heimi, mikill kostn-
aður vegna umhverfísvemdar, mjög hár
orkukostnaður og skattlagning á atvinnu-
rekstur, sem eigi sér enga hliðstæðu.
Til frekari skýringar er upplýst, að
launakostnaður í framleiðslu hafí á árinu
1987 verið að meðaltali 33 þýzk mörk á
klukkutíma, en á sama tíma hafí hann
verið 25 mörk á klukkutíma í Bandaríkjun-
um og Japan, 18 mörk í Bretlandi og 5
mörk í Portúgal. Þá er sagt, að 83,1%
launakostnaðar í Vestur-Þýzkalandi séu
greiðslur til viðbótar við sjálf launin, þ.e.
hvers kyns tryggingagreiðslur, veikinda-
dagar o.s.frv. Vafalaust kemur mörgum á
óvart, að Vestur-Þjóðveijar telji vinnutíma
sinn stjttri en í öðrum löndum en þeir
telja, að verkamaður í verksmiðju vinni
1.582 klukkustundir á ári en sambærilegur
starfsmaður í Bretlandi vinni 1.647 stund-
ir, í Bandaríkjunum 1848 stundir og í
Japan 2.166 stundir.
Samkvæmt þessum heimildum er skatt-
lagning á fyrirtæki í V-Þýzkalandi mjög
mikil. Þó ber þess að geta, að í riti því,
sem hér er vitnað til, er ekki gerð grein
fyrir fymingareglum, svo að dæmi sé
nefnt, en þar eru birtar samanburðartölur
um skattlagningu fyrirtækja í Vestur-
Þýzkalandi og í nokkrum öðrum löndum
og verður að telja, að þar sé um sambæri-
legar tölur að ræða. Hæstu skattar, sem
fyrirtæki greiða í V-Þýzkalandi, eru sam-
kvæmt þessu 70,8% en fyrirhugað er að
þessi tala lækki í 66% árið 1990. í Japan
eru sömu tölur 65,3%, Frakklandi 62,9%,
Sviss 58,1%, Bandarílqunum 55,8% og í
Bretlandi 35%. Foiystumaður í viðskipta-
lífí í Vestur-Þýzkalandi segir, að þessi
mikla skattlagning þýði, að hagnaður eftir
skatta sé mun lægri þar í landi en í öðrum
löndum, sem vestur-þýzku fyrirtækin verði
að keppa við. Nettóhagnaður í V-Þýzka-
landi, sem hlutfall af veltu, er talinn vera
um 1,5% en í Bretlandi sé hann 3,3%.
Þessar aðstæður valda því, að talið er
að fyrirtæki fari sér hægt í ijárfestingu
heima fyrir og einnig sé minni áhugi hjá
erlendum fyrirtækjum að ijárfesta í
landinu. Vestur-þýzkir iðnjöfrar telja, að
haldi svo fram, sem horfir, verði hagvöxt-
ur meiri í öðrum löndum. Fleiri og fleiri
Þjóðveijar fjárfesti í öðrum löndum og sem
dæmi er nefnt, að fjárfestingar Þjóðveija
í Bandarikjunum séu meiri en Qárfestingar
Bandaríkjamanna í Þýzkalandi.
Þrátt fyrir þetta segir mánaðarrit
Frankfurter Allgemeine Zeitung, að ýmsir
kostir fylgi því að reka atvinnufyrirtæki í
Vestur-Þýzkalandi. í fyrsta lagi sé mikið
af vel menntuðu og þjálfuðu fólki á vinnu-
markaðanum, sem valdi því, að atvinnufyr-
irtæki, sem byggi starfsemi sína á slíku
starfsfólki, telji sig vel í sveit sett. í annan
stað leggi vestur-þýzk fyrirtæki mikla fjár-
muni í rannsóknir og fímmta hver upp-
fínning í veröldinni komi frá Vestur-
Þyzkalandi. í þriðja lagi sé samgöngukerf-
ið í landinu svo gott, að það auðveldi mjög
rekstur fyrirtækja, sem byggi á því að
eiga nánast engar vörubirgðir. í fjórða
lagi séu verkföll nánast óþekkt fyrirbæri
og í fímmta lagi valdi lega landsins því,
að atvinnufyrirtæki eigi greiðan aðgang
að öllum helztu mörkuðum í Evrópu.
í Vestur-Þyzkalandi ríkir mikið fijáls-
ræði í viðskiptum og athafnalífi enda
hægri flokkar lengur við völd, þegar litið
er yfír tímabilið frá stríðslokum, heldur
en jafnaðarmenn. í því ljósi er fróðlegt
að kynnast viðbrögðum þar í landi við
sameiningu stórra fyrirtækja eða öllu held-
ur yfírtöku. Um nokkurt skeið hafa staðið
yfír samningaviðræður um, að Daimler-
Benz-bílasmiðjumar kejfptu verulegan hlut
í Messerschmitt-flugvélaverksmiðjunum,
sem m.a. taka þátt í smíði Airbus-þotn-
anna. Samningar hafa tekizt um, að
Daimler-Benz kaupi 30% í fyrirtækinu og
hafí heimild til þess að eignast 51%. Þessi
viðskipti eru hins vegar háð samþykki
stjómvalda og nú bendir allt til þess, að
eftiahagsmálaráðherra V-Þýzkalands, sem
er úr flokki fijálsra demókrata, muni beita
neitunarvaldi gegn þessum kaupum og
njóti til þess stuðnings leiðtoga flokks síns,
Lambsdorffs. Fyrirsjáanlegt er hins vegar,
að kristilegir demókratar munu styðja
þessi viðskipti. Andstaða fijálsra demó-
krata sýnir hins vegar, að víða hafa menn
áhyggjur af þvi, að stór fyrirtæki nái ein-
okunaraðstöðu og í Þyzkalandi er sérstök
stjómarskrifstofa, sem verður að veita
samþykki til slíkra kaupa.
mmmmmmmmm þessar umræð-
Aðlöcnin að ur * Vestur Þýzka
Aoiognn ao landi eru fróðlegar
Evrópu fyrir okkur íslend-
inga í ljosi vaxandi umræðna hér um sam-
einingu Evrópu og nauðsyn aðlögunar að
viðskiptaháttum innan Evrópubandalags-
ins. Nú má vel vera, að þær skattareglur,
sem gilda um vestur-þýzk fyrirtæki og
valda því ásamt öðru, að stjómendur þeirra
líkja rekstri þar í landi við að aka bíl með
handbremsuna á, eigi eftir að breytast
vegna þeirrar aðlögunar, sem fylgir hinum
sameiginlega markaði. En þessar upplýs-
ingar sýna okkur líka, að það er ekki allt
betra í útlöndum en hjá okkur og ekki
víst, að íslenzkir atvinnurekendur vilji að-
lögun að öllu, sem þar tíðkast.
Umræður um þróun mála í Evrópu, inn-
an Evrópubandalagsins og EFTA einkenna
nú mjög stjómmálaumræður hér á landi.
í nánast hveiju máli er rætt um nauðsyn
aðlögunar að því, sem er að gerast í Evr-
ópubandalaginu. Hugsjónin um sameinaða
Evrópu er stórkostleg hugsjón og skiljan-
leg, þegar litið er jfír sögu Evrópu í marg-
ar aldir. Um þá sögu má segja, að samein-
aðir standa þeir, sundraðir falla þeir. Sam-
einuð Evrópa getur orðið stórveldi í heims-
málum og öflugur markaður, sem tryggir
íbúum sínum velsæld. Það er því skiljan-
legt, að þessi hugsjón heilli fólk, ekki sízt
ungt fólk.
ÞeSs verður mjög vart hér, að Evrópu-
hugsjónin heillar. Nú höfum við ekki nema
að litlu leyti orðið fómarlömb stríðsátak-
anna í Evrópu á undanfömum öldum,
þannig að annað veldur því, að margir
Islendingar horfa nú með eftirvæntingu
til þess, sem gerist í Evrópu. Eitt af því
er þetta: fólk er að missa trúna á það, að
þeir sem stjóma landinu ráði við það. Þess
vegna binda margir vonir við, að óhjá-
kvæmileg aðlögun að því, sem er að ger-
ast í Evrópu, muni knýja fram betri stjóm-
arhætti á íslandi. Raunar er það ekki ein-
ungis hér á íslandi, sem slík sjónarmið
skjóta upp kollinum. í Bretlandi tala hin
virtustu blöð um það, að nánari tenging
við Evrópu t.d. með sameiginlegri mynt
muni koma í veg fyrir alls konar vitleys-
ur, sem stjómmálamenn geri í efnahags-
málum.
Kjami málsins nú, eins og Morgun-
blaðið hefur áður vikið að, er riauðsyn
þess að upplýsa íslenzku þjóðina um það,
sem er að gerast í Evrópu og í hveiju
þetta nána samstarf er fólgið. Nú þegar
er slíkt upplýsingastarf komið vel á veg.
Þingmannanefndin um Evrópumálin
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5, MARZ 1989 :! ................................^19
REYKJAVÍKURBRÉF
Laugardagur 4. marz
„Nú má vel vera,
að þær skatta-
reglur, sem gilda
um vestur-þýzk
fyrirtæki og
valdaþví ásamt
öðru, að stjórn-
endur þeirra líkja
rekstri þar í landi
við að aka bíl með
handbremsuna á,
eigi efitir að
breytast vegna
þeirrar aðlögun-
ar, sem fylgir hin-
um sameiginlega
markaði. En þess-
ar upplýsingar
sýna okkur líka,
að það er ekki allt
betra í útlöndum
en hjá okkur og
ekki víst, að
íslenzkir atvinnu-
rekendur vilji að-
lögun að öliu, sem
þar tíðkast."
stendur að útgáfu á ritlingum um þessi
málefni. Félag ísl. iðnrekenda hefur hafið
útgáfu fréttablaðs um Evrópumál og svo
mætti lengi telja.
Á þessu stigi málsins er hins vegar
varasamt, að þeir sem hafa heillazt af
Evrópuhugsjóninni, rejmi um of að knýja
fram umræður um aðild eða tengingu Is-
lands við Evrópubandalagið. Slíkar um-
ræður eru ekki tímabærar. Vafalaust kem-
ur að því, að tekizt verður á um þá þætti
málsins. En að því er ekki komið enn.
Fyrst er að byggja upp þekkingu á meðal
þjóðarinnar með upplýsingamiðlun. Síðar
kemur að umræðum um efni málsins.
••
Onnur Evr-
ópumál í
deiglunni
un sé nú í málefn-
um Vestur-Evrópu
eru önnur Evrópu-
mál á ferðinni, sem
draga að sér at-
hygli fólks og heilla með sérstökum hætti.
Það er framvinda mála í þeim heimshluta,
sem við höfum undanfama áratugi kallað
Austur-Evrópu en er að hluta til hin gamla
Mið-Evrópa. Margt bendir til, að þar séu
stórkostleg tíðindi að verða, sem við hefð-
um ekki trúað fyrir einum áratug, að við
yrðum vitni að.
í grein, sem kunnur blaðamaður New
York Times, James Markham, skrifar ný-
lega í blað sitt, segir hann, að þeir at-
burðir kunni að vera að gerast í ríkjum
Austur-Evrópu, sem leiði til þess, að Sov-
étríkin missi tökin á þessum ríkjum og
valdajafnvægið í Evrópu breytist. Hinn
bandaríski blaðamaður segir, að bæði Bret-
ar og Frakkar hafi það sterklega á tilfinn-
ingunni, að þróun mála í Austur-Evrópu
muni kalla á sérstök viðbrögð þeirra á
þeim tíma, sem eftir er af þessari öld og
þess vegna hafí þessar þjóðir aukið mjög
umsvif sendiráða sinna austan jámtjalds.
Hins vegar sé það mat stjómmálamanna
í höfuðborgum Evrópu, að Vestur-Þýzka-
land sé eina Evrópuríkið, sem hafi fullmót-
aða stefnu gagnvart Austur-Evrópuríkjun-
um, stefnu, sem miði að hægfara þróun
án byltingarkenndra breytinga. Nú sé tal-
að um „fínnlandiseringu“ þessara ríkja í
jákvæðri merkingu þess orðs, þ.e. að ríki
á borð við Ungveijaland muni losa sig
undan ægivaldi Sovétríkjanna en búa í
friði við þennan nágranna með sama hætti
og Finnar hafí gert.
James Markham er þeirrar skoðunar,
að í umræðum um framtíð Austur-Evrópu-
ríkja, felist umræður undir rós um samein-
ingu Þýzkalands. Stjómvöld í Vestur-
Þyzkalandi hafi á undanfömum árum og
áratugum aukið mjög samskipti við Aust-
ur-Evrópuríkin m.a, í því skyni að eyða
smátt og smátt skiptingu Þýzkalands.
Sumir stjómmálamenn í Evrópu hafa
áhyggjur af þessari jiróun, segir banda-
ríski blaðamaðurinn. I Frakklandi eru uppi
sjónarmið í þá veru, að á sama tíma og
áhrif Sovétríkjanna minnki í þessum lönd-
um, aukist áhrif Vestur-Þjóðveija. Þetta
geti orðið til þess, að Vestur-Þýzkaland
fjarlægist núverandi bandamenn sína í
Atlantshafsbandalaginu og taki upp hlut-
lausari afstöðu, sem Mið-Evrópuveldi. í
framhaldi af því geti komið til sameining-
ar þýzku ríkjanna, sem muni raska því
jafnvægi, sem verið hafi í Evrópu síðustu
fjóra áratugi.
Það er ekki síður ástæða til þess fyrir
okkur íslendinga að fylgjast með umræð-
um um þessi Evrópumálefni en hin innri
málefni Evrópubandalagsins. Þessi
pólitíska þróun í Evrópu allri getur haft
víðtæk áhrif á stöðu okkar og hagi á
næstu öld.
(meira næsta sunnudag)